Multimedia w Wikimedia Commons 
Hasło w Wikisłowniku Wyjce[6] (Alouattinae) – monotypowa podrodzina nadrzewnych, roślinożernych ssaków naczelnych z rodziny czepiakowatych (Atelidae). Są największymi małpami Nowego Świata. Znane z umiejętności wydawania bardzo głośnych dźwięków. Spokrewnione z czepiakami z podrodziny Atelinae.
Występowanie i biotop
Podrodzina obejmuje gatunki szeroko rozprzestrzenione w Ameryce Środkowej i Południowej - od Meksyku do północnej Argentyny[7]. Zamieszkują wilgotne lasy tropikalne.
Charakterystyka
Długość ciała 37–71,2 cm, ogona 51,5–80 cm; masa ciała samców 4,5–9,6 kg, samic 3,1–7 kg[7]. Samce są większe i cięższe od samic. Ubarwienie płowe, rude lub czarne. Są aktywne podczas dnia. Większą część życia spędzają na drzewach, tworząc grupy rodzinne liczące kilkanaście osobników. Cechą szczególną jest bardzo głośne nawoływanie (wzmacniane przez rezonatory - worki krtaniowe, których kostne ściany zbudowane są z przekształconej kości gnykowej), słyszalne w promieniu kilku kilometrów. Wyjce należą do zwierząt wydających najgłośniejsze dźwięki. Ich wycie jest formą terytorializmu, demonstrowania swojej obecności przedstawicielom innych grup rodzinnych celem uniknięcia sporów przy spotkaniach na granicy zajmowanego terytorium.
Systematyka
Etymologia
-
Alouatta: lokalna, południowoamerykańska nazwa dla wyjców[8].
-
Mycetes: gr. μυκητης mukētēs – krzykacz[9]. Gatunek typowy: Simia belzebul Linnaeus, 1766.
-
Stentor: w mitologii greckiej Stentor (gr. Στεντωρ) był trackim heroldem w wojsku greckim pod Troją, słynnym z potężnego głosu który równał się sile głosu pięćdziesięciu mężczyzn[10]. Gatunek typowy: Simia seniculus Linnaeus, 1760.
Podział systematyczny
Do podrodziny należy jeden rodzaj Alouatta – wyjec[6] z następującymi gatunkami[7][6][11]:
Przypisy
-
↑ Alouattinae, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
-
↑ É.L. Trouessart: Catalogus mammalium tam viventium quam fossilium. Wyd. Nova ed. (prima completa). Cz. 1: Primates, Prosimiae, Chiroptera, Insectivora. Berolini: R. Friedländer & sohn, 1897, s. 32. (łac.)
-
↑ J.K.W. Illiger: Prodromus systematis mammalium et avium: additis terminis zoographicis utriusque classis, eorumque versione germanica. Berolini: Sumptibus C. Salfeld, 1811, s. 70. (łac.)
-
↑ É. Geoffroy Saint-Hilaire. Tableau des Quadrumanes, Ou des Animaux composant le premier Ordre de la Classe des Mammifères. „Annales du Muséum National d’Histoire Naturelle”. 19, s. 107, 1812. Paris (fr.).
-
↑ B.G. de Lacépède: Tableau des divisions, sous-divisions, ordres et genres des mammifères. Paris: Chez Plassan, Imprimeur-Librairie, 1799, s. 4. (fr.)
-
↑ a b c d W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 42–43. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
-
↑ a b c A.B. Rylands, R.A. Mittermeier, F.M. Cornejo, T.R. Defler, K.E. Glander, W.R. Konstant, L.P. Pinto, M. Talebi: Family Atelidae (Howlers, Spider and Woolly Monkeys and Muriquis). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 525–529, 531–534. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.)
-
↑ Palmer 1904 ↓, s. 89–90.
-
↑ Palmer 1904 ↓, s. 438.
-
↑ Palmer 1904 ↓, s. 647.
-
↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Alouatta'. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2016-11-28]
Bibliografia
- T.S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Waszyngton: Government Printing Office, 1904, s. 71-718, seria: North American Fauna. (ang.)
- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.
