Sufi (kar. صوف suf[1]) ni jina kwa nyuzi laini kama pamba zinazotoka kwenye matunda ya msufi (miti ya jenasi Bombax, Ceiba na Rhodognaphalon).
Sufi hutumiwa kwa kujaza magodoro, kama kalafati kuziba nyufa kati ya mbao za mashua n.k. Haifai kwa kutengeneza nyuzi ndefu na vitambaa.
Mara nyingi neno hili latumiwa pia kwa kutaja sufu yaani manyoya ya kondoo.
Sufi (kar. صوف suf) ni jina kwa nyuzi laini kama pamba zinazotoka kwenye matunda ya msufi (miti ya jenasi Bombax, Ceiba na Rhodognaphalon).
Sufi hutumiwa kwa kujaza magodoro, kama kalafati kuziba nyufa kati ya mbao za mashua n.k. Haifai kwa kutengeneza nyuzi ndefu na vitambaa.
Mara nyingi neno hili latumiwa pia kwa kutaja sufu yaani manyoya ya kondoo.
सेमल (वैज्ञानिक नाम:बॉम्बैक्स सेइबा), इस जीन्स के अन्य पादपों की तरह सामान्यतः 'कॉटन ट्री' कहा जाता है। इस उष्णकटिबंधीय वृक्ष का तना सीधा, उर्ध्वाधर होता है। इसकी पत्तियां डेशिडुअस होतीं हैं। इसके लाल पुष्प की पाँच पंखुड़ियाँ होतीं हैं। ये वसंत ऋतु के पहले ही आ जातीं हैं।
इसका फल एक कैप्सूल जैसा होता है। ये फल पकने पर श्वेत रंग के रेशे, कुछ कुछ कपास की तरह के निकलते हैं। इसके तने पर एक इंच तक के मजबूत कांटे भरे होते हैं। इसकी लकड़ी इमारती काम के उपयुक्त नहीं होती है।
सेमल को संस्कृत में 'शिम्बल' और 'शाल्मलि' कहते हैं। यह पत्ते झाड़नेवाला एक बहुत बड़ा पेड़ होता है, जिसमें बड़े आकार और मोटे दलों के लाल फूल लगते है और जिसके फलों या डोडों में केवल रूई होती है, गूदा नहीं होता। इस पेड़ के धड़ और डालों में दूर दूर पर काँटे होते हैं; पत्ते लंबे और नुकीले होते हैं तथा एक एक डाँड़ी में पंजे की तरह पाँच-पाँच, छह-छह लगे होते हैं। फूल मोटे दल के, बड़े-बड़े और गहरे लाल रंग के होते हैं। फूलों में पाँच दल होते हैं और उनका घेरा बहुत बड़ा होता है। फाल्गुन में जब इस पेड़ की पत्तियाँ बिल्कुल झड़ जाती हैं और यह ठूँठा ही रह जाता है तब यह इन्हीं लाल फूलों से गुछा हुआ दिखाई पड़ता है। दलों के झड़ जाने पर डोडा या फल रह जाता है जिसमें बहुत मुलायम और चमकीली रूई या घूए के भीतर बिनौले से बीज बंद रहते हैं।
सेमल के डोड या फलों की निस्सारता भारतीय कवि परंपरा में बहुत काल से प्रसिद्ध है और यह अनेक अन्योक्तियों का विषय रहा है। 'सेमर सेइ सुवा पछ्ताने' यह एक कहावत सी हो गई है। सेमल की रूई रेशम सी मुलायम और चमकीली होती है और गद्दों तथा तकियों में भरने के काम में आती है, क्योंकि काती नहीं जा सकती। इसकी लकड़ी पानी में खूब ठहरती है और नाव बनाने के काम में आती है। आयुर्वेद में सेमल बहुत उपकारी ओषधि मानी गई है। यह मधुर, कसैला, शीतल, हलका, स्निग्ध, पिच्छिल तथा शुक्र और कफ को बढ़ाने वाला कहा गया है। सेमल की छाल कसैली और कफनाशक; फूल शीतल, कड़वा, भारी, कसैला, वातकारक, मलरोधक, रूखा तथा कफ, पित्त और रक्तविकार को शांत करने वाला कहा गया है। फल के गुण फूल ही के समान हैं।
सेमल के नए पौधे की जड़ को सेमल का मूसला कहते हैं, जो बहुत पुष्टिकारक, कामोद्दीपक और नपुंसकता को दूर करनेवाला माना जाता है। सेमल का गोंद मोचरस कहलाता है। यह अतिसार को दूर करनेवाला और बलकारक कहा गया है। इसके बीज स्निग्धताकारक और मदकारी होते है; और काँटों में फोड़े, फुंसी, घाव, छीप आदि दूर करने का गुण होता है।
फूलों के रंग के भेद से सेमल तीन प्रकार का माना गया है—एक तो साधारण लाल फूलोंवाला, दूसरा सफेद फूलों का और तीसरा पीले फूलों का। इनमें से पीले फूलों का सेमल कहीं देखने में नहीं आता। सेमल भारतवर्ष के गरम जंगलों में तथा बरमा, श्री लंका और मलाया में अधिकता से होता है।
सेमर के अन्य भाषाओं में नाम :
with fruits in new leaves at Jayanti in Buxa Tiger Reserve in जलपाईगुड़ी जिला मेंपश्चिम बंगाल, भारत.
trunk at Jayanti in Buxa Tiger Reserve in जलपाईगुड़ी जिला मेंपश्चिम बंगाल, भारत.
Large-billed Crow feeding on Bombax ceida in Keoladeo National Park, Bharatpur, भारत.
Young tree in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
trunk of an old tree in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
leaves in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
leaves (back side) in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
leaf in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
House Crows at canopy in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
flowers in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
flowers in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
flowering tree in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
flowering canopy in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
flower buds at Narendrapur near कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
flower bud in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
a view from below in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
fallen flower at ground in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
Trunk of a Young tree in कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत.
सेमल (वैज्ञानिक नाम:बॉम्बैक्स सेइबा), इस जीन्स के अन्य पादपों की तरह सामान्यतः 'कॉटन ट्री' कहा जाता है। इस उष्णकटिबंधीय वृक्ष का तना सीधा, उर्ध्वाधर होता है। इसकी पत्तियां डेशिडुअस होतीं हैं। इसके लाल पुष्प की पाँच पंखुड़ियाँ होतीं हैं। ये वसंत ऋतु के पहले ही आ जातीं हैं।
इसका फल एक कैप्सूल जैसा होता है। ये फल पकने पर श्वेत रंग के रेशे, कुछ कुछ कपास की तरह के निकलते हैं। इसके तने पर एक इंच तक के मजबूत कांटे भरे होते हैं। इसकी लकड़ी इमारती काम के उपयुक्त नहीं होती है।
முள்ளிலவ மரம் (Bombax ceiba), (Bombax malabaricum) என்ற தாவரவியற் பெயராலும் அறியப்படுகின்றது. இது வெப்பவலயத்துக்குரிய ஒரு மரமாகும். இதற்கு முள்ளிலவு என்பது தற்காலத்தியப் பெயராகும். இதற்கு சங்க இலக்கியத்தில் செந்நிற பூக்களையுடைய இலவமரம் எனக்குறிப்பிடப்பட்டுள்ளது. இதனை “ஈங்கை இலவம் தூங்கு இணர்க்கொன்றை” என குறிஞ்சிப் பாட்டிலும், “களிறு புலம் உரிஞ்சிய கருங்கால் இலவம்” என அகநானூற்றிலும் வரும் அடிகளால் அறியலாம்.
இதன் இலை, பூ, விதை, பட்டை, கோந்து, பஞ்சு, வேர் மருத்துவத்துக்குப் பயன்படுகின்றன. இம்மரத்தினால் நீர்க்கடுப்பு, நீர் எரிவு, வெள்ளைப்பாடு இவை விலகும். விந்துவும், அணுக்களும் பலப்படும். [1]
முள்ளிலவ மரம் (Bombax ceiba), (Bombax malabaricum) என்ற தாவரவியற் பெயராலும் அறியப்படுகின்றது. இது வெப்பவலயத்துக்குரிய ஒரு மரமாகும். இதற்கு முள்ளிலவு என்பது தற்காலத்தியப் பெயராகும். இதற்கு சங்க இலக்கியத்தில் செந்நிற பூக்களையுடைய இலவமரம் எனக்குறிப்பிடப்பட்டுள்ளது. இதனை “ஈங்கை இலவம் தூங்கு இணர்க்கொன்றை” என குறிஞ்சிப் பாட்டிலும், “களிறு புலம் உரிஞ்சிய கருங்கால் இலவம்” என அகநானூற்றிலும் வரும் அடிகளால் அறியலாம்.
బొంబాక్స్ (Bombax) పుష్పించే మొక్కలలో మాల్వేసి కుటుంబానికి చెందిన ప్రజాతి.
Bombax buonopozense
బొంబాక్స్ సీబా - బూరుగ
Bombax costatum
Bombax insigne[1]
బొంబాక్స్ (Bombax) పుష్పించే మొక్కలలో మాల్వేసి కుటుంబానికి చెందిన ప్రజాతి.
ಈ ಮರವನ್ನು ಶಾಲ್ಮಲೀ ಎಂದು ಸಹಾ ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಭಾರತದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಇದನ್ನು ಬೆಳೆದರೂ, ದಕ್ಷಿಣಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬಾಣಕವಿಯ ಕಾದಂಬರಿ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಂಧ್ಯಾಟವಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಭವ್ಯವಾದ ಶಾಲ್ಮಲಿ ಮರದ ವರ್ಣನೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದದ್ದು. ಸುತ್ತಲೂ ತನ್ನ ರೆಂಭೆ-ಕೊಂಬೆಗಳನ್ನು ಚಾಚಿ ಹುಲುಸಾಗಿಬೆಳೆಯುವ ಈ ಮರ ತಾಂಡವನೃತ್ಯಕ್ಕಾಗಿ, ಸಾವಿರಕೈಗಳನ್ನುಚಾಚಿದ ನಟರಾಜನನ್ನು ನೆನಪಿಸಿತಂತೆ.
ತಾವರೆಯನ್ನು ಹೋಲುವ ಕೆಂಪು ಪುಷ್ಪಗಳು. ಡಿಸೆಂಬರ್ ನಲ್ಲಿ ಬೂರಗದ ಮರದ ಎಲೆ ಉದುರಲು ಆರಂಭ. ಸಸ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಬೂರಗದ ಮರ, Bombax Ceiba, ಮತ್ತು Salmalia Malabarica ಎಂದು ಹೆಸರಿರುವ , Bombacaceae ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಲ್ಲಿ , Silk Cotton Tree ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಹೊಳಪಿನ ೫ ದಳಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಸಂಯುಕ್ತ ಪತ್ರಗಳು. ಹೂಗಳು ಅರಳಿದಾಗ ದೂರದಿಂದಲೇ ಅದನ್ನು ನಾವು ಗಮನಿಸಬಹುದು. ಕೊಂಬೆಗಳ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಅಂಗೈ ಅಗಲದ ಕಡುಕೆಂಪುಬಣ್ಣದ ಆಕರ್ಷಕ ಹೂಗಳು. ಹೂವಿನಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕೇಸರಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಅರಳಿದ ಒಂದೇ ದಿನದಲ್ಲಿ ಬಾಡಿ ಕೆಳಗುರುಳುತ್ತವೆ. ೧೦-೧೨ ಸೆಂಟಿಮೀಟರ್ ಉದ್ದದ ಕಾಯಿಗಳು ಬಿಡುತ್ತವೆ. ಬಲಿತ ಕಾಯಿ, ಹಣ್ಣಾಗುವಮೊದಲೇ ಒಡೆದು ಹತ್ತಿ ಹೊರಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ನೂರಾರು ಕಪ್ಪುಬಣ್ಣದ ಬೀಜಗಳು ಹತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತವೆ. ಹತ್ತಿ, ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ತೇಲಿ ದೂರದವರೆ ಬೀಜವನ್ನು ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತವೆ. ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಬೂರುಗಕ್ಕೆ ಶಾಲ್ಮಲೀ, ತೂಲಿನೀ, ರಮ್ಯಪುಷ್ಪ, ನಿರ್ಗಂಧ ಪುಷ್ಪ, ಎನ್ನುವ ಹೆಸರುಗಳಿವೆ. ಈ ಹೆಸರುಗಳು ಅನ್ವರ್ಥವಾಗಿವೆ. ತೂಲಿನೀ ಎಂದರೆ, ಹತ್ತಿಯನ್ನೀಯುವುದು ಎಂದರ್ಥ.
ಬೂರುಗದ ಮರದ ಜಾತಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಧಗಳು, ಕೆಂಪು, ಹಾಗೂ ಬಿಳಿ. ಮರದ ತೊಗಟೆಯಮೇಲೆ ಮುಳ್ಳುಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವುಜಾತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಳ್ಳುಗಳಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಹೂ ತಳೆದ ಮರ, ಅದರಲ್ಲೂ ಕೆಂಪು ಹೂ. ಮರದ ಮುಟ್ಟಿನಿಂದ ರಥದ ನಿರ್ಮಾಣಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹಿಂದೆ, ಬೂರುಗದಹತ್ತಿಯನ್ನು ದಿಂಬಿನಲ್ಲಿ ತುಂಬಿ ತಲೆದಿಂಬಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ನಾಟದಿಂದ ಬೆಂಕಿಕಡ್ಡಿ, ಬೆಂಕಿಪೊಟ್ಟಣ, ಪೆನ್ಸಿಲ್, ಪ್ಲೈವುಡ್, ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಕ್ಕಿಗಳು , ಅಳಿಲುಗಳು, ಮಂಗಗಳು, ಬೂರುಗದ ಮರದ, ಮೊಗ್ಗು, ಹೂಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ಮೊಗ್ಗು, ಮತ್ತು ಪಾತ್ರೆಯ ದಳಗಳನ್ನು ತರಕಾರಿಯಂತೆ ಕೆಲವರು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಮರದ ಅಂಟನ್ನು ಔಷಧಿಯಾಗಿಯೂ ಬಳಸಬಹುದು. ಮೌರ್ಯರಕಾಲದಲ್ಲಿ ಊರಿನ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಬೂರುಗದಮರವನ್ನು ನೆಡುತ್ತಿದ್ದರಂತೆ.
_flowers_in_Kolkata_W_IMG_4116.jpg)
ಈ ಮರವನ್ನು ಶಾಲ್ಮಲೀ ಎಂದು ಸಹಾ ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಭಾರತದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಇದನ್ನು ಬೆಳೆದರೂ, ದಕ್ಷಿಣಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬಾಣಕವಿಯ ಕಾದಂಬರಿ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಂಧ್ಯಾಟವಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಭವ್ಯವಾದ ಶಾಲ್ಮಲಿ ಮರದ ವರ್ಣನೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದದ್ದು. ಸುತ್ತಲೂ ತನ್ನ ರೆಂಭೆ-ಕೊಂಬೆಗಳನ್ನು ಚಾಚಿ ಹುಲುಸಾಗಿಬೆಳೆಯುವ ಈ ಮರ ತಾಂಡವನೃತ್ಯಕ್ಕಾಗಿ, ಸಾವಿರಕೈಗಳನ್ನುಚಾಚಿದ ನಟರಾಜನನ್ನು ನೆನಪಿಸಿತಂತೆ.
လက်ပံပင်သည် ဗုံဗကေစီအီး မျိုးရင်းတွင် ပါဝင်၍ ယင်း၏ ရုက္ခဗေဒအမည်မှာ ဗုံဗက် မာလဗာရီကမ်ဟုခေါ်သည်။ အမြင့်ပေ ၁၃ဝ အထိရှိ၍ ပင်စည်လုံးပတ်မှာ ၁၂ ပေအထိ ရှိသဖြင့် သစ်ပင်ကြီး မျိုးဖြစ်သည်။ လက်ပံပင်၏ ပင်စည်သည် တစ်ဖြောင့်တည်း တက်သွားပြီးနောက် အတော်မြင့်သော နေရာရောက်မှ အကိုင်းများသည် အခြားအပင်မှ အကိုင်းများကဲ့သို့ ခပ်ထောင်ထောင်မထွက်ဘဲ ပင်စည်နှင့် ထောင့်မှန် ခပ် ကျကျ အလျားလိုက်ထွက်ကြသည်။ အပင်ကြီးလာသည့်အခါ လေဒဏ်၊ မိုးဒဏ်ကို ခံနိုင်စေသည့် အပင်ရင်းမှ မြေထောက်မြစ်ကြီးများ ထွက်လာရာ တစ်ခါတစ်ရံ ၁၂ ပေထိပင် မြင့်ကြသည်။ တစ်လက်မခန့်ရှည်သော ရိုးတံကလေး တစ်ခုတစ်ခုတွင် ရွက်မြွာများ ငါးရွက်မှ ခုနစ်ရွက်အထိရှိ သည်။ နီသောအပွင့်ကြီးများ ပွင့်ကြသည်။
လက်ပံပင်မှ ရွက်ဟောင်း၊ ရွက်ခြောက်တို့သည် နွေအခါ၌ များ သောအားဖြင့် ဖေဖော်ဝါရီလမှ ဧပြီလအထိ ပင်လုံးကျွတ်ကြွေ၍ ရွက်နု ရွက်သစ်များ ထင်ထင်ရှားရှားမထွက်မီ အဖူး၊ အပွင့်တို့ဖြင့် ရဲရဲတောက် ဝေဆာလျက်ရှိ တတ်လေသည်။ ထိုအချိန်အခါမျိုးတွင် ဆက်ရက်ငှက်များ အပါအဝင် ကျေးငှက်အပေါင်းတို့သည် အအုပ်အသင်းဖွဲ့ကာ ပန်းဝတ်ရည်၊ ဝတ်ဆံတို့ကိုလည်းကောင်း၊ ပန်းပွင့်တွင်းရှိ ပိုးမွှားများကိုလည်းကောင်း ဆူဆူညံညံ အလုအယက် စားသောက်လေ့ရှိရကား 'လက်ပံပင်၊ ဆက်ရက် ကျသလို' ဟု ဆိုလေ့ဆိုထရှိကြသည်။ ထို့ပြင် လက်ပံပင်တို့ ဖူးပွင့်ချိန်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံအနယ်နယ်ရှိ ခွေးအချို့တို့ ရူးသွပ်ချိန် တိုက်ဆိုင်နေမှုကြောင့် 'လက်ပံဖူးစ၊ခွေးရူးထ' ဟူ၍လည်း ရှေးလူကြီးသူမများ ဆိုစမှတ်ပြုခဲ့ကြ သည်။
လက်ပံသားသည် ဖြူ၍ပွသည်။ ထို့ကြောင့် အရောင်ပျက်လွယ်၊ ပိုးဖျက်လွယ်သဖြင့် ကြာရှည်ခံသော သစ်သားမျိုးမဟုတ်ပေ။ မီးခြစ်နှင့် ကုန်ပစ္စည်းများထည့်ရန် သေတ္တာများ ပြုလုပ်ဖို့အတွက် လက်ပံသားသည် အလွန်အသုံးကျသည်။ မြန်မာနိုင်ငံရှိ စက္ကူလုပ်နိုင်သော သစ်သားများတွင် လက်ပံသားလည်း အပါအဝင်ဖြစ်သည်။ လက်ပံသားကို လှေငယ်များ၊ ရေတန်လျှောက်များနှင့် မသာအလောင်းထည့်သည့် ခေါင်းများစပ်ရာ၌လည်း ကောင်း၊ ကလေးကစားစရာများ၊ သေတ္တာငယ်နှင့် အညံ့စား အိမ်အသုံး အဆောင်များ ပြုလုပ်ရာ၌လည်းကောင်း အသုံးချကြသည်။ ရေစည်များ ပြုလုပ်ရန် လက်ပံသားသည် သင့်တော်သော သစ်သားဖြစ်သည်။ လက်ပံ သားဖြင့် လောင်းလှေများကိုလည်း ပြုလုပ်နိုင်သည်။ လက်ပံပင်မှထွက်သည့် အစေးကို ဝမ်းကျရောဂါဆေးအဖြစ် အသုံးချကြသည်။
အပင်ငယ်မှ အမြစ်များကို ဆေးအဖြစ်အသုံးပြုသည်။ လက်ပံခါးအခေါက်သည် ဆေးဖက်ဝင်သည်။ လက်ပံသီးမှရသော ပိုးကဲ့သို့ ချောမွတ်သည့်လဲကို ခေါင်းအုံးများပြုလုပ်ရာ၌ အသုံးချသည်။ လက်ပံဖူး၊ အပွင့်နှင့် အသီးနုနုများကို ချက်ပြုတ် စားသောက်လေ့ရှိကြသည်။ လက်ပံ ပွင့်သည် မြန်မာတို့ ဟင်းချက်ရာတွင် အရေးပါအရာရောက်သော ပစ္စည်း တစ်ခုဖြစ်၏။ လက်ပံပွင့်ကြွေချိန်တွင် လူများသည် ကောက်ယူ၍ နေလှန်း ပြီးလျှင် မြေအိုးနှင့် သိုလှောင်ထားကာ စားသုံးကြသည်။ လက်ပံပင်တို့သည် နွေရာသီတွင် ပင်လုံးကျွတ် အရွက်ကြွေသဖြင့် လမ်းနံဘေးတစ်လျှောက်၌ အရိပ်ကောင်းရရန်အတွက် စိုက်ပျိုးရန် မသင့်တော်လှပေ။ သို့သော် အရိပ် ကောင်းပေးနိုင်သည့် အပင်များအကြားတွင် လက်ပံပင်ကို စိုက်ထားပါက အဖူးအပွင့်တို့ဖြင့် ဝေဝေဆာဆာရှိနေချိန်တွင် လမ်းမကြီးကိုပို၍ တင့်တယ် စေနိုင်သည်။
လက်ပံပင်ကိုအစေ့မှလည်းကောင်း၊ အကိုင်းဖြတ်၍လည်းကောင်း မျိုးပွားစိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ ခြောက်သွေ့သော ဒေသများမှအပ အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှန်းလုံးတွင် လက်ပံပင်ကို တွေ့ရသည်။ လက်ပံပင်သည် မြစ်ကမ်းပါးရှိ နုံးမြေများပေါ်တွင် အများဆုံးဖြစ်ထွန်းသည်။[၃]
လက်ပံပင်သည် ဗုံဗကေစီအီး မျိုးရင်းတွင် ပါဝင်၍ ယင်း၏ ရုက္ခဗေဒအမည်မှာ ဗုံဗက် မာလဗာရီကမ်ဟုခေါ်သည်။ အမြင့်ပေ ၁၃ဝ အထိရှိ၍ ပင်စည်လုံးပတ်မှာ ၁၂ ပေအထိ ရှိသဖြင့် သစ်ပင်ကြီး မျိုးဖြစ်သည်။ လက်ပံပင်၏ ပင်စည်သည် တစ်ဖြောင့်တည်း တက်သွားပြီးနောက် အတော်မြင့်သော နေရာရောက်မှ အကိုင်းများသည် အခြားအပင်မှ အကိုင်းများကဲ့သို့ ခပ်ထောင်ထောင်မထွက်ဘဲ ပင်စည်နှင့် ထောင့်မှန် ခပ် ကျကျ အလျားလိုက်ထွက်ကြသည်။ အပင်ကြီးလာသည့်အခါ လေဒဏ်၊ မိုးဒဏ်ကို ခံနိုင်စေသည့် အပင်ရင်းမှ မြေထောက်မြစ်ကြီးများ ထွက်လာရာ တစ်ခါတစ်ရံ ၁၂ ပေထိပင် မြင့်ကြသည်။ တစ်လက်မခန့်ရှည်သော ရိုးတံကလေး တစ်ခုတစ်ခုတွင် ရွက်မြွာများ ငါးရွက်မှ ခုနစ်ရွက်အထိရှိ သည်။ နီသောအပွင့်ကြီးများ ပွင့်ကြသည်။
လက်ပံပင်မှ ရွက်ဟောင်း၊ ရွက်ခြောက်တို့သည် နွေအခါ၌ များ သောအားဖြင့် ဖေဖော်ဝါရီလမှ ဧပြီလအထိ ပင်လုံးကျွတ်ကြွေ၍ ရွက်နု ရွက်သစ်များ ထင်ထင်ရှားရှားမထွက်မီ အဖူး၊ အပွင့်တို့ဖြင့် ရဲရဲတောက် ဝေဆာလျက်ရှိ တတ်လေသည်။ ထိုအချိန်အခါမျိုးတွင် ဆက်ရက်ငှက်များ အပါအဝင် ကျေးငှက်အပေါင်းတို့သည် အအုပ်အသင်းဖွဲ့ကာ ပန်းဝတ်ရည်၊ ဝတ်ဆံတို့ကိုလည်းကောင်း၊ ပန်းပွင့်တွင်းရှိ ပိုးမွှားများကိုလည်းကောင်း ဆူဆူညံညံ အလုအယက် စားသောက်လေ့ရှိရကား 'လက်ပံပင်၊ ဆက်ရက် ကျသလို' ဟု ဆိုလေ့ဆိုထရှိကြသည်။ ထို့ပြင် လက်ပံပင်တို့ ဖူးပွင့်ချိန်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံအနယ်နယ်ရှိ ခွေးအချို့တို့ ရူးသွပ်ချိန် တိုက်ဆိုင်နေမှုကြောင့် 'လက်ပံဖူးစ၊ခွေးရူးထ' ဟူ၍လည်း ရှေးလူကြီးသူမများ ဆိုစမှတ်ပြုခဲ့ကြ သည်။
လက်ပံသားသည် ဖြူ၍ပွသည်။ ထို့ကြောင့် အရောင်ပျက်လွယ်၊ ပိုးဖျက်လွယ်သဖြင့် ကြာရှည်ခံသော သစ်သားမျိုးမဟုတ်ပေ။ မီးခြစ်နှင့် ကုန်ပစ္စည်းများထည့်ရန် သေတ္တာများ ပြုလုပ်ဖို့အတွက် လက်ပံသားသည် အလွန်အသုံးကျသည်။ မြန်မာနိုင်ငံရှိ စက္ကူလုပ်နိုင်သော သစ်သားများတွင် လက်ပံသားလည်း အပါအဝင်ဖြစ်သည်။ လက်ပံသားကို လှေငယ်များ၊ ရေတန်လျှောက်များနှင့် မသာအလောင်းထည့်သည့် ခေါင်းများစပ်ရာ၌လည်း ကောင်း၊ ကလေးကစားစရာများ၊ သေတ္တာငယ်နှင့် အညံ့စား အိမ်အသုံး အဆောင်များ ပြုလုပ်ရာ၌လည်းကောင်း အသုံးချကြသည်။ ရေစည်များ ပြုလုပ်ရန် လက်ပံသားသည် သင့်တော်သော သစ်သားဖြစ်သည်။ လက်ပံ သားဖြင့် လောင်းလှေများကိုလည်း ပြုလုပ်နိုင်သည်။ လက်ပံပင်မှထွက်သည့် အစေးကို ဝမ်းကျရောဂါဆေးအဖြစ် အသုံးချကြသည်။
အပင်ငယ်မှ အမြစ်များကို ဆေးအဖြစ်အသုံးပြုသည်။ လက်ပံခါးအခေါက်သည် ဆေးဖက်ဝင်သည်။ လက်ပံသီးမှရသော ပိုးကဲ့သို့ ချောမွတ်သည့်လဲကို ခေါင်းအုံးများပြုလုပ်ရာ၌ အသုံးချသည်။ လက်ပံဖူး၊ အပွင့်နှင့် အသီးနုနုများကို ချက်ပြုတ် စားသောက်လေ့ရှိကြသည်။ လက်ပံ ပွင့်သည် မြန်မာတို့ ဟင်းချက်ရာတွင် အရေးပါအရာရောက်သော ပစ္စည်း တစ်ခုဖြစ်၏။ လက်ပံပွင့်ကြွေချိန်တွင် လူများသည် ကောက်ယူ၍ နေလှန်း ပြီးလျှင် မြေအိုးနှင့် သိုလှောင်ထားကာ စားသုံးကြသည်။ လက်ပံပင်တို့သည် နွေရာသီတွင် ပင်လုံးကျွတ် အရွက်ကြွေသဖြင့် လမ်းနံဘေးတစ်လျှောက်၌ အရိပ်ကောင်းရရန်အတွက် စိုက်ပျိုးရန် မသင့်တော်လှပေ။ သို့သော် အရိပ် ကောင်းပေးနိုင်သည့် အပင်များအကြားတွင် လက်ပံပင်ကို စိုက်ထားပါက အဖူးအပွင့်တို့ဖြင့် ဝေဝေဆာဆာရှိနေချိန်တွင် လမ်းမကြီးကိုပို၍ တင့်တယ် စေနိုင်သည်။
လက်ပံပင်ကိုအစေ့မှလည်းကောင်း၊ အကိုင်းဖြတ်၍လည်းကောင်း မျိုးပွားစိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ ခြောက်သွေ့သော ဒေသများမှအပ အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှန်းလုံးတွင် လက်ပံပင်ကို တွေ့ရသည်။ လက်ပံပင်သည် မြစ်ကမ်းပါးရှိ နုံးမြေများပေါ်တွင် အများဆုံးဖြစ်ထွန်းသည်။
.jpg)
_with_fruits_in_new_leaves_at_Jayanti,_Duars,_West_Bengal_W_Picture_063.jpg)
_trunk_Jayanti,_Duars,_West_Bengal_W_Picture_064.jpg)
_feeding_on_Semal_(Bombax_ceiba)_at_Bharatpur_I_IMG_5780.jpg)
-_Young_tree_in_Kolkata_W_IMG_9737.jpg)
_trunk_of_an_old_tree_in_Kolkata_W_IMG_4122.jpg)
_leaves_in_Kolkata_W_IMG_9724.jpg)
_leaves_(back_side)_in_Kolkata_W_IMG_4135.jpg)
_leaf_in_Kolkata_W_IMG_9726.jpg)
-_House_Crows_at_canopy_in_Kolkata_W_IMG_4325.jpg)
_flowers_in_Kolkata_W_IMG_4132.jpg)
_flowers_in_Kolkata_W_IMG_4116.jpg)
_flowering_tree_in_Kolkata_W_IMG_4143.jpg)
_flowering_canopy_in_Kolkata_W_IMG_4107.jpg)
_flower_buds_at_Narendrapur_W_IMG_4143.jpg){kind=small}
_flower_bud_in_Kolkata_W_IMG_4134.jpg)
-_a_view_from_below_in_Kolkata_W_IMG_4126.jpg)
-_fallen_flower_at_ground_in_Kolkata_W_IMG_4121.jpg)
-_Trunk_of_a_Young_tree_in_Kolkata_W_IMG_9725.jpg)
-_fallen_flower_at_ground_in_Kolkata_W_IMG_4121.jpg)
-_fallen_flower_at_ground_in_Kolkata_W_IMG_4121.jpg)
