Cha̍p-kha-ba̍k (ha̍k-miâ: Decapoda), Malacostraca-kong ê kah-khak-lūi ba̍k, hūn-chú pau-koah chin chē thong lâng chai ê tōng-bu̍t, chhin-chhiuⁿ hē, hê-á, liông-hê. kià-seⁿ-á.
Só͘-ū ê cha̍p-kha-lūi to ū 10 ki kha; in sī kah-khak-lūi ê 8-tùi heng-khám hū-sio̍k chi-thé (thoracic appendages) ê āu 5-tùi. Thâu-chêng 3-tùi hū-sio̍k chi-thé sī chhùi-pō͘ ê pō͘-hūn, hō chò maxillipeds, kî-thaⁿ sī kiâⁿ-lō͘/khioh-chia̍h iōng--ê kha (pereiopods). Chin chē cha̍p-kha-tōng-bu̍t ū 1-tùi kha ū tōa-ki khîⁿ-á (pincer). Pak-tó͘ chat sûi-ê ū 1 tùi hū-sio̍k chi-thé (hō chò pleopods), siōng boé tùi sī boé-liu-sìⁿ (tail fan) ê kiat-kò͘ chi it (hō chò uropods).
Litopenaeus vannamei
Periclimenes yucatanicus
Panulirus interruptus
Callinectes sapidus
Cha̍p-kha-ba̍k (ha̍k-miâ: Decapoda), Malacostraca-kong ê kah-khak-lūi ba̍k, hūn-chú pau-koah chin chē thong lâng chai ê tōng-bu̍t, chhin-chhiuⁿ hē, hê-á, liông-hê. kià-seⁿ-á.
Só͘-ū ê cha̍p-kha-lūi to ū 10 ki kha; in sī kah-khak-lūi ê 8-tùi heng-khám hū-sio̍k chi-thé (thoracic appendages) ê āu 5-tùi. Thâu-chêng 3-tùi hū-sio̍k chi-thé sī chhùi-pō͘ ê pō͘-hūn, hō chò maxillipeds, kî-thaⁿ sī kiâⁿ-lō͘/khioh-chia̍h iōng--ê kha (pereiopods). Chin chē cha̍p-kha-tōng-bu̍t ū 1-tùi kha ū tōa-ki khîⁿ-á (pincer). Pak-tó͘ chat sûi-ê ū 1 tùi hū-sio̍k chi-thé (hō chò pleopods), siōng boé tùi sī boé-liu-sìⁿ (tail fan) ê kiat-kò͘ chi it (hō chò uropods).
Ang Decapoda (literal na "sampung paa") ay isang order ng mga crustaceans sa loob ng klase Malacostraca, kabilang ang maraming pamilyar na grupo, tulad ng ulang, alimango, sugpo, at hipon. Karamihan sa mga decapods ay scavengers. Ang order ay tinatayang naglalaman ng halos 15,000 species sa paligid 2,700 genera, na may 3,300 fossil species.
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.
La decapodas (de deca-podos, elinica per des pedes) es un grupo de crustaseas con des pedes. Esta ordina inclui multe crustasea bon conoseda, como galateas, crabes, gambas, crefises, omaros, e langostas.
Su-ordina Dendrobranciata
Su-ordina Pleosiemata
Los decapòdes o Decapoda son un òrdre de crustacèus de cinc parelhs de patas de la classsa Malacostraca. Incluson nombroses grops coneguts, coma las escaravissas, los crancs, los ligombaus, e los cambaròts. La màger part dels decapòdes son necrofages. L'òrdre conten aperaquí 15,000 espècias, amb aproximativament 3300 espècias fossilas .
The decapoda or decapods (literally "ten-fittit") are an order o crustaceans within the class Malacostraca, includin mony familiar groups, such as crayfish, keavies, lapsters, prawns an saund-clappers.
Los decapòdes o Decapoda son un òrdre de crustacèus de cinc parelhs de patas de la classsa Malacostraca. Incluson nombroses grops coneguts, coma las escaravissas, los crancs, los ligombaus, e los cambaròts. La màger part dels decapòdes son necrofages. L'òrdre conten aperaquí 15,000 espècias, amb aproximativament 3300 espècias fossilas .
Dehpê, koma dehpiyan (Decapoda), komeke canewerên avî ji qalikdaran (Crustacea) û ji çîna qalikdarên nerm (Malacostraca) ku pir cins û cureyên nas wek kerevîd (Astacus) yan îstakoz, kevjal, kevjalk, canberî û gelekên din. Koma dehpiyan (Decapoda) ji nêzî 15000 cure di hindir 2700 cins da hene li hemû deryayên Cîhanê dijîn û teve nêzî 3300 cureyên fosîlan.[1]
Asteya vê dabeşandina li gor De Grave et al.[1]
Canberiyê ling sipî Litopenaeus vannamei
Caridea
Astacoidea
Upogebia deltaura
Panulirus interruptus
Polycheles sculptus
Coenobita variabilis
Kevjala Atlantîk ê heşîn,Callinectes sapidus
Koma dehpiyan Decapoda Latreille, 1802
|author= (help)CS1 maint: Multiple names: authors list (link) 
Decapoda, ser Wîkîcureyê.Dehpê, koma dehpiyan (Decapoda), komeke canewerên avî ji qalikdaran (Crustacea) û ji çîna qalikdarên nerm (Malacostraca) ku pir cins û cureyên nas wek kerevîd (Astacus) yan îstakoz, kevjal, kevjalk, canberî û gelekên din. Koma dehpiyan (Decapoda) ji nêzî 15000 cure di hindir 2700 cins da hene li hemû deryayên Cîhanê dijîn û teve nêzî 3300 cureyên fosîlan.
Hà (蝦) sê siŏh cṳ̄ng ciék-ciĕ dông-ŭk. Hà-iù cêu sê kék hà có̤ gì.
Kamba ni wanyama wa faila Arthropoda na oda Decapoda (kutoka Kiyanuni Δεκάποδα: δέκα = kumi, πούς, ποδός = mguu), lakini spishi za oda ya chini Brachyura huitwa kaa. Spishi ndogo huwa na majina kama uduvi, duvi, kijino na ushimbu.
Mwili wa kamba una sehemu mbili: kefalotoraksi (kichwa na kidari vilivyoungana) na fumbatio. Kwa hivyo kamba wana miguu kumi, jozi tano za viungo vya kefalotoraksi, vinavyoitwa pereiopodi pia. Lakini kila pingili ya mwili inaweza kuwa na jozi ya viungo, ijapokuwa vingine vimepotea katika spishi nyingi. Vile vya kichwa ni vipapasio vidogo na vikubwa, mandibuli na maxilla za kwanza na za pili. Jozi ya kwanza ya miguu inabeba magando, pengine madogo pengine makubwa. Kidari kinabeba jozi tatu za viungo mbele ya miguu ambavyo vinaitwa maxillipedi. Viungo hivi vinasaidia kwa kula.
Fumbatio inabeba idadi mbalimbali za viungo vinavyoitwa pleopodi na ambovyo vinatumika kwa kuogelea na kuatamia mayai. Kwa spishi nyingine jozi ya kwanza, na pengine jozi ya pili pia, ya madume imetoholeka ili kumwekea jike manii. Viungo vya pingili ya mwisho huitwa uropodi na mwishoni kwa fumbatio kuna telsoni. Uropodi na telsoni pamoja zinaumba kipepeo cha mkia kinachotumika kwa kutimuka kikikunjwa kwa kasi.
Dendrobranchiata/Aristeidae (Kamba mwekundu mkubwa, Aristaeomorpha foliacea)
Dendrobranchiata/Penaeidae (Kamba wa Japani, Marsupenaeus japonicus)
Dendrobranchiata/Penaeidae (Kambamti mkubwa, Penaeus monodon)
Pleocyemata/Palinuridae (Kambamawe mkuki, Linuparus somniosus)
Pleocyemata/Palinuridae (Kamba mwani, Panulirus ornatus)
Pleocyemata/Palinuridae (Kamba kijiwe, Panulirus penicillatus)
Pleocyemata/Palinuridae (Kambakurabu, Panulirus versicolor)
Pleocyemata/Scyllaridae (Kamba-mzuka butu, Scyllarides squammaosus)
Kamba ni wanyama wa faila Arthropoda na oda Decapoda (kutoka Kiyanuni Δεκάποδα: δέκα = kumi, πούς, ποδός = mguu), lakini spishi za oda ya chini Brachyura huitwa kaa. Spishi ndogo huwa na majina kama uduvi, duvi, kijino na ushimbu.
Mwili wa kamba una sehemu mbili: kefalotoraksi (kichwa na kidari vilivyoungana) na fumbatio. Kwa hivyo kamba wana miguu kumi, jozi tano za viungo vya kefalotoraksi, vinavyoitwa pereiopodi pia. Lakini kila pingili ya mwili inaweza kuwa na jozi ya viungo, ijapokuwa vingine vimepotea katika spishi nyingi. Vile vya kichwa ni vipapasio vidogo na vikubwa, mandibuli na maxilla za kwanza na za pili. Jozi ya kwanza ya miguu inabeba magando, pengine madogo pengine makubwa. Kidari kinabeba jozi tatu za viungo mbele ya miguu ambavyo vinaitwa maxillipedi. Viungo hivi vinasaidia kwa kula.
Fumbatio inabeba idadi mbalimbali za viungo vinavyoitwa pleopodi na ambovyo vinatumika kwa kuogelea na kuatamia mayai. Kwa spishi nyingine jozi ya kwanza, na pengine jozi ya pili pia, ya madume imetoholeka ili kumwekea jike manii. Viungo vya pingili ya mwisho huitwa uropodi na mwishoni kwa fumbatio kuna telsoni. Uropodi na telsoni pamoja zinaumba kipepeo cha mkia kinachotumika kwa kutimuka kikikunjwa kwa kasi.
Tienpootign (Decapoda) zyn 'n orde van krêeftachtign in de klasse Malacostraca, woaroender vele gekende soortn lyk de krabbn, krêeftn en geirnoars. De meeste zyn oaseters. D' orde bevat noa schattienge bykans 15.000 soortn in oengeveer 2.700 geslachtn, met oengeveer 3.300 fossiele soortn. Bykan den helt van de soortn zyn krabbn. De geirnoars (3.000 soortn) en Anomura, woaroender heremietkrêeftn en porseleinekrabbn (2.500 soortn), moakn 't grotste deel uut van de reste.
Tienpootign kunn wel 38 anhangsels hèn. Vuuf poar van die anhangsels zyn looppootn (pereopoodn) ip de latste vuuf segmentn van de thorax. By vele tienpootign droagt één poar van die looppootn schoarn. An de voorkant van de pereopoodn zyn der drie poar anhangsels die zorgn vo de voedienge. An de kop zyn der vuuf poar anhangsels, woaroender moenddeeln en antennes. An 't achterlyf zyn der vuuf poar zwempootn, de pleopoodn. Nog e latste poar, die uropoodn genoemd wordn, vormn de steirt t'hope met de telson.
D' orde Decapoda telt recent 14.756 soortn.
Tienpootign (Decapoda) zyn 'n orde van krêeftachtign in de klasse Malacostraca, woaroender vele gekende soortn lyk de krabbn, krêeftn en geirnoars. De meeste zyn oaseters. D' orde bevat noa schattienge bykans 15.000 soortn in oengeveer 2.700 geslachtn, met oengeveer 3.300 fossiele soortn. Bykan den helt van de soortn zyn krabbn. De geirnoars (3.000 soortn) en Anomura, woaroender heremietkrêeftn en porseleinekrabbn (2.500 soortn), moakn 't grotste deel uut van de reste.
Tienpootign kunn wel 38 anhangsels hèn. Vuuf poar van die anhangsels zyn looppootn (pereopoodn) ip de latste vuuf segmentn van de thorax. By vele tienpootign droagt één poar van die looppootn schoarn. An de voorkant van de pereopoodn zyn der drie poar anhangsels die zorgn vo de voedienge. An de kop zyn der vuuf poar anhangsels, woaroender moenddeeln en antennes. An 't achterlyf zyn der vuuf poar zwempootn, de pleopoodn. Nog e latste poar, die uropoodn genoemd wordn, vormn de steirt t'hope met de telson.
Ko e fanga veʻe hongofulu (decapoda), ko e holongā ia mei he ʻuo moʻoni. ʻOku 16 ʻa e ngaahi vaʻe moʻoni ʻo e ʻuo moʻoni, ka ʻoku toe pē 10 ki he ngaahi faʻahinga ʻeni. Ko e toenga, ko e ngaahi vaʻe ʻe ono ʻi muʻa, naʻe nau hoko ʻa e kiʻi 'nima', ʻoku nau tokoni ʻi he maʻu meʻakai (ko e monumanu kai kiki ʻa kinautolu) pea ʻave ki he ngutu. ʻOku lahi ʻa e ngaahi faʻahinga naʻe hoko ʻa e ongo vaʻe ʻi muʻa ki he nifo.
ʻOku vahevaheʻi ʻa e veʻehongofulu ʻi he holongā siʻi ʻe ua:
Ko e fanga veʻe hongofulu (decapoda), ko e holongā ia mei he ʻuo moʻoni. ʻOku 16 ʻa e ngaahi vaʻe moʻoni ʻo e ʻuo moʻoni, ka ʻoku toe pē 10 ki he ngaahi faʻahinga ʻeni. Ko e toenga, ko e ngaahi vaʻe ʻe ono ʻi muʻa, naʻe nau hoko ʻa e kiʻi 'nima', ʻoku nau tokoni ʻi he maʻu meʻakai (ko e monumanu kai kiki ʻa kinautolu) pea ʻave ki he ngutu. ʻOku lahi ʻa e ngaahi faʻahinga naʻe hoko ʻa e ongo vaʻe ʻi muʻa ki he nifo.
ʻOku vahevaheʻi ʻa e veʻehongofulu ʻi he holongā siʻi ʻe ua:
ʻuo iiki (dendrobranchiata) {prawns} pleocyemata holongā siʻi ange: ʻunga (anomura) {hermits} ʻuo (astacidea) {lobsters} paka (brachyura) {crabs} tapatapa (caridea) {shrimp} palinura stenopodidea thalassinideaΤα Δεκάποδα είναι τάξη καρκινοειδών εντός της ομοταξίας Μαλακόστρακα. Περιλαμβάνει τα καβούρια, τους αστακούς, τις γαρίδες και τις καραβίδες. Εκτιμάται ότι περιλαμβάνει 15.000 είδη σε περίπου 2.700 γένη, και έχουν βρεθεί 3.300 απολιθωμένα είδη.[1] Σχεδόν τα μισά από αυτά τα είδη είναι καβούρια, ενώ από τα υπόλοιπα οι μεγαλύτερες ομάδες είναι οι γαρίδες και τα ανόμουρα (όπως οι ερημίτες κάβουρες). Το παλαιότερο απολιθωμένο δεκάποδο είναι ο Παλαιοπαλαιμόν, από το Δεβόνιο.[2]
Όπως υπονοεί και το όνομά τους, όλα τα δεκάποδα έχουν δέκα πόδια, με τη μορφή πέντε ζευγών θωρακικών εξαρτημάτων στα πέντε τελευταία θωρακικά τμήματα. Τα μπροστινά τρία λειτουργούν ως τμήματα του στόματος και γενικά αναφέρονται ως γναθόποδα, τα υπόλοιπα είναι τα περειόποδα. Σε πολλά δεκάποδα, το πρώτο ζεύγος φέρει μεγάλες δαγκάνες. Άλλα εξαρτήματα υπάρχουν στην κοιλιά, με κάθε τμήμα να μπορεί να φέρει ένα ζεύγος πλεόποδων, με τα δύο τελευταία να αποτελούν το ουριαίο πτερύγιο (μαζί με το τέλσον) και αποκαλούνται ουρόποδα.
Τα Δεκάποδα είναι τάξη καρκινοειδών εντός της ομοταξίας Μαλακόστρακα. Περιλαμβάνει τα καβούρια, τους αστακούς, τις γαρίδες και τις καραβίδες. Εκτιμάται ότι περιλαμβάνει 15.000 είδη σε περίπου 2.700 γένη, και έχουν βρεθεί 3.300 απολιθωμένα είδη. Σχεδόν τα μισά από αυτά τα είδη είναι καβούρια, ενώ από τα υπόλοιπα οι μεγαλύτερες ομάδες είναι οι γαρίδες και τα ανόμουρα (όπως οι ερημίτες κάβουρες). Το παλαιότερο απολιθωμένο δεκάποδο είναι ο Παλαιοπαλαιμόν, από το Δεβόνιο.
Όπως υπονοεί και το όνομά τους, όλα τα δεκάποδα έχουν δέκα πόδια, με τη μορφή πέντε ζευγών θωρακικών εξαρτημάτων στα πέντε τελευταία θωρακικά τμήματα. Τα μπροστινά τρία λειτουργούν ως τμήματα του στόματος και γενικά αναφέρονται ως γναθόποδα, τα υπόλοιπα είναι τα περειόποδα. Σε πολλά δεκάποδα, το πρώτο ζεύγος φέρει μεγάλες δαγκάνες. Άλλα εξαρτήματα υπάρχουν στην κοιλιά, με κάθε τμήμα να μπορεί να φέρει ένα ζεύγος πλεόποδων, με τα δύο τελευταία να αποτελούν το ουριαίο πτερύγιο (μαζί με το τέλσον) και αποκαλούνται ουρόποδα.
Он буттуу рак сымалдар (лат. Decapoda) — рак сымалдуулардын түркүмү.
Дөө крабдын уз. 3 .иге, Мадагаскар дарыя рагынын тулкусунун уз. 80 смге жетет. Алардын жүрөк сегменттери баштын жаак сегменттери менен биригип өсүп, денеси калканча менен капталган.
Көкүрөгүндөгү алдыңкы 3 жуп буттары жаак-буттарга айланып, азыгын кармоого ылайыктанган. Кийинки 5 жуп буту менен жылат. Аты ушундан улам келип чыккан.
Биринчи 3 жуп басуучу буттарынын учунда кыпчууру болот. Курсак буттары сууда сүзүү, кээ бирлеринде көбөйүү функциясын аткарат.
Айрым жыныстуу; эркеги ургаачысынан чоң жанa күчтүү. Жумурткадан личинка же кай бирлеринен кичине рак чыгат. Бул түркүмдө 8500 түр белгилүү, негизинен тузсуз сууда ж-a кургакта жашайт. Россия жана КМШ өлкөлөрүндө деңиздер түрлөргө бай. Алар өсүмдүк жанa омурткасыздар менен азыктанып, өздөрү — балыктар менен калак буттуулардын жеми.
Он буттуу рак сымалдар (лат. Decapoda) — рак сымалдуулардын түркүмү.
Дөө крабдын уз. 3 .иге, Мадагаскар дарыя рагынын тулкусунун уз. 80 смге жетет. Алардын жүрөк сегменттери баштын жаак сегменттери менен биригип өсүп, денеси калканча менен капталган.
Көкүрөгүндөгү алдыңкы 3 жуп буттары жаак-буттарга айланып, азыгын кармоого ылайыктанган. Кийинки 5 жуп буту менен жылат. Аты ушундан улам келип чыккан.
Биринчи 3 жуп басуучу буттарынын учунда кыпчууру болот. Курсак буттары сууда сүзүү, кээ бирлеринде көбөйүү функциясын аткарат.
Айрым жыныстуу; эркеги ургаачысынан чоң жанa күчтүү. Жумурткадан личинка же кай бирлеринен кичине рак чыгат. Бул түркүмдө 8500 түр белгилүү, негизинен тузсуз сууда ж-a кургакта жашайт. Россия жана КМШ өлкөлөрүндө деңиздер түрлөргө бай. Алар өсүмдүк жанa омурткасыздар менен азыктанып, өздөрү — балыктар менен калак буттуулардын жеми.
Li 
