Multimedia w Wikimedia Commons Miedzianka szmaragdowa (Chalcophaps indica) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych, podrodziny treronów. Występuje na subkontynencie indyjskim, w Azji Południowo-Wschodniej oraz Australii wraz z kilkoma wyspami Oceanii (przyjmując ujęcie systematyczne, w którym do tego gatunku włączana jest miedzianka brązowogłowa, C. (i.) longirostris). Nie jest zagrożony wyginięciem. Trzymany jest w niektórych ogrodach zoologicznych.
Długość ciała wynosi 23–27 cm. Miedzianki szmaragdowe są stosunkowo niewielkimi gołębiami o zaokrąglonych kształtach ciała i dość krótkim ogonie. Upierzenie jest głównie fioletowawo-brązowe. Od czoła za oko ciągnie się biały obszar. Ciemię niebieskoszare, o zmiennej barwie. Zależnie od podgatunku, na skrzydle może być obecna biała plama lub plama innej barwy. Płaszcz, barkówki i pokrywy skrzydłowe są zielone, opalizujące. Miedzianki szmaragdowe podzielić można na dwie grupy: osobników o szarej czapeczce (grupa C. i. indica) i osobników o brązowej czapeczce (grupa C. i. longirostris). Systematyka jest sporna; niektórzy autorzy uznają miedzianki szmaragdowe i miedzianki brązowogłowe za osobne gatunki na podstawie różnic w upierzeniu i głosie ptaków z różnych regionów, za czym jednak nie przemawia istnienie form przejściowych.
Zasięg występowania miedzianek szmaragdowych obejmuje Półwysep Indyjski, Azję Południowo-Wschodnią, Nową Gwineę, północną i wschodnią Australię oraz przyległe do tych obszarów wyspy, między innymi Cejlon, Andamany i Nikobary, Norfolk, Lord Howe, Nową Kaledonię i niektóre spośród innych wysp Oceanii. Środowiskiem życia miedzianek szmaragdowych są pierwotne lasy deszczowe i lasy innego rodzaju, między innymi namorzyny i lasy galeriowe, oraz zapuszczone plantacje i podmiejskie ogrody. Pożywieniem tych gołębi są głównie owoce i nasiona. Pora lęgowa przypada na różne okresy w roku w zależności od miejsca występowania, jednak w północnych częściach zasięgu lęgi trwają przeważnie od marca do maja, zaś w południowej – od października do marca. Gniazdo jest luźną platformą z gałęzi. Zniesienie liczy 2 jaja, które wysiadywane są przez 14–16 dni. Młode są w pełni opierzone po 12–16 dniach życia, zdolność lotu w niewoli uzyskują w wieku około 21 dni.
IUCN od 2014 roku klasyfikuje miedziankę szmaragdową jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern).
Po raz pierwszy naukowo gatunek opisał Karol Linneusz w 1758. Nowemu gatunkowi nadał nazwę Columba indica[3]. Holotyp pochodził z indonezyjskiej wyspy Ambon[4]. Wcześniej w 1743 angielski przyrodnik George Edwards opublikował tablicę barwną i opis miedzianki szmaragdowej, którą nazwał Green-winged Dove, na podstawie okazu przywiezionego z Indii Wschodnich. Inny miał być trzymany w klatce przez Hansa Sloane’a[5]. Obecnie (2019) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) umieszcza miedziankę szmaragdową w rodzaju Chalcophaps. IOC wyróżnia dwa gatunki: miedziankę szmaragdową i miedziankę brązowogłową[6], podobnie jak autorzy Handbook of the Birds of the World Alive[4][7] (w oryginalnej wersji, wydanej w 1997, rozdziału nie było[8]). Przedstawiciele tych dwóch taksonów cechują się odmiennymi szczegółami upierzenia[4][7]. Autorzy Kompletnej listy ptaków świata łączą te dwa gatunki, uznając miedziankę brązowogłową za podgatunek miedzianki szmaragdowej (C. i. longirostris)[9]. W 1986 White i Bruce stwierdzili, że w obszarze Wallacea (w Indonezji, między linią Wallace’a a linią Lydekkera) następuje gwałtowna zmiana z jednej formy na drugą i nie stwierdzono gołębi o pośrednich cechach. W 2005 Rasussen i Anderton wyrazili podobny pogląd wskazując, że upierzenie i głos miedzianek w południowej Azji są znacząco odmienne od miedzianek w Australii, stąd powinny być uznawane za dwa osobne gatunki. W 2013 Johnstone nie zgodził się twierdząc, że w sposób oczywisty uwidacznia się stopniowa zmiana cech u miedzianek szmaragdowych i nie ma podstaw do rozdzielania ich na dwa gatunki[10]. W artykule opublikowanym w 2014 scharakteryzował ptaki pośredniej formy, występujące między innymi na wyspie Semau[11]. Rozdział miedzianki szmaragdowej i brązowogłowej na dwa gatunki został zaproponowany również w 2014 w Illustrated Checklist of the Birds of the World na podstawie kryteriów opracowanych przez Tobiasa i współpracowników w 2010[12][13]. BirdLife International opierające się na tym źródle również traktuje C. indica i C. (i.) longirostris jako dwa odrębne gatunki[14][15], wskutek czego są one również osobno klasyfikowane przez IUCN[2][16].
Nazwa Chalcophaps (i.) chrysochlora bywa błędnie używana dla populacji ze wschodniej Australii[10] (konkretnie miedzianek brązowogłowych, zakładając ich odrębność gatunkową[6][7]). W Pigeons and Doves (2012), monografii dotyczącej gołębiowych, widnieje jako osobny podgatunek C. i. chrysochlora[17]. Według autorów HBW jest to dawna nazwa dla C. i. rogersi[7]. IOC odnotowuje, że epitet chrysochlora wyszedł z użycia, a określał formy klasyfikowane współcześnie jako C. i. rogersi i C. i. timorensis[6]. Chalcophaps (i.) chrysochlora opisał w 1827 Johann Georg Wagler, pod nazwą Columba chrysochlora[18]. Był gatunkiem typowym dla rodzaju Chrysochlora, wspomnianego po raz pierwszy przez Johna Goulda w 1848[19][20].
W związku z połączeniem w jeden gatunek miedzianki szmaragdowej i brązowogłowej, jak to przedstawiono w Kompletnej liście ptaków świata[9], podgatunków uznawanych przez IOC jest 10[6]. Te same wymieniają autorzy HBW[4][7]. Opisano również kilka nieuznawanych podgatunków, w tym C. i. salimalii (południowo-zachodnie Indie), C. i. yamashinai (południowe Riukiu), C. i. formosana (Tajwan), C. i. sanghirensis (Sangihe), C. i. nana (Peleng)[4] i C. i. melvillensis (Wyspa Melville’a)[7]. Wszystkie zdają się jednak być wyodrębnione na podstawie mało znaczących różnic względem ptaków podgatunku nominatywnego[4][7].
Choć obowiązującą polską nazwą gatunku jest miedzianka szmaragdowa[9], w materiałach dotyczących hodowli występuje również pod nazwą gołąbeczek zielonoskrzydły[21].
W 2011 zsekwencjonowano całkowicie lub niemal całkowicie genom mitochondrialny u 17 różnych gatunków ptaków. Wśród nich była miedzianka szmaragdowa; u tego gatunku genom mitochondrialny liczy co najmniej 15 363 pary zasad[22]. W lutym 2019 GenBank zawierał 70 różnych sekwencji nukleotydowych dla Chalcophaps indica[23]. Badana była również sekwencja genu kodującego podjednostkę I oksydazy cytochromu c u miedzianek szmaragdowych i 23 innych gatunków gołębi, między innymi na podstawie zasobów GenBanku. Sekwencja COI okazała się być taka sama u miedzianki szmaragdowej i 3 innych gatunków: gołąbeczka azteckiego (Columbina inca), gołąbka zebrowanego (Geopelia striata) i kasztanówki bażanciej (Macropygia amboinensis phasianella)[24].
Nie stwierdzono krzyżowania się z innymi gatunkami[25][26], jednak nad rozrodem miedzianek szmaragdowych przeprowadzono niewiele badań i nie jest to wartościowa informacja[25].
Poniżej przedstawiono systematykę łączącą w jeden gatunek miedziankę szmaragdową i brązowogłową, jak to przedstawiono w Kompletnej liście ptaków świata[9], oraz podgatunki wymienione według IOC[6]:
Z grupy miedzianki brązowogłowej[9] (C. (i.) longirostris)[6]:
Na Norfolku po raz pierwszy odnotowano te gołębie w 1908[8] (pierwszy lęg stwierdzono w 1911[32]), na Lord Howe – 1869. Podejmowano inne próby introdukcji: na Hawajach w 1924 (osobniki z Singapuru wprowadzono na Oʻahu, bez powodzenia[33]), na Nowej Zelandii w 1867 (ptaków nie wypuszczono) i w Hongkongu, gdzie introdukcja powiodła się[8]. Informacja o wprowadzeniu miedzianek szmaragdowych w Hongkongu pochodzi z lat 70. XX wieku. Gołębie te zaczęły rozmnażać się w jednym z rezerwatów przyrody i prawdopodobnie także w innych obszarach[34].
Długość ciała wynosi 23–27 cm[4][7]. Miedzianki szmaragdowe są stosunkowo niewielkimi gołębiami. Cechują się zaokrąglonymi kształtami ciała i stosunkowo krótkim ogonem. Zwykle obserwowane są po spłoszeniu. W locie sprawiają wrażenie masywnych ptaków o wydatnej klatce piersiowej. Upierzenie jest głównie fioletowawo-brązowe. Od czoła za oko ciągnie się biały obszar. Ciemię niebieskoszare, o zmiennej barwie. Zależnie od podgatunku, na skrzydle może być obecna biała plama. Płaszcz, barkówki i pokrywy skrzydłowe są zielone, opalizujące[30]. Miedzianki szmaragdowe podzielić można na dwie grupy: osobników o szarej czapeczce (grupa C. i. indica) i osobników o brązowej czapeczce (grupa C. i. longirostris)[17]. Masa ciała osobników w pierwszej grupie wynosi 89–171 g ogółem i 100–131 g u przedstawicieli C. i. natalis[4]. Masa ciała osobników w drugiej grupie wynosi 140–192 g u C. i. longirostris, 120–172 g u C. i. rogersi i 100–128 g u C. i. sandwichensis[7]. Szczegółowe wymiary podane w milimetrach przedstawiono w poniższej tabeli:
Wymiary szczegółowe Podgatunek Płeć Długość¹ U Harterta minimalne i maksymalne długości skrzydła były nieco większe: 157–164 mm dla 3 samców; 165 mm dla 1 samicy[27].
² Ramsay podał dokładne wymiary inne niż długość skrzydła, jednak w calach: długość dzioba od nasady nozdrzy 0,6 cala (15 mm), od czoła 0,8 cala (20 mm); długość skoku 1 cal (25,5 mm): długość skoku ogona 3,2 cala (ok. 81 mm)[31].
Dalsze informacje w tym akapicie dotyczą ptaków podgatunku nominatywnego, jeśli nie zaznaczono inaczej. W upierzeniu występuje dymorfizm płciowy. U samca czoło i brew białe. Barwa brwi stopniowo przechodzi w jasną, niebieskoszarą, aż do jej połączenia z ciemnym szaroniebieskim ciemieniem i karkiem. Szyja i górna część płaszcza mają intensywny kasztanowy kolor, w zmiennej ilości wmieszane w nie są szaroniebieskie pióra. Płaszcz, pokrywy skrzydłowe, lotki III rzędu i zewnętrzne chorągiewki wewnętrznych lotek II rzędu wyróżniają się opalizującym metalicznym zielonym kolorem, często z brązowym połyskiem. Pokrywy skrzydłowe mniejsze bliższe rosnące na brzegu skrzydła mają białe końcówki, szczególnie dobrze widoczne na chorągiewkach zewnętrznych, które tworzą plamę skrzydłową. Pokrywy pierwszorzędowe i lotki są ciemnobrązowe, czarniawe. Nasady chorągiewek wewnętrznych lotek I rzędu są rdzawe, co można dostrzec u lecącego ptaka. Grzbiet czarniawy, niekiedy widoczny jest zielonkawy połysk. W poprzek grzbietu biegną dwa szare pasy, typowo dla przedstawicieli Chalcophaps (patrz: zdjęcie numer 2 w galerii po prawej). Kuper porastają ciemnoszare pióra z czarniawymi krawędziami, podobnie ubarwione są pokrywy nadogonowe. Górne sterówki czarniawe, te zewnętrzne ciemnoszare, z czarnym paskiem przedkońcowym. Broda ma barwę winnopłową, gardło, pokrywy uszne i pierś – kasztanową, stopniowo jaśniejącą i różowiejącą na brzuchu oraz brązowiejącą lub szarzejącą wokół kloaki. Pokrywy podogonowe i spód ogona ciemnoszare. Spód skrzydeł kasztanowy. Tęczówka ciemnobrązowa. Dziób barwy od pomarańczowoczerwonej do żółtej, z nasadą i woskówką barwy od magenty po ciemną purpurę. Nogi i stopy purpurowe[39]. Samica upierzona jest podobnie do samca. Zwykle na szyi i spodzie ciała jej upierzenie ma bardziej płowopomarańczowy odcień. Białe czoło i brew pokryte są szarym i płowym nalotem. Ciemię ma raczej intensywną brązową barwę niż ciemnoszarą jak u samca. Zielony połysk płaszcza bardziej złocisty. Biała plama na skrzydłach mniejsza i bardziej szara niż u samca. Niektóre samice, szczególnie starsze, wyglądają niemal identycznie jak samce[39]. Według Gibsona-Hilla u przedstawicieli C. i. natalis, wyłącznie samców, w okresie lęgowym barwa dzioba zmienia się na jaskrawą, pomarańczowoczerwoną[40].
W niewoli odnotowano osobniki albinotyczne i szeki, jednak żadna z odmian nie utrzymała się[26].
Środowiskiem życia miedzianek szmaragdowych są pierwotne lasy deszczowe, prawdopodobnie chętniej wybierają one obrzeża lasów. W niektórych regionach miedzianki szmaragdowe współwystępują z białoczelnymi (C. stephani), wybierają tam suchsze środowiska. Bywają odnotowywane, przynajmniej sezonowo, w zakrzewieniach w lasach namorzynowych, lasach galeriowych, w roślinności wtórnej, zapuszczonych plantacjach kauczukowców, kokosów[30] i herbaty[35] oraz podmiejskich ogrodach. Miejscami pojawiają się sezonowo[30]. Występują również w lesie wiecznie zielonym twardolistnym[8] i w leśnych przecinkach[8][35]. W Australii zasiedlają suchsze środowiska, w tym nadbrzeżne zarośla akacji i eukaliptusów[8]. Miedzianki szmaragdowe obserwować można także w środowiskach antropogenicznych. Prócz podmiejskich ogrodów i plantacji[30] występują także w zadrzewieniach w okolicach wsi[41], na terenach rolniczych i w sadach[8]. Na Espiritu Santo (Vanuatu) pospolicie występują w ogrodach, gdzie zwabiane są przez rosnące melonowce właściwe (papaje; Carica papaya)[42]. Gibson-Hill w 1947 opisał zwyczaje miedzianek szmaragdowych na Wyspie Bożego Narodzenia twierdząc, że w okolice siedlisk ludzkich chętniej gołębie te zalatują w porze suchej celem uzyskania wody i pokarmu. W porze deszczowej trzymały się od nich dalej. Również wspomniał o zainteresowaniu tych ptaków papajami[40].
Miedzianki szmaragdowe występują głównie na nizinach, jednak odnotowywane były od poziomu morza do 1800 m n.p.m. w Himalajach i do 1300 m n.p.m. na Nowej Gwinei[30] (według innego źródła, o cztery lata starszego, na Nowej Gwinei do 800 m n.p.m.[43]). W Nepalu występują głównie na wysokości 75–365 m n.p.m., ogółem do 1700 m n.p.m.[44] Na Cejlonie spotykane do wysokości ponad 1800 m n.p.m.[35], na Sumatrze do 1450 m n.p.m., podobnie jak w południowo-wschodniej Azji[8]. Na Filipinach odnotowywane do około 1000 m n.p.m.[45] W dwóch miejscach na Espiritu Santo, głównej wyspie Vanuatu, najpospoliciej stwierdzane były od poziomu morza do 400 m n.p.m.[42] Ogółem w Melanezji rzadko pojawiają się powyżej 600 m n.p.m.[41]
Miedzianki szmaragdowe przeważnie przebywają w parach, niekiedy pojedynczo; rzadko w grupach przyciągniętych przez opadłe owoce. Po ziemi w poszukiwaniu pożywienia poruszają się zwinnie, lecz po raczej nieprzewidywalnej trasie. Często żerują wzdłuż leśnych traktów, a spłoszone uciekają z łoskotem skrzydeł[30]. Zaniepokojone odlatują na odległość 1–200 m[46]. Przez podszyt latają szybko i zręcznie. Tereny otwarte pokonują przemieszczając się z jednego zadrzewionego punktu do drugiego[30]. Unoszenie skrzydeł jest u miedzianek szmaragdowych zachowaniem agonistycznym; pisklęta w poczuciu zagrożenia również podnoszą skrzydła. Chcąc zagrozić intruzom gołębie te przyjmują wyprostowaną posturę, kierują dziób w dół ku piersi, unoszą skrzydła i nachylają się w stronę osobnika, którego zwykle potem gonią, póki ten nie opuści ich terytorium[47].
Najczęstszym głosem wydawanym przez miedzianki szmaragdowe jest podobny do pohukiwania, smętnie brzmiący dźwięk poprzedzony miękkim czknięciem[4]. Opisywany jest również jako miękki, niski i głęboki jęk huun z nosowym zakończeniem[35]. Głosy miedzianek z różnych obszarów są odmienne. U australijskich ptaków poszczególne dźwięki wydawane są w krótszych odstępach czasowych, ponadto są dłuższe i rozpoczynają się miękko, by potem przybrać na tonacji i głośności. Głos miedzianek z Wyspy Bożego Narodzenia opisany jest jako ciche i monotonne kuu-kuu-kuu[48]. Według Davida Gibbsa głos mający zwabić potencjalnego partnera można usłyszeć często, a różnice w transkrypcji wynikają raczej z interpretacji słuchacza, a nie różnic w głosach miedzianek z różnych regionów. Podaje również, że przynajmniej na Nowej Gwinei zawołanie miedzianki szmaragdowej poprzedzone jest długim mruczącym dźwiękiem, który powoli wzrasta i gwałtownie się kończy. Główna część tego zawołania to – według Gibbsa – monotonne, niskie, jękliwe tk-kwuuua, tk-kwuuua, tk-kwuuua, powtarzane od 3 do 12 razy w częstotliwości około raz na sekundę. Początkowy dźwięk tk-... brzmi jak gwałtowne nabranie oddechu[30] (w HBW określono je jako wspomniane „czknięcie”[4]), z większej odległości może być niemożliwe do usłyszenia[30].
Większa część populacji jest osiadła, mniejsza – częściowo wędrowna lub nomadyczna[30]. Okresowe zmiany zasięgu zauważono już w XIX wieku[49]. Wiadomym jest, że w Indiach miedzianki szmaragdowe są przyciągane przez światła[30]. Ripley wspomniał, że o pewnym rodzaju wędrówek świadczy kierowanie się ku światłu w bezksiężycowe noce o dużym zachmurzeniu i zamgleniu podczas później pory monsunowej[35]. Na Nowej Gwinei w nieprzewidywalnym czasie pojawiają się w obszarach podmiejskich, a obserwacje na morzu wskazują na zdolność do przemieszczania się na duże odległości[30]. Na Norfolku miały pojawić się wskutek naturalnych wędrówek, na Lord Howe – introdukcji[8]. W Ostoi dzikiej przyrody Peechi-Vazhani (Kerala, Indie) zaobserwowano największą liczebność miedzianek szmaragdowych od sierpnia do października. Poza tym okresem były znacznie rzadsze[50]. Przeważnie podejmują lokalne wędrówki, ale stwierdzono również przemieszczanie się na odległość do 800 km. W badaniu prowadzonym w Singapurze na parze miedzianek, prawdopodobnie pierwszym na ten temat, oszacowano areał osobniczy samca na 24,1 ha, a samicy – na 23,1 ha[51].
Pożywieniem miedzianek szmaragdowych są głównie nasiona i opadłe owoce, do tego nieco bezkręgowców (owadów, w tym termitów, i ślimaków). Zjadają części roślin z wielu rodzin, w tym arekowatych (Arecaceae), ciborowatych (Cyperaceae), wawrzynowatych (Lauraceae), bobowatych (Fabaceae), szkarłatkowatych (Phytolaccaceae) i psiankowatych (Solanaceae)[8]. Mogą zrywać niewielkie owoce wprost z gałęzi, aczkolwiek nie są w tym zbyt zręczne[30]. Biorą udział w rozsiewaniu nasion Ficus sundaica i F. virens. Biorąc pod uwagę czas, w jakim nasiona tych roślin przebywają układ pokarmowy miedzianek (odpowiednio 4 i 12 godzin) oraz dane z badań telemetrycznych, oszacowano, że mogą roznieść nasiona fikusa przeciętnie na 160 m[51].
W Indiach szczególnie gustują w opadłych jagodach lantany pospolitej (Lantana camara)[35], rośliny zawleczonej i obcej dla flory Indii. Na Cejlonie chętnie zjadają nasiona smokrzynu łojodajnego (Triadica sebifera) i rącznika pospolitego (Ricinus communis)[35]. W badaniach nad pożywieniem australijskich ptaków u miedzianki szmaragdowej zaobserwowano pokarm roślinny pochodzący od taksonów z 16 różnych rodzin. Ze zdobyczy zwierzęcej odnotowano ślimaki i poczwarki mrówek[52]. Zjadają też opadłe owoce Macaranga bancana[53]. Na Wyspie Bożego Narodzenia pożywieniem są głównie małe owoce, w tym jagody, zbierane z ziemi[40]. Na Vanuatu i Wyspie Bożego Narodzenia wyjadają papaje[42][40], na tej drugiej obserwowano również zjadanie ryżu[40]. Niekiedy miedzianki szmaragdowe pojawiają się na terenach rolniczych i pożywiają się razem z drobiem lub z trzodą chlewną[8].
W wielu regionach świata miedzianki szmaragdowe gniazdują przez cały rok, jednak ze szczególnym nasileniem od końca pory suchej do pory deszczowej[8]. Ogółem w północnych częściach zasięgu lęgi trwają przeważnie marca do maja, natomiast w południowej – od października do marca[30]. W Indiach lęgi odbywają się przez cały rok, w obszarach z wyraźnie wyodrębnioną chłodną zimą okres lęgowy trwa głównie od marca do maja. W Kerali największe nasilenie lęgów przypada na kwiecień-maj i listopad-grudzień. Na Cejlonie miedzianki szmaragdowe gniazdują głównie w lutym i marcu oraz we wrześniu. Na Andamanach brak wyodrębnionego sezonu lęgowego; jedno jajo pozyskano 29 maja, a osobnika z powiększonymi gonadami odłowiono 16 lutego. Na Nikobarach osobniki w kondycji rozrodczej pozyskiwano w lutym i kwietniu[35]. W Chinach gniazdują od marca do maja[46]. Na Filipinach osobniki z powiększonymi gonadami (co świadczy o aktywności rozrodczej) łapano w lutym, marcu i październiku; samą aktywność lęgową obserwowano w kwietniu i maju, a młode – we wrześniu[45]. W Singapurze okres lęgowy trwa od kwietnia do września[51]. Brak informacji o rozrodzie na Nowej Gwinei[43]. Na Roti (Małe Wyspy Sundajskie) pisklęta znajdywano w połowie marca[54]. Na Wyspie Bożego Narodzenia okres lęgowy trwa od marca do października (głównie w listopadzie i grudniu)[40]. W Australii lęgi odbywać się mogą cały rok. W okolicach wybrzeża Terytorium Północnego można jednak wyodrębnić dwie pory lęgowe, jako że aktywność rozrodczą obserwowano od stycznia do marca i w czerwcu. W północno-wschodniej Nowej Południowej Walii gniazdowanie stwierdzano cały rok, lecz najwięcej aktywnych gniazd znajdowano od sierpnia do grudnia[55].
Samce nie wykonują lotów tokowych[30], co jest typowe dla często przebywających na ziemi gołębi[48]. Zwabiają samice w ciszy siedząc na nisko osadzonej gałęzi i rytmicznie obniżając głowę oraz pierś, jednocześnie podnosząc złożony ogon[30] do około 60°[48]. Zwykle takie rytmiczne ruchy trwają 1–2 s i wykonywane są w seriach 9–10[55]. Jeśli potencjalna partnerka zbliży się, zwraca się w kierunku samca, ten prostuje się wyciągając szyję nachyloną ku przodowi i kilkukrotnie dyga całym ciałem. Zwykle później następuje kopulacja[30]. Po kopulacji samiec czyści upierzenie samicy, a następnie obydwa ptaki wzajemnie dotykają i łapią się dziobami[55].
Gniazdo ma formę platformy z gałęzi o dość lichej budowie[30][55] – może się zdarzyć, że jaja są widoczne od spodu[55]. Znany jest pochodzący z lat 90. XX wieku opis gniazda, które zbudowane zostało na pandanie z zaledwie 8 patyków[55]. Niekiedy osiągają duże rozmiary[30][55]. Za wyściółkę gniazda mogą posłużyć wyschnięte liście[40], niekiedy w jego konstrukcję wplecione zostają wicie roślin pnących[55]. Umieszczone jest wśród gęstego listowia krzewu czy drzewa, wśród pnączy, na pandanie, w kępce bambusa[30], na kardamonie malabarskim (Elettaria cardamomum)[35], paproci drzewiastej lub epifitów. Ulokowane jest 1–11 m nad ziemią[30]. W budowie gniazda uczestniczą obydwa ptaki z pary[35].
Zniesienie liczy 2 jaja[30][55][8][46]. Skorupka ma barwę kremową lub płową[8][30]. Wymiary jaja u C. i. natalis to średnio 26 na 20–21 mm[40]. Średnie wymiary dla 200 jaj z Indii: 27 na 21 mm, dla 24 jaj z Cejlonu: 25,9 na 20,8 mm[35]. Inkubacja trwa 14–16 dni[55][8] (inne źródło mówi o kluciu nieco po 17. dniu inkubacji[40]), wysiadują obydwa ptaki z pary[55]. Po około 3 dniach życia pisklętom otwierają się oczy[40], wówczas tęczówki są ciemnobrązowe[32]. W niewoli po 7–8 dniach życia młode mają w pełni opierzone skrzydła, jednak pióra dopiero zaczynają przebijać się przez skórę. Stają się w pełni opierzone po 12–16 dniach życia, zdolność lotu (dane z niewoli) uzyskują w wieku około 21 dni[8].
Pewien zaobrączkowany osobnik z Queensland przeżył przynajmniej 12 lat (po sprawdzeniu obrączki został wypuszczony)[47]. Jeden osobnik w niewoli przeżył 18 lat[26].
Z miedzianek szmaragdowych i bażanciaków (Otidiphaps nobilis) opisano w 1978 nowy gatunek apikompleksu, Eimeria waiganiensis[56]. Miedzianki szmaragdowe mogą ulec zakażeniu Salmonella enterica serowaru Typhimurium, var. copenhagen. W 1981 opisano przypadek śmierci 20 spośród 50 ptaków importowanych do hodowli w przeciągu 5-dniowej kwarantanny. Za ich śmierć odpowiadał wspomniany patogen[57]. Miedziankę szmaragdową odnotowano wśród zdobyczy wężojada nikobarskiego (Spilornis klossi)[58] i srokacza czarnego (Melloria quoyi)[59]. Zagrożeniem dla piskląt mogą być wrony wielkodziobe (Corvus macrorhynchos)[60].
Od 2014 IUCN uznaje miedziankę szmaragdową i brązowogłową za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern)[14][15]. W 2016 w Chinach miedzianka szmaragdowa miała status gatunku najmniejszej troski (LC)[61]. BirdLife International ocenia trend liczebności populacji miedzianki szmaragdowej jako spadkowy ze względu na drapieżnictwo ze strony kotów i szczurów[14][15]. Zagrażają im także kolizje z szybami[53].
Odnotowywana była w licznych parkach narodowych i innych obszarach chronionych, między innymi:
Miedzianka szmaragdowa jest gatunkiem hodowlanym[21][32]. Malajowie mieli wabić specjalnym instrumentem i łapać te gołębie, które łatwo oswajały się po złapaniu[49]. Po raz pierwszy do Europy osobniki tego gatunku dotarły w 1853. W 1893 po powrocie z podróży dookoła świata Franciszek Ferdynand Habsburg sprowadził kilka osobników do menażerii. Jeden z nich przeżył niemalże 10 lat do 1903[68]. W latach 1861 i 1863 London Zoo zakupiło lub otrzymało na drodze wymiany osobniki z Australii (łącznie 7), w 1864 Rajendra Mullick podarował dwa indyjskie osobniki, zaś w nieokreślonym czasie zoo pozyskało jeszcze jeden okaz za wymianę z Chin[69]. Znalazły się w spisie zwierząt trzymanych w ogrodzie zoologicznym we Frankfurcie nad Menem w listopadzie 1897[70]. W 1899 były dostępne na sprzedaż we Francji[71].
Miedzianki szmaragdowe to odporne na chłodną pogodę gołębie, raczej przyjaźnie zachowujące się wobec swoich opiekunów. Mogą być trzymane w ptaszarniach z ptakami innych gatunków, między innymi astryldami, miękkojadami (jest to termin potoczny, nie systematyczny), małymi papugami czy innymi gołębiami[32]. W projektowaniu woliery dla miedzianek szmaragdowych należy uwzględnić, że wiele czasu spędzają na ziemi, lecz odpoczywają na drzewach. Woliera powinna zawierać otwartą przestrzeń na podłożu, niskie krzewy i gałęzie osadzone na różnej wysokości[25]. Samce powinno się trzymać osobno ze względu na możliwe konflikty. Donoszono o pomyślnym trzymaniu miedzianek z innymi ptakami w wolierach o wymiarach 2,5–4 na 4 m. W otwartych ptaszarniach nieobsadzonych krzewami miedzianki wykazują niepokój[32]. Na półkuli południowej najlepiej, by woliera była zwrócona na północ, na półkuli północnej – odwrotnie. Istotnym jest zagospodarowanie części woliery tak, by umożliwić kąpiele słoneczne. Poza amatorskimi obserwacjami nie zaobserwowano, by dzikie miedzianki szmaragdowe kąpały się, jednak basen z wodą może zwiększyć atrakcyjność woliery[25].
Mimo że miedzianki szmaragdowe mogą przeżyć żywione samym suchym ziarnem, nasionami traw na wysiew i zielonkami, należy zapewnić im możliwie różnorodną dietę dostarczając między innymi owoców[32]. Podstawowa dieta składa się z powszechnie dostępnych mieszanek nasion dla gołębi, zieleniny oraz dostępnych sezonowo owoców, czasami z dodatkiem bezkręgowców[25]. Opisano jak niechętna do jedzenia owoców i moczonego w mleku i miodzie chleba pełnoziarnistego miedzianka przekonała się widząc, jak zjada je muszkatela dwubarwna (Ducula bicolor)[32].
Miedzianka szmaragdowa (Chalcophaps indica) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych, podrodziny treronów. Występuje na subkontynencie indyjskim, w Azji Południowo-Wschodniej oraz Australii wraz z kilkoma wyspami Oceanii (przyjmując ujęcie systematyczne, w którym do tego gatunku włączana jest miedzianka brązowogłowa, C. (i.) longirostris). Nie jest zagrożony wyginięciem. Trzymany jest w niektórych ogrodach zoologicznych.
Długość ciała wynosi 23–27 cm. Miedzianki szmaragdowe są stosunkowo niewielkimi gołębiami o zaokrąglonych kształtach ciała i dość krótkim ogonie. Upierzenie jest głównie fioletowawo-brązowe. Od czoła za oko ciągnie się biały obszar. Ciemię niebieskoszare, o zmiennej barwie. Zależnie od podgatunku, na skrzydle może być obecna biała plama lub plama innej barwy. Płaszcz, barkówki i pokrywy skrzydłowe są zielone, opalizujące. Miedzianki szmaragdowe podzielić można na dwie grupy: osobników o szarej czapeczce (grupa C. i. indica) i osobników o brązowej czapeczce (grupa C. i. longirostris). Systematyka jest sporna; niektórzy autorzy uznają miedzianki szmaragdowe i miedzianki brązowogłowe za osobne gatunki na podstawie różnic w upierzeniu i głosie ptaków z różnych regionów, za czym jednak nie przemawia istnienie form przejściowych.
Zasięg występowania miedzianek szmaragdowych obejmuje Półwysep Indyjski, Azję Południowo-Wschodnią, Nową Gwineę, północną i wschodnią Australię oraz przyległe do tych obszarów wyspy, między innymi Cejlon, Andamany i Nikobary, Norfolk, Lord Howe, Nową Kaledonię i niektóre spośród innych wysp Oceanii. Środowiskiem życia miedzianek szmaragdowych są pierwotne lasy deszczowe i lasy innego rodzaju, między innymi namorzyny i lasy galeriowe, oraz zapuszczone plantacje i podmiejskie ogrody. Pożywieniem tych gołębi są głównie owoce i nasiona. Pora lęgowa przypada na różne okresy w roku w zależności od miejsca występowania, jednak w północnych częściach zasięgu lęgi trwają przeważnie od marca do maja, zaś w południowej – od października do marca. Gniazdo jest luźną platformą z gałęzi. Zniesienie liczy 2 jaja, które wysiadywane są przez 14–16 dni. Młode są w pełni opierzone po 12–16 dniach życia, zdolność lotu w niewoli uzyskują w wieku około 21 dni.
IUCN od 2014 roku klasyfikuje miedziankę szmaragdową jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern).
.jpg)
_DSC7404.jpg)
_longirostris_nest_1914_photo.png)
_(cropped).jpg)
