dcsimg

Wyka ptasia ( Lehçe )

wikipedia POL tarafından sağlandı

Wyka ptasia (Vicia cracca L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny bobowatych. Rodzimym obszarem jej występowania jest Azja i Europa, ale rozprzestrzenił się też w innych regionach świata[2]. W Polsce pospolity na całym niżu i w niższych położeniach górskich.

Morfologia

 src=
Kwitnąca wyka ptasia
 src=
Owoce i nasiona
Pokrój
Bylina czepiająca się innych roślin za pomocą wąsów.
Łodyga
Wiotka, pokładająca się, rozgałęziona, graniasta, przylegająco owłosiona, o długości do 1,2 m. Pod ziemią roślina posiada rozgałęzione kłącze.
Liście
Nieparzysto-pierzaście złożone z 6-12 par listków[3]. Listki podługowate, orzęsione. Listek szczytowy oraz pierwsza para listków przekształcone są w wąsy czepne. U nasady liścia złożonego strzałkowate, całobrzegie przylistki.
Kwiaty
Jednostronne, wyrastające na szypułce w kącie liścia, tej samej długości, lub znacznie dłuższe od niego grono. Złożone jest z 15–40 siedzących lub krótkoszypułkowych kwiatów motylkowych. Kwiaty bezwonne, długości ponad 12 mm, korona niebieskofioletowa[3] z plamą na łódeczce i ciemnymi wybarwieniami na skrzydełkach i żagielku.
Owoc
Strąk zakończony dzióbkiem. Ma długość 10–25 mm i gładkie, lśniące wnętrze łupiny.

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Roślina miododajna, nektar powstaje w miodnikach u nasady rurki pręcików. Kwitnie od czerwca do września.

Siedlisko

Łąki, lasy, zarośla, przydroża. W górach występuje po regiel górny. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Molinio-Arrhenetheretea[4].

Zapylenie

Kwiat jest przystosowany do zapylania krzyżowego przez owady o długim aparacie gębowym, głównie duże trzmiele. Tylko one mogą dostać się do nektaru. Pod ciężarem owada siadającego na łódeczce wysuwa się słupek , który pod znamieniem ma gęste włoski z przyklejonym pyłkiem z pręcików (roślina jest przedprątna, nie może więc w tym czasie zapylić się własnym pyłkiem). Pyłek ten przykleja się do brzusznej strony owada i może być przez niego przeniesiony na inny kwiat wyki, w którym słupek jest już dojrzały. Mniejsze trzmiele nie mogąc się dostać do nektaru, często wygryzają otwór w dolnej części kwiatu nie pośrednicząc w jego zapylaniu.

Cechy fitochemiczne

Roślina lekko trująca. Nasiona zawierają wicjaninę toksyczną dla zwierząt (szczególnie koni)[5].

Zmienność

Wyróżnia się trzy podgatunki[2]:

  • Vicia cracca L. subsp. cracca, syn. Vicia grossheimii Ekutim
  • Vicia cracca L. subsp. incana (Gouan) Rouy, syn. Vicia incana Gouan
  • Vicia cracca L. subsp. japonica Miq.

Zastosowanie

  • Na łąkach jest cenną rośliną pastewną. Jednak nadaje się do spasania tylko przed wytworzeniem strąków, nasiona są bowiem szkodliwe dla bydła.
  • Ziele Herba Viciae było stosowane w medycynie ludowej[5].

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website/Fabaceae (ang.). 2001–. [dostęp 2010-02-26].
  2. a b Vicia cracca L. w bazie danych: GRIN (Germplasm Resources Information Network) na http://www.ars-grin.gov (ang.)
  3. a b Teofil Gołębiowski: Rośliny gór i pogórzy. Warszawa: Wydawnictwo"Sport i Turystyka", 1990, s. 110. ISBN 83-217-2710-7.
  4. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  5. a b Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.

Bibliografia

  1. D. Gayówna, Ewa Śliwińska: Rośliny łąk. Warszawa: PZWS, 1960.
  2. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  3. Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
lisans
cc-by-sa-3.0
telif hakkı
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
orijinal
kaynağı ziyaret et
ortak site
wikipedia POL

Wyka ptasia: Brief Summary ( Lehçe )

wikipedia POL tarafından sağlandı

Wyka ptasia (Vicia cracca L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny bobowatych. Rodzimym obszarem jej występowania jest Azja i Europa, ale rozprzestrzenił się też w innych regionach świata. W Polsce pospolity na całym niżu i w niższych położeniach górskich.

lisans
cc-by-sa-3.0
telif hakkı
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
orijinal
kaynağı ziyaret et
ortak site
wikipedia POL