Multimedia w Wikimedia Commons Krytonos białogardły (Scelorchilus albicollis) – gatunek małego ptaka z rodziny krytonosowatych. Występuje endemicznie w północnym i centralnym Chile. Niezagrożony wyginięciem.
Gatunek opisał po raz pierwszy Heinrich von Kittlitz w roku 1830 pod nazwą Pteroptochos albicollis. Holotyp pochodził z Valparaíso. Wyróżnia się dwa podgatunki[3].
Długość ciała wynosi 19 cm[3]. Pozostałe wymiary przedstawia tabelka (mm)[4]:
Okazy Skrzydło Ogon Dziób ♂ albicollis (n=4) 80-82 75-80 19,5-21 ♀ albicollis (n=6) 73-81 72-77 18,5-20 ♂ atacamae (n=5) 74-78 68-76 17,5-21 ♀ atacamae(n=4) 72-76 65-73 19-20U osobników dorosłych czoło winnocynamonowe, przechodzące na reszcie wierzchu ciała w szarobrązowe. Widoczna biała brew. Kantarek i pokrywy uszne czarniawe. Kuper brązowawy, niekiedy delikatnie czarno paskowany (możliwe, że tyczy się to osobników młodych). Skrzydła brązowe, pokrywy skrzydłowe na końcu posiadają czarno-białą plamkę. Spód ciała białawy, na brzuchu jasnocynamonowy. Gardło bez wzorów, zaś reszta spodu ciała, boki szyi i ciała pokrywają brązowe pasy. Najszersze są na bokach i w okolicach kloaki. Tęczówka brązowa, dziób czarny, szarawy u nasady, nogi i stopy czarne. Osobniki młodociane pokryte paskami. Podgatunek atacamae wyróżnia jaśniejsze upierzenie bez barwy brązowej z wierzchu oraz krótszy dziób[3].
Wyróżnia się następujące podgatunki[5]:
Środowisko życia stanowią gęste formacje roślinne typu matorral. Spotykany od poziomu morza po 1600 m n.p.m.[3]
Pieśń stanowi trwająca około 2,5 sekundy seria 9-10 dźwięków ooer o częstotliwości początkowo 0,7 kHz, potem 0,6-10,8 kHz. Głos donośny, niekiedy serie trwają krócej lub pierwszy dźwięk najwyższy. Zwykle przebywa na ziemi, choć śpiewa z niskiej gałęzi. Zawołanie stanowi ostre, krótkie, podobne do świńskiego charknięcie. Pożywienie stanowią stawonogi, żeruje ukryty w gęstej roślinności.
Okres składania jaj przypada na wrzesień i październik. Gniazdo stanowi otwarty kubeczek z miękkiej trawy, umieszczony w zagłębieniu długiego na 1-2 m tunelu w ziemi. Niekiedy wykopuje własny tunel, lecz zwykle używa nory utworzonej przez koszatniczkę pospolitą (Octodon degus). Zniesienie liczy 2-3 jaja, u podgatunku nominatywnego mają wymiary około 27,3 na 20 mm, zaś u atacamae 27,2 na 22 mm. Oba ptaki z pary wysiadują jaja i opiekują się młodymi, lecz szczegóły pozostają nieznane[3].
Przez IUCN gatunek klasyfikowany jest jako najmniejszej troski (LC, Least Concern). Występuje w obszarze Endemic Bird Area oznaczonym jako Central Chile. Z obszarów chronionych spotykany jest w jednym, jest to Park Narodowy La Campana oraz prawdopodobnie również w PN Bosque de Fray Jorge[3].
Krytonos białogardły (Scelorchilus albicollis) – gatunek małego ptaka z rodziny krytonosowatych. Występuje endemicznie w północnym i centralnym Chile. Niezagrożony wyginięciem.
