Ursus arctos arctos Linnaeus 1758

L'ós bru (Ursus arctos) o óssa (al Pallars) és una espècie de mamífer que pertany a la família dels úrsids pròpia d'Euràsia i de Nord-amèrica.^[2]

Descripció

Óssa amb dos cadells al Parc Natural de l'Alt Pirineu (2010)

Un ós bru, captiu en un parc prop d'Argelés (Aran).

És un habitant característic dels boscos madurs d'Europa, de l'Àsia temperada i de Nord-amèrica. En aquest vast territori apareix sota cert nombre de subespècies, que es diferencien unes de les altres per la coloració i la grandària, fins al punt que antigament se'ls considerava com a espècies autònomes. Es poden citar, per exemple, els grans grizzlys (Ursus arctos horribilis) i el Kodiak (Ursus arctos middendorffi), aquest últim és la raça més gran.

La seva longevitat és de 25 - 30 anys (màxims coneguts de 34 anys en estat silvestre i 47 en captivitat). Té una longitud corporal que varia d'1,50 a 2,95 m, depenent de la subespècie, i una alçada a la creu de fins a 1,30 m. El seu pes també varia, des dels 100 kg fins als 675 kg. El color és molt variable d'un individu a un altre. Pot variar entre el marró molt fosc i el daurat clar, passant per diferents tonalitats de grisos. Les cries solen presentar un collar blanquinós més o menys ampli al voltant del coll, marca que habitualment desapareix a partir de la primera muda a l'any d'edat, però pot quedar alguna resta en els adults. El pelatge es renova un cop l'any, a l'època estival. La visió no la té molt desenvolupada; comparada amb altres sentits, encara que sí que pot veure en color durant la nit. A llarga distància reconeixen formes però no detalls, i detecten molt millor animals o objectes en moviment que immòbils.

Són plantígrads. En algunes situacions desfavorables pot aixecar-se sobre les seves potes del darrere per augmentar el seu camp de visió. La seva oïda és extremadament aguda i desenvolupada igual que l'olfacte, que és excel·lent, finíssim i, sens dubte, el seu sentit més desenvolupat i el que més els ajuda en la seva vida quotidiana. Gràcies a ell poden detectar a llarga distància moltes de les seves fonts d'aliment i també l'estat sexual d'altres exemplars durant l'època de zel. Les seves mandíbules tenen 4 canins o ullals, punteguts i robusts com els d'altres carnívors. No obstant això, la presència d'incisius aptes per tallar herba i tiges, i de molars amplis i aplanats que poden triturar aliments d'origen vegetal, fan que la dentadura d'aquest carnívor estigui perfectament adaptada a un règim omnívor.

Ós bru

Dimorfisme sexual

El dimorfisme sexual és clarament notori en els óssos bruns, els mascles són més grans i pesen més, un exemple són els óssos Kodiak: en estat salvatge, els mascles d'aquesta subespècie normalment aconsegueixen un pes del voltant de 450 kg (això sense el pes addicional que adquireixen durant la migració del salmó, abans de la hibernació), mentre que les femelles solen pesar uns 250 kg, sent considerablement més petites. Passa el mateix amb el grizzly: els mascles generalment pesen una mica menys de 400 kg i les femelles al voltant de 200 kg. Això passa també amb totes les altres subespècies.

Reproducció

Il·lustració d'un Ursus arctos pruinosus de l'any 1897.

Óssa bruna amb els seus petits cadells.

Els óssos aconsegueixen la maduresa sexual entre els 3 i els 5 anys, són polígams i el seu zel té lloc entre maig i juliol. En les femelles la còpula provoca l'ovulació, en llenguatge tècnic es diu "ovulació induïda", la qual cosa incrementen les seves possibilitats de quedar prenyades. La implantació és diferida, és a dir, l'òvul fecundat flota lliurement en l'úter i no s'implanta fins a la tardor, només llavors comença la veritable gestació, que dura uns dos mesos. En plena hibernació en el mes de gener i en la seguretat de l'ossera la femella pareix d'una a tres cries, excepcionalment quatre, que pesen en néixer uns 350 grams, i els ossets arriben als 20–25 kg en complir el seu primer any de vida. Viuen amb la mare aproximadament un any i mig. L'interval entre dos parts és de, com a mínim, dos anys.

Longevitat

Els óssos bruns en estat salvatge viuen una mitjana de 25 anys. Al contrari del que sol ser habitual, els exemplars captius tenen major esperança de vida.

Distribució

Està distribuït per àmplies zones d'Europa, de l'Àsia temperada i de Nord-amèrica, però amb una població desigual i fragmentada en petits nuclis. Tot i que, antigament, també estava present a l'Àfrica del Nord.^[3]

A la península Ibèrica hi ha óssos bruns a la Serralada Cantàbrica i als Pirineus, on es troben en greu perill d'extinció. Antigament estaven presents a tota la península Ibèrica.

Alimentació

Exemplar capturant un salmó.

Són animals típicament omnívors però amb predomini vegetal i és coneguda la seva afició per la mel (el fibló de les abelles no pot penetrar en el seu pelatge). A la primavera i a la tardor la seva alimentació és sobretot vegetal, però també aprecien la carronya. El seu aliment preferit són les bresques de mel. A més cacen petits vertebrats i insectes i, en el moment de la pujada dels salmons als rius, es fan pescadors, concentrant-se a prop de les ribes. Alguns individus s'especialitzen en la captura de grans preses, sobretot de cérvols i altres ungulats. A causa del seu caràcter de superdepredador, els óssos no tenen predadors naturals, de manera que l'home és la seva única amenaça. La reintroducció de l'ós bru a les comarques del Pirineu amb exemplars provinents d'Eslovènia ha portat alguns problemes pel fet que aquests animals s'han comportat com a carnívors atacant els ramats d'ovelles.

Depredadors

Ha estat caçat pels humans i, encara que rar, els cadells poden ser atacats per altres óssos bruns, llops (Canis lupus) i pumes (Puma concolor).^[4]

Costums

Ursus arctos horribilis

Cadells

Ursus arctos syriacus

Els óssos passen l'hivern en un estat d'hibernació, utilitzant la major part del temps a preparar-se per la letargia hivernal, guardant en els teixits adiposos un 75% de l'energia obtinguda dels aliments. En els últims àpats abans de la hibernació ingereix herbes i terra al costat del menjar perquè es barregi amb la saliva formant un bol alimentari que en arribar a l'intestí gruixut col·lapsi l'orifici secretor i impedeixi la seva sortida. Gràcies a aquest "tap" els aliments es van amuntegant perquè així, a part del greix acumulat, també es puguin extreure nutrients realitzant la digestió, això sí, d'una manera més lenta. També utilitzen terra i herba per acomodar-se en els seus caus, en els que dormen amb un somni entretallat, sense variacions en la seva temperatura corporal. Quan desperten, l'obstrucció s'expulsa sense problemes i és també en aquest període quan les ósses pareixen (desembre-gener) i comencen a criar els seus fills.

Les femelles solen moure's per àrees d'algunes desenes de km² que utilitzen de forma intensa. Per contra, els mascles tenen grans àrees de campeig, que engloben les de diverses femelles. Un mascle adult radiomarcat en l'actual Parc Regional de Riaño (Lleó) es va moure durant quatre anys per una extensió de 2.447 km². La qualitat de l'hàbitat té una notable influència sobre l'extensió de l'àrea de campeig. Els exemplars que viuen en els boscos boreals de coníferes, molt menys productius que els boscos caducifolis temperats més típics d'Espanya, tenen àrees de campeig molt majors. Per exemple, els mascles estudiats a Suècia i Noruega es mouen per extensions de 5.430 km² de mitjana, mentre que les femelles tenen àrees de campeig mitjanes de 345 km².

Estatus poblacional

A nivell general es troba en una situació vulnerable amb extincions parcials en tota la seva distribució coincidint amb les zones més humanitzades amb les subespècies amb més alt risc d'extinció. Els perills a què s'enfronten són variats: canvi climàtic, destrucció de l'hàbitat, caça furtiva, caça accidental (amb llaços), augment de la pressió sobre l'hàbitat, etcètera.

Subespècies

• Ursus arctos alascensis (Merriam, 1896).^[5] Alaska (Estats Units)^[6]
• Ursus arctos arctos (Linnaeus, 1758).^[7] Euràsia^[8]
• Ursus arctos beringianus (Middendorff, 1851)
• Ursus arctos californicus (Merriam, 1896).^[9] Nord-amèrica^[10] (extint)
• Ursus arctos collaris (F. G. Cuvier, 1824)
• Ursus arctos crowtheri (Schinz, 1844)
• Ursus arctos dalli (Merriam, 1896).^[11] Alaska^[12] (extint)
• Ursus arctos gyas (Merriam, 1902).^[13] Alaska^[14]
• Ursus arctos horribilis
• Ós bru de l'Himàlaia (Ursus arctos isabellinus ) (Horsfield, 1826)
• Ursus arctos lasiotus (Gray, 1867)
• Ós de Kodiak (Ursus arctos middendorffi )
• Ursus arctos pruinosus (Blyth, 1854)^[15] Tibet^[16]
• Ursus arctos sitkensis (Merriam, 1896).^[17] Alaska^[18]
• Ursus arctos stikeenensis (Merriam, 1914).^[19] Colúmbia Britànica (Canadà)^[20]
• Ursus arctos syriacus (Hemprich i Ehrenberg, 1828).^[21] Transcaucàsia, el nord d'Armènia, Abkhàzia, Síria, el Líban, l'Àsia Menor, l'Iran i l'Irak. Es va extingir a Israel^[22][23][24]

Cladograma

Ursus arctos arctos

Ós bru

Ós polar

Ós negre americà

Ós negre asiàtic

Ós malai

Ós morrut

Referències

Bibliografia

• Allen, T.B., ed., 1979. Wild Animals of North America. The National Geographic Society, Washington DC.
• Bellemain, E., Swenson, J. E., Tallmon, D., Taberlet, P. i Brunberg, S., 2005. Estimating population size of elusive animals with DNA from hunter-collected feces: Four methods for brown bears. Conservation Biology 19: 150-161.
• Brown, D. E., 1985. The grizzly in the southwest. Documentary of an extinction. University of Oklahoma Press, Norman, Oklahoma.
• Can, O. E. i Togan, I., 2004. Status and management of brown bears in Turkey. Ursus 15(1): 48-53.
• Clark, J. D., Huber, D. i Servheen, C., 2002. Reintroducing bears: lessons and challenges. Ursus 13: 153-163.
• Frković, A., Huber, D. i Kusak, J., 2001. Brown bear litter sizes in Croatia. Ursus 12: 103-106.
• Garshelis, D. L., Gibeau, M. L. i Herrero, S., 2005. Grizzly bear demographics in and around Banff National Park and Kananaskis Country, Alberta. Journal of Wildlife Management 69: 277-297.
• Gong, J. i Harris, R. B., 2006. The status of bears in China. Understanding Asian bears to secure their future, p. 50-56. Japan Bear Network, Ibaraki, el Japó.
• Gurung, M. K., 2004. Brown bear observation in Damodar Kunda Valley, Mustang District, Nepal. International Bear News 13(4): 12-14.
• Hamdine, W., Thevenot, M. i Michaux, J., 1998. Recent history of the brown bear in the Maghreb. Comptes Rendus de l'Academie des Sciences - Serie III: Sciences de la Vie 321: 565-570.
• Herrero, S., 1994. The Canadian national parks and grizzly bear ecosystems: the need for interagency management. International Conference on Bear Research and Management 9: 7-21.
• Hilderbrand, G. V., Jacoby, M. E., Schwartz, C. C., Arthur, S. M., Robbins, C. T., Hanley, T. A. i Servheen, C., 1999. The importance of meat, particularly salmon, to body size, population productivity, and conservation of North American brown bears. Canadian Journal of Zoology 77: 132-138.
• Kusak, J. i Huber, D., 1998. Ursus 10: 281-291.
• Manlius, N., 1998. L'Ours brun en Égypte. Écologie 29: 565-581.
• Mano, T., 2006. The status of brown bears in Japan. Understanding Asian bears to secure their future, p. 111-121. Japan Bear Network, Ibaraki, el Japó.
• Mattson, D. J., 1998. Diet and morphology of extant and recently extinct northern bears. Ursus 10: 479–96.
• Mattson, D. J. i Merrill, T., 2002. Extirpations of grizzly bears in the contiguous United States, 1850-2000. Conservation Biology 16: 1123-1136.
• McLellan, B. N., 1994. Density dependent population regulation of brown bears. International Conference on Bear Research and Management Monograph Series 3: 15-24.
• Miller, S. D., White, G. C., Sellers, R. A., Reynolds, H. V., Schoen, J. W., Titus, K., Barnes, V. G., Smith, R. B., Nelson, R. R., Ballard, W. B. i Schwartz, C. C., 1997. Brown and black bear density estimation in Alaska using radiotelemetry and replicated mark-resight techniques. Wildlife Monographs 133: 5-55.
• Mowat, G. i Heard, D. C., 2006. Major components of grizzly bear diet across North America. Canadian Journal of Zoology 84: 473-489.
• Mowat, G., Heard, D. C., Seip, D. R., Poole, K. G., Stenhouse, G. i Paetkau, D. W., 2005. Grizzly Ursus arctos and black bear Ursus americanus densities in the interior mountains of North America. Wildlife Biology 11: 31-48.
• Nawaz, M. A., 2007. Status of the brown bear in Pakistan. Ursus 18: 89–100.
• Nielsen, S. E., Herrero, S., Boyce, M. S., Mace, R. D., Benn, B., Gibeau, M. L. i Jevons, S., 2004. Modelling the spatial distribution of human-caused grizzly bear mortalities in the Central Rockies ecosystem of Canada. Biological Conservation 120: 101-113.
• Nielsen, S. E., Stenhouse, G. B. i Boyce, M. S., 2006. A habitat-based framework for grizzly bear conservation in Alberta. Biological Conservation 130: 217-229.
• Nowak, R.M. i J.L Paradiso, 1983. Walker's Mammals of the World. 4a edició. Johns Hopkins University Press, Baltimore.
• Proctor, M. F., Mclellan B. N., Strobeck, C. i Barclay, R. M. R., 2005. Genetic analysis reveals demographic fragmentation of grizzly bears yielding vulnerably small populations. Proceedings of the Royal Society of London B Biological Sciences 272: 2409-2416.
• Proctor, M. F., Servheen, C., Miller, S. D., Kasworm, W. F. i Wakkinen, W. L., 2004. A comparative analysis of management options for grizzly bear conservation in the US-Canada trans-border area. Ursus 15: 145-160.
• Ridings, C., 2006. Green bear in the desert. International Bear News 15(2): 12-13.
• Sacco, T. i Van Valkenburgh, B., 2004. Ecomorphological indicators of feeding behaviour in the bears (Carnivora: Ursidae). Journal of Zoology (Londres) 263: 41-54.
• Sathyakumar, S., 2006. The status of brown bears in India. Understanding Asian bears to secure their future, p. 7-11. Japan Bear Network, Ibaraki, el Japó.
• Schwartz, C. C., Miller, S. D. i Haroldson, M. A., 2003. Grizzly bear. A: G. A. Feldhamer, B. C. Thompson i J. A. Chapman (eds), Wild mammals of North America: biology, management, and conservation, p. 556-586. Johns Hopkins University Press, Baltimore, Maryland.
• Servheen, C., Herrero, S. i Peyton, B., 1999. Bears. Status Survey and Conservation Action Plan. IUCN/SSC Bear and Polar Bear Specialist Groups, Gland, Suïssa.
• Servheen, C., Kasworm, W. i Their, T., 1994. Transplanting grizzly bears as a management tool: Results from the Cabinet Mountains, Montana. Biological Conservation 71: 261-268.
• Seryodkin, I., 2006. The biology and conservation status of brown bears in the Russian Far East. Understanding Asian bears to secure their future, p. 79-85. Japan Bear Network, Ibaraki, el Japó.
• Swenson, J., Gerstl, N., Dahle, B. i Zedrosser, A., 2000. Action plan for the conservation of the brown bear in Europem (Ursus arctos). Consell d'Europa, Estrasburg, França.
• Tubarek, G., 1993. Survivors in the Shadows: Threatened and Endangered Mammals of the American West. Northland Publishing Company, Flaggstaff, Arizona.
• U.S. Fish and Wildlife Service. 2005. Endangered and threatened wildlife and plants; Designating the greater Yellowstone ecosystem population of grizzly bears as a distinct population segment; removing the Yellowstone distinct population segment of grizzly bears from the federal list of endangered and threatened wildlife. United States Federal Register. 70: 69854-69884.
• Wakkinen, W. L. i Kasworm, W. F., 2004. Demographics and population trends of grizzly bears in the Cabinet-Yaak and Selkirk ecosystems of British Columbia, Idaho, Montana, and Washington. Ursus 15: 65-75.
• Waller, J. S. i Servheen, C., 2005. Effects of transportation infrastructure on grizzly bears in northwestern Montana. Journal of Wildlife Management 69: 985-1000.
• Wiegand, T., Stephan, T., Naves, J. i Fernández, A., 1998. Assessing the risk of extinction for the brown bear (Ursus arctos) in the Cordillera Cantabrica, Spain. Ecological Monographs 68: 539-570.
• Zedrosser, A., Dahle, B., Swenson, J. E. i Gerstl, N., 2001. Status and managment of the brown bear in Europe. Ursus 12: 9-20.

Vegeu també

• Ós bru als Pirineus

Enllaços externs

• L'ós bru, al Departament de Medi Ambient de la Generalitat de Catalunya - Inclou informació sobre l'espècie a Catalunya (presència històrica i reintroducció)(català)
• Fauna Ibérica (castellà)
• Fundación Oso Pardo (castellà)
• Fondo para la Protección de los Animales Salvajes (castellà)
• National Geographic (anglès)
• GrizzlyBear.org (anglès)
• Informació sobre l'ós bru dels Pirineus. (català)
• NCBI (anglès)
• CalPhotos (anglès)
• ARKive (anglès)
• Animal Diversity Web (anglès)

Den skandinaviske brunbjørn er en underart af den brune bjørn. Underarten har været stærkt udryddelsestruet, men der findes nu en bestand på cirka 1.100 dyr i det allernordligste Sverige, samt i grænseområderne mellem Sverige og Norge. Mere specifikt i Hedmark og Dalarna.

Den skandinaviske brunbjørn lever især af græs og blade i løbet af sommeren. I sensommeren går den primært over til en kost på vilde bær.

Bjørnen er fredet, men en begrænset og stærkt kontrolleret jagt på cirka 30-40 dyr gennemføres hvert år.

Hannen vejer cirka 400 kilogram. Hunnen det halve.

I Danmark kan bjørnen blandt andet ses i Skandinavisk Dyrepark på Djursland.

Braunbärschädel

Europäischer Braunbär beim Baden

Der Europäische Braunbär oder Eurasische Braunbär (Ursus arctos arctos) ist eine Unterart des Braunbären (Ursus arctos) aus der Familie der Bären (Ursidae). Er ist die Nominatform der Art.

Taxonomie und Merkmale

Grundlagen

Die Unterteilung der Art Ursus arctos, des Braunbären, in Unterarten ist ein schwieriges Problem, über das wissenschaftlich keine Einigkeit besteht. Insgesamt wurden für die Art (im modernen Sinne) 232 Unterarten oder sogar eigene Arten beschrieben, dazu kommen noch 39 Namen für ausgestorbene Unterarten.^[1] Traditionell wurden die Unterarten morphologisch abgegrenzt, verwendete Merkmale waren Körpergröße, Fell- und Krallenfarbe und verschiedene Maße des Knochenbaus, fast exklusiv des Schädels. Diese Bearbeitungen sind aufgrund des bei dieser Art notwendigerweise beschränkten Sammlungsmaterials in Zoologischen Museen und der hohen individuellen Modifikation innerhalb der Art problematisch. Unsicher ist dabei insbesondere, welche, und wie viele, Unterarten im nördlichen Asien vorkommen, wovon in kritischer Weise die Ostgrenze der Verbreitung des Europäischen Braunbären abhängt.

In jüngerer Zeit sind diese Analysen durch zahlreiche genetische Untersuchungen ergänzt worden. Bei diesen ist problematisch, dass der Braunbär eine junge Art ist, die sich erst vor wenigen Zehn- bis Hunderttausend Jahren von seiner Schwesterart, dem Eisbären, getrennt hat, und dass die modernen Populationen ihr heutiges Areal erst aus mehreren Refugien nach dem Eiszeitalter neu besiedelt haben. Daher sind die genetischen Unterschiede recht gering. Analysiert wird einerseits die Mitochondriale DNA, das eigenständige Erbmaterial der Mitochondrien. Erstere wird bei Säugetieren wegen des Fehlens letzterer in Spermien nur im mütterlichen Erbgang vererbt. Andererseits werden sogenannte Mikrosatelliten untersucht, das sind kurze (nicht kodierende), im Genom wiederholte Sequenzabschnitte, die auch der Technik des genetischen Fingerabdrucks beim Menschen zugrunde liegen.

Problematisch ist nun, dass die morphologischen und die genetischen Ergebnisse keinerlei Übereinstimmung zeigen. So gehören die Braunbären Europas zwei getrennten genetischen Linien an. Die östliche dieser Linien ist dann von Südeuropa über fast ganz Asien bis nach Alaska und Kanada in Nordamerika verbreitet. Aufgrund dieser Ergebnisse verzichten viele Wissenschaftler außerhalb Nordamerikas inzwischen ganz auf die Unterscheidung der Unterarten. Dies wird aber von vielen Praktikern, insbesondere Artenschützern, problematisch gesehen, da zahlreiche kleine, möglicherweise morphologisch unterscheidbare Lokalpopulationen, die vom Aussterben bedroht sind, dadurch keinen wissenschaftlichen Namen mehr hätten.

Morphologische Unterart

Auch über die Anzahl und Abgrenzung der Unterarten Eurasiens nach morphologischen Merkmalen gibt es keine Einigkeit. Die folgende Darstellung beruht im Wesentlichen auf der Bearbeitung durch Heptner et al.^[2] für die frühere Sowjetunion.

Ursus arctos arctos ist dieser Auffassung zufolge ein Braunbär mittlerer Größe. Er erreicht ein Maximalgewicht von 320 bis 350 Kilogramm. Die Fellfarbe ist im Allgemeinen eher dunkel, sie variiert von dunklem Schwarzbraun mit rostgrauen Reflexen, vor allem im Westen der Verbreitung, zu Hellbraun-Strohfarben mit dunkler rotbraunem Unterfell, überwiegend in den östlichen Abschnitten. Beide Felltypen gehen in der dazwischen liegenden Region lückenlos ineinander über. Die Beinfarbe ist immer dunkler als die des Rumpfs, bei hellen Tieren ist auch die Schnauze dunkler. Eine schmale und unvollständige Halsringzeichnung kann vorhanden sein.

Die Unterart wäre verbreitet in ganz Europa, dem europäischen Russland, dem Ural und Westsibirien, östlich, ohne klare Grenze, etwa bis zum Jenissei und Altai. Nordgrenze der Verbreitung ist die nördliche Grenze der Taiga zur Tundra. Nach Osten, in Ostsibirien würde anschließen die Unterart Ursus arctos yeniseensis Ognev, 1924, eine Übergangsform zu den ostasiatischen Unterarten, die aber von den meisten anderen Taxonomen nicht als eigenständig anerkannt wird. In den meisten neueren Arbeiten wird sie der Nominatform, d. h. dem Eurasischen Braunbären, zugeschlagen. Sie umfasst ungefähr 38.000 Individuen^[3]. Östlich benachbart wäre dann der Kamtschatka-Braunbär Ursus arctos piscator Pucheran, 1855 (Synonym beringianus), eine deutlich größere Unterart, die die Küstenregionen und die meisten vorgelagerten Inseln entlang der Beringstraße bewohnt (etwa 9.000 Individuen^[3]), und, südlich an diesen anschließend, der Ussuri-Braunbär Ursus arctos lasiotus Gray, 1867, der die Region am Ussuri, Sachalin und die Kurilen besiedeln würde. Teilweise wird die Population am Ussuri noch als eigene Unterart abgetrennt^[3].

Seit historischer Zeit waren die Braunbären des Kaukasus und der zentralasiatischen Gebirge durch eine Verbreitungslücke von der Verbreitung des Eurasischen Braunbären getrennt, diese geht aber vermutlich auf menschlichen Einfluss zurück. Dadurch besitzen die dort verbreiteten Populationen keinen Kontakt mehr zum Eurasischen Braunbären. Heptner et al. verorten hier den Kaukasus-Braunbären Ursus arctos meridionalis Middendorff, 1851 im Kaukasus, eine sehr umstrittene Unterart, da andere Forscher hier bis zu vier Unterarten differenzieren wollen, andere aber alle Tiere, wie auch die der weiter östlichen Regionen, dem Syrischen Braunbären Ursus arctos syriacus Hemprich et Ehrenberg, 1828, zuschlagen. Östlich davon wäre des Verbreitungsgebiet des Isabellbären (auch Tien-Shan-Braunbär oder Himalaya-Braunbär genannt), Ursus arctos isabellinus Horsfield, 1826.

Genetisch abgrenzbare Populationen

Der Braunbär ist eine phylogenomisch sehr gut untersuchte Art. Dies liegt vor allem daran, dass Artenschützer, die Projekte zur Wiederansiedlung oder zur Stützung kleiner Lokalpopulationen planten, wissen wollten, ob sie nicht versehentlich die falschen Braunbären in ihrem Gebiet aussetzen. Vorteil der genetischen Methoden gegenüber den morphologischen ist, dass auch Proben aus Haaren, Fäzes oder ausgegrabene, subfossile Überreste analysiert werden können. Dadurch ist die Datenbasis der Bearbeitungen breiter.

Ursus arctos arctos: abgeschätztes Verbreitungsgebiet in Europa

Als Ergebnis der Untersuchungen zeigte sich, dass die europäischen Braunbären zwei stark getrennten genetischen Linien angehören. Eine davon („Klade I“) umfasst die Bären Westeuropas, darunter diejenigen Spaniens und der Pyrenäen, Italiens, des nordwestlichen Balkans und Teilen Rumäniens und des westlichen Skandinavien (außerdem subfossile Reste von Bären Nordafrikas und der Levante). Die andere („Klade IIIa“) umfasst die Bären Osteuropas, des Balkan, Nordskandinaviens, der größten Teile des Nahen Ostens, fast des gesamten nördlichen Asiens und des nordwestlichsten Nordamerikas (vor allem West-Alaska). Die Bären der Klade IIIa sind näher verwandt mit den Bären Nordkanadas und des östlichen Alaska (Klade IIIb) als mit denjenigen Westeuropas.^[4][5] Diese Resultate beruhen vor allem auf der Analyse der mtDNA, d. h. der weiblichen, mütterlichen Erblinie. Werden auch (in beiden Geschlechtern vererbte) Kerngene in die Analyse mit einbezogen, zeigt sich, dass es zwischen den verschiedenen Populationen durchaus zu Genfluss kommt, der aber vor allem auf der väterlichen Linie aufbaut. Dies liegt wohl daran, dass die Braunbären-Männchen erheblich vagiler als die Weibchen sind und größere Strecken zurücklegen. In jedem Falle sind aber die konventionellen Unterarten nach den genetischen Daten nicht reproduzierbar. Die westliche und die östliche Linie sind aber nur in zwei Regionen im Kontakt miteinander. Während sie in Rumänien tatsächlich sympatrisch vorkommen, sind in Skandinavien beide Populationen in ihrer Verbreitung mindestens 130 Kilometer voneinander getrennt^[1].

Nach Abschätzungen nach der Methode der molekularen Uhr haben sich die Bären der Klade I und IIIa schon vor etwa 850.000 Jahren getrennt. Die westliche Linie ist in zwei Gruppen getrennt, eine in Spanien, Frankreich und dem Süden Skandinaviens, eine in Italien, auf dem Westbalkan und in Rumänien. Dies wird mit der Wiederbesiedlung aus zwei eiszeitlichen Refugien (Iberische und Italienische Halbinsel) in Verbindung gebracht. Für die östliche Linie wird über ein Refugium auf der Balkanhalbinsel spekuliert.^[6], aber auch ein Refugium viel weiter östlich, in Nordostasien, erscheint möglich. Die westliche Linie umfasst nur noch ca. 2.500 bis 3.000 lebende Tiere, während der Bestand der östlichen Linie immer noch in die Hunderttausende geht.

Europäische Braunbären-Populationen

Der ehemals kontinuierlich über nahezu ganz Europa verbreitete Braunbär ist heute auf einige voneinander durch große unbesiedelte Bereiche getrennte Populationen aufgespalten, die in der Regel keinen Individuenaustausch, und damit keinen genetischen Kontakt zueinander, ermöglichen. Die folgenden Populationsschätzungen basieren im Wesentlichen auf den Daten der IUCN/SSC Bear Specialist Group (Rauer et al. 1999^[7])

Braunbärjunge im Polar Zoo der Gemeinde Bardu im Fylke Troms in Nordnorwegen

• Kantabrisches Gebirge, Nordspanien: bis zu 140, z. T. als eigene Unterart Kantabrischer Braunbär (Ursus arctos pyrenaicus) benannt.
• Pyrenäen: ca. 10
• Südskandinavien: ca. 150 bis 200
• Abruzzen, Mittelitalien: etwa 70 bis 100, z. T. als eigene Unterart Marsischer Braunbär (Ursus arctos marsicanus) benannt.
• Norditalien/Österreich (Alpen): etwa 15 bis 30
• Westbalkan: etwa 550 bis 800
• Karpaten: etwa 6600 in Rumänien, mit Randvorkommen bis Polen: ca. 70
• Gebirge Bulgariens: ca. 500 und Nordgriechenlands: gut 100
• europäisches Russland westlich des Ural: etwa 26.000 bis 27.000, mit Randvorkommen in Skandinavien (Finnland ca. 430 bis 600)

Seither hat die Anzahl der Braunbären in einigen Regionen Europas wieder deutlich zugenommen. So wird die Anzahl der Bären heute allein im Westbalkanstaat Slowenien auf bis zu 1.500 Tiere geschätzt.^[8][9]

Schutzmaßnahmen

Braunbär in einem Freigehege im Nationalpark Bayerischer Wald

Die kleinen Populationen stehen in vielen Ländern unter unterschiedlich starkem gesetzlichen Schutz. International werden die Populationen Asiens im Anhang I (totales Handelsverbot), die übrigen in Anhang II (eingeschränkter Handel) geführt. In einigen Ländern genießt diese Art eine ganzjährige oder mehrmonatige Schonzeit. Des Weiteren werden mehrstufige Managementpläne zum Schutz der Bären und der Nutztiere durchgeführt. In anderen Ländern besteht für diese Unterart kein oder nur geringer gesetzlicher Schutz. In der europäischen Artenschutzverordnung ist er je nach Population im Anhang I (totales Handelsverbot) und Anhang II (eingeschränkter Handel) geführt. Im östlichen Verbreitungsgebiet (Russland) ist eine eingeschränkte Jagd erlaubt.

Des Weiteren wird diese Unterart in vielen zoologischen Anlagen in ganz Europa gehalten. Während es sich bei vielen Tieren um Unterart-Hybriden handelt, werden ansonsten hauptsächlich Europäische Braunbären (Ursus arctos arctos) gehalten. Auch Syrische Braunbären (Ursus arctos syriacus) und Kamtschatkabären (Ursus arctos beringianus) sind in einigen zoologischen Einrichtungen vertreten.^[10]

Daneben gibt es mehrere Bärenschutz-Einrichtungen, die sich eine artgerechte Haltung ehemaliger Tanz-, Zirkus- und Zoo-Bären zur Aufgabe gemacht haben.

Aus Artenschutzgründen wurden wenige Bären im französischen Zentralmassiv (wo sie 1990 ausgestorben waren, Herkunft: Pyrenäen) und in den italienischen und den österreichischen Alpen ausgesetzt (Herkunft: Slowenien). Einige ausgesetzte Bären fielen dabei der Wilderei lokaler Jäger zum Opfer.^[11]

Einzelnachweise

1. ↑ ^{a b} A.C. Kitchener (2000): Taxonomic issues in bears: impacts on conservation in zoos and the wild, and gaps in current knowledge. International Zoo Yearbook 44: 33–46. doi:10.1111/j.1748-1090.2009.00087.x
2. ↑ Vladimir Georgiewitsch Heptner, N.P. Naumov, P.B. Yurgenson, A.A. Sludskii, A.F. Chirkova, A.G. Bannikov: Mammals of the Soviet Union. Volume II, Part la Sirenia and Carnivora (Sea Cows; Wolves and Bears). Originalausgabe: Mlekopitaiuschie Sovetskogo Soiuza. Vysshaya Shkola Publishers, Moscow, 1967. translated by Bolos Abdul Malek Botros, Hamed Tantawi, Hosni Ibrahim Youssef, Ali Abdul Moneim Moussa. Published for the Smithsonian Institution Libraries by Amerind Publishing Co. Pvt. Ltd., New Delhi, 1998. download
3. ↑ ^{a b c} Igor E. Chestin, Yuliy P. Gubar, Vladimir E. Sokolov, Vladimir S. Lobachev (1992): The brown bear (Ursus arctos L.) in the USSR: numbers, hunting and systematics. Annales Zoologici Fennici 29 (2): 57-68.
4. ↑ Jennifer A. Leonard, Robert K. Wayne, Alan Cooper (2000): Population genetics of Ice Age brown bears. PNAS Proceedings of the National Academy of Sciences USA 97(4): 1651–1654. doi:10.1073/pnas.040453097
5. ↑ Sébastien Calvignac, Sandrine Hughes, Catherine Hänni (2009): Genetic diversity of endangered brown bear (Ursus arctos) populations at the crossroads of Europe, Asia and Africa. Diversity and Distributions (2009): 1–9.
6. ↑ Jon E. Swenson, Pierre Taberlet, Eva Bellemain (2011): Genetics and conservation of European brown bears Ursus arctos. Mammal Review 41 (2): 87–98.
7. ↑ Rauer, G., Spassov, N., Spiridonov, G., Nyholm, E. S., Nyholm, K.-E., Camarra, J.-J., Mertzanis, G., Boscagli, G., Osti, F., Sorensen, O. J., Swenson, J. E., Kvam, T., Frackowiak, W., Gula, R., Perzanowski, K., Ionescu, O., Hell, P., Find'O, S., Clevenger, A. P., Purroy, F. J., Cienfuegos, J. N., Quesada, C. N., Sandegren, F., Bjarvall, A., Franzén, R., Söderberg, A., Wabakken, P., Huber, D.: Brown Bear Conservation Action Plan for Europe (Ursus arctos). In: Servheen, C., Herrero, S., and Peyton, B.(Editors). Bears. Status Survey and Conservation Action Plan: 55-122. IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge, UK, 1998. ISBN 2-8317-0462-6
8. ↑ Wie hat sich die Bärenpopulation in Slowenien und Kroatien in den letzten 20 Jahren entwickelt?, zuletzt gesehen am 21. Mai 2022.
9. ↑ Auf Bärensafari in Slowenien Wo steckt er bloß?, Tagesspiegel Online, zuletzt gesehen am 21. Mai 2022.
10. ↑ www.Zootierliste.de. Abgerufen am 19. Juli 2020.
11. ↑ Joseph D. Clarck, Djuro Huber, Christopher Servheen (2002): Bear reintroductions - lessons and challenges. Ursus 13: 335-345.

Den Europäesche Bronge Bier (Ursus arctos arctos) ass e Mamendéier aus der Famill vun de Bieren. Hien ass de gréisste Prédateur, deen um europäesche Festland lieft.

A West- a Mëtteleuropa gëtt et vum Bronge Bier nëmmen nach Reliktpopulatiounen.

Hie spillt a ville Mythen a Seeërcher eng Roll, gëtt och gären an der Heraldik gebraucht.

De Bronge Bier zu Lëtzebuerg a ronderëm

De Bronge Bier huet eis Géigenden um Enn vun der Äiszäit besidelt. Aus der Äifel sinn Ofdréck vun de Patte vum Bronge Bier an engem Äschenhorizont bei Mertloch am Krees Mayen-Koblenz, dee sech viru ronn 13.000 Joer beim Ausbroch vum Laacher-Séi-Vulkan gebilt huet, ze gesinn. Tëscht 5.000 an 3.500 Joer al Biereknache sinn an Holland entdeckt ginn, an tëscht 5.500 a 4.500 al Knachen zu Spiennes an der Belsch. Si ënnersträichen déi virgeschichtlech Presenz vum Bier an dem haitege Benelux-Raum.^[1]

Aus der Réimerzäit si keng weider Knache fonnt ginn. Deemools sinn d'Bëscher staark defrichéiert ginn, wat sech negativ op d'Bierepopulatioun ausgewierkt huet. Bekannt ass, datt am Amphitheater zu Tréier bei den Déieren, déi do gekämpft hunn, och Bieren dobäi waren. An de bekannte Mosaik aus der Réimervilla vun Nenneg weist Gladiatoren am Kampf mat engem Bier. Munnech vun deene Biere si wuel importéiert ginn, et waren der awer och bestëmmt dobäi, déi an der Géigend gefaange goufen. Een am 2. Joerhonnert zu Bonn stationéierte Centurio vun der 1. Legioun huet sech gebrätzt, bannent engem hallwe Joer fofzeg Biere gefaangen ze hunn.^[1]

Nom Zerfall vum Réimerräich an deem doduerch bedéngte Réckgang vun der Landwirtschaft huet de Bier sech erëm erkrut. An der karolengescher Zäit soll et vill Bieren an de Bëscher bei Oochen gi sinn. Bei archeologesche Fouillen an den 1990er Joren am Beräich vun der Buerg vu Beefort ass nieft aneren Déierereschter och e Fragment vun engem Becke vun engem ausgewuessene Bronge Bier fonnt ginn, deen als Beweis gëllt, datt de Bier deemools nach a Lëtzebuerg gelieft huet.^[1]

Wéini de Bronge Bier an der Géigend vun deem haitege Lëtzebuerger Land ausgestuerwen ass, weess keen. An Holland an a Flandern huet hie bis an d'12. Joerhonnert eran existéiert. An de grousse Bëscher vun den Ardennen huet hien et sécherlech nach méi laang gepackt. An der Äifel soll hien am 16. Joerhonnert nach zimmlech dacks virkomm sinn; de leschten Äifelbier soll am 17. Joerhonnert zur Streck bruecht gi sinn. De leschte Bier an Hessen gouf 1678 bei Vogelsberg geschoss. Ofgesi vum "Bruno", deem italieenesche Bier, deen am Juni 2006 a Bayern erschoss ginn ass, gouf de leschte Bier an Däitschland 1835 bei Ruhpolding (och a Bayern) erluecht.^[1]

A Loutrengen soll de leschte Bier 1709 an der Géigend tëscht dem Col de Bussang an der Gemeng Ventron (Département des Vosges) doutgemaach gi sinn. Am Elsass huet de Bier et bis 1786 gepackt.^[2]

D'Bieregëttin Artio

D'Artioni-Biber-Opschrëft an de "Schweigeställe" bei Weilerbaach/Bollendorf (Däitschland)

D'Kelten hunn d'Bieregëttin Artio veréiert. Ee vun de raren Hiwäiser op dëse Kult liwwert eng Fielswand bei Weilerbaach (Bollendorf) mat der Opschrëft Artioni Biber, déi aus gallo-réimescher Zäit stamen däerft, an déi e Mann, dee Biber geheescht huet, der Artio gewidmet huet. Den Numm Artio ass keltesch a leet sech, grad wéi dee vun der griichescher Gëttin Artemis, vum griicheschen Numm vum Bier, "arktos", of. D'Réimer hunn d'Artemis gläichgesat mat hirer Juegdgëttin Diana, där e gewëssene Quintus Postumius Potens am 2. Joerhonnert net wäit vun der Artioni-Biber-Opschrëft ewech, e Monument opgeriicht huet (Diana-Denkmal bei Weilerbaach/Bollendorf).^[1]

De Bier an der Landschaft

Den Numm vum Bier verstoppt sech a villen Uertschafts- a Flouernimm, an zwar ënner der Form ber-, déi ofgeleet ass vun der indo-europäescher Wuerzel *bher 'brong', dem Tabu-Numm vum Bier, deem säi richtegen Numm ee sech net getraut huet, ze gebrauchen. Uertschafte wéi Berdorf/Bäerdref oder Berscheid (bei Veianen) oder de Beerwénkel tëscht Iechternach a Steenem sollen heirop zréckzeféiere sinn. Dat germanesch Wuert hun 'grouss', soll als Kultbezeechnung fir de Bier d'Erklärung vun Nimm wéi Hunnenring (Otzenhausen) ginn; mat dem Attila sengen Hunnen hätt dat also näischt ze dinn. Loosse sech sou Lëtzebuerger Flouernimm wéi Hunnebur (bei Recken), Hunnekapp (bei Lauterbuer) oder souguer den Honswénkel zu Iechternach (hon=hun?) erklären? Uertschaftsnimm mat brun- oder braun- sollen och op de Bier hindeiten, genee wéi déi mat mel- (keltesch: bronggiel) oder mal- (keltesch: Fürst, grouss, Kultnumm vum Bier). Den "Hof Mellich" bei Wittlech soll sech sou erklären. Gehéiert den Iechternacher Flouernumm Melick (Melickshaff) och heihin?^[1]

A Frankräich gëtt et eng Rei vun Uertschafts- a Flouernimm, déi sech vum kelteschen Numm vum Bier, arto-, ofleede loossen, z. B. Arthun (Loire) an Arthenas (Jura). Den Numm vun der Schwäizer Stad Bern, an där hirer Noperschaft am Joer 1832 bei Muri eng schéi Figurine vun der Artio an engem Bier fonnt ginn ass, geet och op de Bier resp. de Bierekult zréck.^[3]

De Bier an der Seechen, der Literatur an an der Heraldik

De Bier mam roude Suedel am Wope vun der Gemeng Luerenzweiler

De schwaarze Bier am Wope vun der Gemeng Leideleng

An der Seechen Le lièvre à trois pattes, déi de Chevalier L'Évêque de la Basse-Moûturie zu Iechternach erzielt krut hat, geet Rieds vun engem béisen Zauberer, dem Kitzelé, deen um Ernzerbierg gehaust huet. Hie konnt sech ënner anerem an e Bier oder e Wollef verwandele fir kleng Kanner ze friessen oder d'Véi z'erbäissen. De Nicolas Gredt huet dës Geschicht a sengem Sagenschatz des Luxemburger Landes resuméiert.^[4] E Bier, deen engem alen Zaldot hëlleft, dem Däiwel e jonkt Meedchen z'enträissen, gëtt et an der Seechen Der alte Père Lafy und der Teufel, déi sech zu Habay-la-Vieille ofspillt, nozeliesen am Nikolaus Warker sengem Wintergrün.^[5]

Am Goethe sengem Reineke Fuchs (1794) an am Michel Rodange sengem Renert (1872) heescht de Bier "Braun"; de Rodange schwätzt och nach vum "Brongen". Den Tabu-Numm vum Bier huet sech also och an d'Literatur erageschlach.^[1]

De Bier kënnt am Wope vu Gemengen oder Uertschafte vir, déi eng Verbindung mat der Tréierer St. Maximäin-Abtei haten. Der Legend no huet e Bier dem Maximäin, deen ënnerwee op Roum war, säin Iesel gefriess. Den hellege Mann huet dorop dem Bier de Suedel opgeluecht an hie forcéiert, säi Gepäck amplaz vum Iesel ze droen. Dat explizéiert, firwat de Bier am Wope vun der Gemeng Luerenzweiler, zu där Hënsdref, e fréiere Besëtz vun der Maximäin-Abtei, gehéiert, e Suedel dréit. D'Maximäiner waren och Grondhären zu Leideleng; de schwaarze Bier am Wope vun der Gemeng soll dodrun erënneren.^[1]

Um Spaweck

Referenzen

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7} J.A. Massard & G. Geimer: Auf den Spuren des Braunbären diesseits und jenseits der Sauer. In: Heimatkalender 2010 Eifelkreis Bitburg-Prüm, Bitburg 2009: 95-102.[1]
2. ↑ F. Fève: Mammifères sauvages de Lorraine. Éditions Serpenoise, Metz 2006, S. 138.
3. ↑ Gendron, S.: Animaux et noms de lieux. Éditions Errance, Paris 2010, S. 44-46.
4. ↑ Nicolas Gredt: Sagenschatz des Luxemburger Landes. V. Bück, Luxemburg 1883, S. 88 (Säit 391 an der Editioun vun 1964). [2]
5. ↑ N. Warker: Wintergrün. Sagen, Geschichten, Legenden und Märchen aus der Provinz Luxemburg. 2. Aufl. Esch a.d. Alzette u. Arlon, 1890, S. 514ff.

Ursus arctos arctos es un subspecie de Ursus arctos.

Евразийн хүрэн баавгай (Ursus arctos arctos) Евразийн хойд хэсгээр тархсан, хүрэн баавгайн (Ursus arctos), нэг дэд зүйл. Энэ дэд зүйлийг "ердийн хүрэн баавгай" гэх нь бий.

Тодорхойлолт

Евразийн хүрэн баавгай

Евразийн хүрэн баавгай хүрэн үстэй бөгөөд үс нь шар хүрнээс бараан хүрэн, улаан хүрэн, зарим үед бараг хар шахуу болж өөрчлөгдөнө. Үсний өтгөн янз бүр, 10 см хүртэл ургаж болно. Толгойн хэлбэр нэлээд дугуй, харьцангуй жижиг бөгөөд дугуй чихтэй, өргөн гавалтай, 42 шүдтэй. Ясны бүтэц бахим, том тавхайтай. Биеийн жин амьдрах орчин, жилийн улирлаас хамааран өөр өөр байна. Маахай (нас бие гүйцсэн эрэгчин баавгай) дунджаар 135–205 кг, эвш (нас бие гүйцсэн эмэгчин баавгай) 90–150 кг. Бүртгэгдсэн хамгийн том Евразийн хүрэн баавгай 481 кг жинтэй, бараг 2.5 м урт биетэй байв.^[2]

Уралын нуруунаас зүүн тийшээ тархсан баавгай нэлээд тоддуу, илүү улаавтар зүстэй байдаг. Азийн баавгай нь Европынхыг бодвол илүү түрэмгий.

References

Евроазиската кафеава мечка е под-вид на кафеавата мечка, позната и под името „обична кафеава мечка“. Во минатото, кафеави мечки се среќаваа од Ирска на запад до Јапонија на исток, и од Нордкалотен на север до планината Атлас на југ. Денес кафеавата мечка се смета дека е истребена во регионите на планината Атлас, Британија и Ирска, но сѐ уште ги има низ Европа и Русија. Мали популации кои се во опасност од истребување се среќаваат на Пиринеите (на границата помеѓу Франција и Шпанија) и на планините Абруци и долината Трентино во Италија. Изолирани популации има и на Балканот, односно Словенија, Бугарија, Романија и Македонија. Најголемиот број на кафеави мечки се наоѓаат во Русија, кои сепак во минатото беа блиску до истребување поради неконтролираниот лов пред Руската револуција во 1917. Поголеми популации има источно од планината Урал, поточно во сибирските шуми, делови од централна Азија (бивши советски републики), Авганистан, Кашмир, Индија, централна Кина и островот Хокаидо во Јапонија.

Карактеристики

Евроазиската кафеава мечка има крзно чија боја варира од светло до темно кафена, црвеникава и скоро црна во некои случаи. Крзното е густо и влакното може да достигне должина од 10 сантиметри. Обликот на главата е топчест со релативно мали и округли уши. Поседува 42 заба, вклучувајќи и заби кои се карактеристични за месојадите. Има моќна структура на коските и широки шепи со големи канџи кои можат да пораснат и до 10 сантиметри. Тежината зависи од присутност на храна и од годишното време. Возрасен мажјак тежи во просек од 135 до 205 кг, а женката од 90 до 150. Најголемата регистрирана евро-азиска мечка тежела 481 kg и била со должина од скоро 2,5 метри^[2]. Мечките од азискиот дел имаат посветло и поцрвеникаво крзно, и се смета дека се поагресивни од европските.

Потекло на видот

Со помош на современите технологии^[3], денес истражувачите се способни да го изучуваат потеклото на видовите. Сеуште е тешко да се потврди но се претпоставува дека кафеавата мечка се развила пред околу 5 милиони години. Научниците откриле дека евроазиската мечка се поделила пред 850 000 година на две гранки, едната базирана во Западна Европа, доека во другата спаѓаат Русија, Источна Европа и Азија. Преку истражувањата со митохондријална ДНК откриено е дека европската фамилија има две под-групи, една од Пиринејскиот Полуостров и една од Балканот. Во Скандинавија има 4 значајни популации на кафеави мечки. Со анализи на митохондриалната ДНК, откриено е дека најверојатно јужните популации водат потекло од полулациите во Франција и Шпанија, кои се доселиле после последното ледено доба. Северните популации се со потекло до финско-руска популација.

Кафеавата мечка во Македонија

Мечките во Македонија се заштитен вид. Забрана за лов постои од 1996 година, кога е евидентирано нагло опаѓање на бројот на примероци од ова животно. Според податоците од Сојузот на ловџиите, во земјава се регистрирани околу 160 мечки. Ги среќаваме во националните паркови Галичица, Маврово и Пелистер и во околината на резерватот Јасен. Често се случува мечка да се симне од планините во селата во потрага по храна. Најчеста цел на мечките, кои се љубители на медот, се пчеларниците.

Во Македонски Брод е пронајдена скулптура во облик на мечка. Истражувачите од центарот за карпеста уметност укажуваат дека се работи за скулптура од периодот на неолитот. Во околината на Виница и други краишта се откриени бројни минијатурни теракоти со претстава на мечиња како гробен материјал од овој период.

Кафеавата мечка е заштитен знак на националниот парк Пелистер^[4].

Евро-азиските кафеавите мечки низ историјата

Кафеавите мечки биле присутни во Британија до 500 година од новата ера, кога се истребени поради прекумерен лов. ^[5]

Европските кафеави мечки биле употребувани во борби во арените во Стар Рим. За најјаки мечки се сметале мечките од Далмација и Каледонија. ^[6]

За разлика од Америка каде во просек секоја година двајца умираат поради напад од мечка, во Скандинавија има податоци за само 3 фатални напади во последните 100 години. ^[5]

Во минатото, евроазиската кафеава мечка била претежно месојад (80% од исхраната), но оваа навика постепено се губела, така во средниот век само 40% одпаѓаат на храна од животинско потекло, додека денес е околу 10-15%.^[6]

Наводи

A young adult female

Cub, 14 months old

Ursus arctos range (Europe)

A Eurasian brown bear in a pond

The Eurasian brown bear (Ursus arctos arctos) is one of the most common subspecies of the brown bear,^[2] and is found in much of Eurasia. It is also called the European brown bear, common brown bear, common bear, and colloquially by many other names. The genetic diversity of present-day brown bears (Ursus arctos) has been extensively studied over the years and appears to be geographically structured into five main clades based upon analysis of the mtDNA.^[3]

Description

The Eurasian brown bear has brown fur, which ranges from yellowish-brown to dark brown, red-brown, and almost black in some cases; albinism has also been recorded.^[4] The fur is dense to varying degrees and the hair can grow up to 10 cm (3.9 in) in length. The head normally is quite round and has relatively small rounded ears, a wide skull, and a mouth equipped with 42 teeth, including predatory teeth. It has a powerful bone structure and large paws equipped with claws that can grow up to 10 cm (3.9 in) in length. The weight varies depending on habitat and the time of the year. A full-grown male weighs on average between 250 and 300 kilograms (550 and 660 lb),^[5] and reaches a maximum weight of 481 kg (1,060 lb) and length of nearly 2.5 m (8.2 ft). Females typically range between 150 and 250 kg (550 lb).^[6] They have a lifespan of 20 to 30 years in the wild.^[7]

History

Eurasian brown bears were used in Ancient Rome for fighting in arenas. The strongest bears apparently came from Caledonia and Dalmatia.^[8]

In antiquity, the Eurasian brown bear was largely carnivorous, with 80% of its diet consisting of animal matter. However, as its habitat increasingly diminished, the portion of meat in its diet decreased with it until by the late Middle Ages, meat consisted of only 40% of its dietary intake. Today, meat makes up little more than 10–15% of its diet.^[8] Whenever possible, the brown bear will consume sheep.^[9]

Unlike in North America, where an average of two people a year are killed by bears, Scandinavia only has records of three fatal bear attacks within the last century.^[10] However, in late 2019, brown bears killed three men in Romania in just over a month.^[11]

Species origin

The oldest fossils are from the Choukoutien, China, and date back about 500,000 years.^[12] It is known from mtDNA studies that during the Pleistocene ice age it was too cold for the brown bear to survive in Europe except in three places: Russia, Spain, and the Balkans.^[13]

Modern research^[14] has made it possible to track the origin of the subspecies. The species to which it belongs developed more than 500,000 years ago, and researchers have found that the Eurasian brown bear separated about 850,000 years ago, with one branch based in Western Europe and the other branch in Russia, Eastern Europe and Asia.^[13] Through the research of mitochondrial DNA (mtDNA), researchers have found that the European family has divided into two clades—one in the Iberian Peninsula and the Balkans, the other in Russia.^[13][15]

There is a population in Scandinavia that includes bears of the western and eastern lineages.^[15] By analyzing the mtDNA of the southern population, researchers have found that they have probably come from populations in the Pyrenees in Southern France and Spain and the Cantabrian Mountains (Spain). Bears from these populations spread to southern Scandinavia after the last ice age. The northern bear populations originate in the Finnish/Russian population. Probably their ancestors survived the ice age in the ice-free areas west of the Ural Mountains, and thereafter spread to Northern Europe.^[13]

Distribution

Brown bears could once be found across most of Eurasia, compared to the more limited range today. General habitats included areas such as grassland, sparsely vegetated land, and wetlands.

Although included as of Least Concern on the 2006 IUCN Red List of Threatened Species (which refers to the global species, not to the Eurasian brown bear specifically), local populations, specifically those in the European Union, are becoming increasingly scarce.^[16] As the IUCN itself adds: "Least Concern does not always mean that species are not at risk. There are declining species that are evaluated as Least Concern."

The brown bear has long been extinct in the British Isles (at least 1,500 years ago, possibly even 3,000 years ago),^[17][18] Denmark (about 6,500 years ago),^[19] the Netherlands (about 1,000 years ago, although later singles rarely wandered from Germany),^[20] Belgium and Luxembourg, with more recent extinctions in Germany (in the year 1835, although singles wandering from Italy were recorded in 2006 and 2019),^[21][22] Switzerland (in 1904, although a single was seen in 1923 and since 2005 there has been an increasing number of sightings of wanderers from Italy),^[23][24] and Portugal (in 1843, although a wanderer from Spain was recorded in 2019).^[25]

Globally, the largest population is found east of the Ural mountain range, in the large Siberian forests; brown bears are also present in smaller numbers in parts of central Asia (former Soviet states).

The largest brown bear population in Europe is in Russia, where it has now recovered from an all-time low caused by intensive hunting. Populations in Baltoscandia are similarly, albeit slowly, increasing. They include almost 3,000 bears in Sweden, 2,000 in Finland, 1,100 in Estonia^[26] and around 100 in Norway.

Large populations can also be found in Romania (around 6,000), Slovakia (around 1,200), Bosnia and Herzegovina, Croatia (1,200), Slovenia (1,100),^[27] North Macedonia, Bulgaria, Poland, Turkey, and Georgia.

Small but still significant populations can also be found in Albania, Greece, Serbia and Montenegro.^[28] In 2005, there were an estimated 200 in Ukraine; these populations are part of two distinct metapopulations: the Carpathian with over 5000 individuals, and the Dinaric-Pindos (Balkans) with around 3000 individuals.^[29]

There is a small but growing population (at least 70 bears)^[30] in the Pyrenees, on the border between Spain and France, which was once on the edge of extinction,^[31] as well as two subpopulations in the Cantabrian Mountains in Spain (amounting to around 250 individuals).^[32] There are also populations totalling around 100 bears in the Abruzzo, South Tyrol and Trentino regions of Italy.^[33] Bears from the aforementioned Italian regions occasionally cross over to bordering Switzerland,^[34][35][36] which has not hosted a native population since its last bear was shot and killed in Graubünden in 1904.^[37]

Outside Europe and Russia/the CIS, clades of brown bear persist in small, isolated, and for the most part highly threatened populations in Iran,^[38] Afghanistan, Pakistan, parts of northwest India and central China, and on the island of Hokkaido in Japan.^[39][40]

Cultural depictions

The historic distribution of bears and the impression the Eurasian brown bear has made on people are reflected in the names of several localities (some notable examples include Bern, Medvednica, Otepää and Ayu-Dag), as well as personal names—for example, Xiong, Bernard, Arthur, Ursula, Urs, Ursicinus, Orsolya, Björn, Nedved, Medvedev, and Otso.

Bears of this subspecies appear very frequently in the fairy tales and fables of Europe, in particular, tales collected by Jakob and Wilhelm Grimm. The European brown bear was once common in Germany and alpine lands like Northern Italy, Eastern France, and most of Switzerland, and thus appears in tales of various dialects of German.

The bear is traditionally regarded as the symbol of Russian (military and political) might. It is also Finland's national animal; and in Croatia, a brown bear is depicted on the reverse of the Croatian 5 kuna coin, minted from 1993 to 2023.^[41]

See also

• Bear conservation
• Syrian brown bear
• Himalayan brown bear

References

El oso pardo europeo (Ursus arctos arctos) es una subespecie del oso pardo (Ursus arctos) propia de Europa, desde la península ibérica hasta Escandinavia y Rusia.

Descripción

Ejemplar del Parc animalier des Pyrénées. 2005.

Ejemplar en el Valle de Aspe.

Es un habitante característico de bosques maduros de Europa, en hábitats boscosos en la zona occidental y en la oriental en hábitats de tundra. Su longevidad es de veinticinco a treinta años. Los máximos conocido son de treinta y cuatro años en estado silvestre y de cuarenta y siete en cautividad. En los Pirineos se constató que un oso al que se le denominaba «Papillón» contaba con veintinueve años cuando murió. Aunque se ha constatado que algún ejemplar ha alcanzado los treinta y cuatro años de edad, lo normal es que vivan entre veinte y veinticinco años. Tiene una longitud del hocico a la base de la cola que llega a 2.5 m (8.2 ft), y una altura en la cruz de 1,30 m. Los machos adultos pesan promedio 250 a 300 kg,^[2]​ y alcanzan un peso de 481 kg (1,058 lb), las hembras tienen un típico rango de peso de entre 150–250 kg.^[3]​ Su color muy variable de un individuo a otro. Puede variar entre el marrón muy oscuro y el dorado claro, pasando por diversas gamas de grises. Las crías suelen presentar un collar blanquecino más o menos amplio alrededor del cuello, marca que habitualmente desaparece a partir de la primera muda al año de edad, pero puede quedar algún resto en los adultos.

El pelaje se renueva una vez al año, en la época estival, y su tonalidad varía entre el pardo amarillento y el marrón oscuro. La visión no la tiene muy desarrollada comparada con otros sentidos, aunque sí puede ver en color durante la noche. A larga distancia reconocen formas pero no detalles, y detectan mucho mejor animales u objetos en movimiento que inmóviles. En algunas situaciones desfavorables pueden erguirse sobre sus patas traseras para aumentar su campo de visión. Su oído es extremadamente agudo y desarrollado al igual que el olfato que es excelente, finísimo y, sin duda, su sentido más desarrollado y el que más les ayuda en su vida cotidiana. Gracias a él pueden detectar a larga distancia muchas de sus fuentes de alimento y también el estado sexual de otros ejemplares durante la época de celo.

Sus mandíbulas tienen de treinta y seis a treinta y ocho dientes, entre los que destacan cuatro caninos, o colmillos, puntiagudos y robustos como los de otros carnívoros. Sin embargo, la presencia de incisivos aptos para cortar hierba y tallos, y de molares amplios y aplanados capaces de triturar alimentos de origen vegetal, hacen que la dentadura de este carnívoro está perfectamente adaptada a un régimen omnívoro.

Genética

En el continente europeo existen dos líneas genéticas: la oriental y la occidental. Esta última a su vez está subdividida en dos subpoblaciones genéticamente diferenciadas por haberse refugiado durante la glaciación de Würm, una en el denominado «refugio ibérico», y la otra en el «refugio balcánico».

Solo tienen poblaciones viables en el área de distribución de su línea genética oriental: Rusia, Estonia, Letonia, Polonia, Eslovaquia, Rumania y Ucrania (estas cuatro últimas localizadas en los Cárpatos) y en la península escandinava en Suecia, Finlandia y Rusia.

De las poblaciones de la línea genética occidental solo la del refugio balcánico tiene viabilidad a largo plazo y se localiza en la antigua Serbia y zonas fronterizas de Austria e Italia. En Austria e Italia se llevaron a cabo sendos proyectos para la reintroducción del oso: reintroducción del oso en Austria central y reintroducción del oso en el Trentino (Alpes italianos)

Las poblaciones pertenecientes a esa misma línea genética pero al refugio ibérico se localizan en la cordillera Cantábrica, Pirineos y sur de la península escandinava y están en un estado de conservación muy precario. Aunque gracias a la fundación Oso Pardo la situación del oso pardo cantábrico está mejorando en la cordillera Cantábrica. El oso pardo pirenaico sin embargo se ha visto abocado a la extinción de sus particularidades genéticas por la existencia únicamente de osos autóctonos machos al igual que los osos del sur de Escandinavia que han entrado en contacto con la línea genética oriental. El gobierno francés ha llevado a cabo dos proyectos de reintroducción del oso en Pirineos con la intención de recuperar la especie pero sus esfuerzos no han conseguido de momento alcanzar una población viable.

Dimorfismo sexual

En esta subespecie hay un claro ejemplo de dimorfismo sexual, en promedio, los machos alcanzan un peso de 115 kg pudiendo alcanzar más de 250 kg y las hembras 85 kg pudiendo alcanzar los 150 kg.

Reproducción

Los osos alcanzan la madurez sexual entre los tres y los cinco años son polígamos y su celo tiene lugar entre mayo y julio. En las hembras, la cópula provoca la ovulación —en lenguaje técnico se llama «ovulación inducida»—, lo que incrementa sus posibilidades de quedar preñadas. La implantación es diferida, es decir, el óvulo fecundado flota libremente en el útero y no se implanta hasta el otoño; solo entonces comienza la verdadera gestación, que dura unos dos meses. En plena hibernación en el mes de enero, y en la seguridad de la osera, la hembra pare de una a tres crías, excepcionalmente cuatro. que pesan al nacer unos 350 g, y los oseznos alcanzan de 20 a 25 kg al cumplir su primer año de vida. Viven con la madre aproximadamente un año y medio. El intervalo entre dos partos es de, al menos, dos años.

Alimentación

Los osos son omnívoros: en primavera y otoño su alimentación es sobre todo vegetal, pero también aprecian las carroñas. Su alimento preferido son los panales de miel. Además cazan pequeños vertebrados e insectos y, en el momento de remonte de los salmones en los ríos, se hacen pescadores, concentrándose cerca de las orillas. Únicamente algunos individuos se especializan en la captura de grandes presas, sobre todo animales domésticos y de caza.

Costumbres

Los osos pasan el invierno en sus oseras, en las que duermen con un sueño entrecortado, sin variaciones en su temperatura corporal. Es también en este período cuando los osos paren (diciembre, enero) y comienzan a criar sus oseznos.

Las hembras suelen moverse por áreas de algunas decenas de kilómetros cuadrados que utilizan de forma intensa. Por el contrario, los machos tienen grandes áreas de campeo, que engloban las de varias hembras. Un macho adulto radiomarcado en el actual Parque Regional de Riaño (León) se movió durante cuatro años por una extensión de 2447 km². La calidad del hábitat tiene una notable influencia sobre la extensión del área de campeo. Los ejemplares que viven en los bosques boreales de coníferas —mucho menos productivos que los bosques caducifolios templados españoles— tiene áreas de campeo mucho mayores. Por ejemplo, los machos estudiados en Suecia y Noruega se mueven por extensiones de 5430 km² de media, mientras que las hembras tienen áreas de campeo medias de 345 km².

En cuanto a los hábitats que ocupan, prefieren los robledales, hayedos y abedulares, pero también utilizan las formaciones arbustivas, las manchas de matorral y los roquedos.

Cómo detectar su presencia

Las huellas del oso pardo, grandes, anchas, y donde aparecen marcadas con claridad las fuertes uñas y los dedos, y la planta de pies y manos, son muy distintivas. Los expertos pueden detectar asimismo la presencia del oso por las marcas de uñas en los troncos de los árboles, las piedras volteadas, las colmenas atacadas, o los pelos perdidos en cortezas y alambradas.

Estatus poblacional de la subespecie

A nivel mundial la especie se encuentra en una situación vulnerable con extinciones parciales en toda su distribución coincidiendo con las zonas más humanizadas y con las subespecies en más alto riesgo de extinción.

• España^[4]​
  • Cordillera Cantábrica: occidental 300, oriental 50^[5]​
  • Pirineos: 70(en común con Francia) 8 en la zona occidental y unos 65 en la zona central
• Francia
  • Pirineos:70 (en común con España) 8 en la zona occidental y unos 65 en la zona central
  • Alpes: Los que pudieran desplazarse desde Italia
• Italia
  • Alpes: 25-30
  • Abruzzo: 50-85
• Eslovenia 350-450
• Eslovaquia 1200 ^[6]​
• Croacia 400
• Bosnia y Herzegovina 1195
• Serbia 180
• Montenegro 250
• Macedonia del Norte 90
• Albania 500
• Grecia
  • Este: 15-20
  • Oeste: 95-110
• Bulgaria 700
• Rumanía 6000
• Austria

Central: esta población se considera extinguida^[7]​ Sur: 10-12

• República Checa 2-3
• Noruega 20
• Suecia 600
• Finlandia 400
• Estonia 440-600
• Letonia 20-40
• Polonia 80
• Bielorrusia 120-250
• Ucrania 400-900
• Alemania 1 cazado legalmente^[8]​
• Suiza 2, uno de ellos cazado legalmente^[9]​

Amenazas

Las amenazas a las que se enfrentan son variadas y todas provocadas directa o indirectamente por el hombre: cambio climático, destrucción del hábitat, caza furtiva, caza accidental (con lazos), aumento de presión sobre el hábitat.

Ataques a humanos

No se conocen en la península ibérica casos fatales desde la Edad Media pero sí que se ha podido constatar algún incidente con hembras con crías y con ejemplares acorralados o asustados. En 2008, un ataque a un cazador en el Valle de Arán suscitó una gran controversia sobre su reintroducción en el Pirineo Catalán.^[10]​^[11]​^[12]​ En 2021, una mujer sufrió el primer ataque en décadas de un oso en Asturias.^[13]​

Estado de las poblaciones ibéricas

Oso pardo pirenaico

Es prácticamente igual al oso pardo cantábrico pero con una mayor altura en la cruz y mayor peso sobre todo en los machos adultos.

El último macho "puramente autóctono español" pirenaico, Camille, de unos veintiún años, se da por muerto. Esto implica la extinción del oso pardo pirenaico español.^[14]​ Queda no obstante un último ejemplar de oso pardo pirenaico francés, Aspe-Oeste nacido muy probablemente en 1998 cría de la hembra Cannelle (última hembra de oso pardo pirenaico) cazada en "supuesta defensa personal" por un cazador en Urdos (Francia). En el momento que se le dio caza iba acompañada por una cría macho nacida ese mismo año "híbrida" ya que su progenitor, «Nere», provenía de la reintroducción de osos eslovenos llevada a cabo en 1996/97 por el gobierno francés. Otra hembra, denominada «Francka», fue liberada en Bagnères-de-Bigorre en abril y se encuentra cerca de la población autóctona, aunque no se sabe que haya entrado en contacto con ella.

En la parte central y oriental de la cordillera Pirenaica se localiza una población de unos dieciséis osos provenientes de las reintroducciones llevadas a cabo en 1996 y 1997 y las llevadas a cabo en 2006.

Biometría

Se obtuvo un rango de 80-230 kilos en los machos aunque la mayoría no alcanzaban los 180 kilos. Para las hembras se obtuvo un rango de 65-170 kilos aunque la mayoría no alcanzaban los 130 kilos. El récord se alcanzó en 1848 cuando se cazó a un macho de 350 kilos.

Oso pardo cantábrico

Distribución del oso pardo cantábrico.

Morfológicamente son parecidos a los pirenaicos pero más pequeños. La población cantábrica quedó fragmentada, desde la primera mitad del siglo XX, en dos poblaciones genéticamente incomunicadas por falta de intercambio de individuos. Entre ambas poblaciones, en torno al puerto de Pajares se centra una franja que concentra actividades humanas a lo largo de unos 30 km. A estos dos núcleos poblacionales se les denomina «occidental» (desde los Ancares lucenses a Babia) y «oriental» (desde el macizo del Mampodre hasta la sierra de Híjar y el valle de Campoo.^[15]​

Núcleo oriental

La población oriental ocupa una superficie de aproximadamente unos 2480 km², que se extienden por los montes del nordeste leonés y norte de Palencia (87 %) y las montañas cántabras cercanas (10 %), así como por un pequeño sector asturiano en los concejos de Caso y Ponga (3 %). Se calcula que en este núcleo sobreviven actualmente en torno a cuarenta ejemplares (actualizado a 2016).

Además en esta población existen puntos críticos que amenazan con acrecentar los problemas asociados a los procesos de aislamiento. La sierra de Curavacas, imprescindible pasillo entre los núcleos oseros de Riaño (León) y de las cabeceras boscosas de Pisuerga (Palencia), los valles de Lechada, río Vargas y Naranco que permiten la comunicación entre Cantabria y León y Cantabria y están amenazados por la futura estación de esquí de San Glorio.^[16]​

Núcleo occidental

La población occidental se distribuye por unos 2600 km² y es la más importante en cuanto a número de individuos, ya que incluye la mayor parte de la población cantábrica de osos, con un censo actual en torno a los doscientos ejemplares según estimaciones de 2016, observándose en el año 2013 treinta y tres osas y sesenta y dos crías, la cifra más alta desde que se pusieron en marcha las medidas proteccionistas de la especie.

Dicha población se extiende por los montes del Alto Sil leonés (27 %) y ocasionalmente también por los montes colindantes de Lugo (2,5 %), aunque en Asturias es donde ocupa mayor superficie (70,5 %). En León, los osos se localizan principalmente en los municipios de Laciana, Palacios y Páramos del Sil, mientras que en Lugo suelen ser vistos en los municipios de Cervantes, Navia de Suarna y ocasionalmente Piedrafita, Samos y Triacastela. Los concejos asturianos donde habitan preferentemente son Cangas del Narcea, Degaña, Somiedo y Belmonte de Miranda, que es donde se contabiliza el mayor número de reproducciones cada año, aunque también se localizan ejemplares en los concejos de Proaza, Allande, Ibias, Tineo, Salas, Yernes y Tameza, Quirós, Teverga, Lena, Grado y Santo Adriano.

Existen puntos críticos que interesa conservar como corredores ecológicos para evitar los problemas asociados a los procesos de aislamiento. En torno al puerto de Leitariegos se produce un estrechamiento de tan solo 10 km de ancho, causado por actividades mineras y turísticas. Otra zonas importantes para el futuro de esta población son los montes próximos al puerto de Cienfuegos que permiten el paso de Degaña (Asturias) hasta la Sierra de los Ancares (Lugo-León), la Sierra de Begega, comunicación entre Somiedo y la Sierra del Courio, en los Concejos de Salas y Belmonte de Miranda (Asturias), el estrecho corredor boscoso entre el macizo de las Ubiñas y la Sierra de Sobia, en los concejos asturianos de Teverga y Quirós.

Sin embargo, en agosto de 2009 se confirmó la existencia de dos ejemplares de oso pardo con ADN de poblaciones oriental y occidental.^[17]​

Biometría

Se pesó a trece machos y quince hembras cazados entre 1957 y 1965 obteniendo unas medias de 133 kilos para los machos y 85 para las hembras, con máximos de 163 kilos los machos y 140 kilos las hembras. Otros dos machos medidos por científicos midieron 192 y 160 cm desde el extremo del hocico a la base de la cola, la que midió 7,5 y 8 cm respectivamente.

Amenazas

Aunque la población cantábrica esta en aumento todavía cuenta con amenazas para su supervivencia, la separación de los dos núcleos (lo que conlleva la consanguinidad), muertes producidas por el hombre (lazos, disparos, veneno, etc).

Durante el periodo 1980-1994 se produjeron cincuenta y cuatro muertes no naturales en la cordillera Cantábrica. De ellas, treinta y seis en la occidental y dieciocho en la oriental.^{[cita requerida]}

Entre 1980 y 1990 ha sido detectada la muerte de treinta y cinco osos, veintinueve de ellos cazados por furtivos, dos envenenados y otros cuatro por causas desconocidas.

• En noviembre de 1980 en Aguasmestas (Somiedo), aparecen los restos de un oso atrapado en un lazo, probablemente en el verano anterior.
• En la primavera de 1980 fueron matados una osa con tres crías en los montes de Genestoso.
• En los primeros meses de 1981 se expuso a la venta una piel de oso en el mercado de Cangas de Narcea.
• En el otoño de 1981 fue captura un oso con un lazo en los montes de Viliella.
• En otoño de 1981 un oso fue matado a tiros en Fuentes Carrionas.^[18]​
• En 1982 se encuentra a una hembra intoxicada en Casasuertes y en la autopsia se encuentra una posta que no le produjo la muerte enquistada.
• En 1984 se encontró en el bosque de Hormas (Riaño) un oso envenenado con estricnina.
• A finales de 1988 se caza en Brañosera un ejemplar de 200 kg denominado "El Rubio".^[19]​
• En junio de 1990 se encuentra mal herido a un macho, al que se denominó como Lázaro, cerca del embalse de Riaño, Riaflo. Su lesión, irreversible, en una cadera -provocada posiblemente por una caída causada por un disparo en una zarpa del disparo de un furtivo-, motivó que hubiera que sacrificar a este ejemplar, tras intentar previamente obtener semen por electroeyaculación y así poder inseminar a dos hembras cantábricas, recuperadas por esa época de un particular en Asturias. Tras su eutanasia, se destinaron muestras de los órganos de Lázaro a un banco genético de la especie.
• En junio de 2006 se encontró en Valdeprado una cría matada por un macho adulto.
• En julio de 1997 un joven macho es liberado del lazo en el que había caído.

Diez osos adultos han muerto desde 1998: seis por veneno, dos tiroteados y uno por causa desconocida (la causa más probable es el envenenamiento). Solo en el parque natural de Fuentes Carrionas han encontrado a cuatro, y tres de ellos en Polentinos. A ellos hay que sumar oseznos de los que no se tiene noticia.^[20]​

• En marzo de 1998, una joven hembra es envenenada con carbofurano siendo localizada en Cangas del Narcea.
• En la primavera de 1999 se localiza un osezno en Somiedo muerto por desnutrición.
• En mayo y junio de 2000, se encontró carbofurano en los restos de dos osos (un joven macho en Cervantes, provincia de Lugo, y un adulto en Degaña).
• La hembra adulta encontrada en junio de 2001 a Triollo (Palencia) envenenada con Aldicarb.
• Un joven oso, es encontrado el 3 de septiembre de 2005, en Resoba (Palencia) envenenado con Aldicarb.
• El 25 de septiembre de 2005 en Polentinos (Palencia) es encontrado muerto un oso de más de quince años por disparo de postas.^[21]​
• El 15 de mayo de 2006 es localizado el cadáver de un macho de unos cuatro años de edad en la localidad de Burbia, en el municipio de Vega de Valcarce víctima de un disparo.
• En noviembre de 2006, el cadáver de un oso de unos cinco años envenenado fue encontrado en Somiedo (Asturias).
• El 12 de agosto de 2007 se encontró en el municipio de Polentinos un oso adulto de más de veinte años envenenado por carbofurano.

Osos en entornos urbanos

Muchas veces los osos de la cordillera Cantábrica dejan los paraje en los suelen habitar y se acercan a lugares poblados por seres humanos. En ocasiones se trata de hembras con crías que intentan proteger a los oseznos de las iras de algún macho que quiera que entren en celo. Los machos adultos al no soler acercarse a zonas humanizadas no reparan en su presencia y hace que los oseznos estén a salvo. Otras veces son movidos por sus gustos gastronómicos como el oso que se acercó hasta las inmediaciones de un centro comercial cercano a León para alimentarse de unas colmenas.

• Un junio de mediados los 80 un oso entra a comerse las colmenas situadas en el patio de una casa habitada, y tras repetir al año siguiente el propietario coloca un pastor eléctrico. El oso fiel a la cita anual al no poder alimentarse de las colmenas en vez de retroceder pasa por medio del núcleo rural.
• En mayo de 1996 se detectó la presencia de una hembra con un osezno a 150 m de un pueblo.
• En septiembre de 1993 se ven huellas de una hembra con dos oseznos a 10 m de las casas de un pueblo Somiedo.

Véase también

• Reintroducción del oso en Pirineos
• Reintroducción del oso en Austria central
• Reintroducción del oso en el Trentino

Referencias

Bibliografía

• Delibes de Castro, Miguel; Juan Carlos Velasco Marcos, Miguel Lizana Avia, Jacinto Román Sancho, Jesús Fernández Gutiérrez, Carlos Sánchez Alonso (2005). Guía de los peces, anfibios, reptiles y mamíferos de Castilla y León. Náyade editorial. ISBN 84-933730-1-X. La referencia utiliza el parámetro obsoleto |coautores= (ayuda)

Euroopa pruunkaru

Euroopa pruunkaru^[viide?] (Ursus arctos arctos) on pruunkaru üks alamliike.

Euroopa pruunkaru hõlmab asurkonnad Alpides, Püreneedes, Lõuna- ja Ida-Euroopas (sh Eestis) ning Skandinaavias.

Välislingid

Europar hartz arrea, Ursus arctos arctos da bere izen zientifikoa^[1], Europako hartz arrearen azpiespeziea da. Hartz arre mota hau da historikoki Euskal Herrian zabaldu dena. Bere banaketa eremuak Eurasia hartzen du, baina bere populazio asko elkarrengandik isolatuta daude.

Ezaugarriak

• Habitat: Europan baso helduetan bizi den espezie tipikoa da. Mendebaldeko Europan hostozabalen baso misto epel delako bioman, eta ekialdean tundran eta taigan.

Erreferentziak

Kanpoko loturak

Ours brun d'Europe, Ours d'Europe, Ours des Pyrénées

L'Ours brun d'Europe (Ursus arctos arctos), appelé aussi Ours des Pyrénées en français, est une sous-espèce de l'Ours brun (Ursus arctos), un mammifère de la famille des ursidés. Comme les autres ours, il appartient à l’ordre des Carnivores, mais il a, comme les autres ours de son espèce, un régime alimentaire omnivore.

Dénominations

• Nom scientifique valide : Ursus arctos arctos Linnaeus, 1758^[1]
• Noms vulgaires (vulgarisation scientifique) : Ours brun d'Europe^[2], Ours d'Europe^[3], Ours des Pyrénées^[3]
• Noms vernaculaires (langage courant), pouvant désigner éventuellement d'autres espèces : Ours

L'Ours brun d'Europe dans les Pyrénées

Cannelle, spécimen naturalisé de la dernière ourse de souche pyrénéenne

Ce grand mammifère est traditionnellement présent dans les Pyrénées alors qu'il a disparu de toutes les autres régions de France. En France, il est sur la liste rouge des espèces menacées et classé au pire niveau : "en danger critique d’extinction". Au niveau mondial, l'ours brun eurasien n'est pas considéré comme une espèce menacée par l'Union internationale pour la conservation de la nature (UICN).

La dernière ourse de souche pyrénéenne, Cannelle, a été abattue par un chasseur le 1^er novembre 2004. Mais un programme visant à restaurer une population d’ours viable, c'est-à-dire suffisamment nombreuse, avait été lancé dans les années 1990^[4]. Cette réintroduction controversée consiste à relâcher dans les Pyrénées des ours bruns d'origine slovène, proches de la souche pyrénéenne sur le plan de leur patrimoine génétique et de leur mode de vie. Bien qu'étant en augmentation (Au moins 70 ours en 2021, contre 43 en 2017 et 22 en 2011^[5]), cette population n'est pas encore suffisante pour assurer la viabilité à long terme des ours bruns d'Europe en France et en Espagne, notamment du fait d'une forte consanguinité.

En mars 2018, l'Etat est condamné par le Tribunal administratif de Toulouse pour n'avoir pas assez protégé l'Ours des Pyrénées^[6].

L'Ours brun d'Europe dans les Alpes

Notes et références

O oso pardo europeo (Ursus arctos arctos) é unha subespecie do oso pardo (Ursus arctos) propia de Europa, dende a Península Ibérica até Escandinavia e Rusia. En Galicia está catalogado como en perigo de extinción^[2].

Descrición

O oso pardo ten entre 36 e 38 dentes

É un habitante característico de bosques maduros de Europa, en hábitats boscosos na zona occidental e na oriental en hábitats de tundra. A súa lonxevidade vai dos 25 aos 30 anos, chegando até os 47 en catividade. Nos Pireneos constatouse que un oso ao que se lle chamaba Papillon contaba con 29 anos cando morreu. Aínda que se constatou que algún exemplar alcanzou os 34 anos de idade o normal é que vivan entre 20 e 25 anos.

O oso ten unha lonxitude do fociño á base da cola de 1,60 a 2,0 m e unha altura na cruz de 90 a 100 cm. Os machos adultos pesan entre 110 e 270 kg, e as femias poden pesar até 150 kg. A súa cor é moi variable dun individuo a outro. Pode variar entre o marrón moi escuro e o dourado claro, pasando por diversas gamas de grises.

As crías adoitan presentar manchas brancas no pescozo e no peito, a modo dun colar esbrancuxado máis ou menos amplo, marca que habitualmente desaparece a partir da primeira muda ao ano de idade, mais pode quedar algún resto nos adultos.

A súa pelaxe renóvase unha vez ao ano, na época estival,

A visión non a teñen moi desenvolvida comparada con outros sentidos, aínda que si pode ver en cor durante a noite. A longa distancia recoñecen formas mais non detalles, e detectan moito mellor animais ou obxectos en movemento que inmóbiles. Nalgunhas situacións desfavorables poden erguerse sobre as súas patas traseiras para aumentar o seu campo de visión. O seu oído é extremadamente agudo e desenvolvido do mesmo xeito có olfacto que é excelente, finísimo e, sen dúbida, o seu sentido máis desenvolvido e o que máis lles axuda na súa vida cotiá. Grazas a el poden detectar a longa distancia moitas das súas fontes de alimento e tamén o estado sexual doutros exemplares durante a época de celo.

As súas mandíbulas teñen entre 36 e 38 dentes, entre os que destacan 4 caninos puntiagudos e robustos como os doutros carnívoros. Con todo, a presenza de incisivos aptos para cortar herba e talos, e de molares amplos e aplanados capaces de triturar alimentos de orixe vexetal, fan que a dentadura deste carnívoro estea perfectamente adaptada a un réxime omnívoro.

Xenética

No continente europeo existen dúas liñas xenéticas: a oriental e a occidental; esta, á súa vez, está subdividida en dúas subpoboacións xeneticamente diferenciadas por terse refuxiado durante a glaciación de Würm unha no denominado refuxio ibérico e a outra no refuxio balcánico.

Só teñen poboacións viables na área de distribución da súa liña xenética oriental: Rusia, Estonia, Letonia, Polonia, Eslovaquia, Romanía e Ucraína (estas catro últimas localizadas nos Cárpatos) e na Península Escandinava en Suecia, Finlandia e Rusia.

Das poboacións da liña xenética occidental só a do refuxio balcánico ten viabilidade a longo prazo e localízase na antiga Serbia e zonas fronteirizas de Austria e Italia. En Austria e Italia leváronse a cabo cadanseu proxecto para a reintrodución do oso: Reintroducción do oso na Austria central e Reintroducción do oso no Trentino (Alpes italianos).

As poboacións pertencentes a esa mesma liña xenética pero no refuxio ibérico localízanse na Cordilleira Cantábrica, Pireneos e sur da Península Escandinava e están nun estado de conservación moi precario. Aínda que grazas á Fundación Oso Pardo a situación do oso pardo cantábrico está mellorando na Cordilleira Cantábrica. O oso pardo pirenaico con todo viuse abocado á extinción das súas particularidades xenéticas pola existencia unicamente de osos autóctonos machos do mesmo xeito cós osos do sur de Escandinavia que entraron en contacto coa liña xenética oriental. O goberno francés levou a cabo dous proxectos de Reintroducción do oso nos Pireneos coa intención de recuperar a especie mais os seus esforzos non conseguiron de momento acadar unha poboación viable.

Dimorfismo sexual

Nesta subespecie hai un claro exemplo de dimorfismo sexual: en termo medio, os machos teñen un peso de 115 kg podendo acadar máis de 250 kg e as femias 85 kg, podendo acadar 150.

Reprodución

Os osos acadan a madurez sexual entre os 3 e os 5 anos. Son polígamos e o seu celo ten lugar entre maio e xullo. Nas femias, a cópula provoca a ovulación -en linguaxe técnica chámase "ovulación inducida"-, o que incrementa as súas posibilidades de quedar preñadas. A implantación é diferida, é dicir, o óvulo fecundado frota libremente no útero e non se implanta ata o outono; só entón comeza a verdadeira xestación, que dura uns dous meses. En plena hibernación, no mes de xaneiro e na seguridade da oseira, a femia pare dunha a tres crías, excepcionalmente catro, que pesan ao nacer uns 350 g, e os oseznos acadan entre 20 e 25 kg ao cumprir o seu primeiro ano de vida. Viven coa nai aproximadamente un ano e medio. O intervalo entre dous partos é de, polo menos, dous anos.

Alimentación

Os osos son omnívoros: na primavera e no outono a súa alimentación é sobre todo vexetal, mais tamén aprecian as preas. O seu alimento preferido son os panais de mel. Ademais cazan pequenos vertebrados e insectos e, no momento de remonte dos salmóns nos ríos, fanse piscívoros, concentrándose preto das beiras. Unicamente algúns individuos se especializan na captura de grandes presas, sobre todo animais domésticos e de caza.

Costumes

Oso pardo europeo durmindo á mañanciña

Os osos pasan o inverno nas súas oseiras, nas que dormen cun sono entrecurtado, sen variacións na súa temperatura corporal. É tamén neste período cando os osos paren (decembro, xaneiro) e comezan a criar aos seus oseznos.

As femias adoitan moverse por áreas dalgunhas decenas de km2 que empregan de forma intensa. Pola contra, os machos teñen grandes áreas de campeo, que abranguen a varias femias. Un macho adulto radiomarcado no actual Parque Rexional de Riaño (León) moveuse durante catro anos por unha extensión de 2.447 km2. A calidade do hábitat ten unha notable influencia sobre a extensión da área de campeo. Os exemplares que viven nos bosques boreais de coníferas -moito menos produtivos cós bosques caducifolios temperáns- teñen áreas de campeo moito maiores. Por exemplo, os machos estudados en Suecia e Noruega móvense por extensións de 5.430 km2 de media, mentres que as femias teñen áreas de campeo medias de 345 km2.

No tocante aos hábitats que ocupan, prefiren as carballeiras, faiais e bidueirais, pero tamén utilizan as formacións arbustivas, as matogueiras e os rochedos.

Como detectar a súa presenza

As pegadas do oso pardo, grandes, anchas, e onde aparecen marcadas con claridade as fortes unllas e os dedos, e a planta de pés e mans, son moi distintivas. Os expertos poden detectar así mesmo a presenza do oso polas marcas de unllas nos troncos das árbores, as pedras viradas, as colmeas atacadas, ou os pelos perdidos nas codias e aramiadas.

Distribución

Distribución en Galicia

Distribución do oso pardo en Galicia.

Tense constancia da presenza do oso pardo en Galicia xa dende a Idade Media. A distribución do oso pardo chegou a abranguer as catro provincias galegas, aínda que de xeito irregular. O oso debeu chegar incluso ata a costa como denota a toponimia; como por exemplo a parroquia costeira de Oseiro no concello de Arteixo cuxo topónimo fai referencia á abondosidade de osos.^[3] Os derradeiros osos galegos foron abatidos nos anos 20 do século XX. Ortuño e De la Peña (1977) citan a unha osa e maila súa cría como os derradeiros osos cazados nos Ancares en 1920.

Aínda que a súa presenza hoxe en Galicia é esporádica nas rexións montañosas orientais,^[4] a onde pasan individuos procedentes de Asturias e León, estas visitas son cada vez máis frecuentes como consecuencia das accións proteccionistas. A Fundación Oso Pardo (FOP) informa que, desde o 2007, o límite xeográfico entre Lugo e León considérase xa un espazo reprodutor para a especie, e están rexistradas xa dúas femias paridas nun mesmo ano, o que constata o importante crecemento que está experimentando a poboación de osos no alto Sil e no alto Narcea, non descartándose que, de seguir coa política de restauración dos seus hábitas naturais, cheguen a reproducirse outra vez en Galicia.^[5]

Status poboacional da especie

A nivel xeral atópase nunha situación vulnerable con extincións parciais en toda a súa distribución coincidindo coas zonas máis humanizadas e coas subespecies en máis alto risco de extinción.

• España
  • Cordilleira Cantábrica: occidental 110-120, oriental 25-30
  • Pireneos: uns 22 (en común con Francia)
• Francia
  • Pireneos: uns 22 (en común con España)
  • Alpes: 5-10
• Italia
  • Alpes: 15-17
  • Abruzzo: 40-70
• Eslovenia 350 - 450
• Croacia 400
• Bosnia - Hercegovina 1195
• Serbia 180
• Montenegro 250
• Macedonia 90
• Albania 500
• Grecia
  • Leste: 15-20
  • Oeste: 95-110
• Bulgaria 700
• Romanía 6000
• Austria

Central: 15-20 Sur: 10-12

• Republica Checa 2 - 3
• Noruega 20
• Suecia 600
• Finlandia 400
• Estonia 440 - 600
• Letonia 20 - 40
• Polonia 80
• Belarús 120 - 250
• Ucraína 400 - 900

Núcleo oriental

Área de distribución do oso pardo cantábrico.

A poboación oriental abrangue unha superficie de aproximadamente uns 2.480 km2, que se espallan polos montes do nordeste leonés e norte de Palencia (87%) e as montañas cántabras próximas (10%), así como por un pequeno sector asturiano nos concellos de Caso e Ponga (3%). Calcúlase que neste núcleo sobreviven actualmente entre 25 e 30 exemplares^[6].

Ademais nesta poboación existen puntos críticos que ameazan con acrecentar os problemas asociados aos procesos de illamento. A serra de Curavacas, imprescindible corredor entre os núcleos oseiros de Riaño (León) e das cabeceiras boscosas do Pisuerga (Palencia), os vales de Lechada, Río Vargas e Naranco que permiten a comunicación entre Cantabria e Castela e León están ameazados pola futura estación de San Glorio^[7].

Núcleo occidental

A poboación occidental distribúese por uns 2.600 km2 e é a máis importante no tocante ao número de exemplares, xa que inclúe a maior parte da poboación cantábrica de osos, cun censo de en torno aos 100 exemplares. Esta poboación espállase polos montes do Alto Sil leonés (27%) e ocasionalmente tamén polos montes lindeiros de Lugo (2,5%), aínda que en Asturias é onde ocupa maior superficie (70,5%). En León, os osos localízanse principalmente nos concellos de Villablino, Palacios e Páramo del Sil, mentres que en Lugo adoitan ser vistos nos municipios de Cervantes e Navia de Suarna. Os concellos asturianos onde habitan preferentemente son Cangas del Narcea, Degaña, Somiedo e Belmonte de Miranda, que é onde se contabiliza o meirande número de reproducións cada ano, aínda que tamén se localizan exemplares nos concellos de Proaza, Allande, Ibias, Tineo, Salas, Yernes e Tameza, Quirós, Teverga, Lena, Grado e Santo Adriano.^[6]

Existen puntos críticos que interesa conservar como corredores ecolóxicos para evitar os problemas asociados aos procesos de illamento. En torno ao porto de Lechariegos prodúcese un estreitamento de tan só 10 km de ancho, causado por actividades mineiras e turísticas. Outras zonas importantes para o futuro desta poboación son os montes próximos ao porto de Cienfuegos, que permiten o paso de Degaña (Asturias) ata a Serra dos Ancares (Lugo-León), a Serra de Begega, comunicación entre Somiedo e a Serra do Courio, nos Concellos de Salas e Bellmonte de Miranda (Asturias), o estreito corredor boscoso entre o macizo das Ubiñas e a serra de Sobia, nos concellos asturianos de Teverga e Quirós.

Notas

Véxase tamén

Bibliografía

• Delibes de Castro, Miguel; Juan Carlos Velasco Marcos, Miguel Lizana Avia, Jacinto Román Sancho, Jesús Fernández Gutiérrez, Carlos Sánchez Alonso (2005). Guía de los peces, anfibios, reptiles y mamíferos de Castilla y León. Náyade editorial. ISBN 84-933730-1-X.
• Díaz d'a Silva e Carrtelle, Y. (2007): Guía dos mamíferos de Galicia. A Coruña: Baía Edicións. ISBN 978-84-96883-20-7.
• Kowalski, K. (1981): Mamíferos. Manual de teriología, pp. 464–472. Madrid: H. Blume Ediciones. ISBN 84-7214-229-9.
• Wilson, D. E. & Reeder, D. M. (eds.) (2005): Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference. Third edition. Johns Hopkins University Press, 2 vols. ISBN 0-8018-8221-4.

Outros artigos

• Carnívoros
• Úrsidos
• Oso pardo

Beruang cokelat eurasia (Ursus arctos arctos) adalah subspesies dari beruang cokelat yang dapat ditemukan di utara Eurasia. Beruang cokelat Eurasia juga dikenal sebagai beruang cokelat/beruang cokelat eropa dan banyak nama lainnya dalam bahasa sehari-hari.

Deskripsi

Eurasian brown bear

Beruang cokelat eurasia memiliki bulu cokelat, dari kuning kecokelatan hingga cokelat gelap, merah cokelat, dan hampir hitam dalam beberapa kasus, albinisme juga telah terdaftar.^[2] Bulunya lebat sampai tingkat yang bervariasi dan bisa tumbuh hingga 10 cm. Bentuk kepala biasanya cukup bulat dengan telinga yang relatif kecil dan bundar, tengkorak lebar dan mulut yang dilengkapi dengan 42 gigi, termasuk gigi predator. Beruang ini memiliki struktur tulang yang kuat, kaki besar, dilengkapi dengan cakar besar yang dapat tumbuh hingga 10 cm. Berat badannya bervariasi tergantung pada habitat dan waktu. Seekor jantan memiliki berat rata-rata 265–355 kg (583-780 lb). Beruang cokelat Eurasia terbesar yang tercatat adalah 481 kg (1.058 lb) dengan tinggi hampir 2,5 m (8,2 kaki). Betina biasanya berkisar antara 150–250 kg (330-550 lb).^[3]

Sejarah

Beruang cokelat hadir di Inggris sampai sekitar 500 AD ketika mereka dimusnahkan melalui perburuan.^[4]

Beruang cokelat eurasia digunakan di Romawi Kuno untuk pertempuran di arena. Beruang terkuat tampaknya datang dari Kaledonia dan Dalmatia.^[5]

Di zaman dahulu, beruang cokelat eurasia sebagian besar karnivora, dengan 80% asupan makanan mereka terdiri dari materi hewani. Namun, sebagaimana habitat ini semakin menghilang, daging hanya terdiri dari 40% asupan makanan di akhir Abad Pertengahan, dan sampai pada zaman modern di mana daging kini berjumlah sekitar 10-15% dari susunan makanannya.^[5]

Tidak seperti di Amerika di mana rata-rata dua orang dibunuh oleh beruang tiap tahun, Skandinavia hanya memiliki catatan tiga serangan fatal beruang pada abad terakhir.^[4]

Asal usul spesies

Beruang cokelat eurasia sedang beristirahat

Penelitian modern^[6] telah memungkinkan untuk melacak asal dari subspesies. Sulit untuk mengatakan sesuatu tentang beruang cokelat Eurasia, tetapi spesies dari mana ia berasal mungkin telah berkembang sekitar 5 juta tahun lalu. Para peneliti juga menemukan bahwa beruang cokelat Eurasia terpisah sekitar 850.000 tahun yang lalu, satu cabang berbasis di Eropa Barat dan cabang lainnya di Rusia, Eropa Timur dan Asia. Melalui penelitian "DNA mitokondria" (mtDNA) peneliti telah menemukan bahwa keluarga beruang Eropa telah dibagi menjadi dua subkelompok, satu di semenanjung Iberia dan yang lainnya di Balkan.

Ada empat populasi besar di Skandinavia, dengan wilayah inti di Swedia. Dengan menganalisis mtDNA dari populasi selatan, peneliti telah menemukan bahwa mereka mungkin berasal dari populasi di Pyrenees di selatan Prancis dan Spanyol dan Pegunungan Cantabria (Spanyol). Beruang dari populasi tersebut menyebar ke selatan Skandinavia setelah zaman es terakhir. Populasi beruang utara berawal dari populasi Finlandia/Rusia. Nenek moyang mereka mungkin selamat dari zaman es di daerah bebas es, sebelah barat pegunungan Ural, dan selanjutnya menyebar ke Eropa Utara.

Referensi

Pranala luar

• (Norwegia) Det Skandinaviske Bjørneprosjektet
• (Inggris) Large Carnivore Initiative for Europe

L'orso bruno eurasiatico (Ursus arctos arctos) è una sottospecie di orso bruno (Ursus arctos) diffusa in tutta l'Eurasia settentrionale. Questa sottospecie è nota anche come «orso bruno comune» e con molti altri nomi colloquiali.

Descrizione

Orso bruno eurasiatico

L'orso bruno eurasiatico ha la pelliccia di colore bruno, ma può variare anche dal giallo-brunastro al bruno scuro, al rosso bruno e, in alcuni casi, può essere perfino quasi nera. Questa folta pelliccia, i cui peli possono raggiungere una lunghezza di 10 cm, è composta da vari strati digradanti. La forma della testa è generalmente quasi rotonda, con orecchie relativamente piccole e rotonde, il cranio è largo e la bocca è munita di 42 denti, tra cui dei canini piuttosto affilati. La struttura ossea è molto resistente e le grosse zampe sono munite di grandi artigli, che possono raggiungere i 10 cm di lunghezza. Il peso varia a seconda dell'ambiente e del periodo dell'anno. Un maschio adulto pesa in media 135–410 kg ed una femmina 90–200 kg. Il più grande orso bruno eurasiatico il cui peso sia stato accertato pesava 360 kg^[2].

Gli orsi ad est degli Urali sono di dimensioni maggiori ed hanno una colorazione più chiara e più rossastra. Gli orsi asiatici, inoltre, sembra che siano più aggressivi di quelli europei. Possiede una vista sviluppatissima la quale gli permette cacciare anche di notte. Di norma l'orso si riposa di giorno per poi cacciare durante la notte.

Storia

Gli orsi bruni furono presenti in Gran Bretagna fino al 500 d.C., quando si estinsero a causa della caccia^[3]. Gli orsi bruni europei vennero utilizzati nell'antica Roma per combattere nelle arene. Gli orsi più robusti sembra che provenissero dalla Caledonia e dalla Dalmazia^[4].Nell'antichità, l'orso bruno europeo era soprattutto carnivoro, dal momento che l'80% della sua dieta era costituita da materia animale.

Comunque, in seguito alla distruzione del suo ambiente, nel tardo Medioevo la carne costituiva solamente il 40% della sua alimentazione, mentre oggi ammonta a non più del 10-15%^[4]. Diversamente dall'America, dove ogni anno vengono uccise in media dagli orsi due persone, in Europa (per la precisione in Scandinavia) nell'ultimo secolo vi sono stati solo tre attacchi fatali all'uomo^[3].

Origine della specie

Orso bruno eurasiatico che si riposa

Le moderne ricerche^[5] hanno reso possibile tracciare l'origine di questa specie. È difficile, tuttavia, dire qualcosa riguardo all'orso bruno, ma si pensa che abbia fatto la sua prima apparizione circa 5 milioni di anni fa. I ricercatori hanno inoltre scoperto che l'orso bruno eurasiatico si separò dal ramo principale circa 850.000 anni fa, dividendosi a sua volta in due rami, gli orsi dell'Europa occidentale e quelli della Russia, dell'Europa orientale e dell'Asia. Grazie alle ricerche sul DNA mitocondriale i ricercatori hanno scoperto che la famiglia europea è suddivisa in due sottogruppi, uno nella penisola iberica e l'altro nei Balcani.

In Scandinavia sono presenti quattro popolazioni numerose, tutte quante con il nucleo principale situato in Svezia. Analizzando l'mtDNA delle popolazioni meridionali i ricercatori hanno scoperto che probabilmente provengono dai Pirenei e dai monti Cantabrici, in Francia meridionale e Spagna. Gli orsi di queste popolazioni si diffusero in Scandinavia durante l'ultima era glaciale. Le popolazioni settentrionali derivano, invece, da quelle russo/finniche. I loro antenati probabilmente sopravvissero all'ultima era glaciale nelle aree libere dai ghiacci, ad est dei monti Urali, raggiungendo in seguito la Scandinavia settentrionale. E anche nei Carpazi, Polonia, Bielorussia, Russia.

Distribuzione

Sebbene l'inclusione nelle specie a basso rischio della Lista Rossa delle Specie Minacciate della IUCN del 2006 si riferisca alla popolazione globale, la verità è che le popolazioni locali stanno facendosi sempre più scarse. Proprio per questo la stessa IUCN afferma che

a basso rischio non sempre significa che la specie non sia a rischio. Vi sono delle specie in diminuzione che vengono considerate a basso rischio.

Gli orsi bruni erano diffusi un tempo dall'Irlanda ad ovest fino al Giappone ad est, e dal Nordkalotten (Scandinavia settentrionale) a nord fino ai monti dell'Atlante a sud.

È improbabile che sui monti dell'Atlante vi siano ancora degli orsi bruni e perciò alcune fonti li ritengono estinti in quella zona. L'orso bruno è estinto da molto tempo in Gran Bretagna ed in Irlanda, ma sopravvive ancora in Europa settentrionale ed in Russia. Sui Pirenei, al confine tra la Spagna e la Francia, vi è una popolazione ridottissima, al limite dell'estinzione, ed un altro gruppo ugualmente minacciato si trova sui monti Cantabrici, in Spagna.

In Italia si trovano sui monti abruzzesi (sottospecie orso marsicano), e nelle valli del Trentino, del Veneto e del Friuli-Venezia Giulia.

Popolazioni più grosse si trovano in Slovacchia, Slovenia, Bulgaria, Romania e Polonia (sia del nord che del sud) ma anche queste sono popolazioni isolate. La maggior parte degli orsi bruni europei si trova in Russia, sebbene anche questi, prima della rivoluzione russa del 1917, fossero quasi estinti a causa della caccia intensiva.

Le popolazioni più numerose si trovano ad est della catena montuosa degli Urali, nelle vaste foreste siberiane, così come in alcune regioni dell'Asia centrale (stati ex sovietici, Afghanistan, Pakistan, India, Cina centrale) e nell'isola di Hokkaidō, in Giappone.

Nella cultura di massa

• Compare nel videogioco ispirato all'epoca preistorica Far Cry Primal.

Note

Eurazinis rudasis lokys (lot. Ursus arctos arctos, angl. Eurasian brown bear, vok. Europäischer Braunbär, rus. Евразийский бурый медведь) – lokinių (Ursidae) šeimos labai stambus plėšrus žinduolis, rudojo lokio porūšis gyvenantis Eurazijoje. Šis porūšis yra vienintelė Lietuvoje gyvenusių lokių atmaina, todėl šnekamojoje lietuvių kalboje eurazinis rudasis lokys dažnai vadinamas tiesiog lokiu, meška, ruduoju lokiu ar rudąja meška. Euraziniai rudieji lokiai yra stambausi Europoje sausumos plėšrūnai, bet tarp rudųjų lokių kitų porūšių jie yra smulkiausi. Šio porūšio pavadinimas ir kilęs iš jo paplitimo Eurazijoje.

Eurazinis rudasis lokys Bavarijos miško nacionaliniame parke

Eurazinis rudasis lokys Bavarijos miško nacionaliniame parke besikratantis kailį ledinio vandens purslais

Eurazinis rudasis lokys Bavarijos miško nacionaliniame parke

Eurazinis rudasis lokys Bavarijos miško nacionaliniame parke

Rudojo lokio priekinės kojos letenos antspaudas

Išvaizda

Eurazinis rudasis lokys turi rudą kailį, tačiau kartais gali būti nuo geltonai rusvos iki tamsiai rudos, raudonai rudos arba beveik juodos spalvos. Kailis yra tankus, plaukai gali užaugti iki 10 cm. Galvos forma apskrita su mažomis ir apskritomis ausimis, plačia kaukole ir burna, kurioje 42 dantys. Turi dideles letenas, su ilgais nagais, kurie gali užaugti iki 10 cm ilgio. Jų kūno ilgis gali siekti iki 2 metrų. Svoris priklauso nuo aplinkos, metų laiko ir maisto gausos. Patinai vidutiniškai sveria apie 265–355 kg, didžiausias iki 400 kg, patelės apie 150–250 kg.

Gyvenimo būdas

Euraziniai rudieji lokiai puikiai plaukia vandenyje, laipioja po medžius ir greitai bėga. Pagal charakterį euraziniai rudieji lokiai yra nedrąsūs, neagresyvūs gyvūnai, bet nemėgsta kitų artumos. Jie dažniausiai aktyvūs prieblandoje, sutemose ir naktį, bet pavasarį prabūdę po žiemos įmigio kai išsekę ar rudenį kada kaupia riebalus, jie aktyvūs beveik visą parą.^[2] Gyvena pavieniui didelėje teritorijoje. Suaugę Euraziniai rudieji lokiai iš savo gyvenamų vietų išstumia jauniklius, kurie priversti ieškoti naujų gyvenamų plotų ir keliauja toli. Euraziniai rudieji lokiai žiemą miega žiemos miegu, bet miego ilgis priklauso nuo žiemos atšiaurumo ar švelnumo. Jeigu šių gyvūnų miegas būna neramus, jie gali pabusti pikti ir alkani. Taip pat jei žiema nebūna labai šalta, tai jie giliai neužmiega ir gali pabusti. Jei pavasaris ankstyvas – jie atsibunda anksčiau ir pradeda ieškoti maisto rausdamiesi po skruzdėlynus, ėsti pasitaikiusią dvėselieną. Įprastai šie lokiai pabunda kovo mėnesį.^[3]

Veisimasis

Eurazinių rudųjų lokių nėštumas užtrunka apie 7 mėnesius, bet dažnai patelės jauniklius gimdo po metų. Gimsta 1–2, rečiau 3–6 lokiukai. Vos gimęs jauniklis sveria apie 500 gramų. Lytiškai subręsta trečiaisiais gyvenimo metais.

Mityba

Euraziniai rudieji lokiai yra visaėdžiai - minta augaliniu maistu bei gaudo gyvūnus, neatsisako dvėselienos. Pagal fizinę jėgą euraziniams rudiesiems lokiams tarp Lietuvos plėšriųjų gyvūnų nėra lygių. Jų aukomis Europoje tampa šernai, taurieji elniai, briedžiai ir kiti smulkesni ar stambesni gyvūnai, su kuriais lengvai susitvarko vieni.

Amžius

Išgyvena iki 30 metų.

Paplitimas

Anksčiau eurazinių rudųjų lokių gyvenamieji plotai užėmė visą Europą, tačiau pradėjus juos medžioti daugelyje vietų išnyko (įskaitant ir Lietuvą). Gana didelės populiacijos surandamos Karpatų kalnuose, Balkanuose, Skandinavijoje. Pavyzdžiui Švedijoje gyvena ~ 2000, Suomijoje ~ 1200, Estijoje ~ 700. Dar daugiau gyvena Slovakijoje, Slovėnijoje, Bulgarijoje, Rumunijoje. Bet daugiausia šio porūšio lokių pasitaiko į rytus nuo Uralo kalnų – Rusijos Vakarų Sibire.

Paplitimas Lietuvoje

Lietuvoje lokio kaulų rasta V–I a. pr. m. e. ir XIII–XVIII m. e. a. archeologinių paminklų kultūriniuose sluoksniuose. Didėjant gyventojų tankumui ir vystantis gyvulininkystei, lokius imta persekioti kaip plėšrūnus, darančius žalą naminiams gyvuliams. Tai viena iš priežasčių, dėl kurių jų ėmė mažėti. Be to, daug lokių išnaikinta dėl miškų kirtimo XVII–XVIII a.

Lietuvoje euraziniai rudieji lokiai ėmė nykti dėl miškų kirtimo 17-18 amžiais. 19 amžiaus II-joje pusėje lokių liko tik miškingesnėse vietovėse. Lietuvos gamtininkas Tadas Ivanauskas nurodo, kad paskutinis lokys Lietuvoje buvo nušautas 1883 m.

Nors 21 amžiaus antrame dešimtmetyje lokiai oficialiai laikomi išnykusia rūšimi, kuri įrašyta į Lietuvos raudonosios knygos 0(Ex) kategoriją, tačiau retkarčiais pavieniai individai užklysta į Lietuvą iš Latvijos ar Baltarusijos. 1967 m. lokys pastebėtas Alytaus, 1968 m. – Varėnos rajonuose, 1975 m. vienas matytas Biržų girioje, o 1982 m. – Ukmergės rajone, 2009 m. – Švenčionėlių medžiotojų būrelis pastebėjo lokio pėdsakus Labanoro girioje. Kitas atvejis užfiksuotas 2015 m. Biržų rajone, kai rudoji meška surado medžiotojų šėryklą su kameromis^[4]. 2016 m. gegužės 24 dieną iš Baltarusijos į Lietuvą atėjusio lokio pėdsakus Gelednės miško ribose, pasienio juostoje pastebėjo ir užfiksavo Švenčionių užkardos pasieniečiai ^[5]. Turintis nemažą medžiotojo stažą ir besidomintis gyvūnais 2018 metais eurazinio rudojo lokio pėdsakus Veisiejų regioniniame parke šalia savo namų aptiko Barčių kaimo gyventojas ^[6][7]

Pastoviam eurazinių rudųjų lokių sugrįžimui į Lietuvos gamtą reikalingi dideli, brandūs, mišrieji bei lapuočių miškai, kuriuose nevykdoma intensyvi žmogaus ūkinė veikla, ypač miško plotų masiniai kirtimai. Nepaisant kad Lietuvoje miškai intensyviai naikinami ir euraziniams rudiesiems lokiams Lietuvos gamtoje netrukdomai gyventi mažai erdvės, tarp atskirų gamtos organizacijų ar gamtos mylėtojų yra noras juos reintrodukuoti Lietuvoje.

Euraziniai rudieji lokiai ir žmonės

Nuo lokių bėgti nepatartina, nes tai gana vikrūs plėšrūnai. Mirtini atvejai, kada euraziniai rudieji lokiai užpuola žmones yra pasitaikę labai retai. Moderniais laikais Švedijoje nutiko tik du kartus, kada buvo sudraskytas 40 metų medžiotojas ir jo šuo, bei 61 metų amžiaus vyras su šunimi. Bet anot Skandinavijos rudųjų lokių tyrinėtojų, pirmuoju atveju lokio antpuolį išprovokavo šuo, o antruoju atveju buvo kaltas 61 metų vyro apsinuodijimas etanoliu^[8]. Euraziniai rudieji lokiai ypatingai pavojingi gali būti žmonėms per netikėtą akistatą, kai patelė užtinkama su jaunikliais, ypač kada atsiduriate viduryje tarp pačios patelės ir lokiukų. Pamačius lokį patartina ramiai, iš lėto atsitraukti, nenusisukant veidu nuo lokio. Jeigu lokys bando pulti, greitai artinasi, tada patartina bandyti atrodyti kuo stambesniu, mojuojant iškėlus rankas ir garsiai rėkti žiūrint į lokį^[9] Svarbu žinoti, kad rudieji lokiai kaip ir žmonės, miške mėgsta naudotis išmintais takais arba keliais. Taip pat vengti įrengti ilgesniam laikui stovyklą vietose, kur užuodžiamas irstančio gyvūno kvapas, nes tai gali būti rudojo lokio paslėptas grobis, kurį jis gintų agresyviai^[10].

Eurazinių rudųjų lokių akistata su žmogumi Lietuvoje ir aplinkinėse šalyse

Lietuvos teritorijoje tiek kaimyninėse sausuma su Lietuva besiribojančiose šalyse ar teritorijose dar nebuvo atvejo, kad šis plėšrūnas užpultų žmogų. Šiose šalyse gyvenantys lokiai matyt iš tolo apeina žmones ar slepiasi nuo jų, bet pavojus visada išlieka ir galimybei esant akistatos su jais reikia vengti.

Taip pat skaityti

Vikiteka

• Rudasis lokys
• Žinduolių sąrašas, kurių statusas Lietuvoje neaiškus

Šaltiniai

Nuorodos

• wikihow.com / How to Survive a Bear Attack
• youtube.com / Swedish man scares the living shit out of an attacking bear, Published on May 16, 2015
• transun.co.uk / An encounter with Eurasian brown bears in Eastern Finland, Posted By Emma Simms on 01/08/2014

Eirāzijas brūnais lācis (Ursus arctos arctos) ir lāču dzimtas (Ursidae) viena no brūno lāču (Ursus arctos) pasugām. Eirāzijas brūno lāci mēdz saukt arī par parasto brūno lāci.

Tas dzīvo visā Eirāzijas ziemeļu daļā.^[1] Arī Latvijā dzīvo tieši Eirāzijas brūnais lācis. Tie uzturas Latvijas mežainākajos apvidos, visbiežāk tie ir novēroti gar Igaunijas, Krievijas un Baltkrievijas robežu, arī Madonas un Gulbenes rajonā. Lācis ir manīts arī Kurzemē — Dundagas un Ances apkārtnē.^[2] Gadījumu skaits, ka cilvēki Latvijā sastop lāci, pieaug. Speciālisti iesaka, ja mežā sastop lāci, tad lācim nedrīkst pagriezt muguru, bet, atmuguriski atkāpjoties, nevajadzētu nokrist, lai zvērs to neuztvertu kā cilvēka vājuma pazīmi. Nedrīkst arī izrādīt paniku, kliegt un vicināties ar rokām.^[3]

Eirāzijas brūno lāču izcelsme

Jaunākās DNS zinātniskās izpētes iespējas ļauj secināt, ka brūnais lācis ir radies apmēram pirms 5 miljoniem gadu, bet Eirāzijas brūnais lācis ir atdalījies no pārējiem brūnajiem lāčiem pirms 850 000 gadiem. Eirāzijas brūnajam lācim ir divas grupas: Rietumeiropas brūnie lāči un Austrumeiropas, Krievijas un Āzijas grupa. DNS pētījumi liecina, ka Rietumeiropas grupa ir sadalīta vēl divās lielākās apakšgrupās: Ibērijas pussalas lāči un Balkānu lāči.

Pētot Skandināvijas dienvidteritoriju brūnos lāčus, zinātnieki ir secinājuši, ka pēdējā ledus laikmeta laikā tie ir ieradušies no Pirenejiem. Toties Skandināvijas ziemeļteritoriju lāči ir radniecīgi Austrumeiropas lāčiem. To priekšteči ledus laikmetā visticamāk ir apdzīvojuši neaizsalušās teritorijas Urālu kalnu rietumu nogāzēs. No šejienes tie ir izplatījušies uz rietumiem.

Daži vēsturiski fakti

Brūnie lāči Bavārijas mežā

Lielbritānijā brūnie lāči dzīvoja līdz apmēram 500. gadam mūsu ērā, tad tie tika izmedīti. Eirāzijas brūnos lāčus izmantoja Senās Romas asiņainajās izklaižu atrakcijās arēnā. Spēcīgākie lāči esot bijuši no Dalmācijas un Kaledonijas (seno romiešu Skotijas nosaukums).

Senajos laikos Eirāzijas brūnie lāči bija daudz plēsīgāki nekā mūsdienu lāči. To barības 80% bija dzīvnieku gaļa. Izzūdot lāču populācijai, mainījās arī to ēšanas ieradumi, viduslaikos gaļa lāču ikdienā sastādīja 40% no visas barības, toties mūsdienās tie ir tikai 10—15%.^[4]

Eirāzijas brūnie lāči ir daudz mazāk agresīvi kā, piemēram, Amerikas brūnie lāči. Amerikā vidēji katru gadu brūnie lāči nogalina divus cilvēkus, Eiropā pēdējā gadsimta laikā ir datēti tikai 3 lāču uzbrukumu nāves gadījumi.^[5]

Izskats

Brūnais lācis Bavārijas mežā

Lai arī Eirāzijas brūnais lācis ir viens no mazākajiem brūnajiem lāčiem, tas ir lielākais no Latvijā sastopamajiem plēsīgajiem zvēriem. Tā svars ir atkarīgs no vecuma, dzimuma, kā arī gadalaika.^[6] Rudenī tie ir smagāki, bet pavasarī pēc ziemas miega vieglāki. Tā svars parasti ir 100—200 kg. Lai gan ir datētas mātītes, kuras svēra 90 kg, un smagākais Eirāzijas brūnais lācis svēra 481 kg.^[7] Ķermeņa garums 170—280 cm, ķermenis ir masīvs ar īsu, resnu kaklu. Galva plata, apaļa ar samērā īsu purnu un spēcīgiem žokļiem. Lācim ir 42 zobi. Ausis un aste ir īsas, acis salīdzinoši mazas. Kājas masīvas, ar platām piecpirkstainām pēdām un gariem nagiem, kas sasniedz 10 cm garumu. Kažoka matojums ir garš, sasniedzot 10 cm garumu, biezs un raupjš, parasti vienkrāsains. Krāsa variē no brūngandzeltenīgas līdz tumši brūnai vai pat pilnīgi melnai.^[6] Eirāzijas brūnie lāči, kas dzīvo uz austrumiem no Urāliem, parasti ir gaišāki, un brūnais tonis ir sarkanāks, kā arī Āzijas pusē dzīvojošie lāči ir agresīvāki par tiem, kas dzīvo Eiropā.

Lāča apdzīvoto vietu pazīmes

Priekškājas nospiedums dubļos

Pakaļkājas nospiedums dubļos

Lācis zemē atstāj ļoti raksturīgus pēdu nospiedumus: priekškājām tie ir tikpat plati (9–19 cm), cik gari vai nedaudz platāki un ar labi saskatāmiem pirkstu un nagu iespiedumiem. Pakaļkāju pēdu nospiedumi pēc formas atgādina cilvēka kailas pēdas nospiedumus, tikai ir nedaudz platāki, ar sašaurinātu papēža daļu. Brūnā lāča pēdu nospiedumi Latvijā 2009. gadā ir novēroti Staicelē.^[8]

Vietās, kur dzīvo lāči, var atrast saplosītus, satrupējušus celmus un guļošu koku stumbrus, apvērstu velēnu un izrakstus skudru pūžņus. Ar priekškāju nagiem maksimāli aizsniedzamā augstumā lācis iezīmē augošu koku stumbrus.^[6]

Atsauces

De Europese bruine beer (Ursus arctos arctos) is een ondersoort van de bruine beer. In onder andere Turkije leeft de verwante Syrische bruine beer. De Italiaanse populatie wordt soms beschouwd als een aparte ondersoort, de Marsicaanse bruine beer of Abruzzenbeer (Ursus arctos marsicanus).

Beschrijving

Bruine beren worden in het algemeen zeer groot. Mannetjes worden 170 tot 220 cm lang en 150 tot 200 kg zwaar. Vrouwtjes zijn kleiner, tussen de 100 en 150 kg. Bruine beren hebben een klein staartje van 6 tot 21 centimeter^[1][2][3][4] en kleine, ronde oren. Over het algemeen hebben bruine beren een bruine vacht, maar het kan variëren, van lichtgelig grijs tot zwart.

Gedrag en leefwijze

De bruine beer is een dagdier, maar in verstoorde gebieden komt hij alleen 's nachts tevoorschijn. Hij is een omnivoor met een uitgebreid menu. Zijn dieet bestaat 85% uit plantaardig voedsel, als vruchten, noten, grassen, kruiden, bast en wortels, en natuurlijk honing. Dierlijk voedsel bestaat uit aas, insecten en larven, maar hij kan ook hoefdieren grijpen, van schapen tot elanden. Een bruine beer loopt gemiddeld 5 tot 6 km/u, maar kan 50 tot 60 km/u halen.

Winterrust

De bruine beer houdt niet echt een winterslaap, maar wel een winterrust. Deze wordt gehouden in een ondergronds hol of een grot. Deze bedekt hij met twijgen, mos, bladeren en ander droog materiaal. Vaak maakt hij meerdere holen. Voordat de beer in winterrust gaat, eet hij zich vol aan plantaardig materiaal zoals bessen, eikels en berkenbast.

In het Belgische en Nederlandse klimaat houden veel dierentuinberen helemaal geen winterrust (terwijl ze vaak een betere laag wintervet aanleggen dan hun wilde soortgenoten). Sommigen houden steeds een paar daagjes 'rust' om dan weer een dagje actief te zijn.

Sociaal gedrag en voortplanting

Bruine beren zijn solitair, maar territoria kunnen overlappen. Het territorium van een volwassen mannetje beslaat meestal de territoria van meerdere vrouwtjes, en overlapt soms met de territoria van andere volwassen mannetjes. Broers en zussen kunnen soms tot 2 jaar nadat ze hun moeder hebben verlaten met elkaar optrekken. Mannetjes kunnen om vrouwtjes vechten. Ze gaan op hun achterpoten staan om elkaar te imponeren.

Beren zijn geslachtsrijp rond de 5 jaar. De paartijd is van mei tot juli. De bevruchting wordt 4,5 tot 7 maanden uitgesteld. Daarna volgt een draagtijd van ongeveer zestig dagen, waarna de jongen in januari en februari worden geboren, tijdens de winterrustperiode. De 1 tot 3 blinde, kale jongen wegen 350 gram bij de geboorte.

Na 4 maanden verlaten de jongen voor het eerst het nest. Hierna blijven de jongen nog anderhalf tot drie en een half jaar bij de moeder. Berenwelpjes hebben een bleke kraag. De jongen worden tot zij anderhalf jaar zijn gespeend. Het mannetje zorgt niet voor de jongen. Meestal zit er een jaar of drie tussen twee worpen.

De Europese bruine beer wordt in het wild ongeveer 30 jaar oud. In gevangenschap kan de bruine beer 50 jaar oud worden.

Verspreiding

De lichtblauwe gedeeltes (nummer 5) in Europa en Rusland geven de verspreiding weer van de Europese bruine beer

Tegenwoordig leeft de Europese bruine beer voornamelijk in gebieden waar hij niet door de mens gestoord wordt, zoals afgelegen berggebieden. Hij komt vooral voor in gemengde bossen, maar begeeft zich regelmatig in open gebieden, zoals toendra's en alpenweiden.

Hij komt voornamelijk voor in Scandinavië, Albanië, Rusland en de Karpaten (Roemenië, Polen, Oekraïne, Slowakije) met nog kleinere populaties in Kosovo, Griekenland, Bulgarije, Kroatië, Slovenië, de Abruzzen (Italië), de Pyreneeën en Oostenrijk, Estland, Letland, Wit-Rusland en waarschijnlijk ook wel in het oostelijk deel van Tsjechië, in de streek tussen de stad Ostrava (Ostrau) en het drielandenpunt met Slowakije en Polen.

Pyreneeën

De berenpopulatie in de Pyreneeën is zich aan het herstellen maar nog steeds erg kwetsbaar. Enkele jaren geleden is een van de laatste "autochtone" exemplaren ('per ongeluk') door jagers met honden omgebracht. In 2006 zijn er vijf beren uit Slovenië uitgezet, de vrouwtjes Hvala, Sarousse, Franska en Pauloma en het mannetje Balou. Daarvan viel Pauloma al spoedig in een afgrond en werd een tweede (Franska), door een auto doodgereden. De twee overgebleven berinnen hebben elk een eigen territorium gevonden. Sarousse heeft ten minste twee nakomelingen en van Hvala is bekend dat zij in 2007 en in 2009 twee jongen heeft geworpen. De berenpopulatie in de Pyreneeën werd in 2014 geschat op circa 35 exemplaren.^[bron?] Om de bloedlijnen zuiver te houden wordt er in 2015, ter vervanging van een in 2013 gestorven mannetjesbeer, opnieuw een mannetje uit Slovenië in het gebied geplaatst. In de Picos de Europa en de Cordillera de Cantabria leven anno 2015 naar schatting 210 exemplaren.

Alpen

Het Wereld Natuur Fonds heeft in 2007 geconstateerd dat er nog maar 38 bruine beren leven in de Alpen, en verwacht dat de soort aldaar zal uitsterven, doordat het leefgebied steeds kleiner wordt.

Tussen 1999 en 2002 zijn er in het Italiaanse Trentino beren uitgezet vanuit Slovenië. Deze dieren doen het goed. Er worden veel jongen geboren en vanuit Trentino begint een enkeling Oostenrijk en Zwitserland in te trekken. Na honderd jaar is er nu weer een beer opgedoken in Zwitserland. Dit dier is Lumpaz genoemd.

In Oostenrijk leven beren in drie gebieden, met een totale populatie van 20 à 30 dieren. Deze gebieden zijn ten eerste de Karawanken, langs de grens met Slovenië, ten tweede in de noordelijke Kalkalpen, in de buurt van Ötscher en Hochschwab, en ten derde is de Vorarlberg. In dit gebied, dat aansluit op het Italiaanse Trentino en het Duitse Beieren, werd in 2006 voor het eerst een beer aangetroffen. Deze beer heeft de naam JJ2 gekregen.

Duitsland

Vanuit Oostenrijk beginnen er ook beren Beieren in te trekken. De laatste melding was in juni 2006. Hoewel de beer aanvankelijk "welkom werd geheten", werd er later een afschotvergunning afgegeven, omdat het dier waarschijnlijk tussen de negen en de twintig schapen had gedood. Deze beer, door de pers Bruno genaamd, was waarschijnlijk de eerste bruine beer in 170 jaar die zich in Duitsland vestigde.

Roemenië

Roemenië herbergt ongeveer de helft van alle Europese bruine beren. De beren leven in de bossen van de Karpaten en komen af en toe af op dorpen en campings waar afval te vinden is. In Brașov, een middelgrote stad in Transsylvanië, komen de beren in de vroege ochtend zelfs de stad in om vuilnisbakken te doorzoeken. In de jaren tachtig van de 20e eeuw waren er ongeveer zes tot acht beren die zich 's nachts en in de vroege ochtend in de stad te waagden. In 2003 waren dat er rond de 24, waaronder ook moederberen met hun jongen. Deze beren zijn zeer aan mensen gewend geraakt. Ze worden soms zelfs met de hand gevoed, zonder noemenswaardige problemen. Het fenomeen trekt elke zomer een bescheiden groep toeristen. Een dusdanige nabijheid van beren is echter toch potentieel problematisch.

In 2004 werd een groepje mensen in de stad aangevallen. Er zijn meerdere lezingen over wat zich die dag voordeed. Laszlo Zsabo-Zseley, een lokale berenexpert, meende dat de beer door de bewoners van de wijk werd uitgedaagd.^[bron?] Later datzelfde jaar werden twee groepen wandelaars aangevallen in de buurt van Brașov door een beer die, naar verluidt, leed aan hondsdolheid. Ook bij dat incident is niet duidelijk wat voorafging aan de aanval. Hoewel de betrokkenen dit ontkennen, werd er gesproken van het uitdagen en treiteren van de beer bij een picknickplaats. Het plan van lokale autoriteiten om na deze twee aanvallen alle beren die de stad in komen te doden is tegengehouden. Het idee om vuilnis dagelijks op te halen in plaats van eens per twee weken is niet uitgevoerd, hoewel de beren regelmatig terug bleven komen.

In juni 2007 heeft een wilde bruine beer in de Roemeense Karpaten een groep van zes Amerikaanse toeristen aangevallen. Een vrouw werd doodgebeten, een andere vrouw en een man liepen beetwonden op. De Roemeense televisiezender Realitatea TV gaf aan dat de beer eerder was lastiggevallen met flitsen van fotocamera's, hetgeen de agressieve houding van de beer zou kunnen hebben veroorzaakt. Vrijwel elk jaar worden in Roemenië mensen bij het plukken van bessen of zoeken van paddenstoelen aangevallen door beren. Bijna altijd gaat het dan om de verdediging van jongen of de bescherming van een voedselbron.

Noorwegen

In 2012 waren er in Noorwegen 137 bruine beren waarvan er 86 als mannetjes waren geregistreerd en 51 als vrouwtjes. De meeste beren bevinden zich langs de Zweedse en Russische grens. Provincies met de grootste dichtheid aan beren zijn Hedmark, Nord-Trondelag en Finnmark.^[5] Ook in andere delen van het land worden af en toe beren waargenomen, vaak gaat het dan om jonge rondtrekkende mannetjes.

Op 6 augustus 2007 is er in het plaatsje Ringsaker, dat in de buurt van Lillehammer ligt, een bruine beer doodgeschoten. Het was voor het eerst sinds 1867 dat er in dat gebied een bruine beer werd waargenomen.

Zweden

In een groot deel van Zweden leven ongeveer 20 tot 25 beren per 1000 vierkante kilometer. De populatie bruine beren in Zweden wordt geschat op tussen de 3000 en 3500 exemplaren.^[6][7] Beren komen algemeen voor in geheel Norrland en delen van Svealand: Dalarna en delen van Värmlands län. Ook worden er geregeld beren gesignaleerd in het noordwesten van Örebro län. Sporadisch worden er beren gezien in Uppsala län (voorjaar 2013^[8]) en het noordwesten van Västra Götalands län (2008, ten westen van Ed^[9]).

Finland

De bruine beer leeft in Finland vooral aan de grens met Rusland. Hierdoor is het moeilijk in te schatten hoeveel beren er precies zijn omdat ze zowel in Finland als Rusland leven. De schattingen komen hierdoor uit op een aantal tussen de 800 en de 1680.^[10][11] In het verleden is er fel op het dier gejaagd. Tegenwoordig is de jacht gereguleerd wat inhoudt dat jagen wel is toegestaan maar in een mate die zorgt dat de populatie niet te hard groeit. De jacht zorgt er ook voor dat beren mensen blijven vrezen en daardoor bij dorpen en steden uit de buurt blijven.

Azië

Ondanks de naam bevinden de grootste populaties Europese bruine beren zich in Azië: in Aziatisch Rusland, in de grote Siberische bossen aan de oostzijde van de Oeral.

Nederland en Vlaanderen

Uit jachtrechten van de Utrechtse bisschoppen weten we dat de Europese bruine beer in Nederland in ieder geval tot in de 11de eeuw in het wild voorkwam. In Vlaanderen verdween de bruine beer in de 13de eeuw^[12]. Tevens zijn er in Nederland nabij Noordwijk resten van een bruine beer gevonden. Door koolstofdatering kon worden vastgesteld dat deze beer tussen 880 en 970 na Christus heeft geleefd^[13].

Externe links

• kaart van het leefgebied in Europa
• (de) waarnemingen in Zwitserland

Eurasisk brunbjørn (Ursus arctos arctos) er en underart av brunbjørn (Ursus arctos), en art som finnes i store deler av Eurasia, herunder også i Norge og Skandinavia som sådan. Den er også kjent som vanlig brunbjørn eller bare brunbjørn og bjørn i Norge. I andre land kan den dessuten ha en rekke andre navn.

Opphav og opprinnelse

Moderne forskning^[1] har satt oss i stand til bedre å trekke konklusjoner om opphav og opprinnelse. Akkurat når vanlig brunbjørn oppsto er vanskelig å si noe sikkert om, selv om slekten trolig oppsto for omkring 5 millioner år siden eller så. Forskerne mener dessuten å kunne slå fast at grunnstammen av eurasisk brunbjørn i Europa skilte lag for omkring 850 000 år siden, en med base i Vest-Europa og en med base i grensestrøkene mellom russisk Øst-Europa og Asia. Gjennom studier med såkalt mitokondrie-DNA (mtDNA) har man i tillegg kunnet slå fast at den europeiske stammen har to hovedretninger for sitt opphav, der ei linje går til Den iberiske halvøy og ei annen linje går til Balkan.

I Skandinavia finnes tre (fire om en regner med den finsk/russiske stammen) populasjoner av vanlig brunbjørn, alle med kjerneområde i Sverige. Gjennom analyse av vev- og ekskrementprøver fra bjørn i det sørlige kjerneområdet har en funnet at denne populasjonens mtDNA ligner det man finner hos bjørnestammer i Pyreneene og de kantabriske fjell i Frankrike og Spania. Bjørner fra disse stammene spredde seg trolig til det sørlige Skandinavia etter siste istid. I de nordlige kjerneområdene ligner bjørnenes mtDNA genene i den finsk/russiske stammen. Trolig overlevde deres forfedre istiden i de isfrie områdene vest for Uralfjellene og spredde seg derfra til Sverige.

Utbredelse

En gang i tiden fantes denne bjørnen fra Storbritannia i vest til Japan i øst, og fra Nordkalotten i nord til Atlasfjellene i sør.

Eurasisk brunbjørn i Berlin zoo

I dag er det svært usikkert om det fortsatt finnes brunbjørn i Atlasfjellene. Mange mener den er utdødd. I Storbritannia er bjørnen for lengst utryddet, men den finnes fortsatt på Nordkalotten og østover gjennom Russland. Likeledes finnes det brunbjørner i mer sørlige deler av Skandinavia, men ikke i Danmark. Der er den utryddet. Sør i Europa finnes det også spredte populasjoner i Pyreneene, på grensen mellom Spania og Frankrike, og i Abruzzofjellene og Trentinodalen i Italia. I Tyskland finnes det også et lite antall brunbjørner, men disse har blitt satt ut igjen etter at den opprinnelig ble utryddet. Den italienske stammen har også spredt seg til det sørlige Sveits, så der finnes noen få bjørner.

Et større antall finnes også i Slovenia, Bulgaria og Romania, med også disse populasjonene er isolerte. I europeisk sammenheng finnes de fleste brunbjørnene i Russland, men også der var den nær ved å bli utryddet av troféjegere fram mot den russiske revolusjonen i 1917.

Øst for Ural finnes den største populasjonen av brunbjørner, gjennom de store skogene i Sibir og i deler av Midtøsten og i de gamle sovjetstatene, Afghanistan, Pakistan og India, det sentrale Kina og andre i deler av Asia, helt til øya Hokkaido i Japan.

Det er et åpent spørsmål om bjørnene i dette store området kan og bør kalles eurasisk brunbjørn eller ikke, men kun en større studie av disse bjørnene vil kunne avdekke dette spørsmålet. Inntil så skjer klassifiseres de fleste som vanlig brunbjørn, selv om det i mange tilfeller er åpenbart at de ikke kan være det.

Beskrivelse

Eurasisk brunbjørn har brun pels som kan variere fra lys gulbrun til mørk brun, rødbrun og nærmest sort i noen tilfeller. Pelsen er i varierende grad tettvokst og kan noen steder bli opp mot 10 cm lang. Den har normalt et ganske rundt hode med relativt små og runde ører, en bred skalle og et smalt snuteparti der kjevene er utstyrt med 42 tenner, inkludert rovtenner. Den har er kraftig benstamme med store kraftfulle labber som er utstyrt med kraftige klør, som i noen tilfeller kan bli opp mot 10 cm. lange. Vekten varierer både med habitat og årstid. En voksen hannbjørn blir i snitt ca. 135–410 kg tung og binna blir ca. 90–200 kg tung.

Øst for Ural finner man et større innslag av lyse og rødlige farger hos brunbjørnen. En DNA-studie gjort i Europa viser også at bjørner som lever i Alpene og i andre fjellområder i Europa skiller seg genetisk fra bjørner som holder til på taigan. Også størrelsen ser ut til å variere i større grad i øst, uten at det er gjort konkrete studier som kan bekrefte eventuelle forskjeller mellom europeiske og asiatiske brunbjørner. I sørøst er det dessuten populasjoner som har klør med lyse farger, f.eks. i Kaukasus. For disse er det gjort noen studier som peker i retning av de kanskje bør klassifiseres som egne underarter. Bjørner som lever øst for Kolymaelven i Russland er dessuten både mindre og lysere i fargen enn de europeiske bjørnene.

I mange tilfeller er det også distinkte forskjeller i atferden mellom europeiske og en rekke av de asiatiske populasjonene, som i mange tilfeller ser ut til å være mer aggressive enn de europeiske bjørnene. Det er imidlertid ikke gjort noen konkrete studier som kan bekrefte eller avkrefte eventuelle forskjeller i atferd.

Referanser

Eksterne lenker

• (no) Det Skandinaviske Bjørneprosjektet

Niedźwiedź brunatny^[2], niedźwiedź brunatny zwyczajny^[3], niedźwiedź europejski (Ursus arctos arctos) – podgatunek niedźwiedzia brunatnego, drapieżnego ssaka należącego do rodziny niedźwiedziowatych. Występuje w całej północnej Eurazji.

Posiada gęste brązowe futro, które może być jaśniejsze lub ciemniejsze i dorasta do 10 cm długości. Ma czterdzieści dwa zęby, duże łapy i wielkie pazury. Samce ważą zazwyczaj 300 - 400 kg, samice 250 - 300 kg. Największy zarejestrowany niedźwiedź miał ponad 2,5 m długości i aż 481 kg wagi. Niedźwiedzie występujące na terenie Azji są jaśniejsze, bardziej agresywne od tych w Europie. Jego pożywienie stanowi mięso i pokarm roślinny.

Naukowcy twierdzą, że niedźwiedź europejski został oddzielony jako podgatunek od niedźwiedzia brunatnego około 850 tysięcy lat temu. Największe populacje występują w Chorwacji, Bośni, Słowenii, Bułgarii, Słowacji i Rumunii.

W Europie kontynentalnej według danych z lat 2010-2012 (z wyłączeniem Rosji, Białorusi i Ukrainy) żyło 17 tys. osobników^[4]. Stałą obecność stwierdzono w 22 krajach, areał stałego zasięgu wynosił 485 400 km²^[5]. W Polsce ok. 2011 r. populacja wynosiła 80 osobników, a w okresie 1950-1970 roczną populację szacowano na 10-14 osobników^[5]. Największa populacja w Europie (bez Rosji i Ukrainy) zamieszkuje Rumunię, gdzie żyje około 6000 osobników^[5]. Na terenie dawnego Związku Radzieckiego występuje około 120 000 osobników^[6].

W Polsce występuje tylko w Karpatach i na Podkarpaciu - w Tatrach i Beskidach (głównie w Bieszczadach^[7]).

Według prof. Jana Korwina Kochanowskiego ostatniego niedźwiedzia w Polsce centralnej zabito pod koniec XVII w. w lasach bedońskich. Na wielu obszarach Polski gatunek ten przetrwał jednak do XIX w. Spotykano go jeszcze wówczas w Górach Świętokrzyskich (ostatni okaz żyjący tam został zabity na Barczy), na Kurpiach Zielonych, na Mazurach i w Puszczy Białowieskiej.

W okresie międzywojennym w Puszczy Białowieskiej dokonano reintrodukcji tego zwierzęcia. Ostatecznie zakończyła się ona niepowodzeniem.

Galeria

Przypisy

O urso-europeu (Ursus arctos arctos), também chamado urso-pardo-europeu ou urso-pardo-euroasiático, é uma subespécie de urso pardo e é encontrado em algumas partes da Europa e da Ásia.

Características

Os ursos-europeus possuem o pelo de cor castanho-escuro ou castanho-claro, com reflexos dourados em alguns casos, e os pelos podem medir 10 centímetros de comprimento. Os pelos das patas, normalmente, são mais escuros que os pelos de outras partes do corpo.

Os ursos-europeus machos medem de 1,70 a 2,50 metros de comprimento, e cerca de 3 metros de altura quando ficam de pé; pesam até 280 quilos, enquanto as fêmeas são consideravelmente mais leves, pesando 160 quilos ou um pouco mais.

Assim como todos os outros ursos-pardos, possuem uma típica corcunda de músculos na nuca.

Vivem entre 25 a 30 anos.

Ameaçado de extinção

O urso-europeu está ameaçado de extinção devido a desflorestação, caça e urbanização. Atualmente, as ameaças são apenas caça, incêndios e atropelamentos, pois a desflorestação e urbanização não são atividades ainda muito praticadas já que a Europa é um continente desenvolvido. A sua preservação varia muito de região para região, pois as populações estão muito fragmentadas. No centro da Europa, estão em risco de extinção, já nos Pirenéus e nos Alpes, estão em perigo crítico de extinção. Hoje, é encontrado apenas nos Alpes, nos Pirenéus, no Norte da Europa (Finlândia, Rússia, Suécia), nos Balcãs (uma pequena cordilheira situada em alguns países balcânicos como Grécia, Bulgária, Romênia e Eslovênia), e alguns poucos nos Montes Cárpatos. Além da caça, outra atividade que já contribui para diminuir a população selvagem de ursos na Europa foi sua utilização em espetáculos de circos e encenações pelas ruas. Após serem capturados enquanto filhotes, os ursos aprendiam, por exemplo, a andar de pé, segurar bengalas e acenar com a pata. Nos Pirenéus, localizados entre França e Espanha, existem aproximadamente 100 exemplares (20 na França e 80 na Espanha). O governo francês vem tentando evitar o desaparecimento desses animais nos Pirenéus introduzindo ursos-europeus da Eslovênia.

Histórico demográfico

• Na Alemanha

Na Alemanha, os ursos-europeus foram extintos por volta de 1835. Mas, em 2006, um urso-europeu que havia sido reintroduzido na natureza nos Alpes Italianos, andou, à procura de companhia, até a Alemanha. Foi o primeiro urso selvagem na Alemanha em 171 anos. Foi morto por caçadores.

• Na França

Os Pirenéus, onde existem 100 ursos-europeus (Cortesia NASA)

Na França, existem muitos esforços para a preservação dos ursos-europeus nos Montes Pirenéus. Em 1987, existiam de 15 a 20 ursos nos Pirenéus, porém, em 1995, este número havia caído drasticamente para 6 indivíduos, e atualmente o número já subiu para 20 exemplares novamente. E vários fatores atrapalham esses esforços de preservação, como caçadores, atropelamentos, e principalmente, fazendeiros que alegam que os ursos atacam (ou pelo menos podem atacar) seus rebanhos. Os principais projetos consistem em capturar ursos-europeus em montanhas eslovenas e introduzi-los nos Pirenéus. O governo francês já entrou em acordos com o governo esloveno para a captura desses ursos, mas o governo francês deve arcar com todas as despesas. Atualmente, devem existir não mais do que 20 ursos-europeus vivendo em liberdade na França.

• Em Espanha

Existem mais de 80 ursos em Espanha, vivendo principalmente nos montes da cordilheira dos Pirenéus e nos montes Cantábricos, que ficam no nordeste da Espanha e no norte de Portugal. Em Portugal é considerado como extinto desde o século XVII. No entanto, há relatos que afirmam que ursos da comunidade cantábrica tenham atravessado esporadicamente a fronteira, até inícios do século XX, pelas regiões do Gerês e Montesinho em incursões esporádicas e irregulares.

• Nos países balcânicos

Nos países balcânicos, a convivência entre ursos e humanos é bem sucedida. Na Eslovênia, fazendeiros utilizam cães para espantar ursos dos rebanhos, para evitar que eles ataquem animais domésticos. Existem aproximadamente 1000 ursos nos países balcânicos, e a maioria vive nas montanhas gregas. Na Grécia, existe um projeto chamado "Callisto", que serve para controlar e avaliar as populações de ursos e lobos no país, protegendo-os.

• Nos países nórdicos

Nos países nórdicos, a população de urso-europeus está bastante estável e não está muito ameaçada. Na Finlândia, por exemplo, existem reservas onde vivem ursos-europeus. Existem, aproximadamente, mais de 900 exemplares.

• Na Itália

Nos alpes italianos, principalmente no Vale Trentino, existem pequenas populações de ursos. Embora estas populações não sejam muito grandes, estão bem preservadas.

Habitat

Antigamente, os ursos-europeus habitavam muitas florestas da Europa. Mas atualmente estão restritos a pequenas áreas isoladas. Seu habitat inclui a vegetação alpina (nos Alpes, Pirenéus e Balcãs), floresta temperada e a floresta de coníferas ou taiga (no norte da Europa, montanhas e outras áreas).

Vegetação alpina com pinheiros nos Pirenéus franceses, no Vale de Ossau

Genética

Exames de DNA mitocondrial revelaram a existência de dois sub-grupos principais: um na Península Ibérica e o outro nos Balcãs.

Na Itália, existe um grupo de ursos-europeus criticamente em perigo de extinção, chamados de ursos-marsicanos. Porém, o urso-marsicano é considerado uma subespécie distinta do urso-europeu comum.

Hábitos

Os ursos-europeus, como a maioria dos ursos, são solitários e vagam por seu território da primavera até o outono. Normalmente, os adultos são mais ativos de manhã e de tarde, entre 5 e 8 horas da noite. Os jovens costumam ter hábitos mais diurnos. Esses ursos não tem inimigos naturais, além do homem, e evitam quase todos os animais que não podem caçar. Nos meses frios hibernam, em cavernas ou buracos no chão, e vivem de suas reservas de gordura neste período de descanso. Sua temperatura corporal cai cerca de 4ºC para economizar energia, e o ritmo da respiração e batimentos cardíacos também diminuem. Porém, a hibernação dos ursos não é uma hibernação verdadeira, pois na maioria dos animais hibernantes, a temperatura cai muitos graus e entram em estado de letargia total, enquanto a temperatura dos ursos cai apenas quatro graus e não entram em letargia total, ou seja, podem acordar durante o período de hibernação.

Reprodução

O urso-europeu geralmente é solitário, como os outros ursos, mas na época de reprodução é capaz de andar vários quilômetros à procura de um companheiro para se reproduzir.

Depois de um período de gestação que dura de seis a nove meses, nascem normalmente dois filhotes dentro do refúgio de inverno, que é geralmente uma toca. Eles são amamentados pela mãe durante um ano e meio, aproximadamente. Depois de crescerem, eles devem procurar seu próprio território.

Alimentação

O urso-europeu alimenta-se de carne e vegetais: é um animal omnívoro. O urso-europeu pode caçar cabritos-monteses, camurças, coelhos selvagens, lebres e veados; mas pode caçar também animais domésticos, como ovelhas, carneiros, cabras, aves e coelhos. Alimenta-se também de pequenas frutas que encontra em arbustos na floresta, mel e insetos.

Referências

http://www.portalsaofrancisco.com.br/alfa/animais/animais-urso-pardo.php

http://mundoestranho.abril.com.br/materia/quantas-especies-de-urso-existem-no-mundo

http://www.jornallivre.com.br/252273/o-habitat-do-urso-europeu.html

Europeisk brunbjörn (Ursus arctos arctos), eurasisk brunbjörn, är en underart till brunbjörnen som förekommer i norra Eurasien, från Skandinavien till Baltikum och Ryssland, på Balkan och i Alperna och Pyrenéerna. Hanarna väger mellan 135 och 205 kilogram och honorna mellan 90 och 150 kilogram. Pälsen är brunaktig, varierande från ljusare eller mörkare mellan olika individer.

Sett till helheten är den europeiska brunbjörnen inte hotad, även om dess utbredningsområde historiskt sett har minskat kraftigt, men lokala populationer kan vara sårbara. Särskilt hotade populationer finns i spanska Pyrenéerna och Italiens bergstrakter.

Referenser

1. ^ Ursus arctos arctos på IUCN:s rödlista, besökt 22 augusti 2009.

Denna rovdjurs-relaterade artikel saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att tillföra sådan.

Gấu nâu Á Âu (danh pháp ba phần: Ursus arctos arctos) là một phân loài gấu nâu, được tìm thấy khắp lục địa Á Âu. Gấu nâu Á Âu còn có tên gọi khác gấu nâu thông thường, gấu nâu châu Âu.

Miêu tả

Gấu nâu Á Âu

Gấu nâu Á Âu có bộ lông màu nâu, có thể dao động từ màu vàng hơi nâu đến màu nâu sẫm, màu nâu đỏ, và gần như màu đen trong một số trường hợp, bộ lông bạch tạng cũng đã được ghi nhận.^[2] Bộ lông dày đặc đến mức độ khác nhau và lông có thể dài đến 10 cm. Hình dạng của đầu thường là khá tròn với đôi tai tương đối nhỏ và tròn, hộp sọ rộng và miệng có 42 chiếc răng, bao gồm cả răng ăn mồi. Nó có một cấu trúc xương mạnh mẽ, bàn chân lớn có móng vuốt lớn, vuốt có thể dài đến 10 cm. Trọng lượng thay đổi tùy thuộc vào môi trường sống và thời gian trong năm. Một con đực phát triển đầy đủ nặng trung bình từ 265–355 kg (583-780 lb). Con gấu nâu Á Âu lớn nhất được ghi nhận có cân nặng 481 kg (1058 lb) và dài gần 2,5 m. Gấu cái có cân nặng trong khoảng giữa 150–250 kg (330-550 lb).^[3]

Lịch sử

Gấu nâu đã có mặt ở Anh cho đến khi không muộn hơn năm 1000 khi chúng đã bị tuyệt diệt bởi nạn săn bắt quá mức.^[4] Gấu nâu Á Âu được sử dụng ở La Mã cổ đại để giao chiến trong các đấu trường. Những con gấu mạnh nhất rõ ràng đến từ Caledonia và Dalmatia.^[5] Trong thời cổ, gấu nâu Á-Âu phần lớn là ăn thịt, với 80% khẩu phần ăn của nó là thịt. Tuy nhiên, khi môi trường sống của nó ngày càng biến mất, thịt chỉ chiếm 40% khẩu phần ăn của nó vào cuối những năm Trung cổ, cho đến thời hiện đại, tỷ lệ thịt trong khẩu phần ăn của nó còn ít hơn 10-15% khẩu phần ăncủa chế độ ăn uống của nó.^[5]

Không giống như ở Mỹ, nơi trung bình mỗi năm có hai người bị gấu giết chết, Scandinavia chỉ ghi nhận có ba vụ tấn công của gấu gây tử vong trong thế kỷ qua.^[6]

Phân bố

Gấu nâu đã từng hiện diện ở hầu hết miền bắc lục địa Á-Âu. Loài gấu nâu Á Âu đã bị tuyệt chủng ở Anh và Ireland, nhưng nó vẫn tồn tại trong Bắc Âu và ở Nga. Có một quần thể nhỏ trong Pyrenees, trên biên giới giữa Tây Ban Nha và Pháp, nằm bên bờ vực tuyệt chủng, cũng như một nhóm bị đe dọa như nhau ở dãy núi Cantabria tại Tây Ban Nha. Ngoài ra còn có quần thể ở các vùng Abruzzi và Trentino của Ý.

Quần thể ở Baltoscandia là ổn định và tăng chậm - bao gồm hơn 2000 cá thể ở Thụy Điển, thêm 1200 cá thể nữa ở Phần Lan, 700 cá thể ở Estonia và khoảng 70 con ở Na Uy.^[7] Quần thể lớn có thể được tìm thấy trong Albania, România, Slovakia, Bosnia và Herzegovina, Croatia, Slovenia, Cộng hòa Macedonia và Bulgaria; số lượng nhỏ hơn, nhưng vẫn còn dân số đáng kể cũng có thể được tìm thấy trong Hy Lạp, Serbia và Môn-tê-nê-grô, vào năm 2005, đã có khoảng 200 con ở Ukraina, các quần thể này là một phần của hai metapopulation riêng biệt: Carpathia (hơn 5.000 cá thể), và Dinaric-Pindos (Balkans), với khoảng 3.000 cá thể.^[8]

Dân số gấu nâu lớn nhất ở châu Âu có thể được tìm thấy tại Nga; số lượng đã hồi phục từ mức thấp nhất do săn bắn nhiều trước cuộc cách mạng Nga năm 1917.

Trên toàn cầu, dân số lớn nhất được tìm thấy phía đông của dãy núi Ural, ở các khu rừng lớn Xibia, gấu nâu cũng có mặt với số lượng nhỏ trong các khu vực của trung bộ châu Á (các quốc gia thuộc Liên Xô cũ).

Tham khảo

Liên kết ngoài

• Det Skandinaviske Bjørneprosjektet
• Large Carnivore Initiative for Europe

歐洲棕熊（Ursus arctos arctos）是棕熊種群數量最多的一个亚种^[2]。其雄性體重可達481千克，身長接近2.5米，但正常情況下要小得多，雌性則更小。^[3]

歷史

不列顛在公元前1000年前存在歐洲棕熊，但後來被捕殺殆盡^[4]。而歐洲大陸上的歐洲棕熊則一直存在著，古羅馬時代還被用作競技場的鬥獸^[5]。相較北美洲的棕熊（如科迪亞克棕熊）而言，歐洲棕熊的危險性較小，斯堪的納維亞在20世紀僅有三人死於棕熊的襲擊。^[6]

參考文獻