Hymenoptera ye un d'os ordens mas numerosos de insectos, con bellas 153.000 especies descritas (132 familias, 8423 cheneros) amás de mas de 2.000 especies extinctas.[1][2][3][4] Comprende a las abellas, bombolons, viespras y fornigas, entre atros. O nombre proviene d'as suyas alas membranosas (d'o griego υμεν hymen, "membrana" y πτερος pteros, "ala").
Os himenópteros poseyen dos pars d'alas membranosas (en as fornigas solament presientan alas as castas reproductoras: reinas y masclos). As alas posteriors son mas chicotas. L'ala anterior y a posterior se mantienen acoplatas entre o vuelo por una serie de ganchetz clamaus hamulus (plural, hamuli).
As piezas bucals son de tipo masticador u laminador (se veiga insecto); en os grupos mas abanzaus, especialment en as abellas o labio y a maxila forman una especie de luenga con a quala pueden absorber liquidos.
As antenas cheneralment son de diez u mas segmentos y son relativament largas. O tarso u parte final d'a pata gosa estar de cinco segmentos.
As fembras presientan en o cabo de l'abdomen una estructura pa la mesa de uegos (l'ovipositor), que en os grupos mas evolucionaus se transforma en un fizón verenoso.
O desembolique ye por metamorfosi completa y a reproducción ye por o sistema de haplodiploidía (veyer: Determinación d'o sexo).
Por lo que fa a la suya forma de vida, bi ha muitas diferencias dentro d'o grupo, trobando-se tanto especies parasitas como de vida libre; entre istas cal destacar os himenopteros socials, a on que existen tres tipos de individuos u castas diferenciatas morfolochicament y por comportamiento: zanganos (masclos), reina y obreras (fembras); a reina, diploide, ye o solo individuo fecundo en a colonia y ye capable de producir prochenie tanto diploide: obreras, (fembras infértils) y reinas, como haploide (zanganos, masclos haploides a causa que son d'orichen partenochenetico).
Dende o punto de vista humano os himenopteros son talment os insectos mas beneficiosos. Incluyen a un gran numero d'especies depredadoras u parasitas d'atros insectos y que sirven de control de plagas y a os polinizadors mas importants, as abellas, especialment l'abella domestica, cobrando importancia ista zaguera en a producción de miel y cera.
Qualques insectos d'ista clase pueden plegar a estar muit periglosos y mesmo mortiferos a causa d'a suya fizadura, caso d'a especie Vespa mandarinia u avrispón chigant asiatico.[5]
Hymenoptera ye un d'os ordens mas numerosos de insectos, con bellas 153.000 especies descritas (132 familias, 8423 cheneros) amás de mas de 2.000 especies extinctas. Comprende a las abellas, bombolons, viespras y fornigas, entre atros. O nombre proviene d'as suyas alas membranosas (d'o griego υμεν hymen, "membrana" y πτερος pteros, "ala").