Oman wielki (Inula helenium) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny astrowatych. Pochodzi z Europy i Azji Środkowej, rozprzestrzenił się też gdzieniegdzie poza obszarem swojego rodzimego występowania[2]. Status gatunku we florze Polski: kenofit, ergazjofigofit.
Morfologia
- Pokrój
- Jedna z większych bylin, osiągająca wysokość do 2,4 m.
- Łodyga
- Gruba, wzniesiona, bruzdowana, u góry rozgałęziona i wełnista. Pod ziemią roślina posiada bulwiaste kłącze.
- Liście
- Liście łodygowe lancetowate, prawie bez ogonków, nierówno karbowane. Liście odziomkowe natomiast jajowate i duże, osadzone na długich ogonkach. Na spodniej stronie są filcowate.
- Kwiaty
- Złotożółte koszyczki kwiatowe o średnicy do 8 cm, zebrane w wiechę. Zewnętrzne listki okrywy są liściaste, jajowate, wewnętrzne mają łopatkowaty kształt i są tępo zakończone. Wewnętrzne kwiaty w koszyczku rurkowe, zewnętrzne języczkowe. Kwiaty języczkowe mają długość 3-4 cm. Płatki korony są wąskie i lekko wygięte ku górze. Języczki brzeżnych kwiatów są równowąskie i dłuższe od okrywy. Puch kielichowy złożony z pojedynczych włosków w jednym szeregu.
Biologia i ekologia
Bylina, hemikryptofit. Siedlisko: świetliste zarośla, koryta potoków, polany. Kwitnie od czerwca do września.
Zastosowanie
-
Roślina lecznicza
- Surowiec zielarski – kłącze z korzeniami (Radix Inulae)
- Skład chemiczny – olejek eteryczny do 3,5%, fitosterole, inulina do 40%, sole mineralne.
- Działanie: stosowana w medycynie ze względu na zawarte w niej substancje o działaniu wykrztuśnym (korzeń), ma też właściwości żółciopędne i żółciotwórcze. Bogate źródło inuliny. Jego składniki aktywne wchodzą w skład mieszanek ziołowych i syropów (Azarina, Pectosol)
-
Roślina ozdobna, czasami uprawiana w ogrodach ziołowych, nie tyle jednak ze względu na swoje kwiatostany, co raczej ze względu na własności lecznicze.
Ciekawostki
W starożytnym Rzymie uznawany za lek i przyprawę, korzeń smażony w cukrze był prawdziwym przysmakiem. W Średniowieczu z korzenia wytwarzano lecznicze wino.
Uprawa
Jest wystarczająco mrozoodporny (strefy mrozoodporności 5-10) i nie ma specjalnych wymagań co do gleby[3] . Może rosnąć na stanowiskach słonecznych lub częściowo zacienionych. Rozmnaża się zazwyczaj przez nasiona lub przez podział wiosną lub jesieni. Należy wziąć pod uwagę, że poprzez kłącza roślina szybko rozprzestrzenia się po ogrodzie.
Przypisy
