Saurischia articles - Encyclopedia of Life

Зауришийлар ( Tatar )

provided by wikipedia emerging languages

Зауришийлар (лат. Saurischia, бор. грек. кәлтә оча сөякле) — динозаврларның триас чорының уртасында барлыкка килгән беренче тәртибе. Кемдер зауришийларны һәм орнитишийларны архозаврлар өстәртибенең аерым төркемнәренә чыгара^[3]. Динозаврларны, ләгәннәре төзелешендәге аерманы күреп, ике тәртипкә 1887 елда профессор Гарри Говьер Сили аерган^[4]. Зауришийларның лонный сөяге, башка сөйрәлүчеләрнекедәй, алга юнәлешелгән, ә орнитишийларныкы, кошларныкыдай, — атрка^[4].
Зауришийлар тәртибенең өч ботагы бар^[3]:

целурозаврлар — вак, җиңел, озынмуенлы һәм тиз ерткыч хайваннар. Иң бәләкәкәй динозаврлар — компсогнатуслар — бу төркемгә караганнар;
карнозаврлар — эре, авыр һәм акрын ерткычлар. Шушы төркемгә тиранозавр рекс, спиннозавр һ.б. ерткыч гигантлар карый. Кайбер әдәбияттә целурозаврлар һәм карнозаврлар тероподларга бергәләштереләләр^[4];
завроподлар — авыр, бик эре, озынмуенлы һәм озынкойрыклы хайваннар. Кагыйдә буларак, үсемлекне ашаганнар. Шушы ботакка диплодоклар, платеозавр, маменчизавр һ.б. карыйлар.

↑ ^1,0 ^1,1 таксономическая база данных Национального центра биотехнологической информации США / National Center for Biotechnology Information
↑ ^2,0 ^2,1 Энциклопедия жизни — 2008.
↑ ^3,0 ^3,1 Я познаю мир: Динозавры: Дет. энцикл./А.Ю. Целлариус; Худож. О. А. Герасина и др. — М.: ООО «Издательство Астрель»: ООО «Издательство АСТ»: ЗАО НПП «Ермак», 2004. — 397, [3] с.: ил.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Динозавры - М.: ООО "Издательство Астрель": ООО "Издательство АСТ", 2002. - 359с,: ил.

provided by wikipedia emerging languages

Овираптор — целурозавр

Брахиозавр — завропод

Зауришийлар (лат. Saurischia, бор. грек. кәлтә оча сөякле) — динозаврларның триас чорының уртасында барлыкка килгән беренче тәртибе. Кемдер зауришийларны һәм орнитишийларны архозаврлар өстәртибенең аерым төркемнәренә чыгара. Динозаврларны, ләгәннәре төзелешендәге аерманы күреп, ике тәртипкә 1887 елда профессор Гарри Говьер Сили аерган. Зауришийларның лонный сөяге, башка сөйрәлүчеләрнекедәй, алга юнәлешелгән, ә орнитишийларныкы, кошларныкыдай, — атрка.
Зауришийлар тәртибенең өч ботагы бар:

целурозаврлар — вак, җиңел, озынмуенлы һәм тиз ерткыч хайваннар. Иң бәләкәкәй динозаврлар — компсогнатуслар — бу төркемгә караганнар; карнозаврлар — эре, авыр һәм акрын ерткычлар. Шушы төркемгә тиранозавр рекс, спиннозавр һ.б. ерткыч гигантлар карый. Кайбер әдәбияттә целурозаврлар һәм карнозаврлар тероподларга бергәләштереләләр; завроподлар — авыр, бик эре, озынмуенлы һәм озынкойрыклы хайваннар. Кагыйдә буларак, үсемлекне ашаганнар. Шушы ботакка диплодоклар, платеозавр, маменчизавр һ.б. карыйлар.