dcsimg

Błonkoskrzydłe ( Polish )

provided by wikipedia POL
REF orange.svg
Ten artykuł od 2011-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł.
(Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające).
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Commons Multimedia w Wikimedia Commons Wikisłownik Hasło w Wikisłowniku

Błonkoskrzydłe, błonkówki (Hymenoptera) – rząd owadów obejmujący ponad 125 tys. opisanych gatunków występujących na całym świecie, z wyjątkiem rejonów polarnych. Najwięcej gatunków spotyka się w krajach tropikalnych. Do błonkówek należą m.in. pszczoły, osy, mrówki, pilarzowate, gąsieniczniki, bleskotki i trzpiennikowate.

Błonkoskrzydłe uważane są za rząd owadów o największym znaczeniu dla gospodarki człowieka: wiele z nich odgrywa dużą rolę w zapylaniu roślin, inne to pasożyty owadów szkodliwych, będące naturalnym regulatorem ich liczebności.

Błonkówki pojawiły się prawdopodobnie w permie (ok. 225 mln lat temu), najstarsze kopalne okazy pochodzą ze środkowej jury (150 mln lat temu), a pierwsze pszczołowate z miocenu (od 26 do 20 mln lat temu). Rząd błonkówek dzieli się na dwa podrzędy: rośliniarek (Symphyta) oraz stylikowców (Apocrita).

Wygląd

Wielkość ciała błonkówek jest bardzo zróżnicowana – osiągają długość od 0,21 mm (rodzina rzęsikowate) do ponad 5 cm (rodzina Pelecinidae). Większość przedstawicieli nie przekracza jednak 2,5 cm. U wielu gatunków odwłok oddzielony jest od tułowia trzonkowatym przewężeniem. Błonkówki to owady o 2 parach błoniastych, przezroczystych skrzydeł, połączonych podczas lotu specjalnymi haczykami. Owady te mają narządy gębowe typu gryząco-liżącego lub liżąco-ssącego. Na górnej stronie głowy występuje para dużych oczu złożonych oraz dodatkowo zwykle 3 oczy proste. Budowa czułków jest zróżnicowana; są one najczęściej średniej długości, niekiedy jednak dłuższe od ciała. Na końcu odwłoka samic znajduje się pokładełko.

Charakterystyka

Gatunki owadów należących do rzędu błonkoskrzydłych są bardzo zróżnicowane, ogólnie charakteryzują je:

  • dwie pary błoniastych skrzydeł, chociaż np. żeńskie osobniki niektórych os i robotnice mrówek są bezskrzydłe.
  • tylna para skrzydeł jest nieco mniejsza niż przednia; skrzydła z obu par połączone są ze sobą małymi haczykami, co pozwala utworzyć im jednolitą powierzchnię nośną podczas lotu.
  • osobniki żeńskie zazwyczaj posiadają pokładełko (ovipositor)

Systematyka

Do rzędu błonkówek należy ponad 125 tysięcy opisanych gatunków, a ich całkowita liczba szacowana jest na milion lub więcej[2]. Dzieli się je na 2 podrzędy i 22 nadrodziny[1][2][3]:

Przypisy

  1. a b Hymenoptera, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Józef Banaszak: Rząd: błonkówki — Hymenoptera. W: Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 324-325.
  3. Hymenoptera of the world: An identification guide to famihes. Henri Goulet, John T. Huber (red.). Ottawa: Minister of Supply and Services Canada, 1993, s. 358-359. ISBN 0-660-14933-8.

Zobacz też

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Błonkoskrzydłe: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Błonkoskrzydłe, błonkówki (Hymenoptera) – rząd owadów obejmujący ponad 125 tys. opisanych gatunków występujących na całym świecie, z wyjątkiem rejonów polarnych. Najwięcej gatunków spotyka się w krajach tropikalnych. Do błonkówek należą m.in. pszczoły, osy, mrówki, pilarzowate, gąsieniczniki, bleskotki i trzpiennikowate.

Błonkoskrzydłe uważane są za rząd owadów o największym znaczeniu dla gospodarki człowieka: wiele z nich odgrywa dużą rolę w zapylaniu roślin, inne to pasożyty owadów szkodliwych, będące naturalnym regulatorem ich liczebności.

Błonkówki pojawiły się prawdopodobnie w permie (ok. 225 mln lat temu), najstarsze kopalne okazy pochodzą ze środkowej jury (150 mln lat temu), a pierwsze pszczołowate z miocenu (od 26 do 20 mln lat temu). Rząd błonkówek dzieli się na dwa podrzędy: rośliniarek (Symphyta) oraz stylikowców (Apocrita).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL