De Echsebeckesaurier ass nieft dem Vullebeckesaurier eng vun deenen zwou Uerdnungen vun den Dinosaurier (Dinosauria).
Zu him gehéieren Aarte wéi den Tyrannosaurus rex, den Struthiomimus, den Spinosaurus, de Microraptor an den Argentinosaurus.
Liông-pôaⁿ-lūi (lat. Saurischia) sī khióng-liông nn̄g tōa lūi chi it. Thoân-thóng ê hun-lūi sī 1888 nî Harry Seeley kiàn-li̍p--ê, kā khióng-liông pun chò Liông-pôaⁿ-lūi kap Chiáu-pôaⁿ-lūi nn̄g-ê bo̍k, chóng-sī hiān-taⁿ kó͘-seng-bu̍t-ha̍k it-poaⁿ kā liông-pôaⁿ-lūi hun chò chi̍t-ê clade (ha̍h tan-hē-thóng sèng-chit ê hun-lūi tan-goân), m̄-sī bo̍k ê chân-kip.
It-poaⁿ chia̍h-bah-lūi ê khióng-liông, to̍h sī chi̍t kóa siù-kha-lūi (theropoda), sī sǹg liông-pôaⁿ-lūi ê chi̍t hūn. Tông-sî só͘-ū ê chiáu-lūi, pō͘-hūn ê liông-kha-hêng (Sauropodomorpha) chia̍h-chháu khióng-liông, lóng sio̍k pún lūi. Chiáu-lūi sī in î-it lâu-thoân ê āu-tāi, nā tī hun-lūi-ha̍k-siōng, thang sǹg sī liông-pôaⁿ-lūi ê chhù-clade.
Ang Saurischia maoy klad sa dinosawryo nga nabuhi gikan niadtong periyodong Triyasiko hangtod Kretasiko.
Es saurisquis (Saurischia deth grèc "pelvis de ludèrt" ) son un des dus òrdes tradicionaus des dinosaures. En 1888, Harry Seeley classifiquèt es dinosaures en dus grani ordes, basat ena estructura dera sua pelvis. Toti es dinosaures se conéishen per arretier era configuracion ancestrau des ossi dera pelvis. Toti es dinosaures carnivori ( es terópodi ) son membres des saurisquis, amassa tamb un des dus grani linages de dinousaures erbivori, es sauropodomorfi.
Ath final deth cretacèu, toti es familhes de saurisquis, sonque es audèths, s'escantiren pendent era grana extincion deth cretacèu. Se caracterizen pr'amor qu'era majoria d'individui an eth pubis ena medeisha direccion qu'un ludèrt, entà deuant, apontant tà es budèths. Se se considera coma un grop que sonque include reptils ( consideracion que depend dera hont consultada ) lavetz ei un grop parafiletic qu'exclode es audéths e ansin conforma pas un clade.
Saurischia (/sɔːˈrɪskiə/ saw-RIS-kee-ə, frae the Greek sauros (σαυρος) meanin 'lizard' an ischion (ισχιον) meanin 'hip jynt')[2] is ane o the twa basic diveesions o dinosaurs.
Ang Saurischia isang dinosauro naniniwala ang mga orden dalubhasa sa agham na unang lumitaw ang mga klado noong mga 230 milyong taon na ang nakararaan. Noong 65 milyong taon sa nakaraan, naglaho ang mga dinosauro. Kung minsan, itinuturing na mga inapo ng mga dinosauro ang mga ibon.
Saurischia (/sɔːˈrɪskiə/ saw-RIS-kee-ə, frae the Greek sauros (σαυρος) meanin 'lizard' an ischion (ισχιον) meanin 'hip jynt') is ane o the twa basic diveesions o dinosaurs.
Li no « Såriskea » est onk calcaedje do Grek σαῦρος (cropante biesse) et ἰσχίον (bassin, -skea). I rime "bassin di cropante biesse". Les såriskeas sont-st onk des deus grands ôres di foirtoujheas. I fourit lomé pa l' madjuster Harry Govier Seeley (1839-1909) e 1887 et radmint afiyî.
Tos carnassieus foirtoujheas (sacwantès sôres di waerapîs) sont å pus sovint metou come såriskea, come sont tos les oujheas eyet onk des deus primaires lignaedjes des magneuses d' yebe foirtoujheas, les Zåropîfoimes. Al difén del Crétacé termene, tos les såriskeas apus k' les oujheas divnou moirts å long di l' etrevén Crétacé–Paleyodjinne. Les oujheas, sont direk zwers d' ene troke di waerapîs foirtoujheas et sont-st onk des såriskeas foirtoujheas e troke-djenetike soce.
Li no « Såriskea » est onk calcaedje do Grek σαῦρος (cropante biesse) et ἰσχίον (bassin, -skea). I rime "bassin di cropante biesse". Les såriskeas sont-st onk des deus grands ôres di foirtoujheas. I fourit lomé pa l' madjuster Harry Govier Seeley (1839-1909) e 1887 et radmint afiyî.
Τα Σαυρίσχια (Saurischia, από τα ελληνικά σαύρος και ισχίον)[1] είναι μία από τις δύο τάξεις, ή βασικές κατηγορίες, δεινοσαύρων. Το 1888, ο Χάρι Σίλεϊ ταξινόμησε τους δεινόσαυρους σε δύο τάξεις με βάση την δομή του ισχίου τους.[2] Τα σαυρίσχια διαχωρίζονται από τα ορνιθίσχια από την διατήρηση της αρχέγονης διάταξης των οστών του ισχίου.
Όλοι οι σαρκοφάγοι δεινόσαυροι (τα θηριόποδα) είναι σαυρίσχιοι, καθώς και ένας από τους κύριους κλάδους φυτοφάγων δεινόσαυρων, τα σαυροποδόμορφα. Στο τέλος της Κρητιδικής περιόδου, όλα τα σαυρίσχια πλην των πτηνών εξαφανίστηκαν. Αυτό αναφέρεται και ως συμβάν εξαφάνισης Κρητιδικού-Τριτογενούς. Τα σύγχρονα πτηνά, ως άμεσοι απόγονοι μίας ομάδας θηριόποδων δεινοσαύρων,[3] θεωρούνται υπο-κλάδος των σαυρίσχιων δεινοσαύρων στην φυλογενετική ταξινόμηση.
Οι σαυρίσχιοι ξεχωρίζουν από τους ορνιθίσχιους από την τριμερή δομή της λεκάνης, με το ηβικό οστούν να είναι στραμμένο προς τα εμπρός. Η λεκάνη των ορνιθίσχιων διατάσεται με το ηβικό οστό στραμμένο προς τα πίσω, παράλληλα με το ισχίο, συχνά με μία στραμμένη προς τα εμπρός απόφυση κάνοντας την δομή τετραμερή.
Η δομή του ισχίου των ορνιθίσχιων μοιάζει επιφανειακά με αυτή των πτηνών, πράγμα που οδήγησε τον Σίλεϊ να τα ονομάσει έτσι, αν και δεν πρότεινε κάποια συγκεκριμένη συγγένεια με τα πτηνά. Ονόμασε τα σαυρίσχια έτσι γιατί διατηρούσαν την ανατομία του αρχέγονου ισχίου που βρίσκεται και στις σύγχρονες σαύρες.
Εντούτοις, όπως αποκάλυψαν μεταγενέστερες μελέτες, η δομή του ισχίου των σύγχρονων πτηνών στην πραγματικότητα εξελίχθηκε ανεξάρτητα, από την δομή των σαυρίσχιων, και συγκεκριμένα από μια υποομάδα σαυρίσχιων, τα Μανιράπτορα, κατά την Ιουράσια περίοδο. Σε αυτό το παράδειγμα συγκλίνουσας εξέλιξης, τα πτηνά ανέπτυξαν ισχία παρόμοια με αυτά των προγενέστερων ορνιθίσχιων, και στις δύο περιπτώσεις πιθανώς ως προσαρμογή στην φυτοφάγα ή παμφάγα δίαιτα.
Στην εργασία του όπου ονόμασε τις δύο ομάδες, ο Σίλεϊ εξέτασε τα προηγούμενα σχέδια ταξινόμησης άλλων παλαιοντολόγων για την διαίρεση της παραδοσιακής τάξης Δεινοσαύρια. Προτίμησε την ταξινόμηση του Όθνιελ Τσαρλς Μαρς του 1878, όπου χώριζε τους δεινόσαυρους σε τέσσερεις τάξεις: Σαυρόποδα, Θηριόποδα, Ορνιθόποδα και Στεγοσαύρια (τα ονόματα αυτά βρίσκονται ακόμα σε χρήση σημέρα, και αναφέρονται κατά τον ίδιο περίπου τρόπο σε υποτάξεις ή κλάδους εντός των Σαυρίσχιων ή των Ορνιθίσχιων).[2]
Ο Σίλεϊ, ωστόσο, ήθελε να διατυπώσει μία ταξινόμηση η οποία θα λάμβανε υπόψη μία μόνο κύρια διαφορά μεταξύ ομάδων δεινοσαύριων με βάση ένα χαρακτηριστικό που θα τα διαφοροποιούσε και από τα υπόλοιπα ερπετά. Βρήκε αυτό που ήθελε στη διάταξη των οστών του ισχίου, και διαπίστωσε ότι όλες οι τέσσερις τάξεις του Μαρς μπορούσαν να διαχωριστούν συστηματικά σε δύο κύριες ομάδες με βάση αυτό το χαρακτηριστικό. Τοποθέτησε τα Στεγοσαύρια και τα Ορνιθόποδα στα Ορνιθίσχια, και τα Θηριόποδα και τα Σαυρόποδα στα Σαυρίσχια. Επιπλέον, ο Σίλεϊ χρησιμοποίησε αυτή τη μείζονα διαφορά στα οστά του ισχίου, μαζί με άλλες παρατηρημένες διαφορές ανάμεσα στις δύο ομάδες, ώστε να διατυπώσει την άποψη ότι οι «δεινόσαυροι» δεν ήταν καθόλου φυσική ομαδοποίηση, αλλά μάλλον δύο διακριτές τάξεις που εξελίχθηκαν ανεξάρτητα από πιο πρωτόγονους αρχόσαυρους.[2] Η ιδέα ότι ο όρος «δεινόσαυροι» ήταν ξεπερασμένος όρος για δύο διακριτές τάξεις διατηρήθηκε για πολλές δεκαετίες στην επιστημονική και στην κοινή λογοτεχνία, μέχρι την δεκαετία του 1960 οπότε οι επιστήμονες άρχισαν ξανά να εξετάζουν την πιθανότητα τα σαυρίσχια και τα ορνιθίσχια να είναι πιο συγγενικά μεταξύ τους παρά με τους υπόλοιπους αρχόσαυρους.
Αν και η ιδέα του ότι τα Δεινοσαύρια ήταν παραφυλετική ομάδα δεν είναι πλέον αποδεκτή από τους παλαιοντολόγους, η βασική διαίρεση των δεινοσαύριων από τον Σίλεϊ σε δύο ομάδες άντεξε στον χρόνο, και υποστηρίζεται πλέον από σύγχρονες κλαδιστικές αναλύσεις των σχέσεων ανάμεσα στους δεινόσαυρους.[4] Μία εναλλακτική υπόθεση που αμφισβητεί την ταξινόμηση του Σίλεϊ προτάθηκε από τον Ρόμπερτ Μπάκερ στο βιβλίο του το 1986, The Dinosaur Heresies. Η ταξινόμηση του Μπάκερ χώρισε τα θηριόποδα στη δική τους ομάδα και τοποθέτησε τις δύο ομάδες των φυτοφάγων δεινοσαύρων (σαυροποδόμορφα και ορνιθίσχια) μαζί σε ξεχωριστή ομάδα την οποία ονόμασε Φυτοδεινοσαύρια.[5] Η υπόθεση των φυτοδεινοσαύριων βασίστικε εν μέρει στον υποτειθέμενο σύνδεσμο μεταξύ ορνιθίσχιων και προσαυρόποδων, και την ιδέα ότι τα πρώτα εξελίχθηκαν άμεσα από τα τελευταία, πιθανώς μέσω μιας αινιγματικής οικογένειας η οποία φαίνεται ότι είχε χαρακτηριστικά και των δύο ομάδων, τους σεγνόσαυρους.[6] Διαπιστώθηκε εντούτοις αργότερα ότι οι σεγνόσαυροι ήταν στην πραγματικότητα ασυνήθιστος τύπος φυτογάγων θηριόποδων σαυρίσχιων, στενοί συγγενείς των πτηνών, και έτσι η υπόθεση των φυτοδεινοσαύριων έχασε έδαφος.
Επιπλέον, τα γένη Teyuwasu και Agnosphitys ενδέχεται να αναπαριστούν πρώιμους σαυρίσχιους, ή πρωτόγονους μη-δεινόσαυρους.
Το ακόλουθο κλαδόγραμμα προέρχεται από τον Weishampel et al., 2004.[4]
Σαυρίσχια†Κερατοσαύρια (συμπ. †Κοιλοφυσοειδή)
Τα Σαυρίσχια (Saurischia, από τα ελληνικά σαύρος και ισχίον) είναι μία από τις δύο τάξεις, ή βασικές κατηγορίες, δεινοσαύρων. Το 1888, ο Χάρι Σίλεϊ ταξινόμησε τους δεινόσαυρους σε δύο τάξεις με βάση την δομή του ισχίου τους. Τα σαυρίσχια διαχωρίζονται από τα ορνιθίσχια από την διατήρηση της αρχέγονης διάταξης των οστών του ισχίου.
Όλοι οι σαρκοφάγοι δεινόσαυροι (τα θηριόποδα) είναι σαυρίσχιοι, καθώς και ένας από τους κύριους κλάδους φυτοφάγων δεινόσαυρων, τα σαυροποδόμορφα. Στο τέλος της Κρητιδικής περιόδου, όλα τα σαυρίσχια πλην των πτηνών εξαφανίστηκαν. Αυτό αναφέρεται και ως συμβάν εξαφάνισης Κρητιδικού-Τριτογενούς. Τα σύγχρονα πτηνά, ως άμεσοι απόγονοι μίας ομάδας θηριόποδων δεινοσαύρων, θεωρούνται υπο-κλάδος των σαυρίσχιων δεινοσαύρων στην φυλογενετική ταξινόμηση.
Зауришийлар (лат. Saurischia, бор. грек. кәлтә оча сөякле) — динозаврларның триас чорының уртасында барлыкка килгән беренче тәртибе. Кемдер зауришийларны һәм орнитишийларны архозаврлар өстәртибенең аерым төркемнәренә чыгара[3]. Динозаврларны, ләгәннәре төзелешендәге аерманы күреп, ике тәртипкә 1887 елда профессор Гарри Говьер Сили аерган[4]. Зауришийларның лонный сөяге, башка сөйрәлүчеләрнекедәй, алга юнәлешелгән, ә орнитишийларныкы, кошларныкыдай, — атрка[4].
Зауришийлар тәртибенең өч ботагы бар[3]:
Зауришийлар (лат. Saurischia, бор. грек. кәлтә оча сөякле) — динозаврларның триас чорының уртасында барлыкка килгән беренче тәртибе. Кемдер зауришийларны һәм орнитишийларны архозаврлар өстәртибенең аерым төркемнәренә чыгара. Динозаврларны, ләгәннәре төзелешендәге аерманы күреп, ике тәртипкә 1887 елда профессор Гарри Говьер Сили аерган. Зауришийларның лонный сөяге, башка сөйрәлүчеләрнекедәй, алга юнәлешелгән, ә орнитишийларныкы, кошларныкыдай, — атрка.
Зауришийлар тәртибенең өч ботагы бар:
सॉरिस्किया (Saurischia) डायनासोरों के दो मुख्य प्रकारों में से एक है (दूसरा ऑर्नीथिस्किया है)। जीववैज्ञानिक वर्गीकरण की दृष्टि से यह एक क्लेड माना जाता है। "सॉरिस्किया" का अर्थ "सरीसृप की कमर वाला प्राणी" है। पक्षी इसी क्लेड का भाग हैं।[1]
सॉरिस्किया (Saurischia) डायनासोरों के दो मुख्य प्रकारों में से एक है (दूसरा ऑर्नीथिस्किया है)। जीववैज्ञानिक वर्गीकरण की दृष्टि से यह एक क्लेड माना जाता है। "सॉरिस्किया" का अर्थ "सरीसृप की कमर वाला प्राणी" है। पक्षी इसी क्लेड का भाग हैं।
