Planhigyn suddlon tebyg i'r cactws yw Bresychen y cŵn sy'n enw benywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Euphorbiaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Mercurialis perennis a'r enw Saesneg yw Dog`s mercury.[1] Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Bresych y Cŵn, Blaen yr Iwrch, Bresych y Cŵn Parhaus, Cawl y Cŵn, Cifresych, Clais yr Hydd, Clais yr Hydd Barhaus, Cwlwm yr Asgwrn, Dail Cwlwm yr Asgwrn.
Mae'r dail wedi'u gosod bob yn ail, ac mae'r blodau'n unrhywiol, gyda blodau gwryw a blodau benyw ar yr un planhigyn. Gall fod yn gydryw neu'n deuoecaidd.
Planhigyn suddlon tebyg i'r cactws yw Bresychen y cŵn sy'n enw benywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Euphorbiaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Mercurialis perennis a'r enw Saesneg yw Dog`s mercury. Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Bresych y Cŵn, Blaen yr Iwrch, Bresych y Cŵn Parhaus, Cawl y Cŵn, Cifresych, Clais yr Hydd, Clais yr Hydd Barhaus, Cwlwm yr Asgwrn, Dail Cwlwm yr Asgwrn.
Mae'r dail wedi'u gosod bob yn ail, ac mae'r blodau'n unrhywiol, gyda blodau gwryw a blodau benyw ar yr un planhigyn. Gall fod yn gydryw neu'n deuoecaidd.
Bažanka vytrvalá (Mercurialis perennis) je druh vytrvalé byliny z čeledi pryšcovitých.
Je převážně rozšířena v západní a střední Evropě, v oblastech Pyrenejského, Apeninského a severu Balkánského poloostrova, na Korsice i Sardinii a většinou v jižních oblastech Skandinávie. Ojediněle se také vyskytuje v Pobaltí, Bělorusku a v Rumunsku. Přes Turecko zasahuje až na Kavkaz. V České republice je na příhodných místech hojným druhem od nížin až do podhůří.[2][3]
Roste s oblibou v bučinách, smíšených jedlobučinách nebo lužních lesích, kde je součástí základního bylinného podrostu. Vyskytuje se i houštinách poblíž říčních koryt v podhorských oblastech. Vyhovuje ji zastíněné prostředí s vyšší vlhkostí, upřednostňuje půdy slabě kyselé a bohaté na živiny. Hojný výskyt ukazuje na nejvyšší bonitu lesní půdy, dostatek rozkládající se hrabanky.[4]
Bažanka vytrvalá je rostlina se čtyřhrannými lodyhami, převážně vzpřímenými, dorůstajícími do výšky 10 až 40 cm. Má plazivé oddenky kterými se rozšiřuje, ty se v období sucha zbarvující fialově. Přestože patří mezi rostliny pryšcovité, její buňky neobsahují latexové mléko. V horní části poněkud pýřité lodyhy vyrůstají listy s krátkými řapíky a s palisty dlouhými 2 mm. Čepele opadavých listů se zubatým okrajem mají tvar vejčitý až kopinatý, jsou dvojnásobně až trojnásobně delší než širší a jsou řídce chlupaté.
Je to rostlina dvoudomá, existují rostliny se samčími nebo samičími květy, oba jsou zelené barvy. Květy nemají korunu, mají jen po třech volných kališních plátcích. Samčí květy, mající 9 až 12 volných tyčinek, tvoří drobná klubka poskládaná v řídká hroznovitá květenství. Samičí květy vyrůstají po jednom nebo po dvou na dlouhých stopkách v úžlabí horních listů, jejich svrchní semeník vznikl srůstem dvou plodolistů, obsahují také dvě patyčinky. Rostlina kvete od dubna do června.
Plody jsou dvoupouzdré, štětinaté tobolky o délce 4 až 5 mm, pouzdro obsahuje vždy jen po jednom semeni, které je vystřelováno do okolí.[5][6]
Rostliny obsahují silice, hořčiny, saponiny a glykosidy. Dříve se bažanky vytrvalé používalo v lidovém léčitelství jako projímadla a diuretika, zevně pak na spáleniny a otevřené rány. Při požití většího množství může vyvolat zdravotní komplikace, např. průjem, nevolnost a srdeční slabost, otrava však nehrozí. Její používání jako léčivky se nedoporučuje. Pokud se větší množství rostliny vyskytuje v čerstvé píci, je možná otrava dobytka, sušením rostlina ztrácí své účinky. Semena obsahují olejnaté látky, vrcholky lodyh se používaly na zabarvení látky na šedě žlutý odstín.[5][7]
Obrázky, zvuky či videa k tématu bažanka vytrvalá ve Wikimedia Commons
Bažanka vytrvalá (Mercurialis perennis) je druh vytrvalé byliny z čeledi pryšcovitých.
Almindelig bingelurt (Mercurialis perennis) er en 15-40 cm høj urt, der vokser i løvskove. Førne af Bingelurt står øverst på regnormes spiseseddel.
Almindelig bingelurt er en flerårig, tvebo urt, der har en opret og bestanddannende vækst. Stængelen er opret, rund i tværsnit og ugrenet. Bladene er samlet i den øverste halvdel af skuddet, og de er modsat stillede, bredt elliptiske og behårede med savtakket rand og ca. 2 mm lange fodflige. Begge bladsider er græsgrønne.
Blomstringen foregår i april-maj, og da planten er tvebo, findes der fladedækkende kloner med udelukkende hunlige eller hanlige blomster. Blomsterne sidder samlet i sidestillede aks. Hunblomsterne bæres ud fra aksen på stilke, der er meget længere end den modne frugt. Hanblomsterne er ganske små. Begge typer blomster er 3-tallige og reducerede. Frugten er en dunhåret kapsel med lysegrå og ovale frø.
Rodsystemet består af en krybende jordstængel og et trævlet rodnet.
Højde x bredde og årlig tilvækst: 0,30 x 0,15 m (30 x 15 cm/år), heri ikke medregnet rodskud fra samme jordstængel.
Almindelig bingelurt er udbredt i Nordafrika, Mellemøsten, Kaukasus og store dele af Europa, herunder også det østlige Danmark, mens den er meget sjælden i Nord – og Vestjylland. Bingelurt foretrækker skyggede voksesteder med fugtig, næringsrig muldbund. Den er karakteristisk for løvskove, men ses sjældent i nåleskove.
I naturparken Medvenica, Kroatien, findes skove, domineret af bøg i 300-820 m højde. I disse skove er arten en del af bundfloraen sammen med bl.a. ahorn, ask, himmelblå lungeurt, Knautia drymeia (en art af blåhat), kongetvetand, laurbærdafne, peberbusk, spidsløn, storbladet elm, storblomstret kodriver, tungeblad og ægte alpeviol[1]
Svenske undersøgelser i 1910'erne viste, at pH er konstant (omkring 7) under Bingelurt-bevoksninger. Det førte i første omgang til en påstand om, at arten er bundet til jordbundsnicher med neutralt pH. Ved kontrolmålinger i 1970'erne viste det sig dels, at Bingelurt flyttede voksested og dels, at pH flyttede med Bingelurt! Dette har – sammenholdt med viden om, at førne af netop Bingelurt står øverst på regnormes spiseseddel – ført til den hypotese, at regnormene flytter med Bingelurt, og at de så i næste omgang er årsag til det høje pH.
Almindelig bingelurt (Mercurialis perennis) er en 15-40 cm høj urt, der vokser i løvskove. Førne af Bingelurt står øverst på regnormes spiseseddel.
Das Wald-Bingelkraut (Mercurialis perennis), auch Dauer-Bingelkraut und Wildhanf genannt, ist eine Pflanzenart aus der Gattung der Bingelkräuter (Mercurialis) innerhalb der Familie der Wolfsmilchgewächse (Euphorbiaceae).
Das Wald-Bingelkraut wächst als mehrjährige (plurienn-hapaxanth) krautige Pflanze und erreicht Wuchshöhen von 15 bis 30 Zentimetern. Obwohl zu den Wolfsmilchgewächsen gehörend, besitzt sie keinen Milchsaft. Sie hat einfache, vierkantige, am oberen Abschnitt beblätterte Stängel (unten nur mit Schuppenblättern). Die Laubblätter sind deutlich gestielt, elliptisch bis länglich-eiförmig und etwa dreimal so lang wie breit.
Die Blütezeit reicht von April bis Mai. Das Wald-Bingelkraut ist zweihäusig getrenntgeschlechtig (diözisch), es gibt also weibliche und männliche Pflanzen mit entweder weiblichen oder männlichen Blütenständen. Die Blüten sind klein, grün und reduziert. Die männlichen Blüten haben zahlreiche Staubblätter.
Die Früchte sind zwei- bis dreifächrige Kapselfrüchte mit einsamigen Teilfrüchten.
Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 42 oder 64-66.[1]
Das Wald-Bingelkraut ist ein Rhizom-Geophyt, der im atlantischen Klima möglicherweise wintergrün ist. Es findet reichlich vegetative Vermehrung durch verzweigte Ausläufer statt, weswegen männliche und weibliche Pflanzen oft getrennt stehen und jeweils ausgedehnte Bestände einheitlichen Geschlechts bilden können, wie man es auch von anderen ausdauernden zweihäusigen Gewächsen aufgrund ihrer klonalen Ausbreitung kennt. Man denke an Große Brennnessel, Japanischen Staudenknöterich, Sanddorn oder den Kleinen Baldrian.
Beim Trocknen (beispielsweise im Herbarium) nehmen die Pflanzenteile gewöhnlich durch Bildung von Indigo einen blauschwarzen Metallglanz an. Seine Blätter riechen unangenehm.
Die Blüten sind eingeschlechtig und riechen durch Amine fischartig. Die Bestäubung erfolgt durch Insekten und durch den Wind. Die Art ist windblütig.
Die Entwicklung von Samen ist auch bei ausbleibender Bestäubung möglich (Apomixis).
Das Wald-Bingelkraut ist in Europa und Vorderasien verbreitet.
Man findet es häufig und gesellig in krautreichen Buchen- und Nadelwäldern, auch in Eichen- und Eschenauenwäldern oder in Hochstaudenfluren. Es bevorzugt feuchten, nährstoff- und basenreichen, lockeren Boden an eher schattigen Standorten. Es zeigt Sickerwasser an. In Lehm- und Kalkgebieten tritt es oft in großen Gruppen auf. Nach Ellenberg ist es ein Stickstoffzeiger und eine Ordnungscharakterart der Edellaub-Mischwälder und verwandter Gesellschaften (Fagetalia sylvaticae).
Das Wald-Bingelkraut steigt in den Allgäuer Alpen am Südhang des Kegelkopfs in Bayern bis in Höhenlagen von 1850 Metern auf.[2]
Die Erstveröffentlichung von Mercurialis perennis erfolgte durch Carl von Linné. Der Gattungsname Mercurialis leitet sich ab vom Gott Merkur, der die Heilkräfte des Bingelkrauts entdeckt haben soll.[3]
An dieser Art entdeckte Rudolf Jacob Camerarius 1694 in Tübingen die Sexualität der Pflanzen.
In der Antike und im Mittelalter galt das Bingelkraut als wirksam bei Magenverstopfung und als Mittel zum schnellen Anregen der Monatsblutung, zudem wurde es bei Augenbeschwerden und verstopftem Gehörgang.[4] Die abführende Wirkung ist belegt.[5] Als Heilpflanze wird Wald-Bingelkraut heute selten verwendet.
Alle Pflanzenteile haben zur Fruchtreife den höchsten Wirkstoffgehalt. Das getrocknete Kraut soll ohne Wirkung sein. Die ganze Pflanze gilt insgesamt als wenig giftig.
Hauptwirkstoffe sind Saponine, Methylamin, Trimethylamin.
Vergiftungserscheinungen: Die Wirkung als Abführmittel ist den Saponinen zuzuschreiben. Vergiftungen beim Menschen sind kaum zu erwarten.
Durch die Aufnahme von Mercurialis-Arten kann es bei Pferden, Schweinen und Wiederkäuern zu einer Gastroenteritis und Schädigung der Nieren und der Leber kommen. Als Symptome treten vielfach erst nach Tagen auf: Speichelfluss, Fresslust, Teilnahmslosigkeit, Stöhnen, als charakteristisches Merkmal Torticollis (schiefe Halsstellung), steigende, dann sinkende Temperatur, Rotblaufärbung des Harns (bei Wiederkäuern auch der Milch), pochender Herzschlag mit frequentem, kleinen Puls, zunehmende Schwäche. Auch der Tod kann eintreten.
Das Wald-Bingelkraut (Mercurialis perennis), auch Dauer-Bingelkraut und Wildhanf genannt, ist eine Pflanzenart aus der Gattung der Bingelkräuter (Mercurialis) innerhalb der Familie der Wolfsmilchgewächse (Euphorbiaceae).
Mercurialis perennis, commonly kent as marcury leaf, is a widland plant foond in muckle o Europe as weel as in Algerie, Iran, Turkey, an the Caucasus, but awmaist absent frae Ireland, Orkney an Shetland.[1][2]
Mercurialis perennis, commonly kent as marcury leaf, is a widland plant foond in muckle o Europe as weel as in Algerie, Iran, Turkey, an the Caucasus, but awmaist absent frae Ireland, Orkney an Shetland.
Mercurialis perennis, commonly known as dog's mercury, is a poisonous woodland plant found in much of Europe as well as in Algeria, Iran, Turkey, and the Caucasus, but almost absent from Ireland, Orkney and Shetland.[1][2] A member of the spurge family (Euphorbiaceae), it is a herbaceous, downy perennial with erect stems bearing simple, serrate leaves. The dioecious inflorescences are green, bearing inconspicuous flowers from February to April. It characteristically forms dense, extensive carpets on the floor of woodlands and beneath hedgerows.
Mercurialis perennis is a herbaceous plant. It usually grows in dense masses often in the ground flora of beech, oak, ash, elm and other types of woodlands in Europe.[3] It also grows under the shade of hedgerows and scrub. It has a preference for moderately shady to densely shady habitats. It is able to colonize new deciduous woods on dry, calcareous soils at an annual rate of a meter or more.[4] Under such conditions, the plants, especially the females, often display a darker green color. Its period of reproductive activity depends upon a number of factors such as illumination, soil reaction, soil moisture, etc. These factors also affect the duration of reproductive activity.[3]
Dog's mercury favors alkaline (basic) soils and can be found in abundance in suitable habitats in limestone regions.[3] It also occurs widely on neutral soils but is absent from acidic ones. Spreading by underground rhizomes, where its dense growth may shade out other woodland flowers such as oxlip, fly orchid, and even young ash seedlings,[4] but in the open, it eventually gives way to other plants.
Mercurialis perennis extends from sea level to the mountain range. The ultimate height attained in different mountainous regions, e.g. in Scotland, England, Germany, and Switzerland, naturally varies with the latitude and other geographical factors.[3] Existing colonies in some parts of Britain (including some in woods on boulder clay in East Anglia), are expanding and showing increased vigor, perhaps as a result of deeper shade in woodlands where coppicing has ceased.[4]
The plant's common name derives from the plant's resemblance to the unrelated Chenopodium bonus-henricus (Good King Henry, also known as mercury, markry, markery, Lincolnshire spinach). Since Mercurialis perennis is highly poisonous, it was named "dog's" mercury (in the sense of "false" or "bad").[4] It has also been known as boggard posy.
There are separate male and female plants (the species is dioecious). the plants are born at the base of the leaves similar to nettles. The flower spikes (about 25–40 mm or 1–1+1⁄2 in long) appear between February and May. The catkin-like male flowers have a yellow color (due to yellow stamens) and female flowers have 3 tepals (petals and sepals are combined or indistinguishable).[5]
The genus Mercurialis belongs to the family Euphorbiaceae and to the subfamily Crotonoideae. It is included in the tribe Acalyphae, which is characterized by clusters of flowers[3] It is also characterized by the lack of any laticiferous tissue, in the place of which tanniniferous cells (or tissue) are sometimes found.[3]
According to Pax (1914), there are three other genera related to Mercurialis; Seidelia, Leidesia and Dysopsis. The differences between these are based on the characteristics of the calyx and stamens.[3]
The genus Mercurialis itself consists of nine species and the main taxonomic characteristics used in distinguishing them are the clusters of floration, the annual or perennial habit, and the glabrous or hairy condition of the vegetative organs, but chiefly the ovary and the capsule, the woody or herbaceous nature of the plant, and lastly the character of the lamina.[3]
Dog's mercury is one of the characteristic plants of several woodland types, in particular:
M. perennis has variation in its morphological characters. This is noticeable in the outline, shape, and hairiness of its leaves, in the size of the lower leaves, in the number of stamens, and in the size of the seeds and fruits.[3] M. perennis possesses three distinct varieties are:
Note:- M. perennis L. var. Salisburyana Mukerji (Mukerji, 1927) was discovered in March 1926 at Staplehurst (Kent). It differs from M. perennis L. var. genuina Miiller-Aarg in the following respects:
Besides those three variations of M. perennis there are six habitat forms in nature:[3]
All parts of the dog's mercury are highly poisonous. Methylamine (mercurialine) and trimethylamine are thought to be present, together with a volatile basic oil, mercurialine, and saponins.[6] The scent of the plant is often described as 'foetid' due to the presence of trimethylamine which often gives off a rotting fish smell.[5] Mercurialine is thought to be one of the active principle parts that are responsible for the toxicity of the herb.[7] It is known to induce hemorrhagic inflammation of the gastrointestinal tract and kidneys. There is apparently some narcotic action, which induces drowsiness, and mild muscular spasms.[7]
One hypothesized mechanism of toxicity was discovered in 1900s. A researcher induced toxicity with dog's mercury, frozen at different stages of growth and fed it to sheep. Based on this experiment, these effects may be due to different toxic factors that are developed at different growth stages.[7] Another hypothesis is that one toxin might be culpable for the symptoms and illness.[7]
saponin
methylamine
trimethylamine
Symptoms of poisoning appear within a few hours; they can include vomiting, pain, gastric and kidney inflammation, and sometimes inflammation of the cheeks and jaw ("malar erythema") and drowsiness.[8] Larger doses cause lethargy, jaundice, painful urination, apparently by making the urine acid, and coma before death.[9]
The first-known account of this phenomenon probably dates from 1693, when a family of five became seriously ill as a result of eating the plant (after boiling and frying it); one of the children died some days later as a result.[4]
Apart from Chenopodium bonus-henricus and some other edible members of the Chenopodiaceae (also known as mercuries), the most similar-looking species is probably Mercurialis annua, annual mercury, which is also thought to be poisonous.[6] Dog's mercury has been eaten in mistake for brooklime.[4]
In 1983, a couple was reported of having eaten a large quantity of leaves after washing and boiling the plant after mistaking it for brooklime.[7] Both patients were hospitalized complaining of nausea, vomiting, and severe bilateral colicky loin pain and present signs of malar erythema but no signs of cardiovascular/respiratory disorders. They presented signs similar to an allergic reaction. They suffered severe gastrointestinal complications which led to dehydration. Once the toxin was identified, they were given sodium bicarbonate four times a day to neutralize the acidity of the urine. They recovered after two days of rest and continuous observation and monitoring.[7]
An outbreak of fatal mercurialis poisoning in the Welsh mountain ewes was reported which included hemolytic anemia without marrow suppression and acute oedematous gastroenteritis with hepatic centrilobular necrosis.[7]
The dog's mercury is poisonous by itself but with a thorough drying/heating, one is able to destroy its poisonous quality. The juice of the plant is emetic, ophthalmic and purgative. It can be used externally to treat menstrual pain, ear, and eye problems, warts, and sores. A lotion can be made from the plant for antiseptic external dressing due to its ability to soften and moisturize the skin.
A fine blue dye can be obtained from the leaves although it is able to be turned red by acids and destroyed by alkalis. It is often permanent and colouration is similar to indigo. A yellow dye can be obtained from the leaves. The seeds are also a good source of drying oil.[8]
Mercurialis perennis, commonly known as dog's mercury, is a poisonous woodland plant found in much of Europe as well as in Algeria, Iran, Turkey, and the Caucasus, but almost absent from Ireland, Orkney and Shetland. A member of the spurge family (Euphorbiaceae), it is a herbaceous, downy perennial with erect stems bearing simple, serrate leaves. The dioecious inflorescences are green, bearing inconspicuous flowers from February to April. It characteristically forms dense, extensive carpets on the floor of woodlands and beneath hedgerows.
Mercurialis perennis, es una especie de planta perteneciente a la familia Euphorbiaceae.
Es una planta perenne, dioica, rizomatosa, dispersamente hirsuta. Tallos de 20-50 cm de altura, simples, erectos, herbáceos, afilos en la base, solo con catafilos membranosos, muy foliosos en la parte superior; rizoma reptante. Hojas de (2)4-11 x (1)3-6 mm, delgadas, de haz verde obscuro y envés más claro, levemente hirsutas, con tricomas rígidos aplicados más abundantes en el envés, ovadas u ovado-lanceoladas, crenado-dentadas, acuminadas, cordadas o cuneadas; pecíolos 5-15 mm, hirsutos; estípulas triangulares, hirsutas. Flores masculinas en pequeños glomérulos (6-12) distantes, paucifloros, sobre un pedúnculo filiforme más largo que las hojas; flores femeninas solitarias, geminadas o en fascículos laxos de hasta 4 flores, largamente pedunculadas. Sépalos de 2 mm, anchamente ovados, glabros, verdosos. Fruto de 4-5 x 6-8 mm, densamente hirsuto; pedúnculo hasta de 5(7) cm en la madurez. Semillas 3-3,5 mm, globulosas, grisáceas, ligeramente rugosas. Tiene un número de cromosomas de 2n = 42*, 64, 66*, 84*.[1]
Se encuentra en lugares frescos y umbrosos de montaña, en hayedos y robledales umbríos sobre suelos éutrofos; a una altitud de 100-1750 metros. Está irregularmente distribuida por Europa, alcanza el Asia occidental y el Norte de África. En la península ibérica se localiza principalmente en la mitad Norte, aunque alcanza localidades aisladas del sur de Andalucía.
Mercurialis perennis fue descrita por Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum 2: 1037. 1753.[2]
Mercurialis: nombre genérico que hace referencia a Mercurio, dios del comercio en la mitología romana, a quien se atribuye el descubrimiento de las propiedades medicinales de esta planta.
perennis: epíteto latino que significa "perenne".[3]
Número de cromosomas de Mercurialis perennis (Fam. Euphorbiaceae) y táxones infraespecíficos: 2n=64[4]
Mercurialis perennis, es una especie de planta perteneciente a la familia Euphorbiaceae.
Lehtosinijuuri (Mercurialis perennis) on vaatimaton, tyräkkikasveihin kuuluva myrkyllinen ruohomainen lehtokasvi.[1]
Monivuotinen lehtosinijuuri on 25–40 senttimetriä korkeaksi kasvava juurakon turvin talvehtiva ruohokasvi. Kuivana juurakko värjäytyy siniseksi, mistä suvun nimi tulee. Varsi on haarautumaton, liereä, suomuinen ja tavallisesti tyviosastaan lehdetön. Lehdet ovat puikeat, tiheästi matalahammaslaitaiset ja tummanvihreät. Lehtiasento on vastakkainen ja varressa on pienet korvakkeet. Mitättömät kukat ovat yksineuvoisia ja vihertäviä. Laji on kaksikotinen eli hede- ja emikukat ovat eri kasviyksilöissä. Hedetähkät ovat pitkäperäisiä ja harsuja, pitkäperäiset emikukat ovat yksittäin tai pareittain lehtihangoissa. Suomessa lehtosinijuuri kukkii toukokuussa.[1]
Useimmista tyräkkikasveista poiketen lehtosinijuuri on maitiaisnesteetön.[1]
Lehtosinijuuri on eurooppalainen kasvilaji, jota tavataan Ranskasta ja Britteinsaarilta Länsi-Venäjälle. Etelässä levinneisyysalue rajoittuu Etelä-Italiaan ja Pohjois-Kreikkaan, pohjoisessa Fennoskandian eteläosiin ja Viroon.[2] Suomessa lehtosinijuuri on harvinainen eteläinen laji, joka kasvaa vain parhaissa lehdoissa. Pääosin sen kotoiset esiintymät sijaitsevat Uudenmaan alueella. Lisäksi lehtosinijuuri kasvaa muutamissa paikoissa Ahvenanmaalla ja Varsinais-Suomessa.[3] Laji on rauhoitettu Ahvenanmaalla.[4]
Lehtosinijuuri kasvaa lehdoissa, muun muassa pähkinäpensas- ja harmaaleppälehdoissa sekä jalopuumetsissä. Laji on kalkinsuosija.[1]
Lehtosinijuuri (Mercurialis perennis) on vaatimaton, tyräkkikasveihin kuuluva myrkyllinen ruohomainen lehtokasvi.
Mercurialis perennis
La Mercuriale vivace, Mercuriale pérenne, Chou de chien ou Cynocrambe (Mercurialis perennis L.) est une plante herbacée des lieux plutôt frais sur sols alcalino-calcaires de la famille des Euphorbiaceae.
De Mercure, le dieu qui découvrit les propriétés médicinales des mercuriales et du latin ; perennis : pérenne.
La plante est haute de 20 à 40 cm. Les feuilles, présentes seulement dans le haut de la tige, sont opposées, longues de 4 à 12 cm, les supérieures plus grandes que les inférieures, et sont de forme ovale-lancéolée, pointues, à petites dents, attachées à la tige par un court pétiole de maximum 5 mm[1]. Les fleurs femelles sont solitaires, formées d'un stigmate à deux lobes, sur un pédoncule axillaire, partant de l'aisselle d'une feuille. Les fleurs mâles, espacées sur un petit épi[1], sont sans pétales, et s'ouvrent en trois tépales qui révèlent 8 à 15 étamines[2].
On trouve des plants mâles et des plants femelles (plante dioïque). Les plants femelles se reconnaissent à l'absence d'inflorescence visible au dessus des feuilles, les fleurs femelles étant beaucoup plus discrètes[2].
Ses fleurs verdâtres et discrètes apparaissent d'avril à juin.
Elle se développe à l'ombre des arbres à feuilles caduques des régions tempérées d'Europe, en particulier dans les hêtraies, et les forêts mixtes[1]. Elle forme grâce à ses rhizomes souterrains de vastes colonies en sous-bois (plante sociale).
Les feuilles de la mercuriale vivace sont la nourriture de plusieurs insectes[3],[4], notamment d'un petit coléoptère, Hermaeophaga mercurialis. Les larves se développent dans les racines de plantes du genre Mercurialis. L'adulte bleu-noir, de 2.3-3 mm de long, se nourrit des feuilles de Mercurialis perennis, où on remarque facilement des petits trous[5].
La chenille d'une noctuelle, la Méticuleuse (Phlogophora meticulosa) consomme également cette plante, parmi d'autres[6].
Plusieurs champignons peuvent vivre aux dépens de la plante: des champignon de type rouille, l'un du genre Melampsora, Melampsora rostrupii G. H. Wagner ex Kleb (également appelé Caeoma mercurialis Link), trouvé sur la face inférieure des feuilles dans le Jura souabe[7], et un autre appelé Ramularia mercurialis-perennis Roum., du genre Ramularia, anamorphe de Mycosphaerella[8].
C'est une plante d'Europe, rencontrée de la Méditerranée à la Grande-Bretagne, à la Scandinavie et à l'Ouest de la Russie, ainsi qu'en Algérie, et en Asie du Sud-ouest (Turquie, Iran, Azerbaïdjan, Arménie, Géorgie)[9].
L'ensemble de la plante est un purgatif énergique, elle est vénéneuse pour les bêtes.
Mercuriale vivace
Mercuriale vivace, feuilles
épi de fleurs mâles en train de s'ouvrir
fleurs mâles
fruits
Mercurialis perennis
La Mercuriale vivace, Mercuriale pérenne, Chou de chien ou Cynocrambe (Mercurialis perennis L.) est une plante herbacée des lieux plutôt frais sur sols alcalino-calcaires de la famille des Euphorbiaceae.
Planda ilbhliantúil atá dúchasach don Eoraip is an Áise. 15-40 cm ar airde, le ríosóim dreaptha. Na duilleoga urchomhaireach éilipseach fiaclach. Na bláthanna bídeach, scothghlas, le 3 sheipeal, na fireannaigh i spící fada cromtha, na baineannaigh i gcrobhaingí. Luibh a bhláthaíonn go han-luath, ceannasach ar urlár coillearnaí go minic.
Trajacy šćěr (Mercurialis perenni) je rostlina ze swójby mlóčenjowych rostlinow (Euphorbiaceae). Dalše serbske mjeno je lěsny šćěr.
Trajacy šćěr je trajne zelo, kotrež docpěwa wysokosć wot 15 hač 30 cm. Rostlina ćehnje rozrybowana njepřijomnje.
Stołpik je njerozhałuzowany a njese jenož horjeka přećiwostejne, dołhojće-lancetojte, tupje zubate, ćmowozelene łopjena z dołhosću wot 4 hač 12 cm.
Kćěje wot apryla hač meje. Zwjetša muske a žónske kćenja steja na rozdźělnych rostlinach. Žónske kćenja maja tołsty płódnik. Muske kćenja steja w dołhich kłosach. Keluch je třidźělny a zeleny.
Rosće w lěsach. Preferuje włóžne, wutkate pódy na skerje chłódkojtych stejnišćach.
Rostlina je w južnej Skandinawiskej, srjedźnej a južnej Europje rozšěrjena.
Trajacy šćěr (Mercurialis perenni) je rostlina ze swójby mlóčenjowych rostlinow (Euphorbiaceae). Dalše serbske mjeno je lěsny šćěr.
Daugiametis laiškenis (lot. Mercurialis perennis, angl. Dog's Mercury, vok. Wald-Bingelkraut) – karpažolinių (Euphorbiaceae) šeimos, laiškenių (Mercurialis) genties augalas.
Daugiametis žolinis augalas. Šakniastiebis šliaužiantis, gana ilgas. Stiebai kylantys, nešakoti, 15-40 cm aukščio. Lapai priešiniai, ploni, kotuoti, lancetiškai ovališki, smailiaviršūniai, karbuotai pjūkliškais pakraščiais, tamsiai žali, išsidėstę viršutinėje stiebo dalyje. Žiedynai gelsvai žalsvi, varpos pavidalo, išauga lapų pažastyse. Žiedai dvinamiai, be vainikėlio, su trilape taurele. Kuokelinis žiedynas - į kamuolėlius susitelkę kuokeliniai žiedai, apgaubti pievinėmis sklaistėmis. Kamuolėliai sudaro pertrauktas varpas. Žiede dažniausiai 10 kuokelių. Piesteliniai žiedynai trumpesni už kuokelinius, taip pat negausiažiedžiai (iš 1-4 žiedų). Vaisius – suplota, trilypė, rutuliška, šiurkščiai plaukuota dėžutė. Sėklos rutuliškos, smailiaviršūnės, plikos, duobėtos, su mėsinga ataugėle. Augalas patrintas pamėlynuoja.
Žydi balandžio – gegužės mėn., vaisiai subręsta gegužės - birželio mėn. Dauginasi sėklomis, palaipomis ir šakniastiebiais. Dažnas visoje Lietuvoje. Auga lapuočių (daugiausia ąžuolynų ir uosynų) ir mišriuose miškuose, krūmuose, ypač derlinguose dirvožemiuose. Nuodingas, ypač gyvuliams, nes lapuose yra cianogeninių gliukozidų. Kartais vartojamas mėlyniems dažams gaminti, nes turi daug indigo.
Vaistams vartojama žolė. Ji pjaunama vasarą. Žaliavoje yra metilamino izomero merkurialino, trimetilamino, saponinų, eterinio aliejaus, karčiųjų, dažinių, mineralinių medžiagų.
Pavasarį žydintys augalai, Živilė Lazdauskaitė, Vilnius, Mokslas, 1985, 68 psl.
Daugiametis laiškenis (lot. Mercurialis perennis, angl. Dog's Mercury, vok. Wald-Bingelkraut) – karpažolinių (Euphorbiaceae) šeimos, laiškenių (Mercurialis) genties augalas.
Daugiametis žolinis augalas. Šakniastiebis šliaužiantis, gana ilgas. Stiebai kylantys, nešakoti, 15-40 cm aukščio. Lapai priešiniai, ploni, kotuoti, lancetiškai ovališki, smailiaviršūniai, karbuotai pjūkliškais pakraščiais, tamsiai žali, išsidėstę viršutinėje stiebo dalyje. Žiedynai gelsvai žalsvi, varpos pavidalo, išauga lapų pažastyse. Žiedai dvinamiai, be vainikėlio, su trilape taurele. Kuokelinis žiedynas - į kamuolėlius susitelkę kuokeliniai žiedai, apgaubti pievinėmis sklaistėmis. Kamuolėliai sudaro pertrauktas varpas. Žiede dažniausiai 10 kuokelių. Piesteliniai žiedynai trumpesni už kuokelinius, taip pat negausiažiedžiai (iš 1-4 žiedų). Vaisius – suplota, trilypė, rutuliška, šiurkščiai plaukuota dėžutė. Sėklos rutuliškos, smailiaviršūnės, plikos, duobėtos, su mėsinga ataugėle. Augalas patrintas pamėlynuoja.
Žydi balandžio – gegužės mėn., vaisiai subręsta gegužės - birželio mėn. Dauginasi sėklomis, palaipomis ir šakniastiebiais. Dažnas visoje Lietuvoje. Auga lapuočių (daugiausia ąžuolynų ir uosynų) ir mišriuose miškuose, krūmuose, ypač derlinguose dirvožemiuose. Nuodingas, ypač gyvuliams, nes lapuose yra cianogeninių gliukozidų. Kartais vartojamas mėlyniems dažams gaminti, nes turi daug indigo.
Vaistams vartojama žolė. Ji pjaunama vasarą. Žaliavoje yra metilamino izomero merkurialino, trimetilamino, saponinų, eterinio aliejaus, karčiųjų, dažinių, mineralinių medžiagų.
Bosbingelkruid of overblijvend bingelkruid (Mercurialis perennis) is een vaste plant uit de wolfsmelkfamilie (Euphorbiaceae). Zowel voor vee als voor de mens is de plant giftig. Het is een rechtopstaande, onvertakte plant met een korte beharing. De soort wordt 20 tot 40 cm hoog. Bij kneuzing van de plant wordt een onaangename geur verspreid. De plant groeit voornamelijk in bossen en op beschaduwde plekken elders. In België is bosbingelkruid vrij zeldzaam. In Nederland is het zeldzaam, maar komt wel voor in krijtgebied. De plant is tweehuizig (er zijn aparte mannelijke en vrouwelijke planten).
Een gelijkende soort is tuinbingelkruid of eenjarig bingelkruid (Mercurialis annua).
De bladeren hebben een elliptische vorm en een korte steel. Het blad is gezaagd en kortbehaard.
De bloemen zijn groen, eenslachtig en vrij onbeduidend. De mannelijke bloemen zitten in een onderbroken aar. De vrouwelijke bloemen vormen een tros. Bosbingelkruid bloeit van maart tot juni.
De plant draagt behaarde, tweelobbige, 6-8 mm lange vruchten.
In tegenstelling tot tuinbingelkruid heeft de plant uitlopers in de grond. Bosbingelkruid heeft donkergroen blad, terwijl die van tuinbingelkruid lichtgroen zijn. Bij bosbingelkruid staan de vrouwelijke bloemen op een lange steel, terwijl ze bij tuinbingelkruid zittend zijn. De vruchten van tuinbingelkruid zijn minder dicht behaard en kleiner dan die van het bosbingelkruid.
Bosbingelkruid is een kensoort voor het eiken-haagbeukenbos (Stellario-Carpinetum).
Bosbingelkruid of overblijvend bingelkruid (Mercurialis perennis) is een vaste plant uit de wolfsmelkfamilie (Euphorbiaceae). Zowel voor vee als voor de mens is de plant giftig. Het is een rechtopstaande, onvertakte plant met een korte beharing. De soort wordt 20 tot 40 cm hoog. Bij kneuzing van de plant wordt een onaangename geur verspreid. De plant groeit voornamelijk in bossen en op beschaduwde plekken elders. In België is bosbingelkruid vrij zeldzaam. In Nederland is het zeldzaam, maar komt wel voor in krijtgebied. De plant is tweehuizig (er zijn aparte mannelijke en vrouwelijke planten).
Een gelijkende soort is tuinbingelkruid of eenjarig bingelkruid (Mercurialis annua).
Szczyr trwały (Mercurialis perennis) – gatunek byliny należący do rodziny wilczomleczowatych (Euphorbiaceae). Występuje w żyznych i cienistych lasach Eurazji i w północnej Afryce. W Polsce roślina dość pospolita od niżu po niższe położenia górskie. Jest trująca, ale też wykorzystywana jako lecznicza i barwierska.
Szczyr trwały występuje na rozległych obszarach Europy, w zachodniej Azji i na Kaukazie oraz w północnej Afryce[2]. Północna granica jego zasięgu biegnie przez Irlandię, Szkocję, południową Norwegię, środkową część Szwecji, południowe krańce Finlandii i dalej przez Rosję. Południowa granica zwartego zasięgu biegnie od Pirenejów poprzez Półwysep Apeniński i Bałkański. Nieliczne stanowiska gatunek posiada na Półwyspie Iberyjskim i na Wyspach Kanaryjskich, w północnej Afryce, w Azji Mniejszej, w rejonie Kaukazu i w północnym Iranie. Jako gatunek zawleczony występuje także w Australii[3][4]. W Polsce jest to roślina dość pospolita od niżu, zwłaszcza na południu[5], po niższe położenia górskie. Rzadziej notowana w niektórych regionach (np. na północnym Mazowszu)[6]. W Europie Środkowej występuje na wysokościach do 2000 m[4], w Tatrach najwyżej rośnie w Strzystarskim Żlebie na wysokości 1640 m, poza tym w Karkonoszach do 1100 m, w Bieszczadach Zachodnich po 1160 m[7].
Bylina, geofit. Pędy nadziemne rozwijają się wiosną, po co najmniej 4 dniach, w czasie których temperatury osiągają 5 °C. Kwiaty pojawiają się na roślinach męskich 2–3 tygodnie po pojawieniu się pędów, a kwiaty żeńskie po 2–4 tygodniach. W zależności od warunków klimatycznych kwitnienie przypada w okresie od stycznia do maja[4], rzadko do czerwca[5], w warunkach środkowoeuropejskich zwykle w kwietniu i maju[9]. Kwiaty są wiatropylne, do czego przystosowaniem jest wytwarzanie wielkich ilości pyłku oraz skutecznie go wychwytujące okazałe, lepkie i brodawkowate znamiona. Pewną rolę w przenoszeniu pyłku pełnić też mogą owady odwiedzające kwiaty wabione pyłkiem i nitkowatymi miodnikami[4]. Po przekwitnieniu kwiatostany odpadają, a liście powiększają swoje rozmiary[7] i stają się ciemniejsze[10]. Nasiona dojrzewają i zrzucane są w lipcu i sierpniu. Średnio na jednej roślinie żeńskiej powstaje ok. 30 nasion, które posiadają elajosom i rozsiewane są przez mrówki. Pewną rolę w ich rozprzestrzenianiu pełnić też może wiatr, woda (nasiona przez 1 dzień unoszą się na wodzie) i gryzonie. Liście na pędach nadziemnych zaczynają zamierać we wrześniu[4].
Co roku w czerwcu w kącie łuskowatych liści u podstawy wzniesionych pędów nadziemnych zawiązują się pod ziemią haczykowate pędy inicjalne o długości poniżej 1 cm. Do grudnia te zawiązki przyszłorocznych pędów wydłużają się, rosnąc tuż pod powierzchnią gruntu. Wiosną kolejnego roku z wygiętego ku górze końca takiego kłącza wyrasta pęd nadziemny, a z jego podstawy korzenie przybyszowe[4].
Proporcje udziału roślin męskich i żeńskich w populacjach są w dużych populacjach wyrównane (przeważają nieco rośliny męskie, zwłaszcza w miejscach o silniejszym nasłonecznieniu). W populacjach mniejszych proporcje płci bywają znacznie rozchwiane, co ma wpływ na możliwości reprodukcji generatywnej (rozmnażania za pomocą nasion)[11].
W całej roślinie stwierdzono obecność: saponin, alkaloidów (metyloaminy – opisywanej w tym przypadku nierzadko jako merkurialina oraz trimetyloaminy), związków fenolowych prostych (kwas kawowy[12], ferulowy, kumarowy (izomer para)[13]) i flawonoidów (kemferol, kwercetyna[4], w tym pochodna – kempferolo-3-O-rutynozyd[13]). Roślina zawiera olejek eteryczny[13] i chromogen (hermidynę) barwiący się na niebiesko w kontakcie z tlenem[4][14], co tłumaczy to, że rośliny po zebraniu i wysuszeniu zwykle niebieszczeją[10]. Świeża roślina roztarta ma specyficzny zapach[15].
W odróżnieniu od niektórych innych przedstawicieli rodziny nie wytwarza soku mlecznego[9].
Gatunek tworzy kompleks poliploidalny i aneuploidalny, przy czym podstawowa liczba chromosomów wynosi x = 8, a 2n obejmuje szeroki zakres od 42 do 112 (47–49, 51, 52, 54, 56, 58, 60–73, 75–82, 84, 97, 98, 101)[4][8].
Szczyr trwały rośnie w miejscach cienistych, przede wszystkim w lasach, ale także w zaroślach i w zbiorowiskach wysokich bylin. Jest rośliną wymagającą świeżych, głębokich gleb. Preferuje gleby o różnej genezie wykształcone na podłożu wapiennym. Lepiej rośnie w glinach niż na piaskach i torfach, gdzie korzeni się płytko i rośnie słabo. Podobnie ograniczony wzrost jest na glebach o niskim pH. W Czechach i Szwecji obserwowano ustępowanie tego gatunku w obszarach znajdujących się wpływem kwaśnych opadów. Szczyr trwały wymaga gleb próchnicznych, zawierających co najmniej 5%, ale też nie więcej jak 19% materii organicznej. Optymalne są miejsca wilgotne, nie znosi stagnowania wody, miejsc bardzo mokrych i suchych (w niekorzystnych warunkach wodnych nie zakwita). Gatunek ten jest różnie klasyfikowany ze względu na wymagania odnośnie dostępności związków azotu i fosforu. Wiele źródeł określa gatunek jako azotolubny, podczas gdy inni autorzy wskazują na częstą obecność szczyru na stanowiskach ubogich lub przeciętnych pod względem dostępności związków azotu i fosforu. Wskazuje się na podobną kondycję gatunku zarówno na stanowiskach ubogich, jak i silnie zeutrofizowanych, np. w sąsiedztwie silnie nawożonych pól i łąk. Wykazuje on także wysoką tolerancję na zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi, co pozwala utrzymywać się temu gatunkowi w obszarach o długiej tradycji przemysłowej i górniczej[4].
W typologii siedlisk leśnych uważany za gatunek charakterystyczny dla lasu wilgotnego (Lw) oraz lasów świeżych wyżynnych i górskich (Lwyżśw, LGśw)[17].
Szczyr trwały rośnie w Europie w różnorodnych zbiorowiskach leśnych z klasy żyznych lasów liściastych Querco-Fagetea i bagiennych lasów olszowych Alnetea glutinosae, a także w zbiorowiskach zaroślowych na żyznych siedliskach z dominacją leszczyny lub tarniny[4] oraz w wyżynnym jodłowym borze mieszanym (Abietetum polonicum)[7]. W Europie Środkowej uznawany jest za gatunek charakterystyczny dla rzędu buczyn (O.) Fagetalia[18]. Występuje także w zbiorowiskach wysokich bylin i traw, zwłaszcza na glebach wapiennych, na stokach o wystawie północnej. W Zachodniej Europie oraz na obszarach subalpejskich w Europie Środkowej jest stałym lub częstym gatunkiem w zbiorowiskach łąk świeżych z wysokim porostem rajgrasu wyniosłego i barszczu zwyczajnego, nierzadko rośnie także w zbiorowiskach ziołoroślowych z pokrzywą zwyczajną[4].
Silny, klonalny wzrost szczyru trwałego na optymalnych dla tego gatunku siedliskach wiąże się z tworzeniem zwartych płatów, znacznie ograniczających dostęp światła do dna lasu. Istnieją doniesienia wskazujące silną konkurencję szczyru jako ograniczającą występowanie innych gatunków. Z drugiej strony podkreśla się także odporność tego gatunku na czynniki stresowe i zdolność do utrzymywania się na stanowiskach w miejscach ekspansji silnie rosnących bylin, takich jak pokrzywa zwyczajna i wierzbówka kiprzyca[4].
Sprzyja temu gatunkowi udział w drzewostanie gatunków o liściach ulegających szybkiej dekompozycji (np. wiązów), podczas gdy dominacja dębów, których liściasta ściółka utrzymuje się do wiosny w stanie słabo rozłożonym, ogranicza siłę jego wzrostu[4].
Do czynników ograniczających rozpowszechnienie szczyru należy intensywne żerowanie roślinożerców. W przypadku wzrostu pogłowia zwierzyny płowej obserwowano spadek liczebności szczyru. Nasiona szczyru są istotnym źródłem pokarmu dla gila zwyczajnego w przypadku żerowania w lasach[4].
Szczyr jest rośliną pokarmową i miejscem rozwoju larw i osobników dorosłych wielu gatunków owadów i ślimaków. Do monofagów żywiących się wyłącznie szczyrem należą: chrząszcz Hermaeophaga mercurialis i wciornastek Thrips fulvipes. Tylko na szczyrze stwierdzono też dwa gatunki grzybów z gromady workowców: Ascochyta mercurialis (obserwowany w postaci jasnych plamek z ciemnobrązowymi granicami) i Synchytrium mercurialis (tworzy jasnożółte wybrzuszenia na liściach i pędach, prowadzić może do śmierci roślin)[4].
Mercurialis perennis jest w świetle badań molekularnych najbliższej spokrewniony z M. leiocarpa (włączanym do gatunku jako odmiana M. perennis var. leiocarpa) oraz M. ovata. Grupą siostrzaną dla tych euroazjatyckich gatunków jest klad obejmujący 8 gatunków wschodniośródziemnomorskich[4].
Szczyr trwały jest gatunkiem morfologicznie zmiennym. Wyróżnia się 3 odmiany i 7 form, które jednak nie są trwałe i kształtują się pod wpływem czynników środowiskowych[4].
Nazwa zwyczajowa polska już u Krzysztofa Kluka w początkach XIX wieku stosowana jest w obecnym brzmieniu[20]. Wcześniej u Syreniusza w początkach XVII wieku gatunek opisany jest jako „szczer leśny”, podane są także liczne nazwy ludowe takie jak: czyniród, dzieciniec, dziecinnik, dziewczypłód, męższczypłód, listnik, płodzisz, rodzeniec, rodziniec[21]. Nazwa naukowa rodzajowa oznacza dosłownie „ziele Merkurego”. Według Pliniusza Starszego ten bóg miał przekazać ludziom wiedzę o leczniczych właściwościach tej rośliny. Nazwa gatunkowa „perennis” oznacza „wieloletni, trwały”[22].
Zasoby i rozpowszechnienie szczyru trwałego jest odwrotnie proporcjonalne do intensywności użytkowania gospodarczego lasów. Gatunek najbardziej obficie i często rośnie w lasach chronionych wyłączonych z użytkowania. Roślina ta jest też bardzo wrażliwa na wydeptywanie. Złamanie łodygi nie inicjuje wzrostu nowego pędu i zmniejsza szanse jego rozwoju w kolejnym roku. Intensywne wydeptywanie eliminuje ten gatunek już w ciągu 1 lub 2 lat[4]. Problemem jest też fragmentacja siedlisk i zmniejszanie zasobów poszczególnych populacji. W takich przypadkach stwierdzono spadek zróżnicowania genetycznego w obrębie populacji, co ma związek z rozchwianiem proporcji płci i zmniejszeniem produkcji nasion[11].
W ciągu kilku ostatnich dziesięcioleci XX wieku udokumentowane zostało zmniejszanie się zasobów i liczby stanowisk szczyru trwałego w Wielkiej Brytanii. W kraju tym gatunek uznawany jest za wskaźnikowy dla lasów starych i zróżnicowanych biologicznie[4].
Niewielkie zapotrzebowanie na ziele i niewielkie walory ozdobne sprawiają, że roślina nie jest raczej uprawiana. Do zaspokojenia potrzeb leczniczych wystarczyć powinna racjonalna eksploatacja stanowisk naturalnych. Uprawę ocenia się jednak jako możliwą – w miejscach półcienistych, osłoniętych, w wilgotnej glebie próchnicznej. W odpowiednich warunkach wskazane może być łączenie upraw niektórych gatunków owocowych takich jak np. leszczyna pospolita ze szczyrem i innymi leśnymi gatunkami zielarskimi[31]. Szczyr uprawiany nie wymaga stosowania żadnych zabiegów – w odpowiednich miejscach sam się rozrasta klonalnie. Szczyr może być wysiewany od razu po zbiorze nasion na początku lata, ewentualnie można go rozmnażać, dzieląc rośliny (ukorzenione kłącza)[32].
Szczyr trwały (Mercurialis perennis) – gatunek byliny należący do rodziny wilczomleczowatych (Euphorbiaceae). Występuje w żyznych i cienistych lasach Eurazji i w północnej Afryce. W Polsce roślina dość pospolita od niżu po niższe położenia górskie. Jest trująca, ale też wykorzystywana jako lecznicza i barwierska.
Mercurialis perennis é uma espécie de planta com flor pertencente à família Euphorbiaceae.
A autoridade científica da espécie é L., tendo sido publicada em Species Plantarum 1037. 1753.
Trata-se de uma espécie presente no território português, nomeadamente em Portugal Continental.
Em termos de naturalidade é nativa da região atrás indicada.
Não se encontra protegida por legislação portuguesa ou da Comunidade Europeia.
Mercurialis perennis é uma espécie de planta com flor pertencente à família Euphorbiaceae.
A autoridade científica da espécie é L., tendo sido publicada em Species Plantarum 1037. 1753.
Trpežni golšec (znanstveno ime Mercurialis perennis) je trajnica iz družine mlečkovk.
Trpežni golšec je do 30 cm visoka dvodomna rastlina, ki najpogosteje uspeva v listnatih in mešanih gozdovih. Cveti od aprila do maja. Sveža rastlina je strupena, posušena zel pa se v ljudskem zdravilstvu uporablja kot čaj in pomaga proti menstruacijskim težavam. Uporablja se tudi pri pomanjkanju teka, motnjah v črevesju in želodcu ter proti revmi.
Trpežni golšec (znanstveno ime Mercurialis perennis) je trajnica iz družine mlečkovk.
Skogsbingel (Mercurialis perennis) är en flerårig ört med krypande jordstam som förekommer som en tämligen sällsynt lundväxt, i södra Sverige upp till mälartrakterna, i det sydligaste Norges kusttrakter och i sydligaste Finland utmed Finska viken. I Danmark är den allmän i hela landet förutom i Nord- och Västjylland.
Örten växer på fuktig näringsrik mark, helst i lövskog men blott sällan in barrskog. På sina lokaler växer den vanligen i stora massor med mörk, blåaktig grönska. Växten är giftig, ger irritation på slemhinnorna[1].
Skogsbingeln är en tvåbyggare, det vill säga den har skilda hon- och hanplantor. Stjälken är upprättstående och utan förgreningar. Bladen är gräsgröna och håriga.
Wikimedia Commons har media som rör Skogsbingel.
Skogsbingel (Mercurialis perennis) är en flerårig ört med krypande jordstam som förekommer som en tämligen sällsynt lundväxt, i södra Sverige upp till mälartrakterna, i det sydligaste Norges kusttrakter och i sydligaste Finland utmed Finska viken. I Danmark är den allmän i hela landet förutom i Nord- och Västjylland.
Örten växer på fuktig näringsrik mark, helst i lövskog men blott sällan in barrskog. På sina lokaler växer den vanligen i stora massor med mörk, blåaktig grönska. Växten är giftig, ger irritation på slemhinnorna.
Skogsbingeln är en tvåbyggare, det vill säga den har skilda hon- och hanplantor. Stjälken är upprättstående och utan förgreningar. Bladen är gräsgröna och håriga.
За народними повір'ями переліску багаторічну використовували як приворотне зілля. Тому побутують такі назви: «бажанна трава», «повертень», «синевороть», «щир-зіллє». Під назвою «щириця» цю рослину записано до ботанічного словника Стефана Маковецького.
Непоказна рослина заввишки 20—50 см, проте у весняному лісі її складно не помітити завдяки соковитій зелені куртин. На стеблах, переважно у верхній частині, зібрані темно-зелені листки. Листки широкі, звужені з обох кінців, загострені, з пилчастим краєм. Чоловічі й жіночі квітки непоказні, дрібні, менше 3 мм у діаметрі, зібрані в клубочки на розгалуженому квітконосі. Суцвіття — колосок.
В Україні росте у мішаних і широколистяних лісах на багатих ґрунтах, крім південного Степу і Донецького Лісостепу.
Лікарська й отруйна рослина. Використовувалася для фарбування тканини у синій колір, оскільки у стеблах міститься синій барвник — індиго.
Mercurialis perennis là một loài thực vật có hoa trong họ Đại kích. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753.[1]
Bài viết về tông Cỏ tai tượng này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Mercurialis perennis là một loài thực vật có hoa trong họ Đại kích. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753.
Mercurialis perennis L.
Проле́сник многоле́тний (лат. Mercuriális perénnis) — многолетнее травянистое растение, вид рода Пролесник (Mercurialis) семейства Молочайные (Euphorbiaceae). Растёт почти по всей Европе и на Кавказе. В России — по всей европейской части, кроме севера таёжной зоны, в смешанных и лиственных лесах в сырых местах.
Многолетнее двудомное травянистое растение высотой 20—30 см, с ползучим корневищем.
Стебель простой, цилиндрический, не ветвится, внизу безлистный.
Листья короткозаострённые, продолговато-яйцевидные или эллиптически-ланцетные, длиной 3—10 см, на длинных (около 4 см) черешках. Край листовой пластинки пильчато-городчатый. Молодые листья светло-зелёного цвета, взрослые более тёмные. Расположение листьев — супротивное, собраны в верхней части стебля.
Цветки мелкие, невзрачные. Женские цветки расположены на длинных цветоносах, мужские — в клубочках, собранных в длинные редкие пазушные колосья. Время цветения — апрель — май.
Плоды — двусемянки, покрыты волосками, шероховатые на ощупь.
Все части растения ядовиты.
Пролесник содержит синий краситель, при высушивании растение приобретает синий или фиолетовый оттенок.
Проле́сник многоле́тний (лат. Mercuriális perénnis) — многолетнее травянистое растение, вид рода Пролесник (Mercurialis) семейства Молочайные (Euphorbiaceae). Растёт почти по всей Европе и на Кавказе. В России — по всей европейской части, кроме севера таёжной зоны, в смешанных и лиственных лесах в сырых местах.
.JPG)
