Turkish Hazel articles - Encyclopedia of Life

Leszczyna turecka ( Polish )

provided by wikipedia POL

Liście i owoce

Dojrzały orzech

Leszczyna turecka, leszczyna drzewiasta (Corylus colurna L.) – gatunek krzewu klasyfikowanego w zależności od systemu do rodziny brzozowatych lub leszczynowatych. Występuje w Europie południowo-wschodniej i Azji Mniejszej od Kaukazu po Himalaje^[2].

Pokrój: Średniej wielkości, wysokość do 20 m. Korona szeroka i zaokrąglona szerokości 8-15 m. Szerokostożkowata lub jajowata, ze smukłym, dobrze zaznaczonym wierzchołkiem, w zarysie regularna i jednorodna. Konary i gałęzie u młodszych okazów prawie okółkowe, zawsze jednak skierowane skośnie w górę i dość proste^[4].
Pień: Kora jasnobrązowa, o szarym odcieniu, u dojrzałych drzew mocno korkowa^[5].
Liście: Opadające na zimę, skrętoległe, szerokojajowate, ciemnozielone, jesienią złocistożółte. Długości 8-12 cm i prawie takiej samej szerokości. Z przodu krótko zaostrzone, na brzegach podwójnie ząbkowane lub wrębne^[4].
Kwiaty: Roślina jednopienna. Kotki męskie o długości 8-12 cm, nagie, zielone lub jasnożółte. Kwiaty żeńskie w postaci pączka, w czasie kwitnienia rozpoznawalne tylko po długich, wystających, zwykle karminowoczerwonych znamionach^[4].
Owoc: Orzechy zebrane po kilka, każdy otoczony frędzelkowatą okrywą owocową. Do 2 cm długości. Łupina gruba i twarda. Owoce dojrzewają od września do października. Nazywane są potocznie orzechami laskowymi, są bardzo pożywne. Zawierają 60% tłuszczu, 15% białka i 7% cukru.

Roślina uprawna – jako roślina sadownicza w Polsce bez znaczenia, głównie uprawy amatorskie oraz doświadczalne. Na świecie szlachetne odmiany leszczyny uprawia się głównie w basenie Morza Śródziemnego (cieplejszy klimat, co zdecydowanie zwiększa plonowanie). Największym producentem na świecie jest Turcja, poza tym duże hodowle w Hiszpanii, Włoszech i na Półwyspie Bałkańskim oraz w Stanach Zjednoczonych (przede wszystkim Kalifornia).
Często wykorzystywane są niektóre odmiany ozdobne w architekturze zieleni.
Drewno jest średnio twarde i średnio ciężkie. Dobrze obrabia się mechanicznie. Wykorzystywane jest do wyrobu mebli i forniru^[6].
Z owoców uzyskuje się olej o znacznej odporności na jełczenie, który znajduje zastosowanie w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, farbiarskim oraz kosmetycznym.

↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-01-13].
↑ ^a ^b Corylus colurna (ang.). W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2012-02-26].
↑ The Plant List. [dostęp 2012-02-26].
↑ ^a ^b ^c Bruno T. Kremer: Drzewa. Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 118. ISBN 83-7129-141-8.
↑ Russel, Cutler, Walters: Ilustrowana encyklopedia Drzewa Świata. Kraków: Universitas, 2008, s. 367. ISBN 97883242-0842-5.
↑ A. Zeidler. Variation of wood density in Turkish hazel (Corylus colurna L.) grown in the Czech Republic. „Journal of Forest Science”. 58, 4, s. 145-151, 2012 (ang.).

Helmut Pirc, Maria Kaczorowska: Drzewa od A do Z. Warszawa: Klub dla Ciebie, 2006. ISBN 83-7404-323-7.