Multimedia w Wikimedia Commons Żłobik koralowy, ż. koralowaty (Corallorhiza trifida Chatelain) – gatunek rośliny należący do rodziny storczykowatych (Orchidaceae).
Rozmieszczenie geograficzne
Występuje w stanie dzikim w Europie, Azji i Ameryce Północnej. W Polsce roślina dawniej dość pospolita, obecnie rzadka i narażona na wyginięcie. Częściej występuje w Sudetach i Karpatach, poza górami większe jego skupienia znajdują się na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej i na Pojezierzu Mazurskim[2].
Morfologia
- Pokrój
- Wysokość 8-30 cm. Roślina myko-heterotroficzna, bezzieleniowa i bez korzeni. Posiada natomiast koralowato rozgałęzione kłącze (stąd właśnie gatunkowa nazwa rośliny).
- Liście
- 2-4 silnie zredukowane, mające postać bezzieleniowych łusek.
- Kwiaty
- Niepozorne, białe z żółto brązowym nalotem, górny zewnętrzny płatek długości do 0,6 cm. Warżka wydłużona, z dwoma bocznymi zatokami, biała z czerwonymi plamkami, silnie odgięta do tyłu, z słabo odznaczająca się workowata ostrogą. Kwiaty wyrastają po kilka na skręconych szypułkach. Przysadki krótsze od nieskręconej zalążni.
- Owoc
-
Torebka zawierająca liczne, bardzo drobne nasiona.
Biologia i ekologia
- Rozwój
-
Bylina, geofit. Kwitnie w maju i czerwcu. Jest rośliną bezzieleniową, niezbędne do życia związki organiczne czerpie dzięki symbiozie z pewnymi gatunkami grzybów[2].
- Siedlisko
- Cieniste lasy bukowe, sosnowe, świerkowe i jodłowe, a także torfowiska.
- Fitosocjologia
-
Gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Vaccinio-Piceion i Ass. Sphagno girgensohnii-Picetum[3].
- Genetyka
- Liczba chromosomów 2n=36.
Zagrożenia i ochrona
Roślina objęta ochroną gatunkową w Polsce na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin[4]. W opracowaniu Czerwona lista roślin i grzybów Polski (2006) umieszczona w grupie gatunków zagrożonych wyginięciem (kategoria zagrożenia V)[5]. W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię VU (narażony)[6]. Według klasyfikacji Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody gatunek zagrożony (kategoria zagrożenia VU)[2]. Zagrożony jest głównie poprzez wyrąb lasów i ich gospodarcze użytkowanie. Część jego stanowisk jest chroniona w parkach narodowych i rezerwatach przyrody.
Przypisy
-
↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-08-05].
-
↑ a b c Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
-
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
-
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz.U. z 2014 r. nr 0, poz. 1409
-
↑ Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
-
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
Bibliografia
- Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
