Triop

Przekopnice, tarczowce, nieboraki (Notostraca) – rząd skrzelonogów (Branchiopoda) obejmujący kilkanaście gatunków.

Występowanie

Przekopnice to skorupiaki rozprzestrzenione na całej kuli ziemskiej; w Europie Środkowej są reprezentowane przez nieliczne gatunki. Spotyka się je głównie w okolicach podbiegunowych, w strefie umiarkowanej też korzystniejsze dla nich są zazwyczaj niskie temperatury. Silniejsze gatunki (np. przekopnica wiosenna) żyją i rozmnażają się wczesną wiosną, gdy temperatura wody jest jeszcze bardzo niska. Słabsze gatunki (np. przekopnica właściwa) pojawiają się i rozmnażają w mniej korzystnych warunkach, wtedy, gdy nie ma już konkurencji ze strony silniejszych gatunków. Przekopnice występują w zbiornikach okresowo wysychających.

Charakterystyka

Są to organizmy zazwyczaj zimnolubne, w strefie umiarkowanej spotykane są głównie wiosną. Zaliczane są do fauny słodkowodnej.

Tułów spłaszczony grzbietobrzusznie, okryty miękkim karapaksem, podzielony jest na wiele segmentów (zazwyczaj 12), z których wyrastają parami odnóża pływne zaopatrzone w listkowate skrzela. Ciało przekopnic osiąga długość od 2–13 cm. Pływają zwrócone brzuszną stroną ku górze, również pełzają i zagrzebują się w mule. W strefie umiarkowanej rozmnażają się partenogenetycznie.

Systematyka

Rodzina Triopsidae Keilhack, 1909

Rodzaj Lepidurus Leach, 1819:

• Lepidurus apus – przekopnica wiosenna
• Lepidurus arcticus – przekopnica arktyczna
• Lepidurus batesoni
• Lepidurus bilobatus
• Lepidurus couesii
• Lepidurus cryptus
• Lepidurus lemmoni
• Lepidurus lynchi
• Lepidurus mongolicus
• Lepidurus packardi

Rodzaj Triops Schrank, 1803:

• Triops cancriformis – przekopnica właściwa
• Triops longicaudatus – przekopnica długowidełkowa
• Triops australiensis – przekopnica australijska
• Triops granarius – przekopnica afrykańska
• Triops numidicus
• Triops newberryi

Przypisy

Bibliografia

1. Tomasz Wilanowski: Bezpancerzowce i tarczowce w akwarium (przedruk elektroniczny z "Akwarium" 3/88) (pol.). [dostęp 13 listopada 2007].
2. Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.
3. Soszka J. G. Nie tylko w oceanach, "Nasza Księgarnia", Warszawa 1978
4. Stańczykowska A. Zwierzęta bezkręgowe naszych wód, WSiP, Warszawa 1979