dcsimg

Rogatek (roślina) ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src=
Zbiorowisko rogatka sztywnego w rzece Drawie w Złocieńcu

Rogatek (Ceratophyllum L.) – rodzaj roślin w rodzinie rogatkowatych. Jest jedynym żyjącym rodzajem tej rodziny. W zależności od ujęcia systematycznego zaliczanych jest tu od 3[3] do wielu gatunków[3]. Według The Plant List po weryfikacji wszystkich taksonów w obrębie tego rodzaju wyróżnić należy cztery gatunki[4][5]. Rośliny te spotykane są w wodach słodkich na całym świecie z wyjątkiem obszarów okołobiegunowych[3][5]. Nie mają większego znaczenia ekonomicznego. Bywają uprawiane w akwariach i zbiornikach wodnych do natleniania wody. Bywają też problematyczne gdy w miejscach ekspansji lub inwazji intensywnie się rozrastają utrudniając przepływ wód w kanałach żeglugowych lub zasilających elektrownie wodne[5]. Rośliny zapylane są przez wodę (hydrogamia) i nasiona przenoszone są także przez wodę[5].

Morfologia

Pokrój
Hydrofity całkowicie zanurzone w wodzie, o pędach długości do 80 cm, pozbawione korzeni, formujące pąki zimujące[3].
Liście
Silnie podzielone (1-4 razy), często sztywne i kruche[6], na brzegu ząbkowane. Wyrastają w okółkach po 6-8[3].
Kwiaty
Drobne, siedzące w kątach liści. Wsparte są okółkiem 8–15 równowąskich przysadek[5]. Kwiaty są jednopłciowe – w kolejnych węzłach rozwijają się przemiennie kwiaty męskie i żeńskie[3]. Kwiaty męskie występują skupione w główkach, kwiaty żeńskie – pojedynczo[1]. Pozbawione są okwiatu. Pręciki w liczbie (3) 10–20 (50) wyrastają spiralnie[3][5]. Pylniki są siedzące, otwierają się pęknięciami, łącznik między nimi jest przedłużony[5]. Zalążnia jest górna, utworzona z jednego owocolistka, zwieńczona wydłużoną szyjką z niewielkim, siedzącym znamieniem[3][5].
Owoce
Orzeszki z 2-3 kolcami i trwałą szyjką słupka[5], zawierające pojedyncze nasiona[3].

Systematyka

Rodzaj z monotypowej rodziny rogatkowatych, mającej niejasną pozycję w systemie. Analizy molekularne wskazują najczęściej jej siostrzaną pozycję w stosunku do dwuliściennych właściwych eudicots. Z drugiej strony istnieją skamieniałości przedstawiające rośliny o pośrednich cechach między rogatkowatymi i zieleńcowcami Chloranthales[5]. Niektóre dane wskazują na to, że takson wyodrębnił się z okrytonasiennych przed rozdzieleniem linii rozwojowych dwuliściennych właściwych i jednoliściennych, ewentualnie, że rogatki stanowią klad bazalny w obrębie jednej lub drugiej z tych linii rozwojowych[3].

Synonimy taksonomiczne[2]

Dichotophyllum Moench, Hydroceratophyllon Séguier, Revatophyllum Röhling

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj należący do rodziny rogatkowatych (Ceratophyllaceae Gray ), rzędu rogatkowców, kladu magnoliowych w obrębie okrytonasiennych[1]. Pozycja filogenetyczna rodzaju i rodziny jest problematyczna.

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), klasa Piperopsida Bartl., podklasa Nelumbonidae Takht., nadrząd Ceratophyllanae Takht. ex Reveal & Doweld, rząd rogatkowce (Ceratophyllales Bisch.), rodzina rogatkowate (Ceratophyllaceae Gray), podrodzina Ceratophylloideae (Gray) Arn., plemię Ceratophylleae Dumort., rodzaj rogatek (Ceratophyllum L.)[7].

Wykaz gatunków

Wyróżnianych są cztery gatunki (według niektórych źródeł nawet 30 na skutek podnoszenia do rangi gatunku jednostek niższej rangi)[4]:

Przypisy

  1. a b c Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2009-06-02].
  2. a b c Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-23].
  3. a b c d e f g h i j Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 385. ISBN 0-333-74890-5.
  4. a b Ceratophyllum. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-12-26].
  5. a b c d e f g h i j Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 212. ISBN 978-1-842466346.
  6. Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.
  7. Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Ceratophyllum (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-23].
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Rogatek (roślina): Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Zbiorowisko rogatka sztywnego w rzece Drawie w Złocieńcu

Rogatek (Ceratophyllum L.) – rodzaj roślin w rodzinie rogatkowatych. Jest jedynym żyjącym rodzajem tej rodziny. W zależności od ujęcia systematycznego zaliczanych jest tu od 3 do wielu gatunków. Według The Plant List po weryfikacji wszystkich taksonów w obrębie tego rodzaju wyróżnić należy cztery gatunki. Rośliny te spotykane są w wodach słodkich na całym świecie z wyjątkiem obszarów okołobiegunowych. Nie mają większego znaczenia ekonomicznego. Bywają uprawiane w akwariach i zbiornikach wodnych do natleniania wody. Bywają też problematyczne gdy w miejscach ekspansji lub inwazji intensywnie się rozrastają utrudniając przepływ wód w kanałach żeglugowych lub zasilających elektrownie wodne. Rośliny zapylane są przez wodę (hydrogamia) i nasiona przenoszone są także przez wodę.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL