dcsimg

Kłokoczkowate ( Polish )

provided by wikipedia POL

Kłokoczkowate (Staphyleaceae (DC.) Lindl.) – rodzina roślin należąca do rzędu Crossosomatales. Należą tu krzewy i drzewa 45 gatunków, których podział na rodzaje wciąż jest przedmiotem badań, a dotychczasowe propozycje wyróżniające trzy lub dwa rodzaje nie znajduje odzwierciedlenia w filogenezie. Rośliny te występują na różnych obszarach w strefie umiarkowanej półkuli północnej, schodząc do strefy równikowej w Ameryce Południowej i Azji południowo-wschodniej[1]. Jedynym przedstawicielem rodziny we florze Polski jest kłokoczka południowa[2]. Niektóre gatunki z tej rodziny uprawiane są jako ozdobne. Ze względu na szybki wzrost niektórzy przedstawiciele wykorzystywani są także do zalesień i ochrony przed erozją. Drewno nie ma wielkiego znaczenia ekonomicznego z powodu niewielkiej trwałości. Pąki kwiatowe kłokoczki kolchidzkiej są spożywane po ich przefermentowaniu[3].

Morfologia

Pokrój
Drzewa i krzewy[3].
Liście
Opadające na zimę lub zimozielone, naprzeciwległe i nieparzysto pierzasto złożone lub trójlistkowe, rzadko pojedyncze, pozbawione przylistków. Poszczególne listki mają piłkowany brzeg, nerwację pierzastą i osadzone są na ogonkach[3].
Kwiaty
Obupłciowe, rzadko jednopłciowe, zebrane są w wiechowate kwiatostany na końcach pędów lub w kątach liści blisko szczytowej części pędów. Kwiaty są promieniste i zwykle 5-krotne. Działki kielicha są podobne do płatków (zwykle barwne). Płatki korony są wolne lub zrośnięte u nasady. Pręcików jest 5, ich nitki są wolne i wyrastają z dysku miodnikowego. Pylniki otwierają się podłużnymi pęknięciami. Zalążnia jest górna i powstaje z dwóch, trzech lub czterech owocolistków słabo ze sobą zrośniętych. W obrębie komory każdego z owocolistków rozwija się wiele zalążków. Szyjki słupka są luźno ze sobą połączone i zwieńczone główkowatym znamieniem[3].
Owoce
Rozdęte torebki, suche mieszki i pestkowce[3].

Systematyka

Zaliczane tu dawniej (np. w systemie Cronquista z 1981 i Takhtajana z 1997) rodzaje Tapiscia i Huertea wyłączane są w odrębną rodzinę Tapisciaceae w rzędzie Huerteales[1][3]. Pozostałe gatunki grupowane były w rodzaje na podstawie budowy owoców i wyróżniano w efekcie trzy rodzaje: Euscaphis, Staphylea i Turpinia. Badania molekularne wykazały, że taksony te są w takim ujęciu polifiletyczne[3]. W 2006 zaproponowano wyróżnienie dwóch rodzajów Staphylea i Dalrympelea, ale wciąż podział ten uznawany jest za przedwczesny i nie odpowiadający powiązaniom filogenetycznym[1]. Na podstawie badań molekularnych wyodrębniono w rodzinie 5 kladów, ale o niejasnych relacjach względem siebie i wykazujące bifiletyczny charakter tradycyjnych rodzajów Staphylea i Turpinia, oraz monofiletyczny rodzaju Euscaphis[4].

Pozycja systematyczna i podział według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzina z rzędu Crossosomatales w obrębie kladu różowych roślin okrytonasiennych. Pozycja rodziny w kladogramie rzędu[1]:

Crossosomatales

Staphyleaceaekłokoczkowate




Guamatelaceae




Stachyuraceaestachiurowate



Crossosomataceae







Aphloiaceae




Geissolomataceae



Strasburgeriaceae





Przedstawiciele według Angiosperm Phylogeny Website

Przypisy

  1. a b c d e Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2018-11-08].
  2. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  3. a b c d e f g Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 363-364. ISBN 978-1-842466346.
  4. AJ Harris, Ping-Ting Chen, Xin-Wei Xu, Jian-Qiang Zhang, Xue Yang, Jun Wen. A molecular phylogeny of Staphyleaceae: Implications for generic delimitation and classical biogeographic disjunctions in the family. „Journal of Systematics and Evolution”. 55, 2, s. 124-141, 2017. DOI: 10.1111/jse.12236.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Kłokoczkowate: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Kłokoczkowate (Staphyleaceae (DC.) Lindl.) – rodzina roślin należąca do rzędu Crossosomatales. Należą tu krzewy i drzewa 45 gatunków, których podział na rodzaje wciąż jest przedmiotem badań, a dotychczasowe propozycje wyróżniające trzy lub dwa rodzaje nie znajduje odzwierciedlenia w filogenezie. Rośliny te występują na różnych obszarach w strefie umiarkowanej półkuli północnej, schodząc do strefy równikowej w Ameryce Południowej i Azji południowo-wschodniej. Jedynym przedstawicielem rodziny we florze Polski jest kłokoczka południowa. Niektóre gatunki z tej rodziny uprawiane są jako ozdobne. Ze względu na szybki wzrost niektórzy przedstawiciele wykorzystywani są także do zalesień i ochrony przed erozją. Drewno nie ma wielkiego znaczenia ekonomicznego z powodu niewielkiej trwałości. Pąki kwiatowe kłokoczki kolchidzkiej są spożywane po ich przefermentowaniu.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL