dcsimg

Larrea divaricata ( asturia )

tarjonnut wikipedia AST

Larrea divaricata (jarilla fema) ye una especie botánica fanerógama de la familia Zygophyllaceae.

Distribución

Ye endémica d'oeste de Suramérica: Bolivia (Chuquisaca); Perú (Arequipa, Ica, Moquegua), siendo una prominente especie de Chile, y d'Arxentina, y n'especial de la Patagonia. Ta estrechamente emparentada cola norteamericana Larrea tridentata, y nel pasáu foi formalmente tratada como la mesma especie.

Descripción

Ye un parrotal de tarmos maderizos, cilíndricos y resinosos; algama hasta 3 m d'altor. Flores marielles. Fueyes con 2 foliolos, poco soldaos y diverxentes. Floria d'ochobre a fines de payares. Frutu cápsula con pelos blancu buxos (como un falopu d'algodón), 5 granes llises. Ye única n'esvalixar el frutu completu, a pesar de que'l mesmu ye secu y dehiscente, siendo un casu particular de "dispersión esclerendocoria". Nesti mecanismu ye la xamasca l'elementu curiosu pal dispersor quien inxer los frutos al consumir les fueyes (Lindorf et al., 1985; Varela y Brown, 1995)[1]

 src=
Jarilla en Neuquén, Arxentina

Integra en forma significativa la ingesta de los caprinos nel periodu de reposu vexetativu del pacional natural nel Chaco Grebu. [2]

 src=
Flores

Bioecoloxía

Alcuéntrase en:

  • "montes baxos", con vexetación con estratu abiertu o zarráu de maderices d'hasta 15 m d'altor
  • "carbes", con vexetación trupa de parrotales nun estratu cimeru cerráu de maderices d'hasta 5 m d'altura
  • pastizal, con vexetación yerbácea, mayormente gramínees, d'hasta 1 m d'altor, y más del 80% de suelu cubiertu; y plantes maderices de más de 5 dm d'altor, ausente o esvalixada.

Usos

Del so usu popular, la corteza y les fueyes utilizar pa tou tipu de dolencies humanes y animales. Por casu, el fervinchu de la fueya ye indicada pa fiebre, y combate el dolor de llombu, y como emenagogo (aguiya y favorez el fluxu menstrual). Les sos cataplasmes cocíes aselen el dolor reumáticu. Y propiedaes antiinflamatorias, antitumorales, antivirales, anticoléricas, antiperiódicas, balsámiques, sudoríficas, escitantes y vulnerarias (cura llagues, mancaes).[3].

La jarilla fema (Larrea divaricata) foi unu de los vexetales tintóreos de los calchaquíes, el so color de tinción ye mariellu.

Ye bien utilizada como combustible, por cuenta de que la so madera ye firme.

Taxonomía

Larrea divaricata describióse por Antonio José de Cavanilles y espublizóse en Añales d'Hestoria Natural 2(4): 122–123, pl. 19, f. 1. 1800.[1]

Etimoloxía

Larrea: nome xenéricu que foi nomáu n'honor de Juan Antonio Hernández Pérez de Larrea[2] un clérigu español,nacíu en Villar del Salz el 30 de setiembre de 1730, amigu de la ciencia, que foi deán del cabildru de Zaragoza y obispu de Valladolid.

divaricata: epítetu llatín que significa "estendida"[3]

Variedaes aceptaes
Sinonimia
  • Neoschroetera divaricata (Cav.) Briq.
  • Schroeterella divaricata (Cav.) Briq.[4]

Ver tamién

Referencies

  1. «Larrea divaricata». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 20 de payares de 2014.
  2. Miguel Colmeiro; Rivadeneyra Manuel. «La Botánica y los botánicos de la península hispanu-lusitana». Madrid:Imprenta Rivadeneyra.
  3. N'Epítetos Botánicos
  4. «Larrea divaricata». The Plant List. Consultáu'l 20 de payares de 2014.

Bibliografía

  1. Brako, L. & J. L. Zarucchi. (eds.) 1993. Catalogue of the Flowering Plants and Gymnosperms of Peru. Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard. 45: i–xl, 1–1286.
  2. Killeen, T. J., Y. García Estigarribia & S. G. Beck. (eds.) 1993. Guía Árb. Bolivia 1–958. Herbario Nacional de Bolivia & Missouri Botanical Garden, Edit. Quipus srl., La Paz.
  3. López Calderón, R. P. 2000. La prepuna boliviana. Ecol. Bolivia 34: 45–70.
  4. Marticorena, C. & M. Quezada. 1985. Catálogu de la Flora Vascular de Chile. Gayana, Bot. 42: 1–157.
  5. Munz, P. A. & D. D. Keck. 1959. Cal. Fl. 1–1681. University of California Press, Berkeley.
  6. Serrano, M. & J. Terán. 1998 [2000]. Identific. Esp. Veg. Chuquisaca 1–129. PLAFOR, Intercooperación, Fundación Ceibo, Sucre.
  7. Zuloaga, F. O., O. Morrone, M. J. Belgrano, C. Marticorena & Y. Marchesi. (eds.) 2008. Catálogu de les plantes vasculares del Conu Sur. Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard. 107(1–3): i–xcvi, 1–3348.

Enllaces esternos

Cymbidium Clarisse Austin 'Best Pink' Flowers 2000px.JPG Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies.
lisenssi
cc-by-sa-3.0
tekijänoikeus
Wikipedia authors and editors
alkuperäinen
käy lähteessä
kumppanisivusto
wikipedia AST

Larrea divaricata: Brief Summary ( asturia )

tarjonnut wikipedia AST

Larrea divaricata (jarilla fema) ye una especie botánica fanerógama de la familia Zygophyllaceae.

lisenssi
cc-by-sa-3.0
tekijänoikeus
Wikipedia authors and editors
alkuperäinen
käy lähteessä
kumppanisivusto
wikipedia AST