nimet breadcrumb-navigoinnissa
Echkemarsimonlar — kaltakesaklar kenja turkumiga mansub sudralib yuruvchilar oilasi. Hozir yashab turgan bir urugʻi (Varanus) mavjud. Tanasi choʻziq, oyoqlari yaxshi rivojlangan, dumi koʻpchilik turlarida yon tomondan siqilgan. Boshi mayda qalqonchalar bilan qoplangan; tanasidagi tangachalar yumaloq, botiq. Tili uzun, uchi ikki ayrili. 24 turi bor. Sharqiy yarim shardagi tropik, subtropik va qisman moʻʼtadil mintaqalardatarqalgan. Madagaskarda uchramaydi. Odatda, ochiq yerlarda, daryo va boshqalar chuchuk suv havzalari qirgʻogʻida yashaydi; yaxshi suzadi va shoʻngʻiydi. Tez yuguradi. E. — eng yirik kaltakesaklar, uz. 0,8–3 m. Pleyston davrida yashagan qazilma ajdodlarining uz. 10 m gacha boʻlgan. Hozirgi E.dan eng yirigi — Ko1^od o. echkemarining uz. 3 m ga yetadi.
E. — yirtqich. Kaltakesaklar, ilonlar, mayda sut emizuvchilar, suvda yashaydiganlari esa, asosan, baqalar, baliqlar, qisqichbaqalar, mollyuskalar va boshqalar hayvonlar bilan oziqlanadi. Kulrang E. choʻllarda yashaydi; Turkmaniston, Oʻzbekiston, Tojikiston va Qozogʻistonning jan. qismida tarqalgan. Uz. 1,5 m gacha. Boshqa hayvonlarning inlarida yashaydi, kamdankam oʻzi in qaziydi. Uch yoshida jinsiy yetiladi. Urgʻochisi 10—23 ta tuxum qoʻyadi. Oʻzbekiston Respublikasi va Oʻrta Osiyo davlatlari Qizil kitobiga kiritilgan.
Famîleya pezmijokan an pezmijok (Varanidae), famîleyek e berfireh e ji qirtîşên goştxwerê girs ji xijendeyên pelikdar ji jorefamîleya Varanoidea ku jê cinsê Varanus an pezmijoka rast gelek navdar e.Varanidae ji jorefamîleya Varanoidea ku qirtîşên bêguh, qirtîşên dêw wek mosasaurs û dolichosaurs, qirtîşên deryayî pêşdîrokî,qirtîşên cirnîs, ejdehayên Komodo (qirtîşa twer ê mestir li ser riwê Cîhanê), ejdeha an ejdeyên birî û cinawirên Gîla an Heloderma dihewîne.[1]
|month= ignored (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help) Famîleya pezmijokan an pezmijok (Varanidae), famîleyek e berfireh e ji qirtîşên goştxwerê girs ji xijendeyên pelikdar ji jorefamîleya Varanoidea ku jê cinsê Varanus an pezmijoka rast gelek navdar e.Varanidae ji jorefamîleya Varanoidea ku qirtîşên bêguh, qirtîşên dêw wek mosasaurs û dolichosaurs, qirtîşên deryayî pêşdîrokî,qirtîşên cirnîs, ejdehayên Komodo (qirtîşa twer ê mestir li ser riwê Cîhanê), ejdeha an ejdeyên birî û cinawirên Gîla an Heloderma dihewîne.
Вараны (Varanidae) — сямейства кляса паўзуноў.
Вараны зьяўляюцца яшчаркамі, у большасьці выпадкаў буйнымі. Самым буйным сучасным відам роду зьяўляецца камодзкі варан (Varanus komodoensis), які дасягае 3 мэтраў у даўжыню. Найбольш дробны від — Варан кароткахвосты (V. brevicauda), даўжынёй усяго 28 см.
Эчки эмээрлер (Varanidae) - ири кескелдириктер тукуму.
Эң ири Эчки эмээрлердин уз. 3 мте жетет; демейде 1 мдей. Башы майда мүйүз калканчалар, денесин тегерек түрпүлөрү менен капталган. Тили узун, учу ачалуу. Азыркы 1 уруусу, 24 түрү, тропик жана субтропикте, кургакта жашайт, сууда жакшы сүзөт. Жумуртка тууйт, эти желет, териси бут кийим ж. б. жасоодо колдонулат. Борбордук Азиянын чөлдүү талаасында кенен таралган. Күндүзү күн жылууда активдүү болуп, кемирүүчүлөр, кескелдириктер, канаттуулар жана алардын жумурткалары ж. б. менен азыктанат.
Азыркы учурда Кыргызстандын түштүгүндө Түркстан тоосунун этегиндеги адырларда: Алма-Ата, Караташ, Сары-Тоо, Ак-Таш, Түзбел, Алай, Фергана, Бабашата жана Атойнок тоолорунун кургак этегинде, чополуу жерлерде, Үч-Коргонду ТашКөмүрдүн жарым чөлдүү, чополуу жерлеринде жашагандары байкалган. Бир жылда бир гана жолу 6-10го чейин жумуртка тууйт. Жарым чөлдүү жерлердин өздөштүрүлүшүнө байланыштуу жана алардын терилеринин кымбат баалуулугуна карата, көп жерлерден бул түр жок болуп кеткен. ТКЭСтин Кызыл китебине киргизилген.
Эчки эмээрлер (Varanidae) - ири кескелдириктер тукуму.
Эң ири Эчки эмээрлердин уз. 3 мте жетет; демейде 1 мдей. Башы майда мүйүз калканчалар, денесин тегерек түрпүлөрү менен капталган. Тили узун, учу ачалуу. Азыркы 1 уруусу, 24 түрү, тропик жана субтропикте, кургакта жашайт, сууда жакшы сүзөт. Жумуртка тууйт, эти желет, териси бут кийим ж. б. жасоодо колдонулат. Борбордук Азиянын чөлдүү талаасында кенен таралган. Күндүзү күн жылууда активдүү болуп, кемирүүчүлөр, кескелдириктер, канаттуулар жана алардын жумурткалары ж. б. менен азыктанат.
Азыркы учурда Кыргызстандын түштүгүндө Түркстан тоосунун этегиндеги адырларда: Алма-Ата, Караташ, Сары-Тоо, Ак-Таш, Түзбел, Алай, Фергана, Бабашата жана Атойнок тоолорунун кургак этегинде, чополуу жерлерде, Үч-Коргонду ТашКөмүрдүн жарым чөлдүү, чополуу жерлеринде жашагандары байкалган. Бир жылда бир гана жолу 6-10го чейин жумуртка тууйт. Жарым чөлдүү жерлердин өздөштүрүлүшүнө байланыштуу жана алардын терилеринин кымбат баалуулугуна карата, көп жерлерден бул түр жок болуп кеткен. ТКЭСтин Кызыл китебине киргизилген.
The Varanidae are a family of lizards in the superfamily Varanoidea and order Anguimorpha. The family, a group of carnivorous and frugivorous lizards,[1] includes the living genus Varanus and a number of extinct genera more closely related to Varanus than to the earless monitor lizard (Lanthanotus).[2] Varanus includes the Komodo dragon (the largest living lizard), crocodile monitor, savannah monitor, the goannas of Australia and Southeast Asia, and various other species with a similarly distinctive appearance. Their closest living relatives are the earless monitor lizard and chinese crocodile lizard.[3] The oldest members of the family are known from the Late Cretaceous of Mongolia.[2]
The Varanidae were defined (using morphological characteristics) by Estes, de Queiroz and Gauthier (1988) as the clade containing the most recent common ancestor of Lanthanotus and Varanus and all of its descendants.[4] A similar definition was formulated by Conrad et al. (2008) (also using morphological data), who defined the Varanidae as the clade containing Varanus varius, Lanthanotus borneensis, and all descendants of their last common ancestor.[5] Using one of these definitions leads to the inclusion of the earless monitor lizard (L. borneensis) in the family Varanidae.
Lee (1997) created a different definition of the Varanidae, defining them as the clade containing Varanus and all taxa more closely related to Varanus than to Lanthanotus;[6][7] this definition explicitly excludes the earless monitor lizard from the Varanidae. Whether L. borneensis is included in or excluded from the Varanidae depends on the author; for example, Vidal et al. (2012) classify the earless monitor lizard as a member of a separate family Lanthanotidae,[8] while Gauthier et al. (2012) classify it as a member of Varanidae.[9]
Genera included in Varanidae according to Dong et al., 2022[2]
Below is a cladogram from Dong et al. 2022.[2]
Varanidae
Monitor lizards are reputed to be among the most intelligent lizards. Most species forage widely and have large home ranges,[11] and many have high stamina.[12] Although most species are carnivorous, three arboreal species in the Philippines (Varanus olivaceus, Varanus mabitang, and Varanus bitatawa) are primarily frugivores.[1][13] Among species of living varanids, the limbs show positive allometry, being larger in larger-bodied species, although the feet become smaller as compared with the lengths of the other limb segments.[14]
Varanids possess unidirectional pulmonary airflow, including airsacs akin to those of birds.[15]
The Varanidae are a family of lizards in the superfamily Varanoidea and order Anguimorpha. The family, a group of carnivorous and frugivorous lizards, includes the living genus Varanus and a number of extinct genera more closely related to Varanus than to the earless monitor lizard (Lanthanotus). Varanus includes the Komodo dragon (the largest living lizard), crocodile monitor, savannah monitor, the goannas of Australia and Southeast Asia, and various other species with a similarly distinctive appearance. Their closest living relatives are the earless monitor lizard and chinese crocodile lizard. The oldest members of the family are known from the Late Cretaceous of Mongolia.
Los varánidos (Varanidae) son una familia de saurópsidos escamosos que comprende numerosas especies de grandes lagartos de cabeza pequeña, cuello largo, cuerpo y patas gruesas, y cola larga y fuerte; todas ellas actualmente agrupadas en el género Varanus.
Los varánidos (Varanidae) son una familia de saurópsidos escamosos que comprende numerosas especies de grandes lagartos de cabeza pequeña, cuello largo, cuerpo y patas gruesas, y cola larga y fuerte; todas ellas actualmente agrupadas en el género Varanus.
Os varánidos (Varanidae), xeralmente chamados varanos[1], son unha familia de lagartos da superfamilia Varanoidea. A familia é un grupo de lagartos carnívoros e fruxívoros,[2] entre os que está incluído o extinto megalania (o lagarto máis grande coñecido), e o actual dragón de Komodo (o lagarto vivo máis grande), e o Varanus salvadorii. Os Varanidae comprenden o xénero vivo Varanus e varios taxons extintos. Os seus parentes vivos máis próximos son os ánguidos e os helodermátidos (se consideramos Lanthanotus dentro da familia).[3]
Varanidae foi definido por Estes, de Queiroz e Gauthier (1988) como o clado que contiña o antepasado común máis recente de Lanthanotus e Varanus e todos os seus descendentes.[4] Uha definición similar formulárona Conrad et al. (2008), que definiron Varanidae como o clado que contiña Varanus varius, Lanthanotus borneensis e todos os descendentes do seu último antepasado común.[5] Usando unha destas definicións hai que incluír o varano sen oídos Lanthanotus borneensis na familia Varanidae.
Lee (1997) creou unha definición diferente de Varanidae, definíndoo como o clado que contén Varanus e todos os taxons máis estreitamente relacionados con Varanus que con Lanthanotus;[6][7] esta definición exclúe explicitamente o varano sen oídos dos Varanidae. Que Lanthanotus borneensis sexa incluído ou non en Varanidae depende do autor: por exemplo, Vidal et al. (2012) clasifican o varano sen oídos nunha familia separada, Lanthanotidae,[8] mentres que Gauthier et al. (2012) clasifícano dentro de Varanidae.[9]
Os xéneros normalmente incluídos en Varanidae (dentro da subfamilia Varaninae egundo Conrad et al., 2008)) son:
Outros xéneros ás veces incluídos en Varanidae (na subfamilia Lanthanotinae segundo Conrad et al., 2008), pero tratados como unha familia diferente, Lanthanotidae, por outros autores son:
Varanoides basais:
Anteriormente incluídos en Varanidae:
Velaquí un cladograma de Conrad et al. (2008) que mostra as relacións dentro de Varanoidea:[13]
Varanoidea†"Saniwa" feisti
Varanidae Lanthanotinae Varaninae†Ovoo
Os varanos monitor están considerados uns dos lagartos máis intelixentes. A maioría das especies buscan continuamente alimento e teñen amplos dominios vitais,[14] e moitos son moi resistentes.[15] Aínda que a maioría das especies son carnívoras, hai tres arbóreas nas Filipinas (Varanus olivaceus, Varanus mabitang e Varanus bitatawa) que son principalmente fruxívoras.[2][16] Entre as especies de varánidos vivos, as extremidades mostran unha alometría positiva, xa que son máis grandes nas especies de corpo meirande, aínda que os pés se fan máis pequenos se os comparamos coas lonxitudes doutros segmentos da extremidade.[17]
Os varánidos presentan un fluxo de aire pulmonar unidireccional, incluíndo sacos aéreos similares aos que teñen as aves.[18]
|format= require |url= (Axuda) 97 (3): 664–676. doi:10.1111/j.1095-8312.2009.01207.x. Os varánidos (Varanidae), xeralmente chamados varanos, son unha familia de lagartos da superfamilia Varanoidea. A familia é un grupo de lagartos carnívoros e fruxívoros, entre os que está incluído o extinto megalania (o lagarto máis grande coñecido), e o actual dragón de Komodo (o lagarto vivo máis grande), e o Varanus salvadorii. Os Varanidae comprenden o xénero vivo Varanus e varios taxons extintos. Os seus parentes vivos máis próximos son os ánguidos e os helodermátidos (se consideramos Lanthanotus dentro da familia).
Varanidae é uma família de grandes lagartos na sua maioria carnívoros, que contém apenas o género Varanus. Os varanídeos recebem o nome popular de varano ou lagarto-monitor. O grupo inclui o maior lagarto vivo atualmente: o dragão-de-komodo.
Os varanos são lagartos de grandes dimensões, carnívoros ou frugívoros (pelo menos a espécie V. bitatawa é frugívera)[1] e extremamente agressivos. Têm um metabolismo rápido, tendo em conta que são répteis, e sentidos de visão e olfacto bastante apurados. A maioria das espécies pode deslocar-se com bastante rapidez. Os varanos são considerados como o grupo mais diferenciado dentro dos lagartos.
Em tempos pré-históricos os varanídeos incluíam também espécies marinhas, e podem ser parentes próximos dos gigantescos mosassauros, lagartos gigantes que aterrorizavam os mares do período Cretáceo.
Varanidae é uma família de grandes lagartos na sua maioria carnívoros, que contém apenas o género Varanus. Os varanídeos recebem o nome popular de varano ou lagarto-monitor. O grupo inclui o maior lagarto vivo atualmente: o dragão-de-komodo.
Os varanos são lagartos de grandes dimensões, carnívoros ou frugívoros (pelo menos a espécie V. bitatawa é frugívera) e extremamente agressivos. Têm um metabolismo rápido, tendo em conta que são répteis, e sentidos de visão e olfacto bastante apurados. A maioria das espécies pode deslocar-se com bastante rapidez. Os varanos são considerados como o grupo mais diferenciado dentro dos lagartos.
Em tempos pré-históricos os varanídeos incluíam também espécies marinhas, e podem ser parentes próximos dos gigantescos mosassauros, lagartos gigantes que aterrorizavam os mares do período Cretáceo.
왕도마뱀과(Varanidae)는 무족도마뱀하목에 속하는 도마뱀의 일종이다. 육식성과 과식성 도마뱀 분류군이다.[1] 멸종된 메갈라니아, 코모도왕도마뱀 및 악어왕도마뱀을 포함한다.
