nimet breadcrumb-navigoinnissa
Boletus aereus (fungu negru[1][2][3]), ye un hongo comestible, basidiomiseto, del xéneru, de la familia Boletaceae.
La forma del sombreru (Píleo) ye convexu acampanáu, puede midir hasta 20 cm de diámetru, el so color ye amarronáu escuru, l'estipe ye cilíndricu, de color marrón claro, puede midir hasta 8 cm de llargu y tener una grosez de 1,5 cm.
Crez a finales del branu y principiu de la seronda, nos montes d'árboles de fueya ancha (fayes y carbayos), n'América del Norte y nel centru y sur d'Europa. N'España ye posible atopalo, ente otros sitios, na Contorna de Sierra de Gata.
El so sabor ye prestosu y ye bien conocíu poles sos cualidaes culinaries.
.
Boletus aereus (fungu negru), ye un hongo comestible, basidiomiseto, del xéneru, de la familia Boletaceae.
El sureny fosc o cep negre (Boletus aereus, del llatí boletus: bolet) és un bolet de la classe dels basidiomicets i comestible, molt semblant al Boletus aestivalis i al cep (Boletus edulis), amb el qual sovint es confon.[1]
Capell primer hemisfèric i després convex-aplanat de color castany clar o ocraci (més clar que el cep) de tonalitat força variable. La superfície és viscosa i presenta rugositats. Peu gros, de 5-15 x 4-10 cm, ple i dur, obès al principi, després inflat i finalment cilíndric, amb la base atenuada. És de color bru ocraci, sempre més clar que el barret. La carn és blanquinosa.
Fong micorizogen que viu en boscos tèrmics de planifolis, associat bàsicament amb suros, alzines i castanyers, en sòls secs i silícics. Fructifica, de forma primerenca, a l'estiu i a principis de la tardor. Es troba a la terra baixa, on és més comú, i a la muntanya mitjana. En anys favorables, abunda molt a les suredes litorals.
Es pot menjar cru en amanides, assecat, cuit i en oli.
Del mateix gènere que el mataparent (Boletus satanas), tòxic.
El sureny fosc o cep negre (Boletus aereus, del llatí boletus: bolet) és un bolet de la classe dels basidiomicets i comestible, molt semblant al Boletus aestivalis i al cep (Boletus edulis), amb el qual sovint es confon.
Hřib bronzový (Boletus aereus Bull.: Fr.[1] 1789) je velmi vzácná jedlá houba z čeledi hřibovitých. Patří mezi tzv. pravé hřiby, které byly mykologicky vymezeny do sekce Edules.
Především ve starší literatuře se označení Boletus aereus Bull. 1791, případně Boletus aereus Frank používalo nejen pro hřib bronzový, ale také hřib přívěskatý.[10] Odborný název Boletus aereus se dnes používá jen pro hřib bronzový. Nejednoznačnost pocházela z mykologického popisu Jeana Baptiste Francoise Bulliarda, na jejímž základě byly obě houby považovány jen za různé formy téhož druhu (bělomasou a žlutomasou).[5] Podle stávající mykologického systému jde o dva samostatné rody: hřib bronzový patří do rodu Boletus, hřib přívěskatý do rodu Butyrioletus
Český mykolog František Smotlacha z důvodu v nejednoznačnosti názvu Boletus aereus (který považoval de facto za nomen confusum) a roku 1912 (nedlouho po vydání své monografie hub hřibovitých) zavedl název Boletus Sykorae (sic) na počest amatérského mykologa Jaroslava Sýkory, který Smotlachu na výskyt této houby v Čechách upozornil. Tento název Smotlacha prioritizoval až do roku 1937, kdy se začala situace kolem názvu Boletus aereus vyjasňovat (pro hřib přívěskatý byl byl použit starší název Boletus appendiculatus a označení Boletus aereus se začalo používat jednoznačně pro hřib bronzový).[6]
Klobouk dosahuje 60 - 150 (220) milimetrů, zprvu polokulovitý tvar se mění na klenutý až ploše poduškovitý. Povrch je čokoládově až tmavě hnědý, někdy hnědočerný až černý, vzácněji se může objevovat hnědoolivové zbarvení. Tmavší zbarvení mohou střídat rezavohnědé, kaštanové až bronzové zóny. Pokožka bývá matná, za suchého počasí plstnatá. Na temeni může rozpraskávat.[1]
Rourky 10 - 25 milimetrů dlouhé, společně s póry bílé, ve stáří se žlutoolivovým až žlutookrovým nádechem. Otlaky zůstávají barevně neměnné.[1]
Třeň je v mládí soudkovitý až zduřelý, později kyjovitý až válcovitý. Povrch je světle nebo okrově hnědý, krytý bělavou až hnědavou síťkou, která může být redukovaná.[1]
Dužnina má žluté zbarvení, na řezu nemodrá. Chuť i vůně jsou příjemné, nenápadné.[1]
Povrch klobouku kryjí trichodermové vláknité 4 - 8 (11) μm široké hyfy. Výtrusy dosahují (11) 12 - 15 (17) × (4) 4,5 - 5,5 (6) μm, jsou boletoidního tvaru, téměř vřetenovité až vřetenovitě elipsoidní s mělkou suprahilární depresí. Výtrusný prach má hnědoolivovou barvu.[1]
Hřib bronzový je nejteplomilnější hřib ze sekce Edules, Pilát jej řadil mezi typické druhy xerotermních dubo-habrových hájů na vápencích.[11] Vyskytuje se v nížinách až pahorkatinách, roste v dubinách a dubohabřinách, objevuje se i na hrázích rybníků v oblastech teplomilné květeny.[1][12] Mykorhizně je vázaný na duby[1][12][13], méně často na jiné listnáče, například buky[1][12], habry[13] a kaštanovník setý[13]. Fruktifikuje jednotlivě nebo v malých skupinách od června do začátku října.[1]
Hřib bronzový roste v Evropě a Africe. Z evropských zemí jsou to: Belgie, Česká republika, Dánsko, Francie, Chorvatsko, Irsko, Itálie, Lucembursko, Maďarsko, Německo, Norsko, Rakousko, Slovensko, Slovinsko, Spojené království (a ostrov Man), Španělsko a Švédsko.[14]
Mimoevropské výskyty vyžadují bližší pozornost. Starší zdroje totiž uvádějí i výskyt v severní Americe (USA) a Asii (Japonsko).[14] Novodobé mykologické studie prokázaly (a biomolekulární analýza DNA z roku 2010 později potvrdila), že exempláře ze severní Ameriky jsou ve skutečnosti jiným druhem. Ten byl popsán roku 2008 jako Boletus regineus Arora & Simonini 2008. Naopak africký druh (popisovaný i na území Francie) Boletus mamorensis Redeuilh 1978 původně považovaný za samostatný druh, byl na základě genetické analýzy ztotožněn s hřibem bronzovým.[4]
Území Čech představuje severní hranici výskytu tohoto druhu, takže se zde vyskytuje pouze sporadicky.[2] V poválečných letech byl znám výskyt pouze v Českém krasu (dva nálezy poválečné, jeden hodnověrný předválečný) a v Polabí (Smotlacha jej vídal na trzích v Poděbradech a Hradci Králové[5]).[2] V rámci chráněných území České republiky je hřib bronzový známý mimo jiné na následujících lokalitách:
Samotný hřib bronzový dříve pokládali mnozí mykologové za formu nebo poddruh vyšších taxonů. Například František Smotlacha jej nejdříve považoval za formu hřibu dubového (Boletus reticulatus) a o postavení této houby jako samostatného druhu jej přesvědčil mykolog Jaroslav Sýkora.[5] Albert Pilát v polovině 20. století pokládal hřib bronzový za poddruh hřibu obecného (Boletus edulis Fr.), konkrétně Boletus edulis subsp. aereus,[3] teprve později jej uváděl jako samostatný druh.
Boletus lucidus Velen. 1922.[10] František Smotlacha pokládal hřib lesklý popsaný Josefem Velenovským za světle zbarvenou formu hřibu bronzového, která se objevuje na stinných stanovištích nebo pod listím.[5] Podle mykologa Zdeňka Pouzara je však Boletus lucidus zcela jiná houba.[2]
V 19. a ještě počátkem 20. století byl hřib bronzový hojnější než v současnosti, v průběhu 20. století začal ustupovat (podobně jako hřib královský). Podle normy ČSN 46 3195 (platné od 1. dubna 1965 do 1. září 1997[22]) bylo možné čerstvé plodnice hřibu bronzového prodávat na trhu.[23]
Hřib bronzový je sice jedlý, ale pro svou vzácnost by neměl být sbírán ke kuchyňskému použití.[1] Již v 80. letech 20. století byl navržen k ochraně.[7] Je zařazen do Červeného seznamu hub České republiky.[1][12] V současnosti je ohrožen necitlivými lesnickými zásahy do přirozených lesních ekosystémů a nepřímo vysbíráváním plodnic houbaři.[12] Ochrana je také částečně zajištěna v rezervacích; většina lokalit však leží mimo ně.[12] Vzhledem ke sporadickému výskytu by nálezy plodnic měly být evidovány.[2]
Obrázky, zvuky či videa k tématu hřib bronzový ve Wikimedia Commons
Galerie hřib bronzový ve Wikimedia CommonsHřib bronzový (Boletus aereus Bull.: Fr. 1789) je velmi vzácná jedlá houba z čeledi hřibovitých. Patří mezi tzv. pravé hřiby, které byly mykologicky vymezeny do sekce Edules.
Der Bronze-Röhrling oder Schwarzhütige Steinpilz (Boletus aereus) ist eine Pilzart aus der Familie der Dickröhrlingsverwandten. Der essbare, aber relativ seltene Dickröhrling wächst in wärmebegünstigten Eichen- und Buchenwäldern. Er wurde von der Deutschen Gesellschaft für Mykologie zum „Pilz des Jahres 2008“ erkoren.
Der Bronze-Röhrling bildet große, kompakte, zentral gestielte Fruchtkörper mit halbkugeligen bis polsterförmigen, 6–20 cm, in Ausnahmefällen auch bis 25 cm breitem Hut. Der Stiel ist 5–15 cm lang und 2–5 cm stark, dick bauchig bis keulig, seltener im Alter walzenförmig. Die Hutoberseite ist kaffee-, dunkel- bis bronzebraun, bisweilen fast schwarz, häufig mit gelbbraunen Flecken. Besonders jung ist der Hut fein wildlederartig, bei älteren Fruchtkörpern verkahlend. Der Stiel gleicht in der Farbe dem Hut, er ist lediglich etwas blasser dunkel- bis lederbraun und ist im oberen Teil von einem sehr feinen weiß- bis hellbräunlichen Netz bedeckt. Die Röhren sind zunächst weißlich und färben sich mit zunehmendem Alter über cremefarben nach grüngelb um. Die Poren sind jung kaum wahrnehmbar und gleichen farblich den Röhren.
Der Bronze-Röhrling bevorzugt in Deutschland wärmebegünstigte Eichen-Hainbuchen-Mischwälder, Eichenwälder und Buchenwälder, kann gelegentlich aber auch in Parks, Friedhofsanlagen und ähnlichen Biotopen gefunden werden. Während im Mittelmeerraum die meisten Funde von sauren Böden stammen, kommt der Bronze-Röhrling in Mitteleuropa meist auf neutralem und basischem Untergrund vor. Dabei bevorzugt er trockene bis frische, lehmige Standorte und meidet nassen Untergrund. Wie alle Dickröhrlinge ist der Bronze-Röhrling ein Mykorrhizabildner, wobei in Mitteleuropa nur Laubbäume in Betracht kommen. Dort wächst er überwiegend unter Eichen, deutlich seltener bei Buchen. Die Fruchtkörper erscheinen in Deutschland von Juli bis September.
Die Art ist in mediterranen bis gemäßigten Gebieten in Europa und Nordamerika verbreitet. In Nordamerika liegt der Verbreitungsschwerpunkt im Süden, besonders in Florida. In Europa kommt der Bronze-Röhrling im Verbreitungsgebiet von Eiche und Buche vor. In Deutschland ist er im Süden zerstreut, im Norden eher selten zu finden.
Aufgrund des Wachstums in wärmebegünstigten, älteren Eichen- und Buchenwäldern sowie des sehr zerstreuten Vorkommens, wobei häufig nur einzelne Fruchtkörper gebildet werden, steht der Bronze-Röhrling in Deutschland auf der Vorwarnliste, in Bayern gilt er als gefährdet.[1] Er steht unter Artenschutz und darf nicht gesammelt werden. Deshalb wurde die Art von der Deutschen Gesellschaft für Mykologie 2008 zum Pilz des Jahres gewählt. Damit wurde nach dem Satans-Röhrling bereits zum zweiten Mal eine Art aus der Gattung der Dickröhrlinge zum Pilz des Jahres gekürt.
Der Bronze-Röhrling oder Schwarzhütige Steinpilz (Boletus aereus) ist eine Pilzart aus der Familie der Dickröhrlingsverwandten. Der essbare, aber relativ seltene Dickröhrling wächst in wärmebegünstigten Eichen- und Buchenwäldern. Er wurde von der Deutschen Gesellschaft für Mykologie zum „Pilz des Jahres 2008“ erkoren.
Boletus aereus Classificazione scentifica Regnu Fungi Divisione Basidiomycota Classa Basidiomycetes Ordine Boletales Famiglia Boletaceae Generu Boletus Nome binuminale Boletus aereus
U Capineru (Boletus aereus) hè un tipu di funzu chì face parte di a famiglia di l' Boletaceae. U nome vene da u fattu chè u capu di issu tipu di buletru hè scuru, guasi neru.
U buletru capineru hè cumunu in Corsica.
U Capineru (Boletus aereus) hè un tipu di funzu chì face parte di a famiglia di l' Boletaceae. U nome vene da u fattu chè u capu di issu tipu di buletru hè scuru, guasi neru.
Ο Βωλίτης ο χαλκόχρους είναι ένα από τα πιο δημοφιλή άγρια εδώδιμα μανιτάρια. Ανήκει στην οικογένεια βωλιτοειδή. Καταναλώνεται ευρέως στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία, την Γαλλία και γενικά σε όλες τις παράκτιες περιοχές της Μεσογείου. Όπως και το μανιτάρι Βωλίτης ο εδώδιμος ονομάζεται από τον λαό ως βασιλομανίταρο και σε νεαρή ηλικία ως καλογεράκι. Για πρώτη φορά περιγράφεται το 1789 από τον Γάλλο βοτανολόγο Pierre Bulliard. Είναι στενά συγγενικό με άλλα είδη της οικογένειας των βωλιτοειδών, όπως το Boletus reticulatus (Βωλίτης ο δικτυωτός), το Boletus pinophilus (Βωλίτης ο πευκόφιλος και το ιδιαίτερα δημοφιλές Boletus edulis (Βωλίτης ο εδώδιμος). Ορισμένοι πληθυσμοί του μανιταριού που απαντώνται στην Βόρεια Αφρική έχουν ταξινομηθεί ως ξεχωριστό είδος (Boletus mamorensis), παρόλο που φυλογενετικά είναι εξαιρετικά συγγενικά.
Ο μύκητας αναπτύσσεται σε οικοσυστήματα με πλατύφυλλα δέντρα και θάμνους, σχηματίζοντας συμβιωτικές μυκόρριζικές σχέσεις με τις ρίζες των φυτών αυτών. Η δρυς η φελλοφόρος είναι ένας από τους σημαντικότερους ξενιστές. Το σώμα του μανιταριού, το οποίο φέρει τα σπόρια, αναπτύσσεται κατά το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Το σώμα του μανιταριού χαρακτηρίζεται από ένα σαρκώδες πίλο (καπέλο), που μπορεί να φτάσει τα 30 εκατοστά σε διάμετρο. Όταν φτάσει σε ωριμότητα, τα σπόρια διαφεύγουν από πόρους που βρίσκονται κάτω από το πίλο. Σε νεαρή ηλικία, η πορώδης επιφάνεια του πίλου έχει λευκό χρώμα, το οποίο μετατρέπεται σε κίτρινο προς καφέ καθώς το μανιτάρι ωριμάζει. το πόδι (στύπος) φτάνει μέχρι και τα 15 εκατοστά σε ύψος και τα 10 εκατοστά σε πάχος, ενώ καλύπτεται μερικώς από ένα δικτυωτό μοτίβο.
Ο Γάλλος βοτανολόγος και μυκητολόγος Pierre Bulliard περιέγραψε τον μύκητα το 1789[1][2]. Η διωνυμική ονομασία του μανιταριού Boletus aereus συντίθεται από το αρχαιοελληνικό βωλίτις (κομμάτι γης) και από το λατινικό aerěus (χάλκινος).[3]. Ο επίσης Γάλλος βοτανολόγος Lucien Quélet ταξινόμησε το είδος στο, τώρα παρωχημένο γένος Dictyopus το 1886, δίνοντας του το διώνυμο Dictyopus aereus [4] ενώ ο René Maire το επαναταξινόμησε ως υποείδος του Boletus edulis το 1937.
Το μανιτάρι αποκαλείται βασιλομανίταρο ή καλογεράκι στα ελληνικά[5] , porcino nero (μαύρο γουρουνάκι) στα ιταλικά[6] , le bolet bronzé (χάλκινος βωλίτης) στα γαλλικά[7] και ontto beltza (μαύρος μύκητας) στα βασκικά. Ο Bulliard εμπνεύστηκε από την κοινή ονομασία του μύκητα στα γαλλικά (le bolet bronzé) προκειμένου να του αποδώσει την επιστημονική του ονομασία . Στα αγγλικά αναφέρεται ως dark cep[8] , ενώ η βρετανική μυκητολογική εταιρία χρησιμοποιεί την ονομασία bronze bolete[9] .
Το πίλο (καπέλο) του μανιταριού έχει ημισφαιρικό με κυρτό σχήμα και φτάνει τα 15 με 30 εκατοστά σε διάμετρο, ενώ έχουν βρεθεί δείγματα διαμέτρου 40 εκατοστών. Έχει βελούδινη, βαθουλωτή υφή και σκούρο καφέ, και σε μερικές περιπτώσεις, βιολετί, μοβ και γκρι χρώμα με στίγματα χάλκινου και χρυσού χρώματος. Ο στύπος (πόδι) έχει ύψος 6 με 15 εκατοστά και πλάτος 5 με 10 εκατοστά, συνήθως το ύψος του είναι μικρότερο από την διάμετρο του καπέλου. Το σχήμα του στύπου είναι κυλινδρικό, με την διατομή του να στενεύει καθώς πλησιάζει το πίλο. Το χρώμα του είναι καστανοκόκκινο και καλύπτεται από ένα καφέ δικτυωτό μοτίβο. Όπως και στους υπόλοιπους βωλίτες, κάτω από το πίλο υπάρχουν μικροί στρογγυλοί πόροι αντί για βράγχια (λαμέλες, ελάσματα). Αρχικά το χρώμα της πορώδους επιφάνειας είναι λευκό, το οποίο μετατρέπεται σε κίτρινο προς καφέ καθώς το μανιτάρι ωριμάζει. Η σάρκα του είναι λευκή, εκλύει μία έντονη ευχάριστη οσμή, παρόμοια με αυτή του καστάνου και η γεύση της είναι ελαφρώς γλυκιά[10] [11] [12] [13] [14]. Τα σπόρια έχουν σχήμα ατράκτου και μέγεθος 10.5–19 με 4–7 μικρόμετρα.
Ο Boletus reticulatus (Βωλίτης ο δικτυωτός) φυτρώνει αποκλειστικά σε δάση πλατύφυλλων κατά τους ζεστούς μήνες. Χαρακτηρίζεται από ωχρό πίλο και στύπο. Το πόδι καλύπτεται από ένα αισθητό, περίτεχνο δικτυωτό μοτίβο που εκτείνεται μέχρι την βάση του [15] .
Ο Boletus Pinophilus (βωλίτης ο πευκόφιλος) φυτρώνει σε δάση κωνοφόρων, κυρίως δασικής πεύκης. Χαρακτηρίζεται από πίλο με καστανοκόκκινο χρώμα.
Ο Boletus edulis (Βωλίτης ο εδώδιμος). Αναπτύσσεται σε φυλοβόλλα και κωνοφόρα δάση, κυρίως σε δάση ερυθρελάτης, κάτα τα τέλη του φθινοπώρου, όταν οι θερμοκρασίες έχουν αρχίσει να πέφτουν. Το χρώμα του είναι συνήθως καφέ με λευκό και συνεχίζει να σκουραίνει κατά την ωρίμανση.
Αναπτύσσεται κυρίως στην Κεντρική και Νότια Ευρώπη, καθώς και στην Βόρεια Αφρική. [16] Συναντάται σπάνια σε ψυχρότερα κλίματα, όπως αυτό της Αγγλίας και έχει κατηγοριοποιηθεί ως ευάλωτο είδος στην Τσεχία.[17] Μπορεί να απαντάται με αφθονία σε τοπικό επίπεδο, για παράδειγμα είναι το ποιο συνηθισμένο είδος βωλίτη της Σικελίας.[18] Σε άλλες περιοχές, όπως το Μαυροβούνιο απειλείται με εξαφάνιση και έχει καταχωρηθεί στον Κόκκινο κατάλογο της IUCN. [19] Ο βωλίτης ο χαλκόχρους απαντάται σε μεσογειακά νησιωτικά οικοσυστήματα όπως αυτά της Λέσβου [20], της Νάξου[21], της Κύπρου[22] και της Κορσικής. [23]
Το σώμα του μανιταριού αναπτύσσεται κατά τους θερμούς μήνες, σχηματίζοντας συμβιωτικές μυκόρριζικές σχέσεις με πλατύφυλλα δέντρα και σκληρόφυλλους θάμνους, δείχνει ιδιαίτερη προτίμηση στην βελανιδιά, την οξιά, την καστανιά, την κουμαριά, το ρείκι και την λαδανιά[24]. Επίσης προτιμά τα όξινα εδάφη[25]. Μπορεί να βρεθεί εύκολα σε πάρκα καθώς και στην άκρη του οδοστρώματος. [26] Ο σημαντικότερος ξενιστής του είναι η δρυς η φελλοφόρος. Η κατανομή αυτού του δέντρου στην Ευρώπη και την Βόρεια Αφρική ταυτίζεται με την κατανομή του βωλίτη[27].
Στο παρελθόν, ο Βωλίτης ο χαλκόχρους είχε παρατηρηθεί στην Κίνα[28][29] Πρόσφατες μοριακές μελέτες, ωστόσο, υποδεικνύουν ότι τα βασιλομανίταρα που φύονται στις ασιατικές χώρες ανήκουν σε διαφορετικό είδος[30]
Όντας ένα εκλεκτό φαγώσιμο μανιτάρι, το βασιλομανίταρο βωλίτης ο χαλκόχρους εκτιμάται ιδιαίτερα στις χώρες της Νότιας Ευρώπης για τη γεύση του, θεωρείται μάλιστα γαστρονομικά ανώτερο από το άλλο είδος βασιλομανίταρου βωλίτης ο εδώδιμος[31]. Οι κάτοικοι αυτών των περιοχών το καταναλώνουν και το εκμεταλλεύονται εμπορικά εδώ και αιώνες. [32]
Όταν συλλέγεται πρέπει η μεμβράνη που καλύπτει το πίλο να παραμένει άθικτη κατά την αφαίρεση του χώματος από την επιφάνεια. Οι πόροι παραμένουν εκτός και αν είναι υπερβολικά μαλακοί και ταλαιπωρημένοι. Ο Βωλίτης ο χαλκόχρους είναι κατάλληλος για αποξήρανση, μια διαδικασία που ενισχύει την γεύση και το άρωμα του. Παραδοσιακά αποξηραίνεται αφού έχει κοπεί σε φέτες και κρεμαστεί με σπάγκο σε ένα ξηρό μέρος. Αφού αποξηρανθεί διατηρείται σε αεροστεγές βάζο. Πριν την χρήση στην μαγειρική τα αποξηραμένα βασιλομανίταρα ζεματίζονται σε χλιαρό νερό για 20 λεπτά. Το νερό αποκτά το άρωμα του μανιταριού και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ζωμούς. Μικρή μόνο ποσότητα του βασιλομανίταρου μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την γεύση μιας μανιταρόσουπας, ή άλλου πιάτου με μανιτάρια[33].
100 γραμμάρια ξηρού βωλίτη περιέχουν 367 θερμίδες, 17,9 γραμμάρια πρωτεΐνης, 72,8 γραμμάρια υδατανθράκων και 0,4 γραμμάρια λίπους. Το βάρος ενός φρέσκου μανιταριού αποτελείται κατά 92% νερό. Ο κύριος δισακχαρίτης που περιέχεται είναι η τρεχαλόζη (4,7 γραμμάρια ανά 100 γραμμάρια ξηρού βάρους), ενώ υπάρχει μικρότερη ποσότητα μανιτόλης. (1,3 γραμμάρια). Περιέχονται επίσης 6 γραμμάρια τοκοφερόλης (βιταμίνη E) και 3,7 γραμμάρια ασκορβικού οξέως. [34]
Ο Βωλίτης ο χαλκόχρους είναι ένα από τα πιο δημοφιλή άγρια εδώδιμα μανιτάρια. Ανήκει στην οικογένεια βωλιτοειδή. Καταναλώνεται ευρέως στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία, την Γαλλία και γενικά σε όλες τις παράκτιες περιοχές της Μεσογείου. Όπως και το μανιτάρι Βωλίτης ο εδώδιμος ονομάζεται από τον λαό ως βασιλομανίταρο και σε νεαρή ηλικία ως καλογεράκι. Για πρώτη φορά περιγράφεται το 1789 από τον Γάλλο βοτανολόγο Pierre Bulliard. Είναι στενά συγγενικό με άλλα είδη της οικογένειας των βωλιτοειδών, όπως το Boletus reticulatus (Βωλίτης ο δικτυωτός), το Boletus pinophilus (Βωλίτης ο πευκόφιλος και το ιδιαίτερα δημοφιλές Boletus edulis (Βωλίτης ο εδώδιμος). Ορισμένοι πληθυσμοί του μανιταριού που απαντώνται στην Βόρεια Αφρική έχουν ταξινομηθεί ως ξεχωριστό είδος (Boletus mamorensis), παρόλο που φυλογενετικά είναι εξαιρετικά συγγενικά.
Ο μύκητας αναπτύσσεται σε οικοσυστήματα με πλατύφυλλα δέντρα και θάμνους, σχηματίζοντας συμβιωτικές μυκόρριζικές σχέσεις με τις ρίζες των φυτών αυτών. Η δρυς η φελλοφόρος είναι ένας από τους σημαντικότερους ξενιστές. Το σώμα του μανιταριού, το οποίο φέρει τα σπόρια, αναπτύσσεται κατά το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Το σώμα του μανιταριού χαρακτηρίζεται από ένα σαρκώδες πίλο (καπέλο), που μπορεί να φτάσει τα 30 εκατοστά σε διάμετρο. Όταν φτάσει σε ωριμότητα, τα σπόρια διαφεύγουν από πόρους που βρίσκονται κάτω από το πίλο. Σε νεαρή ηλικία, η πορώδης επιφάνεια του πίλου έχει λευκό χρώμα, το οποίο μετατρέπεται σε κίτρινο προς καφέ καθώς το μανιτάρι ωριμάζει. το πόδι (στύπος) φτάνει μέχρι και τα 15 εκατοστά σε ύψος και τα 10 εκατοστά σε πάχος, ενώ καλύπτεται μερικώς από ένα δικτυωτό μοτίβο.
黑牛肝菌（学名：Boletus aereus）是一种可食用个蘑菇，属于牛肝菌属。黑牛肝菌拉巴斯克地区搭意大利经常被拿来食用，拉巴斯克语中黑牛肝菌被称为ontto beltza，意大利文中是porcino nero，而法文中则是tête de nègre，意思是黑人个头，指个是渠个黑颜色个菌盖。
O Boletus aereus, dîto ascì fonzo neigro de rôe ò sôlo fonzo neigro, a l'é 'na razza de fonzo da famiggia de boletaceae. A l'é unn-a de quattro razze che son ciamæ "fonzi neigri" (in italian porcini) sciben ch'a l'é l'ùnica a êse neigra pe 'n davei.
O nomme "aereus" o vêgne dò-u latin e o veu dî "de bronzo". Defæti quello ch'o rende questo fonzo chi diferénte da-i âtri neigri, o l'é o cô do capéllo, ch'o l'é de spesso de 'n maròn asæ scûo. Peu acapitâ ascì che ghe segge quarche maccia ciù ciæa, spécce inti fonzi vêgi, a segonda da condiçion do climma. O câsigión o peu cangiâ dò-u gianco spòrco, scinn'ò-u cô de çetron, e o l'é de longo covèrto da 'na ræ ben ben scciàssa. A carne a l'é gianca e a no cangia de cô dòppo êse stæta tagiâ. I seu bèlli coî, insemme ò-u savô inténso, fan de sto fonzo chi fòscia o neigro ciù riçercòu.
O Boletus aereus o l'é 'n fonzo tìpico da zöna Mediterània, e o preferìsce i bòschi câdi. O se peu rachéugge da-a tarda primmavéia scinn'a-i ùrtimi meixi d'ötùnno (sò-u tenpo o resta câdo l'é poscibile trovâlo anche a dexénbre). O nasce sorviatùtto sott'a-i èrboi comme a rôe, o særo, l'èrxo, o sûgou, o castàgno, o carpo, e arbùsti commò-u brûgo e l'armon; in cangio o l'é ræo sott'ò-u fò (sorviatùtto inte l'Italia setentrionâle) e o no se trêuva inti bòschi d'abêto, pin e scìmili ch'én tròppo fréidi. O se peu trovâ inte quæxi tùtta a Ligûria: inti ténpi pasæ, quande gh'êa ancon tanti bòschi de èrxo (òua a ciù parte scentâ), doviéiva êse ciù difûzo, e fòscia a l'é questa a raxon pi-â quæ inte parlâte lìguri i porcini én ciamæ tùtti "fonzo neigro".
O Boletus aereus, dîto ascì fonzo neigro de rôe ò sôlo fonzo neigro, a l'é 'na razza de fonzo da famiggia de boletaceae. A l'é unn-a de quattro razze che son ciamæ "fonzi neigri" (in italian porcini) sciben ch'a l'é l'ùnica a êse neigra pe 'n davei.
Boletus aereus, the dark cep or bronze bolete, is a highly prized and much sought-after edible mushroom in the family Boletaceae. The bolete is widely consumed in Spain (Basque Country and Navarre), France, Italy, Greece, and generally throughout the Mediterranean. Described in 1789 by French mycologist Pierre Bulliard, it is closely related to several other European boletes, including B. reticulatus, B. pinophilus, and the popular B. edulis. Some populations in North Africa have in the past been classified as a separate species, B. mamorensis, but have been shown to be phylogenetically conspecific to B. aereus and this taxon is now regarded as a synonym.
The fungus predominantly grows in habitats with broad-leaved trees and shrubs, forming symbiotic ectomycorrhizal associations in which the underground roots of these plants are enveloped with sheaths of fungal tissue (hyphae). The cork oak (Quercus suber) is a key host. The fungus produces spore-bearing fruit bodies above ground in summer and autumn. The fruit body has a large dark brown cap, which can reach 30 cm (12 in) in diameter. Like other boletes, B. aereus has tubes extending downward from the underside of the cap, rather than gills; spores escape at maturity through the tube openings, or pores. The pore surface of the fruit body is whitish when young, but ages to a greenish-yellow. The squat brown stipe, or stem, is up to 15 cm (6 in) tall and 10 cm (4 in) thick and partially covered with a raised network pattern, or reticulation.
French mycologist Pierre Bulliard described Boletus aereus in 1789.[1][2] The species epithet is the Latin adjective aerěus, meaning "made with bronze or copper".[3][4] His countryman Lucien Quélet transferred the species to the now-obsolete genus Dictyopus in 1886, which resulted in the synonym Dictyopus aereus,[5] while René Maire reclassified it as a subspecies of B. edulis in 1937.[6] In 1940, Manuel Cabral de Rezende-Pinto published the variety B. aereus var. squarrosus from collections made in Brazil,[7] but this taxon is not considered to be taxonomically distinct.[8]
In works published before 1987, the binomial name was written fully as Boletus aereus Fr., as the description by Bulliard had been sanctioned (i.e., treated as if conserved against earlier homonyms and competing synonyms) in 1821 by the "father of mycology", Swedish naturalist Elias Magnus Fries. The starting date for all the mycota had been set by general agreement as 1 January 1821, the date of Fries' work. The 1987 edition of the International Code of Botanical Nomenclature revised the rules on the starting date and primary work for names of fungi; names can now be considered valid as far back as 1 May 1753, hence predating publication of Bulliard's work.[9]
Moroccan collections under the cork oak (Quercus suber) that were initially regarded as B. aereus, were described as a separate species—Boletus mamorensis—in 1978, on the basis of a rufous chestnut cap and a rooting stipe, or stem, with a reticulation often limited to the top (apex).[10][11] However, molecular phylogenetic studies by Bryn Dentinger and colleagues in 2010, placed these collections very close to B. aereus, suggesting they are more likely an ecological variant or phenotype, rather than a distinct species.[12] More recent phylogenetic studies by M. Loizides and colleagues in 2019, have confirmed that B. mamorensis is a later synonym of B. aereus, since collections identified as the two taxa could not be genetically separated and nested in the same clade.[13]
American mycologist Harry Thiers reported Boletus aereus from California in 1975; a taxonomic revision of western North American porcini boletes in 2008 formally established them as a separate species, Boletus regineus. These differ from B. aereus by nature of their more gelatinous cap skin (pileipellis),[14] and belong in a different porcini lineage.[12]
Boletus aereus is classified in Boletus section Boletus, alongside close relatives such as B. reticulatus, B. edulis, and B. pinophilus. A genetic study of the four European species found that B. aereus was sister to B. reticulatus.[15] More extensive testing of worldwide taxa revealed that B. aereus was sister to a lineage that had split into B. reticulatus and two lineages that had been classified as B. edulis from southern China and Korea/northern China respectively.[12] Molecular analysis suggests that the B. aereus/mamorensis and B. reticulatus/Chinese B. "edulis" lineages diverged around 6 to 7 million years ago.[16]
Bulliard gave Boletus aereus the common name of le bolet bronzé (the bronze bolete) in 1789, noting that it was called the cep noir (black cep) in other countries.[1] It is commonly known as ontto beltza (black fungus) in Basque, porcino nero (black piglet) in Italian,[17] and Cèpe bronzé in French.[18] In Greek it is known as vasilikό (the royal one), or kalogeraki (little monk).[19] The English common name is dark cep,[20] while the British Mycological Society also approved the name bronze bolete.[21]
The cap is hemispherical to convex, reaching 15–30 cm (6–12 in) in diameter, although specimens of 40 cm (16 in) have been found in some cases. Slightly velvety and lobed or dented, it is dark brown, greyish-brown, violet brown, or purple brown, often with copper, golden, or olivaceous patches. The stipe is 6–15 cm (2+1⁄4–6 in) high by 5–10 cm (2–4 in) wide, usually shorter than the cap diameter, initially barrel shaped but gradually becoming club shaped and tapering at the base. The stipe is pale brown, chestnut, or reddish brown in colour, covered in a brown or concolorous reticulation. As with other boletes, there are tubes rather than gills on the underside of the cap. The tube openings—known as pores—are small and rounded. Whitish or greyish-white when young, they slowly become yellowish or greenish yellow at maturity, and can turn wine coloured with bruising. The tubes themselves are initially white, later becoming yellowish or olivaceous. The thick flesh is white, exudes a robust and pleasant smell reminiscent of hazelnuts, and has a mild sweet taste.[22][23][24][25][26]
The spores are spindle shaped and measure 10.5–19 by 4–7 μm. The pileipellis is a trichodermium of interwoven septate hyphae, with long cylindrical cells.[27]
Boletus reticulatus is very similar to B. aereus, also occurring during the summer months under broad-leaved trees. It has a paler, often cracked cap and a usually paler stipe covered in a more elaborate and pronounced whitish reticulation, often extending to the stipe base.[28]
Boletus pinophilus occurs under conifers, mostly Pinus sylvestris, and has a reddish-brown cap. Microscopically, it can be separated by the more inflated, club- to spindle-shaped hyphal ends of the pileipellis.[29]
Boletus edulis occurs later in the season during lower temperatures, mostly under Picea. It has a paler viscid cap, and a paler stipe with an acute white reticulation. Microscopically, it has gelatinised hyphal ends in the pileipellis.[30]
The distribution and abundance of Boletus aereus varies greatly.[13] Found mainly in central and southern Europe as well as north Africa,[31] this species is rare in colder climates such as England.[32] It is classified as a vulnerable species in the Czech Republic[33] and has been placed on a provisional Red List of endangered species of Montenegro.[34] Nevertheless, the fungus can be locally abundant; it is the most common bolete in the woodlands of Madonie Regional Natural Park in northern Sicily.[35] Boletus aereus has been reported from several other island ecosystems across the Mediterranean, such as Corsica,[12] Cyprus,[36] Lesvos,[37] and Naxos.[38]
Mushrooms are mostly found during hot spells in summer and autumn, growing in mycorrhizal association with various broad-leaved trees and sclerophyllous shrubs, especially oak (Quercus), beech (Fagus), chestnut (Castanea), strawberry trees (Arbutus),[13] treeheath (Erica), and rockrose (Cistus),[39] showing a preference for acid soils.[40] Roadsides and parks are common habitats.[15] The cork oak in particular is an important symbiont, and the distribution of B. aereus aligns with the tree across Europe and North Africa.[16] The ectomycorrhizae that B. aereus forms with sweet chestnut (Castanea sativa) and downy oak (Quercus pubescens) have been described in detail. They are characterized by a lack of hyphal clamps, a plectenchymatous mantle (made of parallel-orientated hyphae with little branching or overlap), and rhizomorphs with differentiated hyphae.[41][42] A 2007 field study on four species of boletes revealed little correlation between the abundance of fruit bodies and presence of its mycelia below ground, even when soil samples were taken from directly beneath the mushroom; the study concluded that the triggers leading to formation of mycorrhizae and production of the fruit bodies appear to be more complex than previously thought.[43]
In the past the fungus had been reported in China.[44][45] However, recent molecular studies show that Asian porcini appear to belong to different species.[12][16]
A choice edible species, Boletus aereus is highly appreciated in Southern Europe for its culinary qualities, and is considered by many to be gastronomically superior to Boletus edulis.[17][46] In the vicinity of Borgotaro in the Province of Parma of northern Italy, the four species Boletus edulis, B. aereus, B. reticulatus (formerly known as B. aestivalis), and B. pinophilus have been recognised for their superior taste and officially termed Fungo di Borgotaro. Here, these mushrooms have been collected and exported commercially for centuries.[47] Throughout Spain, it is one of the wild edible fungi most commonly collected for the table, particularly in Aragon, where it is harvested for sale in markets.[48]
When collected, the skin of the cap is left intact, and dirt is brushed off the surface. Pores are left unless old and soft.[17] Boletus aereus is especially suited for drying, a process which enhances its flavour and aroma. Like other boletes, the mushrooms can be dried by being sliced and strung separately on twine, then hung close to the ceiling of a kitchen. Alternatively, the mushrooms can be dried by cleaning with a brush (washing is not recommended), and then placed in a wicker basket or bamboo steamer on top of a boiler or hot water tank. Once dry, they are kept in an airtight jar. They are easily reconstituted by soaking in hot, but not boiling, water for about twenty minutes; the water is infused with the mushroom aroma and can be used as stock in subsequent cooking. When dried, a small amount of the mushroom can improve the taste of less flavoursome fungi-based dishes.[17][49]
Based on analyses of fruit bodies collected in Portugal, there are 367 kilocalories per 100 grams of bolete (as dry weight). The macronutrient composition of 100 grams of dried bolete includes 17.9 grams of protein, 72.8 grams of carbohydrates, and 0.4 grams of fat. By weight, fresh fruit bodies are about 92% water. The predominant sugar is trehalose (4.7 grams/100 grams dry weight; all following values assume this mass), with lesser amounts of mannitol (1.3 grams). There are 6 grams of tocopherols, the majority of which is gamma-tocopherol (vitamin E), and 3.7 grams of ascorbic acid.[50]
Boletus aereus, the dark cep or bronze bolete, is a highly prized and much sought-after edible mushroom in the family Boletaceae. The bolete is widely consumed in Spain (Basque Country and Navarre), France, Italy, Greece, and generally throughout the Mediterranean. Described in 1789 by French mycologist Pierre Bulliard, it is closely related to several other European boletes, including B. reticulatus, B. pinophilus, and the popular B. edulis. Some populations in North Africa have in the past been classified as a separate species, B. mamorensis, but have been shown to be phylogenetically conspecific to B. aereus and this taxon is now regarded as a synonym.
The fungus predominantly grows in habitats with broad-leaved trees and shrubs, forming symbiotic ectomycorrhizal associations in which the underground roots of these plants are enveloped with sheaths of fungal tissue (hyphae). The cork oak (Quercus suber) is a key host. The fungus produces spore-bearing fruit bodies above ground in summer and autumn. The fruit body has a large dark brown cap, which can reach 30 cm (12 in) in diameter. Like other boletes, B. aereus has tubes extending downward from the underside of the cap, rather than gills; spores escape at maturity through the tube openings, or pores. The pore surface of the fruit body is whitish when young, but ages to a greenish-yellow. The squat brown stipe, or stem, is up to 15 cm (6 in) tall and 10 cm (4 in) thick and partially covered with a raised network pattern, or reticulation.
Boletus aereus (hongo negro[1][2][3]), es un hongo comestible, del género basidiomiceto, de la familia Boletaceae. En el País Vasco y norte de Navarra, donde este hongo es muy consumido, es conocido también por su nombre en euskera como "Onddobeltz".
La forma del sombrero (píleo) es convexo acampanado, puede medir hasta 20 cm de diámetro, su color es amarronado oscuro, el estipe es cilíndrico, de color marrón claro, puede medir hasta 8 cm de largo y tener un grosor de 1,5 cm.
Crece a finales del verano y principios del otoño en aquellos bosques cuyos árboles de hoja ancha pertenecen a la familia Fagaceae (hayas, alcornoques, encinas, robles, castaños, etc.).[4]
Se distribuye por América del Norte y por el centro y sur de Europa, influyendo en gran medida la latitud y altitud del territorio. En España es posible encontrarlo, entre otros sitios, en la Comarca de Sierra de Gata.
Su sabor es agradable y es muy conocido por sus cualidades culinarias.
Boletus aereus (hongo negro), es un hongo comestible, del género basidiomiceto, de la familia Boletaceae. En el País Vasco y norte de Navarra, donde este hongo es muy consumido, es conocido también por su nombre en euskera como "Onddobeltz".
Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.
Onddobeltza (Boletus aereus) Boletaceae familiako onddo handia da.[1] Txapela arre iluna eta ganbila du. Bere oin lodia krema kolorekoa da. Txapelaren azpialdea poroz osatuta dago; hasieran zuriak eta gero horiak. Jateko ona da.
Harizti, artelatz-baso eta artadietan dago.
Onddobeltza (Boletus aereus) Boletaceae familiako onddo handia da. Txapela arre iluna eta ganbila du. Bere oin lodia krema kolorekoa da. Txapelaren azpialdea poroz osatuta dago; hasieran zuriak eta gero horiak. Jateko ona da.
Cèpe bronzé
Boletus aereus, en français le Cèpe bronzé, est une espèce de champignons basidiomycètes du genre Boletus et de la famille des Boletaceae. Cette espèce comestible, fréquente en France dans les régions méditerranéennes, fait partie, avec Boletus edulis, Boletus reticulatus et Boletus pinophilus des quatre cèpes « royaux » les plus estimés. Les dernières études phylogénétiques la placent dans un clade proche du groupe des edulis stricto sensu et en font l'ancêtre des deux autres espèces de cèpes, Boletus mamorensis et Boletus reticulatus, maintenant considérés comme des espèces distinctes[pas clair].
Boletus aereus Bulliard 1789. L'épithète spécifique latine aereus signifie « d'airain », « de bronze ».
Chapeau de 7 à 15-20, voire 30 cm, hémisphérique puis largement étalé et parfois bosselé, cuticule brun-noir, d'abord noire (parfois gris blanc lorsqu'il est jeune, à l'état de bouchon couvert par la végétation), puis parfois bistre-bronze lorsqu'il est exposé.
Chair : blanche, épaisse et ferme.
Hyménium : pores fins, d'un blanc pur puis jaunissant ou verdissant.
Stipe (pied) : 6 à 10 cm, très trapu, brun clair finement réticulé.
Saveur et odeur : saveur et odeur douces.
Sporée : sporée olivâtre.
Le Cèpe bronzé est thermophile, il pousse de la fin de l'été au début de l'hiver, généralement dans les chênaies aérées, plus fréquemment des régions méditerranéennes et de l'ouest de la France. Il existe aussi dans l'est de la France. Il est plus rare dans le nord (On l'y trouve lorsque la température est assez élevée).
C'est un excellent comestible et peut-être le meilleur des cèpes grâce au croquant de sa chair.
Il fait partie du groupe des vrais cèpes, qui sont des bolets à pied ventru avec une chair blanche qui ne bleuit pas à la coupure. Par ses trois couleurs bien tranchées (brun-noir, brun clair, blanc), il ne peut guère se confondre avec aucun autre.
Cèpe bronzé
Boletus aereus, en français le Cèpe bronzé, est une espèce de champignons basidiomycètes du genre Boletus et de la famille des Boletaceae. Cette espèce comestible, fréquente en France dans les régions méditerranéennes, fait partie, avec Boletus edulis, Boletus reticulatus et Boletus pinophilus des quatre cèpes « royaux » les plus estimés. Les dernières études phylogénétiques la placent dans un clade proche du groupe des edulis stricto sensu et en font l'ancêtre des deux autres espèces de cèpes, Boletus mamorensis et Boletus reticulatus, maintenant considérés comme des espèces distinctes[pas clair].
A andoa moura (Boletus aereus) [1], é un cogomelo comestíbel (boleto), basidiomiseto, do xénero dos boletos ou andoas (Boletus), da familia Boletaceae. Aparece en Galiza. Ás veces coñécese aimplemente coma andoa ou coma madeirudo (cómpre non confundir coa especie Boletus edulis.
A forma do chapeu (Píleo) é convexo a xeito de campá, podendo medir até 20 cm de diámetro. A súa cor é amarronada escura, o estipe (pé) é cilíndrico, de cor marrón clara, pode medir até 8 cm de longo e ter un grosor de 1,5 cm.
Medra a finais do verán e principios do outono, nas fragas e en xeral bosques de folla ancha (carballeiras e faiais especialmente). Aparece en América do Norte e no centro e sur de Europa.
O seu sabor é agradábel e é moi coñecido polas súas cualidades culinarias.
A andoa moura (Boletus aereus) , é un cogomelo comestíbel (boleto), basidiomiseto, do xénero dos boletos ou andoas (Boletus), da familia Boletaceae. Aparece en Galiza. Ás veces coñécese aimplemente coma andoa ou coma madeirudo (cómpre non confundir coa especie Boletus edulis.
Hajdinski vrganj (lat. Boletus aereus) gljiva je koja raste ljeti i ujesen u bjelogoričnim šumama i uz rubove šuma — pokraj hrastova, pitomih kestena i bukava. Na višim položajima (do 800 m) smješta se jedino po južnim padinama.
Hajdinski vrganj, poznat i pod nazivima crni vrganj, hajdovec, gljiva je izvrsne kakvoće zbog tvrđe konzistencije mesa. Klobuk je 5–20 cm širok, u mladosti polukuglast, zatim raširen, tamnosmeđ, gotovo crn, debelomesnat. Prema središtu je tamniji. Kožica je klobuka suha i baršunasta. Cjevčice su slobodne, bijele ili blijedo žute, pod starost žutomaslinaste. Lako se odvajaju od klobuka. Stručak je robustan, gotovo uvijek bačvasta oblika. Visok je 5–15 cm, širok 3-6 cm. U mladosti je prema dnu znatno odebljan, poslije cilindričan. Pokriven je finom blijedom mrežicom. Otrusina je maslinastosmeđa.
Spore su vretenaste, maslinastosmeđe, veličine 11–15 x 4–5 µm
Meso s kalijevom lužinom (KOH) lagano hrđasto posmeđi, a kožica klobuka postane zagasito kestenjasta s ljubičastom primjesom. Na željezov sulfat (FeSO4) meso malo pozeleni, a na amonijev hidroksid (NH4OH) ne reagira.
Moguća je zamjena s odličnim borovim vrganjem ''Boletus pinophilus'', koji ima crvenkastoljubičast klobuk i raste uglavnom u crnogoričnim šumama. Ne postoji opasnost od zamjene s otrovnim gljivama.
Molimo pročitajte kojih se temeljnih pravila kod branja i pripravljanja gljiva treba pridržavati i upozorenje o korištenju Wikipedije na vlastitu odgovornost.Hajdinski vrganj (lat. Boletus aereus) gljiva je koja raste ljeti i ujesen u bjelogoričnim šumama i uz rubove šuma — pokraj hrastova, pitomih kestena i bukava. Na višim položajima (do 800 m) smješta se jedino po južnim padinama.
Il porcino nero (Boletus aereus Bull., 1789), comunemente chiamato anche Moreccio, è un fungo edule della famiglia delle Boletaceae.
È molto ricercato ed apprezzato per il suo aroma inebriante e perché dotato di una carne molto compatta e quindi di ottima resa; dura, bianca, non colorata sotto la cuticola del cappello. Odore molto grato, intenso ed aromatico, specialmente dopo cottura. Da crudo ricorda un po' il muschio. Sapore eccellente.
Dal latino aes, aeris, bronzeo, riferito al colore intensamente bruno del cappello.
Oppure da aereus = arioso, dell'aria
6–24 cm, emisferico, poi convesso, infine aperto e spianato, a volte un po' depresso in età molto avanzata.
Sodo, molto consistente, col tempo più morbido; da giovane di colore bruno scuro con vaste zone irregolari più scure su fondo più pallido, bruno-ocraceo, superficie vellutata oppure liscia.
Non è infrequente osservare una forma decolorata di B. aereus che presenta il cappello di color nocciola o marrone chiaro; tale variante viene facilmente confusa con Boletus edulis.
Piccoli, fitti, in principio chiusi; di colore biancastro, poi giallastri, immutabili al tocco.
In età avanzata formano una spugna di color giallo-sporco simile a quella di molti altri boleti.
Fini, semplici, lunghi 1,5–2 cm, da adnati ad annessi, bianchi negli esemplari giovani, diventano giallo-pallidi negli esemplari maturi.
5-12 x 3–7 cm, duro, dapprincipio ingrossato bulboso alla base poi cilindrico; brunastro; superficie ricoperta da un fine reticolatura, prima pallide poi più o meno colorate nel fungo adulto.
Dura, bianca, non colorata sotto la cuticola del cappello. Se viene toccata non cambia di colore.[1]
È un fungo simbionte. È una specie termofila, predilige boschi di latifoglie (specialmente castagni, querce e cerri) e cresce anche su terreni sabbiosi. È una specie tipicamente mediterranea che si va rarefacendo man mano che si sale verso il nord. Fruttifica dalla tarda primavera (purché mite) all'autunno, sovente in prossimità di cespugli di pungitopo, erica detta anche albero della scopa ed in piccole cavità nel terreno dove si accumula l'acqua piovana.
A volte il carpoforo è quasi completamente interrato.
Ricco di vitamine del gruppo B, vitamine PP, K e minerali come il fosforo il rame, selenio, potassio e il calcio. Contiene anche varie sostanze antiossidanti. Sono antibiotici naturali che aiutano a mantenere un livello elevato di anticorpi. Sono antinfiammatori con proprietà utili nella prevenzione di malattie cardiovascolari.[1]
Eccellente, adatto all'essiccazione dopo essere stato tagliato a fette.
Si presta molto bene alla conservazione sia in surgelatore che sott'olio.
Secondo alcuni micologi, gli esemplari meno giovani sembrerebbero essere più saporiti.
Il porcino nero (Boletus aereus Bull., 1789), comunemente chiamato anche Moreccio, è un fungo edule della famiglia delle Boletaceae.
È molto ricercato ed apprezzato per il suo aroma inebriante e perché dotato di una carne molto compatta e quindi di ottima resa; dura, bianca, non colorata sotto la cuticola del cappello. Odore molto grato, intenso ed aromatico, specialmente dopo cottura. Da crudo ricorda un po' il muschio. Sapore eccellente.
Bronzinis baravykas (lot. Boletus aereus) – baravykinių (Boletaceae) šeimos, baravykų (Boletus) genties grybų rūšis, įrašyta į Lietuvos raudonąją knygą.
Ąžuolynai, miškai su ąžuolo priemaiša.
Vasara, rečiau ruduo.
Juosvos bronzinės spalvos vaisiakūniai.
Vaisiakūniai dideli, mėsingi. Kepurėlė užauga iki 30 cm skersmens, Lietuvoje rasta tik iki 15 cm skersmens, tamsiai juosvai ruda, tamsiai ruda, bronzinė matinė. Vamzdeliai pilkšvi, iki 3 cm ilgio. Kotas iki 12 cm ilgio ir 5 cm storio, šiek tiek šviesesnis nei kepurėlė, su tinkleliu. Trama balta, įpjauta spalvos nekeičia, malonaus kvapo ir skonio. Sporos 12–15 μm.
Būdingi požymiai: kepurėlė tamsiai rudos spalvos, bronzinio atspalvio, šviesesnės spalvos nei kotas.
Skanus. Labai retas. Vertingumu tolygus baravykui. Auga lapuočių miškuose, mėgsta kalkingus ąžuolynus. Saugomas.
Lietuvos grybų atlasas, Vincentas Urbonas, Kaunas, LUTUTĖ, 2007, ISBN 978-9955-692-59-1, 51 psl.
Bronzinis baravykas (lot. Boletus aereus) – baravykinių (Boletaceae) šeimos, baravykų (Boletus) genties grybų rūšis, įrašyta į Lietuvos raudonąją knygą.
Augimo vietaĄžuolynai, miškai su ąžuolo priemaiša.
Augimo laikasVasara, rečiau ruduo.
Pagrindiniai požymiaiJuosvos bronzinės spalvos vaisiakūniai.
Vaisiakūniai dideli, mėsingi. Kepurėlė užauga iki 30 cm skersmens, Lietuvoje rasta tik iki 15 cm skersmens, tamsiai juosvai ruda, tamsiai ruda, bronzinė matinė. Vamzdeliai pilkšvi, iki 3 cm ilgio. Kotas iki 12 cm ilgio ir 5 cm storio, šiek tiek šviesesnis nei kepurėlė, su tinkleliu. Trama balta, įpjauta spalvos nekeičia, malonaus kvapo ir skonio. Sporos 12–15 μm.
Būdingi požymiai: kepurėlė tamsiai rudos spalvos, bronzinio atspalvio, šviesesnės spalvos nei kotas.
Skanus. Labai retas. Vertingumu tolygus baravykui. Auga lapuočių miškuose, mėgsta kalkingus ąžuolynus. Saugomas.
Bronskleurig eekhoorntjesbrood (Boletus aereus) is een boleet uit de familie Boletaceae die veel gegeten wordt in Baskenland en Italië.
Bronskleurig eekhoorntjesbrood komt vooral in Centraal- en Zuid-Europa veel voor. In koudere klimaten zoals dat in Nederland is zijn voorkomen zeldzaam.
Bronskleurig eekhoorntjesbrood (Boletus aereus) is een boleet uit de familie Boletaceae die veel gegeten wordt in Baskenland en Italië.
Ël B. aereus a l'é, ansema a B. aestivalis, B. edulis e B. pinophilus, un-a dle quatr specie 'd porsin.
Capel fin-a a 20 cm, feltrà, neirastr scur, peui marmorà da brun a brun olivastr. Tùboj da bianch a giàun vërdastr. Përtus fin, dël midem color. Gamba àuta fin-a a 12 cm e larga fin-a a 8 cm, da larga a clavà, da bes òcra a gris brunastra, con un retìcol biancastr, dzortut an àut. Carn bianca e che a cambia nen. Savor doss.
A chërs sota latifeuja, dzortut sota le rol.
A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
Comestìbil.
Boletus aereus Bull. : Fr.
Borowik ciemnobrązowy (Boletus aereus Bull.) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Boletus, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi.
Nazwę polską podał M. Wilga w 1996. W niektórych ujęciach systematycznych dawniej uważany był za podgatunek lub odmianę borowika szlachetnego (jako borowik szlachetny podgatunek spiżowy lub borowik szlachetny odmiana ciemnobrązowa)[2]. Według Index Fungorum jest to odrębny gatunek. Niektóre synonimy nazwy naukowej[3]:
Jest gruby i czasami pomarszczony, a jego średnica dochodzi do 30 cm. U młodych egzemplarzy jest półkolisty, później płaskołukowaty, na koniec płaski. Powierzchnia sucha, początkowo zamszowa, później gładka i naga, czasami popękana. Barwa od ciemnobrązowej przez kasztanowobrązową do ciemnobrązowej[4][5].
Mają długość do 3 cm, dają się łatwo oddzielić od miąższu kapelusza. U młodych owocników są białe, kremowe, u starszych żółtawooliwkowe, żółtozielone, oliwkowozielone[6].
Wysokość 5-12 cm, grubość 2-4 cm. U młodych egzemplarzy trzon zazwyczaj jest pękaty, gruby, następnie maczugowaty, walcowaty. Powierzchnia bladobrązowo-czerwona z charakterystycznym usiatkowaniem w ciemnobrązowym kolorze[4]
Biały, jedynie pod skórka kapelusza brązowawy. Początkowo jest bardzo twardy, później staje się bardziej miękki. Nie zmienia zabarwienia na powietrzu. Posiada grzybowy zapach i smak[4].
Oliwkowy do oliwkowobrązowego. Zarodniki gładkie, wrzecionowatego kształtu, o rozmiarach 13-16 x 4-5 µm[6].
Występuje w Ameryce Północnej, Europie, Korei i Japonii[7]. W Europie występuje głównie w basenie Morza Śródziemnego i południowo-wschodnich rejonach Europy. Poza tymi rejonami jest rzadki[5]. W Polsce gatunek bardzo rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – wymierający, krytycznie zagrożony[8]. Jest na czerwonych listach gatunków zagrożonych także w Czechach, Niemczech, Danii, na Litwie, w Norwegii i Holandii[2].
Rośnie w lasach liściastych, pod dębami, bukami oraz kasztanami jadalnymi. Gatunek ciepłolubny. Owocniki wyrastają od maja do września[6]..
Grzyb mikoryzowy[2]. Grzyb jadalny. Nadaje się do bezpośredniego spożycia, do suszenia i do wszystkich innych rodzajów przerobu. We Włoszech jest jednym z najbardziej cenionych gatunków grzybów i często sprzedawany jest tam na jarmarkach. Na wyspie Gomera należącej do archipelagu Wysp Kanaryjskich borowika ciemnobrązowego można znaleźć nawet w lutym, a za bardzo wysoką cenę można go kupić w niektórych supermarketach np. w Monachium (gdzie sprowadzany jest z Afryki Południowej)[5].
Najbardziej podobny jest borowik usiatkowany (Boletus reticulatus), który rośnie na podobnych siedliskach i również ma trzon usiatkowany, ale to usiatkowanie jest wyraźniejsze i jaśniejsze. Ponadto ma jaśniejszy kapelusz (bez odcieni kasztanowobrązowych i czarniawych)[4]. Podobne jak borowik ciemnobrązowy,ubarwienie kapelusza ma borowik szlachetny (Boletus edulis), jednak jest ono jaśniejsze, ponadto jego trzon nie jest usiatkowany i rośnie głównie pod świerkami[5].
Borowik ciemnobrązowy (Boletus aereus Bull.) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae).
Boletus aereus é um fungo que pertence ao gênero de cogumelos Boletus na ordem Boletales.[1]
Boletus aereus (Pierre Bulliard, 1789),[1] este o specie de ciuperci comestibile basidiomycete de genul Boletus în familia Boletaceae, a cărui nume generic este derivat din cuvântul latin (latină aereus=de cupru, de bronz). Acest burete, numit în popor hrib arămiu,[2] hrib pucios,[3] hrib negru sau mânătarcă, coabitează, fiind un simbiont micoriza (formează micorize pe rădăcinile arborilor). În România, Basarabia și Bucovina de Nord, el se dezvoltă, crescând solitar sau în grupuri mici, numai în păduri călduroase de foioase, în primul rând sub stejari dar de asemenea sub fagi sau carpeni, fiind găsit chiar și prin parcuri sau cimitire sub arborii lui preferați, din (mai) iunie până în octombrie.[4][5]
B. aereus înjumătățit
B. aereus, grup
B. aereus tânăr
B. aereus bătrân
Buretele poate fi confundat în cel mai rău caz cu Tylopilus felleus sin. Boletus felleus, care este neotrăvitor dar amar. El poate fi recunoscut prin tubulețele precum sporii care sunt albi numai la început, devenind foarte curând rozi. Grila acestei ciuperci pe picior este maro pe bază albicioasă.[7] Alte confundări sunt numai posibile cu bureți prea gustoși și comestibili, ca de exemplu cu gemenul său Boletus pinophilus sin. Boletus pinicola,[8] variația acestuia Boletus pinicola var. fuscoruber (fără rețea), [9] Boletus edulis,[10] Boletus reticulatus sin. Boletus aestivalis[11] precum Xerocomus badius sin. Boletus badius, Imleria badia [12] sau Xerocomus rubellus.[13]
Boletus aestivalis sin. reticulatus
Boletus edulis
Boletus pinophilus
Boletus pinicola var. fuscoruber
!Tylopilus felleus!
Xerocomus badius sin. Imleria badia
Xerocomus rubellus
Bureții proaspeți pot fi pregătiți ca ciulama, de asemenea împreună cu alte ciuperci de pădure sau adăugați la un sos de carne de vită sau vânat.[14][15] În afară de aceasta, ei pot fi tăiați felii și congelați. De asemenea este posibilă, după tăierea în felii, uscarea lor. Foarte gustoși sunt preparați ca Duxelles (un fel de zacuscă).[16][17]
Hribul arămiu a devenit rar. Din anul 2007 din ce în ce mai multe țări europene au introdus specia în lista lor roșie, astfel în Cartea Roșie a Republicii Moldova [18] sau peste, de exemplu, Landesanstalt für Umwelt, Messungen und Naturschutz în Germania.[19]
În anul 2008, Boletus aereus a fost numit „Ciuperca anului” de către Deutsche Gesellschaft für Mykologie (Asociația germană pentru micologie).[20]
Materiale media legate de Hrib pucios la Wikimedia Commons
Boletus aereus (Pierre Bulliard, 1789), este o specie de ciuperci comestibile basidiomycete de genul Boletus în familia Boletaceae, a cărui nume generic este derivat din cuvântul latin (latină aereus=de cupru, de bronz). Acest burete, numit în popor hrib arămiu, hrib pucios, hrib negru sau mânătarcă, coabitează, fiind un simbiont micoriza (formează micorize pe rădăcinile arborilor). În România, Basarabia și Bucovina de Nord, el se dezvoltă, crescând solitar sau în grupuri mici, numai în păduri călduroase de foioase, în primul rând sub stejari dar de asemenea sub fagi sau carpeni, fiind găsit chiar și prin parcuri sau cimitire sub arborii lui preferați, din (mai) iunie până în octombrie.
Črni goban (znanstveno ime Boletus aereus Bull. ex Fr.; tudi ajdovec, jurček) je užitna goba, ki raste med majem in oktobrom v listnatem ali mešanem gozdu.
V Sloveniji raste predvsem na Primorskem, Krasu, Dolenjskem in v Pomurju.
Črni goban (znanstveno ime Boletus aereus Bull. ex Fr.; tudi ajdovec, jurček) je užitna goba, ki raste med majem in oktobrom v listnatem ali mešanem gozdu.
V Sloveniji raste predvsem na Primorskem, Krasu, Dolenjskem in v Pomurju.
Гриб росте у листяних лісах (дубових, грабових або букових). Поширений у Західній та Південній Європі. В Україні зустрічається в Тернопільській і Хмельницькій області та у Прикарпатті.
Шапинка 5–20 см у діаметрі, напівокругла, з віком опукла, подушкоподібна, бронзова з оливковим відтінком, шоколаднокоричне-ва, до чорно-коричневої, гладенька, з часом ямчаста, інколи зморщена, оксамитова, ніжноволокниста, суха, дещо ослизнюється при зволоженні, спочатку з покривленим, пізніше майже рівним краєм. Трубочки білі, згодом зеленкувато-жовті, з золотисто-бурим відтінком. Пори заокруглені, дрібні, до 1 мм у діаметрі у зрілих плодових тіл, білуваті, пізніше кремові, до оливково-жовтих, з буруватим відтінком, не синіють. Трубочки до 2 см завдовжки. Спори 11–17×4–9 мкм, вузько-еліпсоїдні, веретеноподібні, гладенькі, тонкостінні, жовтувато-бурі, з однією чи декількома краплинами олії. Споровий порошок тьмянооливково-зелений. Ніжка 5–13×2– 4 см, спочатку майже бульбо- чи бочкоподібна, з віком циліндрична, іноді булавоподібна, міцна, виповнена, темно-бура (світліша від шапинки), сітчаста (у верхній частині сітка біла, біля основи бура), при зрізуванні її м’якуш дещо темніє. М’якуш білий, при пошкодженні його колір не змінюється, дуже щільний і твердий у молодих плодових тіл, м’якшає при дозріванні, з грибним запахом, приємним смаком. Плодові тіла з’являються в червні–жовтні. Мікоризоутворювач. Цінний їстівний гриб.
Хороший їстівний гриб, інтенсивно збирається в Італії та Іспанії, продається в магазинах Європи в свіжому, замороженому та сухому вигляді. За свої якості цінується гурманами більше, ніж Boletus edulis.
Вид ніде не зустрічається часто. Занесений у Червоні книги Норвегії, Данії, України, Чорногорії та охороняється у Молдові.
Борови́к бро́нзовый (лат. Bóletus aë́reus) — гриб из рода Боровик.
Иногда считается разновидностью белого гриба (Boletus edulis f. aereus (Bull.) Vassilk.).
Русские синонимы:
Местные:
Шляпка мясистая, очень плотная, сначала почти шаровидная, у старых грибов плоско-выпуклая, до распростёртой. Кожица гладкая, бархатистая, иногда зернистая или покрыта тонкими трещинами. Цвет тёмный, коричнево-бурый, у молодых грибов почти чёрный.
Мякоть белая, не изменяет цвет после разрезания, плотная, с приятным вкусом и запахом.
Ножка массивная, твёрдая, цилиндрическая, у основания утолщённая. Поверхность красновато-коричневая, с выпуклой сеточкой вначале беловатого, затем орехового цвета.
Трубчатый слой светлый, у молодых грибов кремово-белый, позже бывает светло-жёлтый, при надавливании становится зеленовато-оливковым. Трубочки короткие и тонкие, поры округлые, очень мелкие.
Остатки покрывала отсутствуют.
Споровый порошок оливковый, споры 15 × 6 мкм, веретеновидные, гладкие.
Жёлчный гриб — несъедобный гриб, отличается розовеющим с возрастом трубчатым слоем, поверхность ножки с шероховатой сеточкой, сеточка имеет более тёмную окраску, чем основной цвет ножки.
Белый гриб и боровик сетчатый — съедобные грибы.
Встречается преимущественно в лиственных лесах (дубовых, дубово-грабовых, буковых) в местах с относительно тёплым климатом, в горах и холмистой местности, относительно редок. Основные районы распространения — Западная и Южная Европа от Испании до Западной Украины (юг Тернопольской и Хмельницкой областей, Предкарпатье), Швеция, Северная Америка (США).
Сезон: июль — октябрь; по данным Мозера (1955)[2] в Австрии появляется в мае — июне.
Съедобный гриб, ценится и употребляется так же, как и белый гриб.
Борови́к бро́нзовый (лат. Bóletus aë́reus) — гриб из рода Боровик.
Иногда считается разновидностью белого гриба (Boletus edulis f. aereus (Bull.) Vassilk.).
黑牛肝菌（學名：Boletus aereus）是一種可食用的蘑菇，屬於牛肝菌屬。黑牛肝菌在巴斯克地區和義大利經常被拿來食用[1]，在巴斯克語中黑牛肝菌被稱為ontto beltza，義大利文中是porcino nero，而法文中則是tête de nègre，意思是黑人的頭，指的是其黑色的菌蓋。和其他的牛肝菌科一樣，它有菌柄和孢子，但是菌蓋下並沒有菌摺。[2]
黑牛肝菌最早是由法國醫生和植物學家皮埃爾·比利亞爾於1789年描述的。[3]此物種被分類在牛肝菌屬（Boletus）之下的牛肝菌區段，和黑牛肝菌相近的其他菌類包括美味的牛肝菌（Boletus edulis）和褐紅牛肝菌。（Boletus pinophilus））[4]其學名中的「aereus」源自拉丁文，意思是「黃銅」，指的是其顏色。[5]
在2008年出版，關於此物種在西北美洲的分類學修訂中，真菌學家們已正式將桃紅牛肝菌（Boletus regineus (regineus)）從黑牛肝菌中分離，並且獨立成為另一個新物種。[6]
成熟的黑牛肝菌的高度平均在7–25厘米（2.8–9.8英寸）之間；在某些案例中甚至有到達40厘米（15.7英寸）的標本。菌蓋呈暗褐色或深雪茄棕色，而菌蓋中央部份則呈黑磚色。菌蓋表面有微小的裂紋，起初有些少毛茸茸，但隨著年齡增加會變得平滑。其菌柄高6–10厘米（2.4–3.9英寸），厚1.1–1.2（0.4–0.5英寸），通常較菌蓋的直徑小。非常穩固，且表面有著網紋狀的紋理。[7]其顏色為粘土粉紅色或淺黃色，而底部顏色則為銹色。其菌肉呈白色，在遭碰傷或切割後的顏色可能不變，亦可能變成葡萄酒色。其味道可口，並且有著強烈的氣味，聞起來類似泥土。其氣孔呈白色或奶油色，但隨著年齡增加會變成硫黃色。而在遭碰傷或切割後的顏色會變成葡萄酒色。[8]孢子未成熟時是灰白色的，之後會轉成黃色。[9]其擔孢子呈橄欖色或褐色，大小為13.5–15.5 x 4–5.5微米。[2]
黑牛肝菌主要生長在中南歐地區，偶爾會出現在較高緯度的地區例如英國，而在西北美洲也有極少量的分佈。[10]這種真菌通常在夏天和秋天時出現[9]，並且會在闊葉喬木，尤其是山毛櫸和橡樹下生長。[1]
黑牛肝菌在南歐因其烹飪用途而聞名，評價有時甚至還比美味牛肝菌高。[9]而與黑牛肝菌類似的桃紅牛肝菌（Boletus regineus）亦在加州獲業餘者或商人們廣泛地採集，以作食材之用。[11][12]
-02.JPG)
.jpg)
.jpg)
黑牛肝菌（學名：Boletus aereus）是一種可食用的蘑菇，屬於牛肝菌屬。黑牛肝菌在巴斯克地區和義大利經常被拿來食用，在巴斯克語中黑牛肝菌被稱為ontto beltza，義大利文中是porcino nero，而法文中則是tête de nègre，意思是黑人的頭，指的是其黑色的菌蓋。和其他的牛肝菌科一樣，它有菌柄和孢子，但是菌蓋下並沒有菌摺。
