Ciprino esas granda omnivora nesala aquo fisho kun verda bruna dorso e brunatra ventro qua vivas en lenta fluo o lago. Lua boko, kun barbeti, povas alongar vers avan.
Ol defensas multa en ligno-pesko.
---
Amélie Nothomb prizentas en romano Tubi-metafiziko quale Chinani konsideras ciprino kom simbolo per kurajo e persevero.
The common cairp, European cairp or simply cairp (Cyprinus carpio) is a widespread freshwatter fish o eutrophic watters in lochs an lairge rivers in Europe an Asie.[2][3] The native wild populations are conseedert vulnerable tae extinction bi the IUCN,[1] but the species haes an aa been domesticatit an introduced intae environs warldwide, an is eften conseedert a destructive invasive species,[2] bein includit in the leet o the warld's 100 warst invasive species. It gies its name tae the cairp faimily Cyprinidae.
The common cairp, European cairp or simply cairp (Cyprinus carpio) is a widespread freshwatter fish o eutrophic watters in lochs an lairge rivers in Europe an Asie. The native wild populations are conseedert vulnerable tae extinction bi the IUCN, but the species haes an aa been domesticatit an introduced intae environs warldwide, an is eften conseedert a destructive invasive species, bein includit in the leet o the warld's 100 warst invasive species. It gies its name tae the cairp faimily Cyprinidae.
Càrpe (Cyprinus carpio)
càrpéte (carpeau in frinsé)
Tekst üüb Öömrang Di karp (Cyprinus carpio) as en bianfask, di uun swetweeder lewet. Hi woort miast uun sian aptaanj an uun a wonter uffasket. För fölen as di karp en festmial tu Jul. Wil karper san raar wurden.
Di karp (Cyprinus carpio) as en bianfask, di uun swetweeder lewet. Hi woort miast uun sian aptaanj an uun a wonter uffasket. För fölen as di karp en festmial tu Jul. Wil karper san raar wurden.
De Charpfe (Cyprinus carpio; alemanischi Näme) isch e aapassigsfääige Süesswasserfisch, wo s i verschidnigste Zuchtforme gitt.
De Charpfe isch e groosse braite Fisch mit groosse Schuppe, wo verschide gfärbt sii cha. Er hett e chliine Chopf und vier Bartle a de Oberlippe. D Flosse sind eener dunkel gfärbt. Sini langi Ruggeflosse isch relativ schmaal. Charpfe wered 40 bis 80 cm grooss, selte aber au öber ai Meeter.
De Charpfe chunnt uursprüngli us Piet rund um s Schwarze Meer, s Chaspische Meer und um de Aralsee. Er mag warmi langsaami Flüüssgwässer und tüüffi Standgwässer, wo vili Wasserpflanze wachset und e waiche schlammige Grund hend. Er isch im Hochmittelalter as e bliebte Zuchtfisch öber ganz Europa verbraitet wore und werd drum bsunders i Taich und Fischwaier ghalte. Hütt git s meriri Zuchtforme, wo us em wilde Donaucharpfe züchtet wore sind: de Schuppecharpfe, Spiegelcharpfe, Zilecharpfe oder de Ledercharpfe, wo kai Schuppe hett. De Wildcharpfe cha dör die Zuchtforme gföördet were, wenn si uusbrechet und Parasite verschleppet.
De Charpfe isch e Bodefisch wo im waiche Grund noch Insektelaarfe, Schnegge und Würmer suecht. Ghait d Wassertermperatur under 7 Grad fallt er in e Winterstarri.
D Laichzitt isch vom Mai bis in Juli, wenn d Wassertemperatur öber 18 Grad stiigt. S Wiibli lait denn a flache Stele zwöschet 40 Tuusig und zwoo Millione Aier, wo a Wasserpflanze chlebe bliibet. D Laarfe schlüüffet nocht drai bis sechs Taag und lebet vo Plankton und Rädertierli. Charpfe wered zwöschet zwai und föfi gschlechtsriiff und chönd 50 Joor alt were.
De Charpfe (Cyprinus carpio; alemanischi Näme) isch e aapassigsfääige Süesswasserfisch, wo s i verschidnigste Zuchtforme gitt.
Krapi është peshk i ujërave të ëmbla që jeton në shumicën e lumenjve dhe liqeneve të Shqipërisë. Bën pjesë në familjen Cyprinidae, një familje ku bëjnë pjesë shumë lloje të tjera krapi. Krapi i zakonshëm njihet me emrin Cyprinus carpio. Ne Shqipëri lloje te te njëjtës familje peshku njihen me emra : Omur, Ballgjere etj.
Origjina e Krapit është nga Azia e Vogël, Kina (ku është shume i famshëm) dhe Europa Lindore. Ne Vendin tone është futur nga Romaket te cilët e kultivonin. Duke pasur parasysh aftësinë për tu adoptuar, tashme mund te konsiderohet specie autoktone. Gjendet ne te gjithë Evropën. Rritet ne ujera te ëmbla, jo te ftohta, te lumenjve me rrjedhje te ngadalte dhe te liqeneve. Përshtatet ne çdo ambient, edhe ne ata qe janë organikisht te ndotur. Futet ne 100 speciet invasive me te dëmshme te botes.
Është peshk gjithçkangrënës, dhe ushqehet kryesisht me alga, bimë ujore, krimba, kërminj e gjallesa të tjera ujore. Mund të arrijë përmasa prej 100–110 cm dhe peshë prej 15–20 kg. Në Shqipëri, krapi është i përhapur në shumicën e liqeneve të cekëta dhe ato artificiale, por përmasat më të mëdha i arrin në Liqenin e Shkodrës dhe në Liqenin e Fierzës.
Lauk Emas (Cyprinus carpio, basa Inggrisna common carp, lain goldfish) mangrupa lauk darat nu paling sumebar di sakuliah dunya, anggota famili Cyprinidae. Lauk nu asalna ti Asia jeung Éropa ieu bisa tumuwuh nepi ka panjangna 1,2 méter, beurat 37,3 kg), sarta umur 47 taun. Nu liar biasana mah leuwih leutik, paling 20% - 33% ti ukuran maksimum. Koi (鯉魚 dina basa Cina, 錦鯉 dina basa Jepang) mangrupa varietas nu asalna ti Cina, tapi jadi kawentar di Dunya Kulon ngaliwatan Jepang.[1]
Najan toléran kana rupa-rupa kaayaan, lauk emas leuwih resep cicing dina cai nu lega tur tenang, kalawan dasar nu lemes tur ngandung tutuwuhan cai. Di tempat asalna nu iklimna sedeng, lauk ieu resep dina cai nu pH-na 7-7,5, kasadahan 10-15 dGH, sarta hawa 3-24°C. Lauk ieu karesepna ngagorombol, paling henteu limaan.
Lauk emas mangrupa omnivora nu ngahakan naon baé nu ngaliwat ka hareupeunana, kayaning tutuwuhan cai, serangga, lauk paéh, jeung sajabana. Malah di pilemburan di Indonésia, balong/kulah lauk emas téh mangrupa kokocoran limbah rumah tangga.
Sakali endogan, lauk emas bisa ngaluarkeun 300.000 endog.
Lauk Emas (Cyprinus carpio, basa Inggrisna common carp, lain goldfish) mangrupa lauk darat nu paling sumebar di sakuliah dunya, anggota famili Cyprinidae. Lauk nu asalna ti Asia jeung Éropa ieu bisa tumuwuh nepi ka panjangna 1,2 méter, beurat 37,3 kg), sarta umur 47 taun. Nu liar biasana mah leuwih leutik, paling 20% - 33% ti ukuran maksimum. Koi (鯉魚 dina basa Cina, 錦鯉 dina basa Jepang) mangrupa varietas nu asalna ti Cina, tapi jadi kawentar di Dunya Kulon ngaliwatan Jepang.
Najan toléran kana rupa-rupa kaayaan, lauk emas leuwih resep cicing dina cai nu lega tur tenang, kalawan dasar nu lemes tur ngandung tutuwuhan cai. Di tempat asalna nu iklimna sedeng, lauk ieu resep dina cai nu pH-na 7-7,5, kasadahan 10-15 dGH, sarta hawa 3-24°C. Lauk ieu karesepna ngagorombol, paling henteu limaan.
Lauk emas mangrupa omnivora nu ngahakan naon baé nu ngaliwat ka hareupeunana, kayaning tutuwuhan cai, serangga, lauk paéh, jeung sajabana. Malah di pilemburan di Indonésia, balong/kulah lauk emas téh mangrupa kokocoran limbah rumah tangga.
Sakali endogan, lauk emas bisa ngaluarkeun 300.000 endog.
Lī-ngṳ̀ (鯉魚) sê siŏh cṳ̄ng ngṳ̀.
Masîpank (Cyprinus carpio), cureyekî masiyan ku li ava bendavên Kurdistanê tê dîtin. Li gelek welatên Ewropayî mîna Almaniya, Austriya, Çêkiya û Poloniyayê goştê masîpankan xwarineke gelek ecibandî ye.
Masîpank (Cyprinus carpio), cureyekî masiyan ku li ava bendavên Kurdistanê tê dîtin. Li gelek welatên Ewropayî mîna Almaniya, Austriya, Çêkiya û Poloniyayê goştê masîpankan xwarineke gelek ecibandî ye.
Tāi-á (ha̍k-miâ: Cyprinus carpio)
Zogʻora baliq (Cyprinus carpio) (sazan) — karpsimonlar oilasiga mansub tur. Uz. 50—60 sm (baʼzan 1 m gacha), vazni 1,8—4,5 kg (baʼzan 16 kg va undan ortiqroq). Ogʻzi boshining pastki tomonida. Suzgich qanotlari qizgʻish tovlanib turadi. Orka va anal suzgichlarida bittadan tishli suyak nurlari, yuqori labi va ogʻzi chetlarida bir juftdan moʻylovlari boʻladi. Oʻrta, Qora, Azov, Kaspiy va Orol dengizlari hamda Tinch okean havzalariga qarashli dare va koʻllarda, shuningdek, Sirdaryo, Amurdaryo, Zarafshon va Murgʻob daryolarida tarqalgan. Areal chegarasida Yevropa zogʻora baligʻi (Zogʻora baliq carpio), orol zogʻora baligʻi (Zogʻora baliq aralensis), amur-xitoy zogʻora baligʻi (Zogʻora baliq haematopterus) va Vyetnam zogʻora baligʻi (Zogʻora baliq viridiviolaceus) deb ataladigan 4 kenja turdan iborat. Jan. dengizlarga quyiladigan daryolarda yarim oʻtkinchi guruhlarni hosil qiladi; den-gizning dare quyiladigan joylarida yashaydi. Tuxum qoʻyish uchun daryoga koʻtariladi. 2—5 yoshida jinsiy voyaga yetadi. 98 mingdan 1,8 mln. gacha uvildiriq tashlaydi. Apr. — iyul oylarida tuxum qoʻyadi. Yelimsimon tuxumlari oʻsimliklarga yopishib turadi. Yosh baliqchalar, zooplankton, voyaga yetgan davrida bentosdati oʻsimliklar va hasharotlar lichinkasi bilan oziklanadi. Goʻshti shirin va seryogʻligidan koʻplab ovlanadi, suv havzalarida boqiladi. Xonakilashtirilgan 3. b. karp deyiladi.[1]
Zogʻora baliq (Cyprinus carpio) (sazan) — karpsimonlar oilasiga mansub tur. Uz. 50—60 sm (baʼzan 1 m gacha), vazni 1,8—4,5 kg (baʼzan 16 kg va undan ortiqroq). Ogʻzi boshining pastki tomonida. Suzgich qanotlari qizgʻish tovlanib turadi. Orka va anal suzgichlarida bittadan tishli suyak nurlari, yuqori labi va ogʻzi chetlarida bir juftdan moʻylovlari boʻladi. Oʻrta, Qora, Azov, Kaspiy va Orol dengizlari hamda Tinch okean havzalariga qarashli dare va koʻllarda, shuningdek, Sirdaryo, Amurdaryo, Zarafshon va Murgʻob daryolarida tarqalgan. Areal chegarasida Yevropa zogʻora baligʻi (Zogʻora baliq carpio), orol zogʻora baligʻi (Zogʻora baliq aralensis), amur-xitoy zogʻora baligʻi (Zogʻora baliq haematopterus) va Vyetnam zogʻora baligʻi (Zogʻora baliq viridiviolaceus) deb ataladigan 4 kenja turdan iborat. Jan. dengizlarga quyiladigan daryolarda yarim oʻtkinchi guruhlarni hosil qiladi; den-gizning dare quyiladigan joylarida yashaydi. Tuxum qoʻyish uchun daryoga koʻtariladi. 2—5 yoshida jinsiy voyaga yetadi. 98 mingdan 1,8 mln. gacha uvildiriq tashlaydi. Apr. — iyul oylarida tuxum qoʻyadi. Yelimsimon tuxumlari oʻsimliklarga yopishib turadi. Yosh baliqchalar, zooplankton, voyaga yetgan davrida bentosdati oʻsimliklar va hasharotlar lichinkasi bilan oziklanadi. Goʻshti shirin va seryogʻligidan koʻplab ovlanadi, suv havzalarida boqiladi. Xonakilashtirilgan 3. b. karp deyiladi.
Šaran (Cyprinus carpio) je riba iz porodice Cyprinidae. Ima produženo, debelo tijelo potpuno prekriveno krljuštima. Masivna se glava završava ustima s četiri brka, a može se produžiti u obliku cijevi kojom šaran pretražuje i usisava hranu s dna. Jedina leđna peraja ima na početku nazubljenu i posebno oštru zraku.
Prema staništu, boja mu varira od bijelo zlatne do smeđe po leđima, a postaje svjetlija s bakrenim odsjajima po bokovima te završava s više ili manje svijetlim trbuhom.
Čini se da šaran više voli stajaćice ili rijeke sporijeg toka, koje se ljeti jako zagriju. Posebno su mu drage vode bogate vodenom vegetacijom, a podnosi malehni postotak otopljenog oksigena u vodi. U prvim godinama života šarani rado žive u jatu, ali kada ostare veći primjerci pribjegavaju samotnjačkom životu.
Aktivnost šarana je i noćna i dnevna, ali je u svakom slučaju povezana s temperaturom vode. Ako je voda hladna, šaran ograničava svoje kretanje i prehrambenu aktivnost i troši sve manje energije.
Tokom cijelog života šarani se hrane insektima, mekušcima, ali i različitim rastinjem kao što su biljne mladice, sjemenke, korijenje. Neprestano pretražuju mulj do dubine koja zna prelaziti 20 cm. Mladi se hrane planktonom, a stariji mogu postati ako treba i grabljivci odnosno svaštojedi.
Za razmnožavanje, šaranu je potrebna temperatura vode od barem 20°C tokom desetak dana. Čim se dostigne ta temperatura, u nekim vodama već u maju, ali češće u junu ili julu, ženke kreću prema travnatim zonama. Tu polažu od 120.000 do 130.000 jajašaca po kilogramu težine što za ženku od 15 kilograma predstavlja više od 1,8 miliona jajašaca. Mlađ se rađa četiri do pet dana nakon što ih oplode mužjaci.
Carp engleski; Karpfen, Karp njemački; carpa, carpio italijanski; karpa španski ; carpe francuski
Šaran (Cyprinus carpio) je riba iz porodice Cyprinidae. Ima produženo, debelo tijelo potpuno prekriveno krljuštima. Masivna se glava završava ustima s četiri brka, a može se produžiti u obliku cijevi kojom šaran pretražuje i usisava hranu s dna. Jedina leđna peraja ima na početku nazubljenu i posebno oštru zraku.
Prema staništu, boja mu varira od bijelo zlatne do smeđe po leđima, a postaje svjetlija s bakrenim odsjajima po bokovima te završava s više ili manje svijetlim trbuhom.
Ο κυπρίνος ή γριβάδι (ή και σαζάνι, επιστ. ονομασία Cyprinus carpio δηλ. Κυπρίνος ο καρπίων)[2][3] είναι ψάρι του γλυκού νερού με λιπαρή σάρκα. Ανήκει στην οικογένεια των κυπρινίδων, μια μεγάλη ομάδα ψαριών με καταγωγή από την Ασία και την Ευρώπη. Συχνά με τη λέξη κυπρίνος αναφέρονται αδιάκριτα τα ψάρια της οικογένειας των κυπρινίδων. Στην καθομιλουμένη όμως, η λέξη χρησιμοποιείται συνήθως αποκλειστικά για διάφορα είδη μεγαλύτερων κυπρινίδων όπως Cyprinus carpio, Καράσσιος ο καράσσιος (Carassius Carassius), Κτενοφαρυγγόδων η ιδέλλα[4][5] (Ctenopharyngodon idella), Υποφθαλμιχθύς ο αλεστής[6] (Hypophthalmichthys molitrix) και Υποφθαλμιχθύς ο ευγενής (Hypophthalmichthys nobilis), ενώ οι λέξεις γριβάδι ή σαζάνι αναφέρονται κυρίως στο πρώτο και ειδικότερα στον ευρωπαϊκό κυπρίνο (Cyprinus carpio carpio- Κυπρίνος ο κάρπιος ο κάρπιος).
Ο κυπρίνος για αιώνες αποτέλεσε σημαντική τροφή για τον άνθρωπο, καθώς και δημοφιλές διακοσμητικό ψάρι, όπως τα διάφορα χρυσόψαρα και η ποικιλία οικόσιτων κυπρίνων (Cyprinus carpio), γνωστή ως koi. Συνακόλουθα, ο κυπρίνος έχει εισαχθεί σε διάφορα μέρη, αν και με ανάμεικτα αποτελέσματα. Ο πληθυσμός των γριβαδιών στο φυσικό τους περιβάλλον θεωρείται πως απειλείται με εξαφάνιση, αν και έχουν αναπτυχθεί ιχθυοκαλλιέργειες του είδους σε διάφορα υδάτινα περιβάλλοντα παγκοσμίως και συχνά θεωρείται χωροκατακτητικό, ιδιαίτερα επιθετικό και αδηφάγο. Συμπεριλαμβάνεται στα 100 πιο χωροκατακτητικά είδη παγκοσμίως και σε όλο τον κόσμο δαπανώνται μεγάλα ποσά χρημάτων για τον έλεγχό του.
Η γεωγραφική θέση της Ιουδαίας την περίοδο από την κατάρρευση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μέχρι τις Σταυροφορίες (600 μ.Χ. - 1000 μ.Χ.) έδωσε τη δυνατότητα στους Ιουδαίους να ελέγχουν το εμπόριο που αναπτύχθηκε μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Εβραίοι έμποροι της εποχής (Radhanites) μετέφεραν από την Κίνα στην Ευρώπη τον κυπρίνο, τον οποίο καλλιέργησαν και διέδωσαν ιδιαίτερα οι Ασκεναζίτες. Ο κυπρίνος έγινε στους Ασκεναζίτες το κυρίαρχο ψάρι το Σάββατο, στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη. Αρκετά δημοφιλές έγινε και για τους Σεφαρδίτες που μετακινήθηκαν στα Βαλκάνια και την Τουρκία, αν και όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό ανάμεσα στα άλλα ψάρια της σεφαρδίτικης κουζίνας. Το δημοφιλέστερο πιάτο με ψάρι της εβραϊκής κουζίνας είναι το gefilte fish, στο οποίο χρησιμοποιείται γριβάδι για τη γέμιση quennelle.
Επειδή ο κυπρίνος είναι ψάρι του γλυκού νερού, ήταν εύκολο να μεταφέρεται ζωντανός σε νερό και να πουλιέται φρέσκος. Η εβραϊκή κουζίνα έκανε τον κυπρίνο δημοφιλή στην Ευρώπη, με συνταγές οι οποίες ενσωματώθηκαν στην κουζίνα της Γαλλίας, της Αυστρίας, της Γερμανίας και της Πολωνίας.[7]
Στον Οδηγό Μαγειρικής (Guide Cullinaire) του Αυγούστου Εσκοφιέ συμπεριλαμβάνονται τέσσερις συνταγές για κυπρίνο.[8] Στην Αλσατία ως σήμερα σερβίρεται μια εκδοχή παρόμοια με το Carpe a la Juive aux Raisines, ενώ παραδοσιακά το Πάσχα τρώγεται κυπρίνος ζελέ με πράσινη σάλτσα.
Το gefilte fish στη Γερμανία συνδυάστηκε με το ασπίκ, δίνοντας μια νέα εκδοχή: κυπρίνο γεμιστό με gefilte fish σε ασπίκ.[9]
Στην Πολωνία ο κυπρίνος σερβίρεται παραδοσιακά τηγανιτός (karp smażony) ή ασπίκ στις 24 Δεκεμβρίου, την παραμονή των Χριστουγέννων.[10] Εβραίοι έμποροι μετέφεραν τον κυπρίνο στην Πολωνία και ανέπτυξαν ιχθυοκαλλιέργειες. Αν και ο εβραϊκός πληθυσμός της Πολωνίας υπέστη σημαντική μείωση κατά το Ολοκαύτωμα, πιάτα όπως το karp po żydowsku[σημ. 1] παρέμειναν και ενσωματώθηκαν στην πολωνική κουζίνα.[11][12][13][14] Το karp po żydowsku συναντάται στο γιορτινό τραπέζι την παραμονή των Χριστουγέννων και σε σπίτια Καθολικών, παρόλο που τηρείται νηστεία.[15] Ο παραδοσιακός τρόπος πώλησης και προετοιμασίας του κυπρίνου στις αρχές του 20ού αιώνα στην Πολωνία απεικονίζεται στην ταινία Γιεντλ, όπου η πρωταγωνίστρια βρίσκει να αποκλείεται από τη μελέτη του Ταλμούδ λόγω του φύλου της και διαμαρτύρεται ότι τα βιβλία Μιλούν για τη ζωή, τα μυστήρια του σύμπαντος κι εγώ μαθαίνω πώς να ξεχωρίζω τη ρέγγα από έναν κυπρίνο!.
Στην ελληνοεβραϊκή κουζίνα με κυπρίνο μαγειρεύεται το sazan και το peshe en salsa.[16][17][18]
Eισαγωγές ξενικών ειδών γίνονταν και κατά τους αρχαίους, τους ρωμαϊκούς, τους νεώτερους χρόνους για καθαρά παραγωγικούς ή θρησκευτικούς λόγους. Στην Ελλάδα το ομώνυμο φαγητό γριβάδι θεωρείται το κατ΄εξοχήν παραδοσιακό φαγητό στην πόλη της Καστοριάς όταν παρασκευάζεται ταυτόχρονα το ίδιο ψάρι άνω των τριών κιλών[σημ. 2] σε τρία επί μέρους πιάτα: σούπα, γκαρούφα[19] και ταβά[20]. Υπάρχουν ενδείξεις ότι το γριβάδι των Πρεσπών μεταφέρθηκε εκεί πιθανώς τη βυζαντινή εποχή. O έλεγχος με το μιτοχονδριακό DNA αναμένεται να καθορίσει το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο έλαβε χώρα το γεγονός.
Στη λίμνη Κάρλα ο κυπρίνος ήταν γνωστός στην τοπική κοινωνία ως σαζάνι ή γριβάδι, ένα μεγάλο ψάρι με χρυσαφί χρώμα και στρόγγυλα λέπια, που έφτανε σε μήκος το 1 μέτρο και σε βάρος τα 30 με 40 κιλά. Ήταν το πιο γνωστό ψάρι της λίμνης και αλιεύονταν σε τεράστιες ποσότητες, λόγω της εύγεστης γλυκιάς σάρκας του. Οι Καναλιώτες, κυρίως, ψαράδες αποτελούσαν μια οργανωμένη κοινωνία ψαράδων που διαιώνισαν αυτόν τον τρόπο ζωής, από πατέρα σε γιο, ως την αποξήρανση της λίμνης το 1962.[21][22]
Ο κυπρίνος εισήχθηκε για πρώτη φορά στις Ηνωμένες πολιτείες το 1876, αλλά δεν ενθουσίασε τους κατοίκους (με εξαίρεση τους Εβραίους και Κινέζους μετανάστες). Το 1879 οι New York Times συμπεριέλαβαν το Carpe à la Juive σε ένα άρθρο που περιέγραφε την ως τότε άγνωστη προετοιμασία του κυπρίνου.
Η Επιτροπή Η.Π.Α. για τα Ψάρια και την Αλιεία μετέφερε αυγά κυπρίνου σε διάφορες λίμνες και ποταμούς, πείθοντας τους ντόπιους κατοίκους να εγκαταλείψουν την ανατροφή χοίρων και να εκμεταλλευτούν εμπορικά τον κυπρίνο. Όμως, η υποκινούμενη από τους πολιτικούς μανία ανατροφής κυπρίνου κατέληξε σε φιάσκο, καθώς οι γεωργοκτηνοτρόφοι ανακάλυψαν πως το ψάρι δεν εξασφάλιζε τη γευστική προτίμηση των καταναλωτών και επιπλέον τρεφόμενο στη λάσπη των ποταμών διατάρασσε το οικοσύστημα, ζημιώνοντας το εμπόριο ψαριών ευρείας κατανάλωσης.[24][25][26]
Αποτέλεσμα ήταν να αναπτυχθεί μια γενική δυσαρέσκεια για το ψάρι, το οποίο ως σήμερα θεωρείται κατώτερης ποιότητας και συνήθως απουσιάζει από τον κατάλογο εστιατορίων.[26][27]
Αναφορές σε είδη κυπρίνου απαντώνται από το 712 μ.Χ. στα παλαιότερα ιαπωνικά λογοτεχνικά κείμενα.[28] Παρόλο που η κατανάλωση του ωμού ψαριού κρύβει τον κίνδυνο λοιμώξεων, τρώγεται συνήθως koi-no-arai, σασίμι παρασκευασμένο με τη μέθοδο arai.[29][30] Το ωμό ψάρι τεμαχίζεται σε πολύ λεπτές φέτες οι οποίες ξεπλένονται με κρύο νερό, ώστε να συσταλλούν οι μύες του ψαριού και να γίνει τραγανό. Αυτό το αποτέλεσμα επιτυγχάνεται μόνο εντός μικρού χρονικού διαστήματος από το θάνατο του κυπρίνου, πριν υποστεί μυική ακινησία.[31][32]
Η κατανάλωση ωμού ψαριού γινόταν και κατά την αρχαιότητα. Στο κλασικό βιβλίο του Hu Sihui[33][34] Ορθές Αρχές για το Φαγητό και Ποτό (Yinshan Zhengyao, 1330), η πιθανώς παλαιότερη συνταγή στον κόσμο[σημ. 3] δίνει οδηγίες για μια σαλάτα από ωμό κυπρίνο. Στην κινέζικη γλώσσα η λέξη για τον κυπρίνο (li) είναι από τα πιο διαδεδομένα επώνυμα. Κατά τη δυναστεία των Τανγκ το συγκεκριμένο πατρώνυμο, Λι ή Λη, ήταν συχνά μέρος του ονόματος αυτοκρατόρων, με αποτέλεσμα ο κυπρίνος να θεωρείται ιερό συμβόλο και να αποφεύγεται η κατανάλωσή του.[35]
Η κουζίνα της Κροατίας διαθέτει αρκετές συνταγές με κυπρίνο, με πιο γνωστή την συνταγή για fiš paprikaš, μια σούπα ουγγρικής προέλευσης από διάφορα είδη ψαριών (γριβάδι, πέστροφα, λούτσο, γουλιανό).[36] Γίνεται με σάλτσα από ντομάτα, κρεμμύδι, γλυκιά και πικάντικη πάπρικα, στην οποία προστίθεται νερό, ώστε να βράσουν τα κομμάτια των ψαριών. Εν συνεχεία αρωματίζεται με κρασί, με το οποίο επίσης δένει και αποκτά κρεμώδη υφή.[37][38][39][40][41][42]
Στη Βοϊβοντίνα, όπου βρίσκεται η λίμνη του κυπρίνου (Šaransko jezero), είναι σύνηθες ψάρι. Μαγειρεύεται κυρίως με κρασί στο pijani šaran ή γεμιστός και σερβίρεται συνήθως με πατατοσαλάτα.
Ο κυπρίνος τυγχάνει ιδιαίτερης προτίμησης στην Τσεχία, όπου καλλιεργείται για αιώνες. Η ανάπτυξη κατάλληλων υδάτινων συνθηκών σε λίμνες βοήθησε την εντατικοποίηση της καλλιέργειας, όμως το κρέας θεωρούνταν γενικότερα πολυτέλεια. Μόλις το 19ο αιώνα ο κυπρίνος καθιερώθηκε στο τραπέζι της 24ης Δεκεμβρίου και το λιπαρό του κρέας έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές, κυρίως σε λίμνες της Βοημίας όπου θεωρείται υψηλής διατροφικής αξίας, λόγω της καθαρότητας των νερών. Η συνταγή για τον τηγανητό κυπρίνο των Χριστουγέννων αποδίδεται στην Magdalena Dobromila Rettigová (1785-1845), ενώ η ρώσικη σαλάτα που τον συνοδεύει καθιερώθηκε πολύ αργότερα κατά τον 20ο αιώνα, ειδικά μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.[43][44][45]
Ο κυπρίνος ή γριβάδι (ή και σαζάνι, επιστ. ονομασία Cyprinus carpio δηλ. Κυπρίνος ο καρπίων) είναι ψάρι του γλυκού νερού με λιπαρή σάρκα. Ανήκει στην οικογένεια των κυπρινίδων, μια μεγάλη ομάδα ψαριών με καταγωγή από την Ασία και την Ευρώπη. Συχνά με τη λέξη κυπρίνος αναφέρονται αδιάκριτα τα ψάρια της οικογένειας των κυπρινίδων. Στην καθομιλουμένη όμως, η λέξη χρησιμοποιείται συνήθως αποκλειστικά για διάφορα είδη μεγαλύτερων κυπρινίδων όπως Cyprinus carpio, Καράσσιος ο καράσσιος (Carassius Carassius), Κτενοφαρυγγόδων η ιδέλλα (Ctenopharyngodon idella), Υποφθαλμιχθύς ο αλεστής (Hypophthalmichthys molitrix) και Υποφθαλμιχθύς ο ευγενής (Hypophthalmichthys nobilis), ενώ οι λέξεις γριβάδι ή σαζάνι αναφέρονται κυρίως στο πρώτο και ειδικότερα στον ευρωπαϊκό κυπρίνο (Cyprinus carpio carpio- Κυπρίνος ο κάρπιος ο κάρπιος).
Ο κυπρίνος για αιώνες αποτέλεσε σημαντική τροφή για τον άνθρωπο, καθώς και δημοφιλές διακοσμητικό ψάρι, όπως τα διάφορα χρυσόψαρα και η ποικιλία οικόσιτων κυπρίνων (Cyprinus carpio), γνωστή ως koi. Συνακόλουθα, ο κυπρίνος έχει εισαχθεί σε διάφορα μέρη, αν και με ανάμεικτα αποτελέσματα. Ο πληθυσμός των γριβαδιών στο φυσικό τους περιβάλλον θεωρείται πως απειλείται με εξαφάνιση, αν και έχουν αναπτυχθεί ιχθυοκαλλιέργειες του είδους σε διάφορα υδάτινα περιβάλλοντα παγκοσμίως και συχνά θεωρείται χωροκατακτητικό, ιδιαίτερα επιθετικό και αδηφάγο. Συμπεριλαμβάνεται στα 100 πιο χωροκατακτητικά είδη παγκοσμίως και σε όλο τον κόσμο δαπανώνται μεγάλα ποσά χρημάτων για τον έλεγχό του.
Һаҙан, Ябай крап (лат. Cyprinus carpio, рус. Сазан)[1] йәки ябай карп[2][3] — Ҡара, Арал, Каспий диңгеҙҙәрендә һәм Уссури өлкәһендәге һыу бассейнында йәшәй торған, бик үрсеүсән мөһим промысла балығы. Карп балығы Башҡортостан күлдәрендә лә үрсетелә.
Һаҙан атамаһы башҡорт телендә лә осрай, тимәк был балыҡ аш-һыуҙа ҡулланылған."Эре һарғылт тәңкәле, ҡылсыҡлы сөсө һыу балығы" тип аңлатма бирелә "Башҡорт теленең һүҙлеге"ндә[4]
Гүзәл Ситдиҡованың «Башҡорт иле» тигән шиғырында шундай юлдар бар: «Ҡайҙа аҙан, һыуҙа һаҙан, усаҡтарҙа ҡайнай ҡаҙан — шунда башҡорт»[5]
Һаҙан, Ябай крап (лат. Cyprinus carpio, рус. Сазан) йәки ябай карп — Ҡара, Арал, Каспий диңгеҙҙәрендә һәм Уссури өлкәһендәге һыу бассейнында йәшәй торған, бик үрсеүсән мөһим промысла балығы. Карп балығы Башҡортостан күлдәрендә лә үрсетелә.
Һаҙан атамаһы башҡорт телендә лә осрай, тимәк был балыҡ аш-һыуҙа ҡулланылған."Эре һарғылт тәңкәле, ҡылсыҡлы сөсө һыу балығы" тип аңлатма бирелә "Башҡорт теленең һүҙлеге"ндә
Гүзәл Ситдиҡованың «Башҡорт иле» тигән шиғырында шундай юлдар бар: «Ҡайҙа аҙан, һыуҙа һаҙан, усаҡтарҙа ҡайнай ҡаҙан — шунда башҡорт»
சாதாக்கெண்டை மீன் (common carp) என்பது கெண்டை வகையைச் சேர்ந்த மீனாகும். இது ஒரு நன்னீர் மீன். இது சுவை மிகுந்த மீனாகும். இதன் குஞ்சுகளை அணை, ஏரி போன்றவற்றில் வீட்டு உணவுக்காக வளர்ப்பார்கள்.
இக்கெண்டையின் தலைப்பகுதி சிறியதாக இருக்கும். இம்மீனின் வாய் கீழ் நோக்கி அமைந்திருக்கும்.
இது குளத்தின் அடிப்பகுதியில் வாழக்கூடியது. குளத்தின் அடிப்பகுதியில் உள்ள நத்தை, சிப்பி, பூச்சி புழுக்களை உண்டு வாழக்கூடியது. இது ஓர் ஆண்டில் 1.5 கிலோ வரை வளரும்.
இம்மீன்கள் இரண்டாம் ஆண்டில் இன முதிர்ச்சி அடைந்து, தென்மேற்குப் பருவ மழைக்காலமான ஜூன், ஜூலை, ஆகஸ்ட்டு ஆகிய மாதங்களில் இயற்கை சூழ்நிலையில் இனப்பெருக்கம் செய்யும். தூண்டுதல் முறையிலும் தேவையான அளவு குஞ்சுகளை உற்பத்தி செய்யலாம்.
காலைக்கதிர் 25.12.2014, ஒருங்கிணைந்த மீன்வளர்பிற்கேற்ற நன்னீர் மீன்வகைகள். செய்திக் கட்டுரை
சாதாக்கெண்டை மீன் (common carp) என்பது கெண்டை வகையைச் சேர்ந்த மீனாகும். இது ஒரு நன்னீர் மீன். இது சுவை மிகுந்த மீனாகும். இதன் குஞ்சுகளை அணை, ஏரி போன்றவற்றில் வீட்டு உணவுக்காக வளர்ப்பார்கள்.
