Deuterostomes (taxonomic term: Deuterostomia; frae the Greek: "seicont mooth") are a superphylum o animals.
Ang Deuterostome ay isang superphylum sa kahariang Animalia.
Ang lathalaing ito na tungkol sa Hayop ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.
erostomia (taksonomski naziv : erostomia; grč.Δεύτερο - ero = druga +-Στόμα - stoma = usta) su članovi jednog od natkoljena životinja. erostomia je subtakson ogranka Bilateralia u potcarstvu Eumetazoa, carstva Animalia, sa koje se razlikuju od protostomija po embrionskom razvoju. Kod erostomija, prvonastali otvor blastule (blastopor) postaje anus, dok u protostomija, ona postaje usta. erostomija su također poznat kao enterocoelomata jer se njihov celom razvija preko enterocelije.[1][2][3].
Postoje četiri današnja koljena erostoma:
Prethodno su, na osnovu embrinskog razvoja, u erostomije bila uključivana i koljena Brachiopoda, Bryozoa, Chaetognatha i Phoronida. Međutim, ovo natkoljeno je redefinirano 1995 na bazi analize molekulskih sekvenci, kada su Lophophora bile isključene i kombinirane sa ostalim protostomnim životinjama u natkoljeno Lophotrochozoa.[5] Tu može pripadati i koljeno Chaetognatha (streličaste gliste), ali ih molekulske studije češće smještaju u protostome. Izumrla grupa se može uključiti u koljeno Vetulicolia. Echinodermata, Hemichordata i Xenoturbellida formiraju kladus Ambulacraria.[6] Današnje koljeno Priapulida također ima erosromsko razviće, unatoč koji se inače svrstani u protostome.[7]
I kod erostoma i kod protostomia, zigot se prvo se razvija u šuplju loptu ćelija, zvanu blastula. U erostoma, rane diobe idu paralelno ili okomito na polarnu os. To se zove radijalno brazdanje, koje se također javlja i u određenih protostoma, kao što je Lophophorate. Većina erostoma ima nedeterminirano brazdnje, u kojem razvojnu sudbinu embrionskih ćelija ne određuje identitet roditeljskih ćelija. Stoga, ako su odvojene prva četiri ćelije, svaka od njih je sposobno da formira kompletnu malu larvu; ako se jedna ćelija ukloni iz blastule, druge ćelije će je nadoknaditi.
U erostoma, mezoderm se formira kao evaginacija razvijenog crijeva, formirajući celom. To se zove enterocelija. I Hemichordata i Chordata imaju škržne proreze, a i primitivni fosilni bodljokošci također pokazuju znakove škržnih proreza. Svi hordati imaju šuplju leđnu živčanu vrpcu, uključujući i plaštaše (u stadiju larve). Neki hemihordati imaju cjevastu nervnu vrpcu. U ranoj embrionskoj fazi, izgleda kao šuplji živčana cijev hordata. Zbog degeneriranog nervnog sistema bodljokožaca, nije moguće razaznati sličnosti sa njihovim precima, ali je na osnovu različitih činjenica sasvim moguće da su sve prisutne erostome evoluirale od zajedničkog pretka, koji je imao ždrijelne škržne proreze, šuplju nervnu vrpcu, kružne i uzdužne mišiće i segmentirano tijelo.[8] Mogli su da liče na malu grupu kambrijskih erostomnih Chordata pod nazivom Vetulicolia.
Obilježavcajuće svojstvo erostoma je činjenica da je blastopor (otvor na dnu formirane gastrule) postaje anus, dok u protostoma na blastoporu nastaju usta. U erostoma, usta se razvija na suprotnom kraju blastopora, a probavni trakt se razvija u sredini i povezuje dva otvora.
U erostome se ubrajaju slijedeća koljena i/ili (pod)grupe.
Deuterostomia
|author=
(pomoć) |title=
(pomoć) Deuterostomia es un infraregno de Bilateria.
Los deuterostomians (nom format a partir del grèc ancian: Δεύτερο "segond" e Στόμα "boca") son un grop de metazoaris celomats amb simetria bilaterala qu'an una obertura orala non pas derivada del blastòpore, mas formada de manièra segondària.
erostomia (taksonomski naziv : erostomia; grč.Δεύτερο - ero = druga +-Στόμα - stoma = usta) su članovi jednog od natkoljena životinja. erostomia je subtakson ogranka Bilateralia u potcarstvu Eumetazoa, carstva Animalia, sa koje se razlikuju od protostomija po embrionskom razvoju. Kod erostomija, prvonastali otvor blastule (blastopor) postaje anus, dok u protostomija, ona postaje usta. erostomija su također poznat kao enterocoelomata jer se njihov celom razvija preko enterocelije..
Postoje četiri današnja koljena erostoma:
Chordata (Vertebrata i njihovi srodnici) Echinodermata (morske zvijezde morski ježevi, morski krastavci i drugi) Hemichordata (žiraste gliste i graptoliti) XenacoelomorphaPrethodno su, na osnovu embrinskog razvoja, u erostomije bila uključivana i koljena Brachiopoda, Bryozoa, Chaetognatha i Phoronida. Međutim, ovo natkoljeno je redefinirano 1995 na bazi analize molekulskih sekvenci, kada su Lophophora bile isključene i kombinirane sa ostalim protostomnim životinjama u natkoljeno Lophotrochozoa. Tu može pripadati i koljeno Chaetognatha (streličaste gliste), ali ih molekulske studije češće smještaju u protostome. Izumrla grupa se može uključiti u koljeno Vetulicolia. Echinodermata, Hemichordata i Xenoturbellida formiraju kladus Ambulacraria. Današnje koljeno Priapulida također ima erosromsko razviće, unatoč koji se inače svrstani u protostome.
Formiranje usta i anusa kod protostomia i rerostomaI kod erostoma i kod protostomia, zigot se prvo se razvija u šuplju loptu ćelija, zvanu blastula. U erostoma, rane diobe idu paralelno ili okomito na polarnu os. To se zove radijalno brazdanje, koje se također javlja i u određenih protostoma, kao što je Lophophorate. Većina erostoma ima nedeterminirano brazdnje, u kojem razvojnu sudbinu embrionskih ćelija ne određuje identitet roditeljskih ćelija. Stoga, ako su odvojene prva četiri ćelije, svaka od njih je sposobno da formira kompletnu malu larvu; ako se jedna ćelija ukloni iz blastule, druge ćelije će je nadoknaditi.
U erostoma, mezoderm se formira kao evaginacija razvijenog crijeva, formirajući celom. To se zove enterocelija. I Hemichordata i Chordata imaju škržne proreze, a i primitivni fosilni bodljokošci također pokazuju znakove škržnih proreza. Svi hordati imaju šuplju leđnu živčanu vrpcu, uključujući i plaštaše (u stadiju larve). Neki hemihordati imaju cjevastu nervnu vrpcu. U ranoj embrionskoj fazi, izgleda kao šuplji živčana cijev hordata. Zbog degeneriranog nervnog sistema bodljokožaca, nije moguće razaznati sličnosti sa njihovim precima, ali je na osnovu različitih činjenica sasvim moguće da su sve prisutne erostome evoluirale od zajedničkog pretka, koji je imao ždrijelne škržne proreze, šuplju nervnu vrpcu, kružne i uzdužne mišiće i segmentirano tijelo. Mogli su da liče na malu grupu kambrijskih erostomnih Chordata pod nazivom Vetulicolia.
Los deuterostomians (nom format a partir del grèc ancian: Δεύτερο "segond" e Στόμα "boca") son un grop de metazoaris celomats amb simetria bilaterala qu'an una obertura orala non pas derivada del blastòpore, mas formada de manièra segondària.
Ikkilamchi ogʻizlilar (Deute-rostomia) — ikki yonlama simmetriyali hayvonlar (Bilateria) kenja boʻli-mi, birlamchi ogʻizlilarning aksi. Bir xil nazariyalarga qaraganda birlamchi ogʻizlilar va I.o. biri ikkinchisidan mustaqil holda radial simmetriyali hayvonlardan kelib chiqqan, boshqa xil nazariyalarga binoan birlamchi va I.o.ning umumiy ajdodi tuban chuvalchanglar (skoletsidlar)ga oʻxshash boʻlgan. I.o. ikkilamchi (selom) tana boʻshligʻiga ega hayvonlar boʻlib, ontogenezda ularning birlamchi ogzi (blastopor) oʻrnida anal teshik vujudga keladi, haqiqiy, yaʼni ikkilamchi ogʻiz esa murtakning old tomonida paydo boʻladi. Mezodermaning birlamchi ichakdan ajralib chiqishi bilan I.o. birlamchi ogʻizlilardan farq qiladi. Tuban I.o.ning tuxumi radial yoʻnalishda maydalanadi. I.o.ga chalaxordalilar, ignaterililar va xordalilar kiradi. Baʼzan I.o.ga kiljagʻlilar ham kiri-tiladi.[1]
Ikkilamchi ogʻizlilar (Deute-rostomia) — ikki yonlama simmetriyali hayvonlar (Bilateria) kenja boʻli-mi, birlamchi ogʻizlilarning aksi. Bir xil nazariyalarga qaraganda birlamchi ogʻizlilar va I.o. biri ikkinchisidan mustaqil holda radial simmetriyali hayvonlardan kelib chiqqan, boshqa xil nazariyalarga binoan birlamchi va I.o.ning umumiy ajdodi tuban chuvalchanglar (skoletsidlar)ga oʻxshash boʻlgan. I.o. ikkilamchi (selom) tana boʻshligʻiga ega hayvonlar boʻlib, ontogenezda ularning birlamchi ogzi (blastopor) oʻrnida anal teshik vujudga keladi, haqiqiy, yaʼni ikkilamchi ogʻiz esa murtakning old tomonida paydo boʻladi. Mezodermaning birlamchi ichakdan ajralib chiqishi bilan I.o. birlamchi ogʻizlilardan farq qiladi. Tuban I.o.ning tuxumi radial yoʻnalishda maydalanadi. I.o.ga chalaxordalilar, ignaterililar va xordalilar kiradi. Baʼzan I.o.ga kiljagʻlilar ham kiri-tiladi.
De Latermünner oder Neemünner, ok Latermunden oder Latermunnen, (Deuterostomia) sünd en Stamm mank de Tweesiedendeerter (Bilateria). De wichtigsten Taxa mank de Latermünner sünd de Snarendeerter (Chordata, dormank de Söögdeerter un ok de Minsch) un de Stekelhuutdeerter (Echinodermata). Twee Kennteken sünd bi all Latermünner to finnen: Eenmol, wie dat mit den Oormund fudder geiht, wenn de Embryos wassen doot. Bi de Latermünner warrt dor de Oormund to’n Achtergatt bi ummuddelt un de Mund warrt ganz nee billt (Deuterostomie). Dat tweede Kennteken is, datt dat Zentralnervensystem (ZNS) up de Ruggensieden liggt. Bi de annere Grupp mank de Tweesiedendeerter, dat sünd de Ehrdermünner (Protostomia) warrt de Oormund, just annersrum, to’n Mund, un dat Achtergatt warrt nee billt. Todem liggt dat ZNS up de Buuksieden.[1]
Nadem de Saak mit de Latermünner rutkamen weer, is se bruukt wurrn, un de Deertergruppen vun de Ruggensnarendeerter (Chordata), Kragendregers (Hemichordata) un Stekelhuutdeerter (Echinodermata) sünd all tohopenfaat wurrn to en Grupp vun gemeensam Herkamen. Düsse Grupp hett den Naam vun „Latermünner“ (Neemünner, Tweedmünner) oder „Deuterostomia“ kregen, na ooldgreeksch Δεύτερο deutero ‚tweet-‘ un Στόμα Stoma ‚Mund‘). Man dat gifft noch annere Deerter, dor wasst de Embryos, as bi de Latermünner: Ok Pielwörmer (Chaetognatha) billt ut den Oormund eerstmol dat Achtergatt ut un later den Mund. Just so geiht dat ok bi de wecken Kranz-Föhlspiete (Lophophorata), Snarenwörmer (Nematomorpha) un Liddfööt (Arthopoda). Johrteinte lang hefft de Forschers nich wusst, ob düsse Deerter to de Latermünner tellt weern schollen.
Nu is avers mit Hölp vun de Molekularbiologie rutsuert, datt Ruggensnarendeerter, Kragendregers un Stekelhuutdeerter worratig en gemeensam Herkamen hefft. De annern Gruppen höört dor avers nich mit to. De ehre Latermünner sünd unafhängig vun düsse Gruppen na en Analogie entwickelt wurrn.
De Latermünner sünd en Grootgruppen mank de Veelzellers. Ehr Sustertaxon sünd de Ehrdermünner (Protostomia). Tohopen mit de sünd se tosamenslaten in de Grupp vun gemeensam Herkamen vun de Nephrozoa. De Nephrozoa weert mit de Xenacoelomorpha tohopenfaat to de Tweesiedendeerter (Bilateria).[2] De Tweesiedendeerter könnt mit de Swammdeerter (Porifera), Platendeerter (Placozoa), Ribbenquallen (Ctenophora) un Neteldeerter (Cnidaria) tohopenslaten weern in de Grupp vun de Veelzellers (Metazoa). De Veelzellers sünd dat Sustertaxon vun de Kragenpietschendeerter (Choanomonada). Hen un wenn weert Veelzellers un Kragenpietschendeerter ok tosamennahmen un eenfach Deerter (Animalia) nömmt.
Ütere Systematik vun de Latermünner
En Reeg vun Deertergruppen weert to de Latermünner hento rekent. Mank jem gifft dat fiev, de leevt hüdigendags noch, de sünd also rezent. Na de Taxonomie warrt elke Grupp as Stamm oder Unnerstamm ankeken. Se könnt nochmol in twee Gruppen vun gemeensam Herkamen updeelt weern, vunwegen datt se gemeensame Kennteken wiesen doot. Twee Stämm weert dor to de Ambulacraria un dree to de Ruggensnarendeerter (Chordata) insorteert.
Grootgruppen vun de rezenten Latermünner
De Latermünner oder Neemünner, ok Latermunden oder Latermunnen, (Deuterostomia) sünd en Stamm mank de Tweesiedendeerter (Bilateria). De wichtigsten Taxa mank de Latermünner sünd de Snarendeerter (Chordata, dormank de Söögdeerter un ok de Minsch) un de Stekelhuutdeerter (Echinodermata). Twee Kennteken sünd bi all Latermünner to finnen: Eenmol, wie dat mit den Oormund fudder geiht, wenn de Embryos wassen doot. Bi de Latermünner warrt dor de Oormund to’n Achtergatt bi ummuddelt un de Mund warrt ganz nee billt (Deuterostomie). Dat tweede Kennteken is, datt dat Zentralnervensystem (ZNS) up de Ruggensieden liggt. Bi de annere Grupp mank de Tweesiedendeerter, dat sünd de Ehrdermünner (Protostomia) warrt de Oormund, just annersrum, to’n Mund, un dat Achtergatt warrt nee billt. Todem liggt dat ZNS up de Buuksieden.
Neimüsdiarten (Deuterostomia) san en auerstam faan diarten, diar hiart uk a minsk tu. Det ööder skööl san a uurmüsdiarten (Protostomia).
Neimüsdiarten (Deuterostomia) san en auerstam faan diarten, diar hiart uk a minsk tu. Det ööder skööl san a uurmüsdiarten (Protostomia).
Neuimyyler (Deuterostomia) oder Zwaitmyyler nännt mer diejenige zwoosytig symmetrisch ufböute Dierer (Bilateria), wu in dr Embryonalentwicklig vum Darm s Urmuul (Blastoporus) zum After wird un s Muul sekundär us em Urdarm (Archenteron) durebricht (Deuterostomie).
Deuterostomi isch traditionell-morfologisch e wichtig Merkmol gsii go eso verschideni Gruppe wie d Chordata, d Hemichordata un d Echinodermata as Abstammigsgmainschaft zämmezfiere. Wievyl Bilateriergruppe im Taxon Deuterostomia yyzordne sin, isch aber langi Zyt umstritte gsii, wel Deuterostomi zem Byschpel au bi dr Pfyylwirmer un e Dail Lophophorata ufdritt, un au bi ne Dail Saitewirmer un Gliiderfießer.
Mit dr molekularbiologische Verwandtschaftsforschig het mer die Frog chenne kläre. Doderno bilde d Chordata, d Hemichordata un d Echinodermata wirkli ne Abstammigsgmainschaft, di räschtlige Gruppe mit Deuterostomi gheren aber nit derzue.
Zue dr Neimyyler ghere drei rezänti un ai uusgstorbene Dierstamm:
Aktuälli phylogenomischi Arbete[1][2] wyse des Schema uf:
Uffellig isch an däre Syschtematik vor allem s nei Monophylum Olfactores, wu d Tunicata un d Craniata zämmefasst. Doderzue bilde d Acrania d Schweschtergruppe. Des widerspricht dr traditionälle Uffassig vu dr verglychende Morfologi, wu d Acrania un d Craniata zum Monophylum Notochordata zämmefasst. In dr dargstellte aktuälle Syschtematik wäre ne Dail gängigi Gruppenäme us unterschidlige Grind nimi brucht:
Neuimyyler (Deuterostomia) oder Zwaitmyyler nännt mer diejenige zwoosytig symmetrisch ufböute Dierer (Bilateria), wu in dr Embryonalentwicklig vum Darm s Urmuul (Blastoporus) zum After wird un s Muul sekundär us em Urdarm (Archenteron) durebricht (Deuterostomie).
De nijmûnigen (Latynske namme: Deuterostomata of Deuterostomia) foarmje in boppestamme fan it ryk fan 'e dieren (Animalia), it ûnderryk fan 'e echte dieren (Metazoa), it tuskenryk fan 'e twasidigen (Bilateria) en de rangleaze groep fan 'e termdieren (Nephrozoa). Nijmûnigen ûnderskiede har fan har sustergroep, de oermûnigen (Protostomata), trochdat by de embryonale ûntwikkeling de earste lichemsiepening de anus wurdt, wylst dat by de oermûnigen de mûle wurdt. De lichemsiepening dy't him as twadde ûntwikkelet, ûntjout him by nijmûnigen ta de mûle; dêrfandinne de wittenskiplike namme fan dizze groep, Deuterostomata of Deuterostomia, wat yn it Gryksk "twadde mûle" bestjut.
De nijmûnigen falle as taksonomyske groep útinoar yn fiif stammen. Yn it foarste plak binne der de rêchstringdieren (Chordata) mei as subgroepen de manteldieren (Tunicata), de plasseleazen (Cephalochordata) en de wringedieren (Vertebrata), dêr't ek de minske ta heart. Oan 'e oare kant binne der twa stammen, de ikelwjirms (Hemichordata) en de stikelhûdigen (Echinodermata), dy't ornaris beflapt wurde ûnder de namme krûpwjirms (Ambulacraria). Ta de stikelhûdigen hearre û.m. de seestjerren, see-ychels en seekomkommers. Op grûn fan DNA-ûndersyk út 2003 wurde by de krûpwjirms ek de twa soarten tellende stamme fan 'e riedselwjirms (Xenoturbellida) yndield, dêr't net folle oer bekend is. In protte biologen fine it bewiis foar dizze klassifikaasje lykwols swak, en fermoedzje in nauwere relaasje mei de echte termleazen (Acoela). Ta einbeslút binne der noch de útstoarne Vetulicolia, in lytse groep nijmûnigen út it Kambrium.
De nijmûnigen (Latynske namme: Deuterostomata of Deuterostomia) foarmje in boppestamme fan it ryk fan 'e dieren (Animalia), it ûnderryk fan 'e echte dieren (Metazoa), it tuskenryk fan 'e twasidigen (Bilateria) en de rangleaze groep fan 'e termdieren (Nephrozoa). Nijmûnigen ûnderskiede har fan har sustergroep, de oermûnigen (Protostomata), trochdat by de embryonale ûntwikkeling de earste lichemsiepening de anus wurdt, wylst dat by de oermûnigen de mûle wurdt. De lichemsiepening dy't him as twadde ûntwikkelet, ûntjout him by nijmûnigen ta de mûle; dêrfandinne de wittenskiplike namme fan dizze groep, Deuterostomata of Deuterostomia, wat yn it Gryksk "twadde mûle" bestjut.
De nijmûnigen falle as taksonomyske groep útinoar yn fiif stammen. Yn it foarste plak binne der de rêchstringdieren (Chordata) mei as subgroepen de manteldieren (Tunicata), de plasseleazen (Cephalochordata) en de wringedieren (Vertebrata), dêr't ek de minske ta heart. Oan 'e oare kant binne der twa stammen, de ikelwjirms (Hemichordata) en de stikelhûdigen (Echinodermata), dy't ornaris beflapt wurde ûnder de namme krûpwjirms (Ambulacraria). Ta de stikelhûdigen hearre û.m. de seestjerren, see-ychels en seekomkommers. Op grûn fan DNA-ûndersyk út 2003 wurde by de krûpwjirms ek de twa soarten tellende stamme fan 'e riedselwjirms (Xenoturbellida) yndield, dêr't net folle oer bekend is. In protte biologen fine it bewiis foar dizze klassifikaasje lykwols swak, en fermoedzje in nauwere relaasje mei de echte termleazen (Acoela). Ta einbeslút binne der noch de útstoarne Vetulicolia, in lytse groep nijmûnigen út it Kambrium.
De Nuimundege (Deuterostomata) zien ein vaan de twie groete bovestamme vaan Bilateria (lijnsymmetrische bieste). Zjus wie de Oermundege of Protostomata oontwikkelt 't embryo in e vreug stadium twie leukskes die 't blastoom 'leek' make, meh bij de Nuimundege weurt 't ierste leukske d'n anus en 't twiede de moond (Aajdgrieks deuteros 'twiede', stoma 'moond'), dewijl 't bij de Aajdmundege perceis aandersum is.
Wie aajd de Nuimundege zien is neet perceis bekind, umtot neet alle bieste eve good fossiliseerde. Ze zien evels vaanaof 't begin vaan 't Cambrium bekind. Me meint tot op dat memint zoewel de Oer- es de Nuimundege in rillatief korten tied sterk in aontal en diversiteit zien gegreujd (Cambrische explosie).
Nog väöl mie aon hun evolutie, indeiling en plaots in de stamboom vaan 't leve is oondudelek, al kump dao door fylogenetisch oonderzeuk wel ummer mie leech op. Allewijl deilt me de Nuimundege globaol zoe in:
NUIMUNDEGE (Deuterostomata)
De Sjeelloeze umvatte lancètvèskes: gestroumlijnde, vèsechtege bieskes zoonder sjeel. De Stekelhuiege umvatte bieste wie ziestare, zieanemone en ziekommers. Zij valle op umtot ze es volwasse bies drejsymmetrisch zien, en neet mie lijnsymmetrisch. Hun larve zien dat evels nog wel.
Volgens recint (2019) oonderzeuk zien de Xenacoelomorpha rillatief ing verwant aon de Ambulacraria; same vörme ze daan de Xenambularacraria. Euver de woer aard vaan de Xenacoelomorpha bestoont langen tied oondudelekheid, umtot dit oongeluifelek sumpel bieste zien. In de loup vaan de evolutie höbbe ze de mieste complexiteit die de Bilateria kinmerk verlore.
Tisnimawen (Assaɣ usnan: Deuterostomia) d afel-stiref akk d temsartut n iɣersiwen deg wengaz n tsenzamalin s ddaw tgelda tanagzant deg tseldin timdudtins udem n tmenzimawen. Llan 3 n istirfen deg tesnimawen:
Āu-kháu tōng-bu̍t (Deuterostomia), mā kóng sin-kháu tōng-bu̍t, sī tōng-bu̍t ê chi̍t-ê toā hun-chi, sī chó-iū tùi-chheng tōng-bu̍t ê chi̍t hūn.
Āu-kháu tōng-bu̍t kap goân-kháu tōng-bu̍t siong-tùi. "Āu-kháu" ê ì-sù sī kóng chi̍t khoán tōng-bu̍t tī phoe-hoat-seng ê kòe-têng tiong, thâu-chi̍t-ê sán-seng ê khang-kháu ē piàn chò kāng-mn̂g, āu-lâi sán-seng ê hit-ê khang ē piàn chhùi; nā "goân-kháu" tio̍h-sī tò-péng.
Икенсел ауыҙлылар (лат. Deuterostomia, рус. Вторичноротые) — Bilateria төркөмөнән күп күҙәнәкле хайуандар төркөмө. Улар иҫәбенә прогрессив үҫешкән умыртҡалылар ( хордалылар тибы), шулай уҡ, энәтирелеләр тибы вәкилдәре керә.
Икенсел ауыҙлыларҙа бластуланың (яралғы) ауыҙ (бластопор) булған урынында аналь тишек барлыҡҡа килә.. Ә ауыҙ тишеге ҡапма-ҡаршы яҡта — бластуланың тупаҡ өлөшөндә ярала.
Шулай уҡ, был төркөмгә ҡараусы хайуандарға икенсел тән ҡыуышлығы (вторичная полость тела) хас.
Икенсел ауыҙлыларға хайуандарҙың 3 тибы керә:
Ҡайһы бер систематиктар төклө яңаҡлылар(Chaetognatha) һәм юҡҡа сыҡҡан ветуликолий (Vetulicolia) типтарын да икенсел ауыҙлылар төркөмөнә индерә.
Икенсел ауыҙлылар (лат. Deuterostomia, рус. Вторичноротые) — Bilateria төркөмөнән күп күҙәнәкле хайуандар төркөмө. Улар иҫәбенә прогрессив үҫешкән умыртҡалылар ( хордалылар тибы), шулай уҡ, энәтирелеләр тибы вәкилдәре керә.
Икенсел ауыҙлыларҙа бластуланың (яралғы) ауыҙ (бластопор) булған урынында аналь тишек барлыҡҡа килә.. Ә ауыҙ тишеге ҡапма-ҡаршы яҡта — бластуланың тупаҡ өлөшөндә ярала.
Шулай уҡ, был төркөмгә ҡараусы хайуандарға икенсел тән ҡыуышлығы (вторичная полость тела) хас.
ड्यूटेरोस्टोमिया (Deuterostomia, लातीनी भाषा में अर्थ: दूसरा मुँह) प्राणियों का एक जीववैज्ञानिक अधिसंघ है। यह अपनी बहन क्लेड, प्रोटोस्टोमिया, के साथ अपने से ऊँचा नेफ़्रोज़ोआ (Nephrozoa) नामक क्लेड बनाता है। ड्यूटेरोस्टोमिया और प्रोटोस्टोमिया के सदस्य प्राणियों में यह अंतर है कि ड्यूटेरोस्टोमिया के भ्रूण (एम्ब्रियो) के विकास में सबसे पहले जो छिद्र खुलता है वह गुदा बनता है जबकि अधिकतर प्रोटोस्टोमिया भ्रूण में सबसे पहले विकसित होने वाला छिद्र उसका मुँह होता है। नेफ़्रोज़ोआ स्वयं बाइलेटेरिया क्लेड का सदस्य है।[1][2]
ड्यूटेरोस्टोमिया के अंतर्गत तीन क्लेड आते हैं:
ड्यूटेरोस्टोमिया (Deuterostomia, लातीनी भाषा में अर्थ: दूसरा मुँह) प्राणियों का एक जीववैज्ञानिक अधिसंघ है। यह अपनी बहन क्लेड, प्रोटोस्टोमिया, के साथ अपने से ऊँचा नेफ़्रोज़ोआ (Nephrozoa) नामक क्लेड बनाता है। ड्यूटेरोस्टोमिया और प्रोटोस्टोमिया के सदस्य प्राणियों में यह अंतर है कि ड्यूटेरोस्टोमिया के भ्रूण (एम्ब्रियो) के विकास में सबसे पहले जो छिद्र खुलता है वह गुदा बनता है जबकि अधिकतर प्रोटोस्टोमिया भ्रूण में सबसे पहले विकसित होने वाला छिद्र उसका मुँह होता है। नेफ़्रोज़ोआ स्वयं बाइलेटेरिया क्लेड का सदस्य है।
டியூட்டெரோஸ்டோம் (deuterostomia) என்பது முப்படைகளுள்ள விலங்குகளின் பிரதான இரு பிரிவுகளுள் ஒன்றாகும். மற்றையது புரொட்டோஸ்டோம் ஆகும். இரண்டு விலங்குப் பிரிவுகளும் முளையவியல் அடிப்படையில் வேறுபட்டுள்ளன. டியூட்டெரோஸ்டோம் எனும் சொல் இரண்டாவதாக வாய் எனப் பொருள் படுமாறு உள்ளது. மனிதன் உட்பட அனைத்து முள்ளந்தண்டுளிகளும், முட்தோலிகளும் வேறு சில கணங்களும் இவ்விலங்குப் பிரிவினுள் அடங்குகின்றன. டியூட்டெரோஸ்டோம்களின் முளைய விருத்தியின் போது பின்வரும் பிரதான இயல்புகள் வெளிக்காட்டப்படுகின்றன:
பிரதான டியூட்டெரோஸ்டோம் விலங்குக் கணங்கள்:
டியூட்டெரோஸ்டோம் (deuterostomia) என்பது முப்படைகளுள்ள விலங்குகளின் பிரதான இரு பிரிவுகளுள் ஒன்றாகும். மற்றையது புரொட்டோஸ்டோம் ஆகும். இரண்டு விலங்குப் பிரிவுகளும் முளையவியல் அடிப்படையில் வேறுபட்டுள்ளன. டியூட்டெரோஸ்டோம் எனும் சொல் இரண்டாவதாக வாய் எனப் பொருள் படுமாறு உள்ளது. மனிதன் உட்பட அனைத்து முள்ளந்தண்டுளிகளும், முட்தோலிகளும் வேறு சில கணங்களும் இவ்விலங்குப் பிரிவினுள் அடங்குகின்றன. டியூட்டெரோஸ்டோம்களின் முளைய விருத்தியின் போது பின்வரும் பிரதான இயல்புகள் வெளிக்காட்டப்படுகின்றன:
கருக்கட்டலுக்கு முன் தீர்க்கப்படாத முட்டை உருவாக்கப்படல். அதாவது புரொட்டோஸ்டோம் போல முட்டைக் கலக் குழியவுரு அக, இடை, புற முதலுருப்படைகளாகப் பிரிக்கப்பட்டிருப்பதில்லை. எட்டுக்கல நிலையிலிருந்து ஆரைப் பிளவு முறையில் கலப்பிரிவு இடம்பெறும். புன்னுதரனாதலின் போது உருவாகும் அரும்பரில்லி பின்னர் குதமாக மாற்றமடையும். அதாவது முளைய விருத்தியின் போது முதலில் குதம் உருவான பின்னரே வாய் உருவாகின்றது. இவற்றில் உடற்குழி குடற்குழிய முறையில் உருவாக்கப்படுகின்றது. அதாவது முளையத்தின் ஆதிக் கருக்குடலில் ஏற்படும் குழிவு மூலம் உடற் குழி உருவாக்கப்படுகின்றது.பிரதான டியூட்டெரோஸ்டோம் விலங்குக் கணங்கள்:
முதுகுநாணிகள் (Chordata) Hemi chordata முட்தோலிகள் (Echinodermata) Xenoturbellida