Łuczydłowate (Xyridaceae) – rodzina roślin jednoliściennych z rzędu wiechlinowców. Centrum zróżnicowania rodziny znajduje się w Ameryce Południowej, gdzie w północnej części kontynentu występują wszyscy przedstawiciele podrodziny Abolbodoideae (zwłaszcza na Wyżynie Gujańskiej). W Brazylii rośnie ponad połowa gatunków z podrodziny Xyridoideae. Należący tu rodzaj Xyris jest najszerzej rozpowszechniony – spotykany jest także w Ameryce Północnej, w Afryce, południowej Azji, w Australii i wyspach Oceanii[1]. Należy tu w sumie ok. 260 gatunków, przy czym rodzaj Xyris reprezentuje ok. 230 gatunków.
Byliny z mieczowatymi liśćmi skupionymi u nasady pędu naprzemianlegle lub w dwóch rzędach. Spomiędzy liści wyrasta kwiatostan na bezlistnej łodydze (głąbiku). Kwiaty zebrane są krótkie kłosy lub główki. Wewnętrzny okółek okwiatu składa się z trzech okazałych listków o barwie białej, żółtej lub niebieskiej. Zewnętrzny okółek ma symetrię grzbiecistą – dwa listki są zielone, a jeden jest błoniasty i albo wyraźnie większy (Xyris) lub mniejszy od pozostałych (ewentualnie nawet zanikły). Pręcikowie składa się z dwóch okółków. Zewnętrzny to prątniczki, często rozgałęzione widełkowato, rzadziej nitkowate lub zanikłe. Pręciki okółka wewnętrznego zrośnięte są z listkami okwiatu. Słupek z trzech zrośniętych owocolistków. Owocem są wielonasienne torebki[3].
Kwiaty zapylane są przez owady, kwitną krótko, przez kilka godzin. Drobne nasiona wysypują się z torebek przez pękające szwy lub wieczko i rozsiewane są przez wiatr. Łuczydłowate rosną najczęściej na stanowiskach wilgotnych i mokrych, także na bagnistych solniskach, rzadziej na suchych siedliskach[3].
Klad okrytonasienne, klad jednoliścienne (monocots), rząd wiechlinowce (Poales), rodzina łuczydłowate (Xyridaceae). Rodzina stanowi grupę siostrzaną dla rodziny niedotrawowatych (Eriocaulaceae)[1].
Pozycja rodziny w kladogramie przedstawiającym powiązania filogenetyczne w obrębie rzędu wiechlinowców:
wiechlinowcepałkowate Typhaceae
bromeliowate Bromeliaceae
łuczydłowate Xyridaceae
niedotrawowate Eriocaulaceae
majakowate Mayacaceae
turniowate Thurniaceae
sitowate Juncaceae
ciborowate Cyperaceae
rześciowate Restionaceae
biczycowate Flagellariaceae
wiechlinowate Poaceae
żuanwiliowate Joinvilleaceae
Rodzaj Abolboda wyodrębniany był do rodziny Abolbodaceae (1943), która jednak w systemach z drugiej połowy XX wieku i późniejszych uznawanej za synonim Xyridaceae[1].
W Azji południowej i południowo-wschodniej oraz w Ameryce Południowej liści niektórych gatunków wykorzystuje się do leczenia chorób skóry[3].
Łuczydłowate (Xyridaceae) – rodzina roślin jednoliściennych z rzędu wiechlinowców. Centrum zróżnicowania rodziny znajduje się w Ameryce Południowej, gdzie w północnej części kontynentu występują wszyscy przedstawiciele podrodziny Abolbodoideae (zwłaszcza na Wyżynie Gujańskiej). W Brazylii rośnie ponad połowa gatunków z podrodziny Xyridoideae. Należący tu rodzaj Xyris jest najszerzej rozpowszechniony – spotykany jest także w Ameryce Północnej, w Afryce, południowej Azji, w Australii i wyspach Oceanii. Należy tu w sumie ok. 260 gatunków, przy czym rodzaj Xyris reprezentuje ok. 230 gatunków.
