She billey ee airnag, as fo-ghooie phlumbis. Ta messyn drupagh yn-ee eck, as soo as gleihagh jeant jeu. Ta ny liggaryn jeneeve as slivovitz jeant jeu myrgeddin.
Ta messyn oochrooagh eck. Ta'n crackan oc gorrym dorraghey dys plooreenagh, as y feill oc buigh-ghlass. T'ad gollrish airnyn, agh t'adsyn ny sloo as crackan jiarg-gorrym ny buigh oc. Ta'n crackan oc geayragh, as myr shen, cha nel ad goll er ee myr t'ad dy cadjin.
Ta blaaghyn beggey baney eck.
She billey ee airnag, as fo-ghooie phlumbis. Ta messyn drupagh yn-ee eck, as soo as gleihagh jeant jeu. Ta ny liggaryn jeneeve as slivovitz jeant jeu myrgeddin.
Ta messyn oochrooagh eck. Ta'n crackan oc gorrym dorraghey dys plooreenagh, as y feill oc buigh-ghlass. T'ad gollrish airnyn, agh t'adsyn ny sloo as crackan jiarg-gorrym ny buigh oc. Ta'n crackan oc geayragh, as myr shen, cha nel ad goll er ee myr t'ad dy cadjin.
Ta blaaghyn beggey baney eck.
She lus eh plumbis glass (Prunus domestica italica) 'sy chynney Prunus. Ta faggys-mooinjerys eddyr echey as plumbissyn. T'eh cur magh droopyn runtey buighey-ghlassey yn-ee.
She lus eh plumbis glass (Prunus domestica italica) 'sy chynney Prunus. Ta faggys-mooinjerys eddyr echey as plumbissyn. T'eh cur magh droopyn runtey buighey-ghlassey yn-ee.
Psowica[3] (Prunus domestica subsp. insititia) jo bom ze swójźby rožowych rostlinow (Rosaceae). Druge serbske mě jo psowa sliwa[3].
Psowica (Prunus domestica subsp. insititia) jo bom ze swójźby rožowych rostlinow (Rosaceae). Druge serbske mě jo psowa sliwa.
El rainne-gleude (in frinsé : reine-claude) ch'est un dsous-groupe d'variétés d'chés preunes.
La reine-claude a été « créée » in Franche suite à l'découverte d'eune preune vérte su un arbe importé d'Azi.
Chés preunes-lo ont été lonmées à partir dech nom del bionne rainne ( Claude d'Franche (1499-1524), femme de Franchoé Ier ).
Il y o =
et pi étou chés rainne-gleudes d'Althan, d'Écully, éd Lawrence Gage, ...
El rainne-gleude (in frinsé : reine-claude) ch'est un dsous-groupe d'variétés d'chés preunes.
La reine-claude a été « créée » in Franche suite à l'découverte d'eune preune vérte su un arbe importé d'Azi.
Chés preunes-lo ont été lonmées à partir dech nom del bionne rainne ( Claude d'Franche (1499-1524), femme de Franchoé Ier ).
Ringelaote of Rèngelaote (reine claude) is 'n awt proemeras. De Limburgse naam is ’n verbastering van de in Nederlandj en Belsj algemein gangbare naam reine claude. Dit proemeras sjtamt vermoedelik oet de 16e eëuw en besjteit in versjillende variante, wó-onger Reine Claude d'Althann, Reine Claude d'Oullins en Reine Claude Verte. De proem is in roaj en greun variëteite verkriegbaar en wirt ouch gebruuk es basis veur limmenadesjroap of ranja. Ze zint ouch heël gesjik veur 't make van confiture.
De proem óntleënt ziene naam aan keuningin Claude, de echgenote van Frans I van Frankriek.
De tied dat de proem riep is óm geplök te waere, varieert van hauf augustus pès eindj augustus. 't Is 'n relatief klein proem. 't Formaat van de proem ligk tösje de 32 en 42 mm in doorsjnee. De buim wo-aan ze greuje zint middelmatig tot vriej hoag (haufsjtam en hoagsjtam).
In Limburg zint dees proemebuim vriewaal heëlemaol verdwene, mèr allewiel waere ze weer sjteeds meë in ’t landjsjap waargenómme.
De ringelaot
is inderdaod
de paerel van de proem
Ringelaote of Rèngelaote (reine claude) is 'n awt proemeras. De Limburgse naam is ’n verbastering van de in Nederlandj en Belsj algemein gangbare naam reine claude. Dit proemeras sjtamt vermoedelik oet de 16e eëuw en besjteit in versjillende variante, wó-onger Reine Claude d'Althann, Reine Claude d'Oullins en Reine Claude Verte. De proem is in roaj en greun variëteite verkriegbaar en wirt ouch gebruuk es basis veur limmenadesjroap of ranja. Ze zint ouch heël gesjik veur 't make van confiture.
De proem óntleënt ziene naam aan keuningin Claude, de echgenote van Frans I van Frankriek.
De tied dat de proem riep is óm geplök te waere, varieert van hauf augustus pès eindj augustus. 't Is 'n relatief klein proem. 't Formaat van de proem ligk tösje de 32 en 42 mm in doorsjnee. De buim wo-aan ze greuje zint middelmatig tot vriej hoag (haufsjtam en hoagsjtam).
In Limburg zint dees proemebuim vriewaal heëlemaol verdwene, mèr allewiel waere ze weer sjteeds meë in ’t landjsjap waargenómme.
De Ringlo, aa Ringlodn oda Reneklodn (dt. Edel-Pflaume)[1] san a Obsd, genaua, a Obst mid Kean und botanisch a Untaoart vo da Zwetschgn [dt. Pflaume]. Se wean efda mit de Kriachal [dt. Kriechen-Pflaume] und mid de Mirabelln vawechsld, de alladings ned gar a so saua san und zumindesd zum Tei leichda vom Kean gengan.
S woat Ringlo kimmt ausm Franzesischn, und zwar vo Reine Claude (Kinegin Claude). Des hoaßt, das de Pflaamasortn benannt is nach da Frau vom Kini Franz I. vo Frankreich. S franzesische Reineclaude is im Schriftdaetschn zu Reneclaude wordn und im Boareschn eben zu Ringlo, a Woat, des awa ned iwaroen vowendt wird; sondern ma sagt aa (weiße) Pflaam.
De Pflanzn, an deara Ringlo wachsn, is a Ringlo-Baam oda, weis meisdns ned so grouß wead, a Ringlo-Staun. De Staun hod längliche Bladdln und koane Staachen. Adiam findt ma Ringlo-Staun aa ois hoibwuide Heckn.
Ringlo san meisdns so Mitte August reif. Oa oanzeine Staun drogt in guade Jahr ofdmois guad üba an Zendna Ringlo, de meisdns oafach zum eandn san, weisa si oafach owaschüddln lassn. Ringlo seïba san ned bsondas grouß (heïgsdns moi so grouß wia a Zwedschgn), zimlich rund und meisdns geïb oda roud. Bsondas de geïbn gengan ofd schlechd vom Kean, desweng mengs vui Leid ned vaarba'n. Siaß sans olle, a wengal saua aba aa.
Noamalaweis weggd ma Ringlo ei und machd an Dauch draus. Weis adiam so schlechd vom Kean gengan, kommas aa zu am Mamalad vakocha, wo ma d'Kean hindnoch no außadoa ko. Wos ganz wos feins is aa a Griachal-Likör, dea (wenn'a guad g'machd is) rechd hindafotzig is, wei'a obirinn'd wia Wossa.
De Ringlo, aa Ringlodn oda Reneklodn (dt. Edel-Pflaume) san a Obsd, genaua, a Obst mid Kean und botanisch a Untaoart vo da Zwetschgn [dt. Pflaume]. Se wean efda mit de Kriachal [dt. Kriechen-Pflaume] und mid de Mirabelln vawechsld, de alladings ned gar a so saua san und zumindesd zum Tei leichda vom Kean gengan.
Réngglott ass d'Fruucht vum Réngglottebam.
De wichter (Latyn: Prunus domestica subspecies insititia) of Wâldprom, is de Fryske foarm fan de saneamde Giele Kroaskesprom. Dy heart dêrom ta de ûndersoarte Kroaskesprom fan de kultuerprom. De beam bloeit al yn april en de fruchten binne ein augustus ryp. De wichters kleurje fan grien nei giel en de wankjes hawwe in blos mei brune spruten. De foarm is rûn en lyts, ek de pitten binne rûn. Der sitte toarnen oan de tûken. De plant fermearderet him troch woartelopslach. Dat de útrinners binne (genetysk) gelyk oan de beam. At in beam dea giet stiet der meast alwer in nijenien klear. De wichter is al tige âld, yn terpfuotten binne oerbliuwsels fan wichters fûn.
Benammen De Wâlden hawwe noch wichterbeammen. Stifting De Wâldfrucht yn Bûtenpost besiket de wichter opnij omtinken te jaan. Minsken mei in wichter wurde frege om wichters ta foldwaan fan de Stifting Fruit te jaan. In meiwurker fan Wâldfrucht makket der dan sjem, ranje, wyn en kompôte fan. Yn 2008 is de wichter útroppen ta streekprodukt. De ferwurkingsprodukten fan erkende streekprodukten moatte foar 51% út de eigen streek komme en ek bûten de eigen krite ferkocht wurde. Oare streekprodukten binne de Giele Wâldbean, de Leverkleurige Bean, de Reade Krobbe en it Wâldgieltsje (jirpel).
De wichter (Latyn: Prunus domestica subspecies insititia) of Wâldprom, is de Fryske foarm fan de saneamde Giele Kroaskesprom. Dy heart dêrom ta de ûndersoarte Kroaskesprom fan de kultuerprom. De beam bloeit al yn april en de fruchten binne ein augustus ryp. De wichters kleurje fan grien nei giel en de wankjes hawwe in blos mei brune spruten. De foarm is rûn en lyts, ek de pitten binne rûn. Der sitte toarnen oan de tûken. De plant fermearderet him troch woartelopslach. Dat de útrinners binne (genetysk) gelyk oan de beam. At in beam dea giet stiet der meast alwer in nijenien klear. De wichter is al tige âld, yn terpfuotten binne oerbliuwsels fan wichters fûn.
Η δαμασκηνιά (επιστ. ονομ.: Prunus domestica) είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο, φυλλοβόλο δέντρο και ανήκει στο γένος Προύμνη (Prunus), στην οικογένεια των Ροδοειδών (Rosaceae), και είναι αδελφικό δέντρο με την κορομηλιά. Ιθαγενές φυτό των χωρών του βορείου ημισφαιρίου κατάγεται από τις περιοχές της Κασπίας θάλασσας. Ως αρχαίο δέντρο αναφέρεται από τον Θεόφραστο σαν προύμνη εξ ου και η επιστημονική του ονομασία Prunus.
Σήμερα καλλιεργείται ευρέως στην Ευρώπη από το βορρά μέχρι το νότο, την Ασία και τη Βόρειο Αμερική.
Το δέντρο φτάνει σε ύψος τα 12 μέτρα, έχει πλούσιο ριζικό σύστημα αλλά επιπόλαιο όπως οι κορομηλιές. Οι ανθοφόροι οφθαλμοί του φέρουν 2-3 άνθη. Ο καρπός της δαμασκηνιάς είναι το δαμάσκηνο. Δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα προσαρμογής στο κλίμα ή στο έδαφος και είναι ανθεκτική στο ψύχος, ακόμα και για τα άνθη της. Πολλαπλασιάζεται με εμβολιασμό ροδακινιάς ή αμυγδαλιάς και φυσικά του συγγενικού της φυτού της κορομηλιάς. Χρειάζεται αραίωμα των καρπών της έτσι ώστε να αυξηθεί η ποσότητα παραγωγής και να μην σπάσουν τα κλαδιά από το βάρος.
Στην Ελλάδα καλλιεργείται η Σκοπελίτικη ποικιλία και τα δαμάσκηνα που βγάζει προορίζονται για ξήρανση. Επίσης συνηθίζεται να λέγεται δαμασκηνιά και η μπουρνελιά, όμως στην πραγματικότητα διαφέρουν από το σχήμα και χρώμα των καρπών τους. Οι κύριες περιοχές καλλιέργειας είναι η Θεσσαλία, το νησί Σκόπελος, η Στερεά Ελλάδα, η Μακεδονία και η Θράκη.
Οι Ευρωπαϊκές δαμασκενιές έχουν φρούτα με σάρκα που αποσπάται εύκολα από το κουκούτσι. Στην ομάδα ανήκουν οι ποικιλίες, που καλλιεργούνταν ανέκαθεν στην Ευρώπη, και που οι περισσότερες είναι κατάλληλες τόσο για νωπή κατανάλωση, όσο και για αποξήρανση και για παραγωγή μαρμελάδας και χυμών. Μερικές από αυτές τις ποικιλίες είναι:
Οι Ιαπωνικές δαμασκηνιές είναι πιο παραγωγικές από τις ευρωπαϊκές. Τα φρούτα καταναλώνονται αποκλειστικά νωπά και έχουν σάρκα, που είναι προσκολλημένη στο κουκούτσι. Κάποιες από τις ποικιλίες της είναι:
Η δαμασκηνιά (επιστ. ονομ.: Prunus domestica) είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο, φυλλοβόλο δέντρο και ανήκει στο γένος Προύμνη (Prunus), στην οικογένεια των Ροδοειδών (Rosaceae), και είναι αδελφικό δέντρο με την κορομηλιά. Ιθαγενές φυτό των χωρών του βορείου ημισφαιρίου κατάγεται από τις περιοχές της Κασπίας θάλασσας. Ως αρχαίο δέντρο αναφέρεται από τον Θεόφραστο σαν προύμνη εξ ου και η επιστημονική του ονομασία Prunus.