Bredhi i bardhë ose bredh, brec, breth (Mokër, Korçë), mbrek (Shpat), brethëk (Krujë), çam (Tiranë)
( lat. Abies alba mil L.)
Llojet e bredhit të gjetura në Danimarkë:
| alba | | amabilis | | balsamea | | borisiiregis | | bornmuelleriana | | cephalonica | | concolor | | concolor | | equitrojani | | fabri | | fargesii | | faxoniana | | fargesii | | firma | | forrestii | | fraseri | | grandis | | holophylla | | homolepis | | koreana | | lasiocarpa | | lasiocarpa | | magnifica | | magnifica | | mariesii | | nebrodensis | | nephrolepis | | nordmanniana | | numidica | | pindrow | | pinsapo | | pinsapo | | procera | | recurvata | | sachalinensis | | sibirica | | sikokiana | | spectabilis | | sutchuenensis | | veitchii |
O chenero Abies ye representato por 33 especies. Son especies que ocupan grans superficies en as altas latitutz, pero que asinas como mos adrezamos a las baixas latitutz quedan restrinchitas a zonas montanyosas. D'esta traza Abies Sibirica ye a de mayor aria de distribución, (taiga eurosiberiana), seguita d'Abies balsamea en a taiga norteamericana. Abies guatemalensis ye restrinchita a los Monts Cuchumatanes (Guatemala) y ye la més meridional. Bi ha unas especies d'Abetes que ocupan as montanyas d'a cuenca mediterrania y representan casos d'especiación por aislamiento en antigas islas u microplacas, como ye o caso d'o pinsapo.
Bredhi i bardhë ose bredh, brec, breth (Mokër, Korçë), mbrek (Shpat), brethëk (Krujë), çam (Tiranë)
( lat. Abies alba mil L.)
Abieto esas konifera arboro rezinifera, di qua la folii nula-sezone divenas flavatra e sika.
Los avets (var. sap) son d'arbres conifèrs del genre Abies originaris de las regions temperadas de l'emisfèri nòrd. Apertenon a la familha dels Pinaceae. Se coneisson pel biais que son fixadas las agulhas sus la camba, e de per sa forma que diferís del fals avet e a las seunas pinhas quilhadas que se desagregan quora son maduras.
Son d'arbres monoïcs de ruscas a vegadas punchada de folhòla resinifèras, de brancas verticilada e estatjada. Las agulhas d'avet son fixadas una per una al contrari del pin blanc.
Las darrièras òbras de revision del genre Abies per Farjon, 1990 citadas per Earle 2004 permeton de distinguir 51 espècias d'avets e de situar las relacions entre las diferentas espècias del biais seguent:
grop del avet balmièr (Asia boreala, America del Nòrd, e nautas montanhas mai lo sud)
grop de l'avet de Vancouver (Oèst des Estats Units d'America; Mexic e Guatemala, en planas al nòrd, altituds mejanas al sud)
grop de l'avet blanc (Euròpa, Orient Mejan)
grop de l'avet d'Andalosia (Sud d'Espanha e Africa del Nòrd
(Asia, Imalaia, sovent a d'altituds bassas a mejanas)
(còstas del Pacific de l'America del Nòrd e de Japon, nautas montanhas pluviosas)
(Imalaia de nauta montanha)
(Mexic, en nauta montanha)
(oèst dels Estats Unis d'America, en nauta montanha)
(còtas de Califòrnia)
Reparticion de las espècias americanas:
D'erugas dels parpalhòls de nuèch (eterocèrs) se noirrisson d'avet.
Los avets (var. sap) son d'arbres conifèrs del genre Abies originaris de las regions temperadas de l'emisfèri nòrd. Apertenon a la familha dels Pinaceae. Se coneisson pel biais que son fixadas las agulhas sus la camba, e de per sa forma que diferís del fals avet e a las seunas pinhas quilhadas que se desagregan quora son maduras.
Son d'arbres monoïcs de ruscas a vegadas punchada de folhòla resinifèras, de brancas verticilada e estatjada. Las agulhas d'avet son fixadas una per una al contrari del pin blanc.
Awitu (genus Abies) nisqaqa huk Iwrupapi, Asyapi, Chinchay Abya Yalapipas wiñaq llat'an muruyuq sach'akunam.
Wikispecies nisqaqa qillqasqa p'anqayuqmi kay hawa: Awitu
Awitu (genus Abies) nisqaqa huk Iwrupapi, Asyapi, Chinchay Abya Yalapipas wiñaq llat'an muruyuq sach'akunam.
Denn (Abies) zyn e geslacht van 48–55 sôortn van altydgroene koniefeereboomn uut de pynboomachtign-famielje. Ze zyn te vienn in e grôot dêel van Nôord en Centroal Amerika, Europa, Oazje, en Nôord-Afrika, mêest in de gebergtn in hêel 't verspreidiengsgebied. Denn zyn sterk verwant an 't geslacht Cedrus (ceedre). De zogenoamde doeglasdenn zyn gin echte denn, mo ze ôorn toe an 't geslacht Pseudotsuga. In de volksmoend wordn ook pynboomn of pynn (Pinus) dikkers denn genoamd, mo da schept nateurlik allêene mo verwarrienge.
't Zyn grôote boomn die oogtn oaln van 10 toe 80 meetrs en mê stamdeurmeetrs van 0,5 toe 4 meetres o ze vulwassn zyn. Denn kunn oendrescheidn wordn van andre leedn van de pynboomachtign deur 't êenig anangsl van undre noaldachtige bloarn en deur de verschillnde keegls.
Vo de verschillnde sôortn t' êrkenn wordtr gekeekn no d' ofmeetienge en de schikkienge van de noaldn, de grôote en de vorm van de keegls, en of de schubn van de schutbloadn van de keegles lank zyn en uutgesnêen, of kort en weggestookn binnen de keegle.
Dennen kunn oendrescheidn wordn van andre leedn van de pynboom-famielje deur de hechtienge van undre noaldachtige bloarn an de twyge deur e voetje dat ip e klêen zuugnaptje glykt.
De bloarn zyn beduudnd ofgeplat, somtyds mêt n uutzicht lik of da ze platgedrukt zyn, lik by Abies sibirica.
De noaldn ên twêe witte streepn vanoendre, woavan iedre gevormd is deur mê was bedekte stomata-bandn. De ippervlakte vanboovn is geweunlik glykmoatig blienknd groene, zoendre stomata of allêene mêt e poar an de top, die dr uutzien lik witte stippn. De noaldn by sommigte sôortn pertanks zyn dof vanboovn, grys-groene, blow-grys toe zèèvrachtig, bedekt mê was mê e varjoable antal stomatoale bandn, en nie oltyd oenoendrebrookn. E vôorbeeld van e sôorte mê blienknde noaldn is Abies alba, en e vôorbeeld mê doffe wasachtige noaldn is Abies concolor.
De topn van de noaldn zyn geweunlik min of mêer ingekêept (lik by Abies firma), mo somtyds ofgeroend of stomp (lik by Abies concolor, Abies magnifica) of scherp en prikknd (lik by Abies bracteata, Abies cephalonica, Abies holophylla). De noaldn van joenge plantn zyn geweunlik scherpr.
De maniere woarip da ze undre uutspreidn van de twyge is hêel verschillnd, allêene mo in by sommigte sôortn kam-vormig, mê de noaldn geschikt ip twêe kantn, plat (Abies alba) .
Denn verschilln van andre koniefeern deur undre rechte cilindriesche keegles, 5–25 cm lank, die uut mekoar volln o ze rype zyn vo de gevleuglde zoadn te lossn.
In teegnstellienge mê sparrn angn zeifs grôote dennekeegls nie no beneen, mo ze stoan rechtip lik keirsn.
Rype keegles zyn geweunlik bruun, mo somtyds groen in 't begun van de zoomre, byvôorbeeld : Abies grandis, Abies holophylla, Abies nordmanniana.
Of prurpre en blow, somtyds styf doenkre: Abies fraseri, Abies homolepis (var. umbellata groene), Abies koreana ('Flava' groene), Abies lasiocarpa, Abies nephrolepis (f. chlorocarpa groene), Abies sibirica, Abies veitchii (var. olivacea groene) .
't Oet van de mêeste denn is nie geschikt vor algemêen gebruuk lik timmr-oet, mo 't deugt wê vo papierpulpe of triplex en vo ruw out. Omda 't geslacht gin weerstand êt teegn insektn of verrottienge achtre dat 't oet gekapt is, is 't algemêen anbevooln 't allêene vo binnewerk an te wendn (byvôorbeeld vo gipsveezleploatn ip vakwerk). 't Oet mag nie langre dan 12 toe 18 moandn buutn bluufn liggn, ofanklik van 't klimoat. Dr zyn verschillnde noam vo 't oet an te duudn, byvôorbeeld whitewood in 't Iengels.
Abies nordmanniana, Abies procera, Abies fraseri en Abies balsamea zyn populèère kerstboomn, in 't algemêen bekeekn lik de beste vo da doel, mê wêlrieknde noaldn die nie ofvolln ozze uutdroogn. Veele zyn ook sierlikke tuunboomn, naamlik Abies koreana en Abies fraseri, die felgekleude keegles vôortbriengn zeifs o ze no hêel joenk zyn, nog mor 1-2 meetrs ooge. Andre denn kunn 9 toe 72 meetrs ooge wordn.
Denn (Abies) zyn e geslacht van 48–55 sôortn van altydgroene koniefeereboomn uut de pynboomachtign-famielje. Ze zyn te vienn in e grôot dêel van Nôord en Centroal Amerika, Europa, Oazje, en Nôord-Afrika, mêest in de gebergtn in hêel 't verspreidiengsgebied. Denn zyn sterk verwant an 't geslacht Cedrus (ceedre). De zogenoamde doeglasdenn zyn gin echte denn, mo ze ôorn toe an 't geslacht Pseudotsuga. In de volksmoend wordn ook pynboomn of pynn (Pinus) dikkers denn genoamd, mo da schept nateurlik allêene mo verwarrienge.
Firs (Abies) are a genus o 48–56 species o evergreen coniferous trees in the faimily Pinaceae. Thay are foond throu muckle o North an Central Americae, Europe, Asie, an North Africae, occurrin in moontains ower maist o the range.
Firs (Abies) are a genus o 48–56 species o evergreen coniferous trees in the faimily Pinaceae. Thay are foond throu muckle o North an Central Americae, Europe, Asie, an North Africae, occurrin in moontains ower maist o the range.
Jedła[1][2] (Abies) jo rod ze swójźby chójcowych rostlinow.
Wopśimjejo slědujuce družyny:
Jedła (Abies) jo rod ze swójźby chójcowych rostlinow.
Wopśimjejo slědujuce družyny:
běła jedła (Abies alba) bulgarska jedła (Abies borisii-regis) wjelicka jedła (Abies grandis) nordmanowa jedła (Abies nordmanniana) šera jedła (Abies concolor)Jela je zimzeleno drvo visoko do 50 metara.
Sve vrste ovog roda su zimzeleno visoko šumsko drveće umjerenih regija sjeverne hemisfere. Jela ima oko 40 vrsta. Razgranjuju se pršljenasto. Grančice im uglavnom ne vise. Iglice su sa pločasto proširenom bazom. Iglični urez je plitak i okruglasta
te je zbog toga grančica glatka. Kora debla je dugo glatka, sivkasta, sa mnogo smolnih vrećica. Muški su cvatovi u pazušcu najgornjih iglica, a ženski na vrhu izbojka. Šišarke su uspravne, valjkaste, dozrijevaju iste godine, raspadaju se te ostavljaju samo vreteno. Pokrovne su ljuske razne dužine, uske i kožaste. Plodne ljuske su široko zaobljene. Na njima su po dvije sjemenke. Sjeme je nepravilno, trokutasto, obiluje smolnim mjehurićima; krilce ga ovija sa obje strane.
Rod jela dijeli se na deset odjeljaka i dalje na pododjeljke. Težište sistematike počiva na morfologiji ženskih šišarki. Do sada ne postoje sistematska genetička istraživanja, koja bi potvrdila da se morfološko razvrstavanje, koje odražava i geografsku raspoređenost, poklapa sa međusobnom srodnošću pojedinih vrsta.
Jela je zimzeleno drvo visoko do 50 metara.
Sve vrste ovog roda su zimzeleno visoko šumsko drveće umjerenih regija sjeverne hemisfere. Jela ima oko 40 vrsta. Razgranjuju se pršljenasto. Grančice im uglavnom ne vise. Iglice su sa pločasto proširenom bazom. Iglični urez je plitak i okruglasta
te je zbog toga grančica glatka. Kora debla je dugo glatka, sivkasta, sa mnogo smolnih vrećica. Muški su cvatovi u pazušcu najgornjih iglica, a ženski na vrhu izbojka. Šišarke su uspravne, valjkaste, dozrijevaju iste godine, raspadaju se te ostavljaju samo vreteno. Pokrovne su ljuske razne dužine, uske i kožaste. Plodne ljuske su široko zaobljene. Na njima su po dvije sjemenke. Sjeme je nepravilno, trokutasto, obiluje smolnim mjehurićima; krilce ga ovija sa obje strane.
She biljyn bearkanagh 'sy ghenus Abies ad Juys. Ta mys 50 dooieyn ayn, agh ta'n earroo jeeragh croghey er quoi t'ou feysht.
She biljyn sheer-ghlass rosinagh ad juyssyn, eddyr 10m as 80m er yrjid, as 0.5-4m er lheead. T'ad ry-eddyrscarrey jeh Pinaceae elley, er coontey ny jialgyn; t'ad gaase ass y vanglane dy jeeragh, gyn gass, as gyn dhossan, as t'ad rea. Ta ny birk oc rollianagh, cha nel ad birragh. She sedaryn ny mooinjer s'faggys oc. Ta jussyn Abies ry-akin er feie America Hwoaie as Veanagh, yn Aishey, yn Europey as yn Affrick Hwoaie, as adsyn cummal ayns sleityn son y chooid smoo.
She biljyn bearkanagh 'sy ghenus Abies ad Juys. Ta mys 50 dooieyn ayn, agh ta'n earroo jeeragh croghey er quoi t'ou feysht.
Piht (latin.: Abies) om Pedaižed-sugukundan puiden heim, kogoneb läz 50 erikospäi.
Pihtmecad oma levitadud Pohjoižes mapoliškos, sen venos i tropižes vöiš. Om enamba erikoid Tünen valdmeren pohjoižrandištol.
Kazvab 60..80 metrhasai kortte, tüvi oleleb 3,5 m diametral. Käbud kazdas ülähäks i čihotadas puil, kavag' om lapak. Eläb 150..200 vot. Piht ei navedi pakaižid, vägitomid mahusid, pil'vesenvastaine. Kävutadas pumaterialad tegimištos.
Piht (latin.: Abies) om Pedaižed-sugukundan puiden heim, kogoneb läz 50 erikospäi.
Pihtmecad oma levitadud Pohjoižes mapoliškos, sen venos i tropižes vöiš. Om enamba erikoid Tünen valdmeren pohjoižrandištol.
Kazvab 60..80 metrhasai kortte, tüvi oleleb 3,5 m diametral. Käbud kazdas ülähäks i čihotadas puil, kavag' om lapak. Eläb 150..200 vot. Piht ei navedi pakaižid, vägitomid mahusid, pil'vesenvastaine. Kävutadas pumaterialad tegimištos.
Sapen se yon pyebwa.
Sapin (Abies)
Sapinéte (in frinsé: petit, jeune sapin)
Tekst üüb Öömrang Tanen (Abies) hiar tu a näädelbuumer (Pinophyta) faan det famile Pinaceae.
Am käänt 51 slacher faan tanen, wat uun a madel breetjin üüb a nuurdelk heleft faan a eerd föörkem. Efter a sjüüren fanjst dü fööraal tanen mad a näädelbuumer. Uun Madeleuroopa as fööraal at witj-tan (Abies alba) aran. Tu a granjebuumer sait am uk ruad-tanen, det as oober en hial öödern slach.
Aler slacher tanen san imergreen näädelbuumer mä jip ruter. Enkelt slacher wurd 20 m huuch, öödern sogoor 100 m. Tu a bleeden sait am näädeln. Jo san spas, flaak an wise üüb a onersidj miast tau smääl witj strimler. A näädeln kön 8 bit 10 juar ual wurd an sat lik üüb a twiiger. Sodenang könst dü jo mä granjebuumer ütjenööder hual.
A taaper stun aleewen aprocht üüb a twiiger, bi a granjebuumer as det ööders: Diar hinge jo lik deel. Det aaks faan en tanentaap blaft üüb a twiig saten, an a skolpen faal enkelt deel. Diaram könst dü uk nian hial taaper üüb a grünj finj.
– Saamlang faan bilen of filmer
Wikispecies hää en artiikel tu: Tanen (Abies) hiar tu a näädelbuumer (Pinophyta) faan det famile Pinaceae.
Η Ελάτη (Abies) είναι γένος 48–55 ειδών αειθαλών κωνοφόρων της οικογένειας Pinaceae. Βρίσκονται σε μεγάλο μέρος της Βόρειας και Κεντρικής Αμερικής, της Ευρώπης, της Ασίας και της Βόρειας Αφρικής, σε βουνά ποικίλων ειδών. Οι ελάτες σχετίζονται στενά με τους κέδρους (Cedrus)· οι λεγόμενες ψευδοελάτες ανήκουν στο γένος Ψευδοτσούγκα.
Είναι όλες δέντρα, που φθάνουν σε ύψος 10–80 m και διαμέτρους κορμού 0,5–4 m σε ώριμη ηλικία. Οι ελάτες μπορούν να διακριθούν από άλλα μέλη της οικογένειας π.χ των πεύκων από τα βελονοειδή τους φύλλα που είναι προσαρμοσμένα σε μικρά κλαδιά με μια βάση η οποία προσομοιάζει μια μικρή βεντούζα και από τους όρθιους κυλινδρικούς κώνους μήκους 5–25 cm, που αποσυντίθενται όταν ωριμάσουν ώστε να απελευθερώσουν τους φτερωτούς καρπούς. Η ταυτοποίηση των ειδών βασίζεται στο μέγεθος και την κατανομή των φύλλων, το μέγεθος και το σχήμα των κώνων, και στο αν οι κλίμακες των φύλλων του μίσχου στους κώνους είναι μακριά και εξέχουν ή κοντά και κρυμμένα μέσα στον κώνο.
Άθικτοι και αποσυντεθειμένοι κώνοι Bulgarian Fir.
Φύλλωμα A. alba από τα Δειναρικά ασβεστολιθικά δάση ελάτης στο όρος Orjen.
Χιονισμένη Ελάτη η νορντμάννειος στον Καύκασο.
Σε πρώτο πλάνο δέντρο Abies balsamea, ακολουθούμενο από νεαρά δέντρα.
Φύλλωμα της Abies sibirica.
Φύλλωμα της Abies fraseri.
Φύλλωμα A. grandis.
Κάθετη τομή Abies grandis.
Abies grandis.
Δέντρα Abies kawakamii στην Ταϊβάν.
Φύλλωμα Abies firma.
Δέντρο Abies holophylla, Βοτανικός Κήπος, (Μόναχο).
Δέντρο και κώνοι Abies amabilis.
Abies delavayi, Γιουνάν, Κίνα.
Ελατοδάσος στο χωριό Μαυρίλο Φθιώτιδας, Στερεά Ελλάδα.
Δέντρο Abies spectabilis (Νεπάλ).
Φύλλωμα Abies religiosa με πεταλούδες Μονάρχης (Danaus plexippus), Μεξικό.
A. magnifica, Καλιφόρνια, ΗΠΑ.
Abies procera glauca.
Abies densa (Μπουτάν).
Δέντρο Abies bracteata.
Φύλλωμα Abies milleri. Μήκους κλάδου 23cm, με βελόνες. Ηώκαινο, 49 εκατομμυρίων ετών, Σχηματισμό Όρους Klondike, Πολιτεία Ουάσινγκτον, ΗΠΑ.
Φτερό σπόρου Abies milleri μήκους 2,4 cm. Ηλικίας 49 εκατομμυρίων ετών, Όρος Klondike, Πολιτεία Ουάσινγκτον, ΗΠΑ.
Η ελάτη είναι δέντρο ύψους 15-60 μέτρων, ανάλογα με το είδος, με στενή κόμη, καλό κορμό και λεπτά κλαδιά. Τα φύλλα είναι επίπεδα. Το ριζικό της σύστημα χαρακτηρίζεται ως μέτριο βαθύ και έντονο. Η έναρξη της σπερμοπαραγωγής γίνεται σε ηλικία 20-50 ετών και φτάνει στο μέγιστο της σε ηλικία 60-100 ετών. Οι σπόροι της έχουν μικρή φυτρωτική ικανότητα και η φύτρωση τους γίνεται 2-4 εβδομάδες μετά τη σπορά. Η αύξηση της σε ύψος γίνεται πολύ αργά και φτάνει στο μέγιστο στην ηλικία των 40-60 ετών. Η διάρκεια ζωής της είναι από 300 ως 500 έτη.
Η ελάτη είναι είδος σκιόφυτο και αντέχει σε σκίαση 50 με 100 έτη, ενώ, αν ελευθερωθεί, έχει τη δυνατότητα να αναπτύσσεται γρήγορα. Συναντάται σε εδάφη πλούσια σε οργανική ύλη και θρεπτικά συστατικά. Τα είδη της ελάτης απαντώνται στη ζώνη οξιάς-ελάτης και είναι προσαρμοσμένα στο ορεινό μεσογειακό κλίμα.
Είναι ευπαθής στους όψιμους παγετούς και στα χιόνια. Προσβάλλεται από τον ιξό (Viscum album) και από σηψιρριζίες όπως Armelaria melea, Agrobacterium tumefaciens κλπ. Επίσης δημιουργούνται προβλήματα από ζώα όπως τα γίδια, τα πρόβατα, το ζαρκάδι και ο σκίουρος που τρώει τους σπόρους των κουκουναριών. Επίσης καταναλώνονται από τις κάμπιες κάποιων λεπιδόπτερων.
Philips, Roger. Trees of North America and Europe, Random House, Inc., New York ISBN 0-394-50259-0, 1979.
Η Ελάτη (Abies) είναι γένος 48–55 ειδών αειθαλών κωνοφόρων της οικογένειας Pinaceae. Βρίσκονται σε μεγάλο μέρος της Βόρειας και Κεντρικής Αμερικής, της Ευρώπης, της Ασίας και της Βόρειας Αφρικής, σε βουνά ποικίλων ειδών. Οι ελάτες σχετίζονται στενά με τους κέδρους (Cedrus)· οι λεγόμενες ψευδοελάτες ανήκουν στο γένος Ψευδοτσούγκα.
Είναι όλες δέντρα, που φθάνουν σε ύψος 10–80 m και διαμέτρους κορμού 0,5–4 m σε ώριμη ηλικία. Οι ελάτες μπορούν να διακριθούν από άλλα μέλη της οικογένειας π.χ των πεύκων από τα βελονοειδή τους φύλλα που είναι προσαρμοσμένα σε μικρά κλαδιά με μια βάση η οποία προσομοιάζει μια μικρή βεντούζα και από τους όρθιους κυλινδρικούς κώνους μήκους 5–25 cm, που αποσυντίθενται όταν ωριμάσουν ώστε να απελευθερώσουν τους φτερωτούς καρπούς. Η ταυτοποίηση των ειδών βασίζεται στο μέγεθος και την κατανομή των φύλλων, το μέγεθος και το σχήμα των κώνων, και στο αν οι κλίμακες των φύλλων του μίσχου στους κώνους είναι μακριά και εξέχουν ή κοντά και κρυμμένα μέσα στον κώνο.
Елата (науч. Abies) — род што опфаќа 48–55 вида на зимзелени иглолисни дрва од семејство на боровите (Pinaceae). Се среќава во планинските краишта на најголемиот дел на Европа, Азија, Северна и средна Америка и Северна Африка. Најсродмп дрво на елата е кедарот (Cedrus).
Сите автохтони видови достигнуваат височина од 10–80 м и пречник на стеблото од 0,5–4 м. Елите се разликуваат од другите членови на семејството на боровите по тоа што иглестите листови се држат на стебленцето со основата налик на вакуумска лепенка. Друга заедничка одлика се исправените цилиндрични шишарки долги 5–25 см што се распаѓаат и испуштаат крилести семиња кога ќе узреат. Видовите се распознаваат по големината и распоредот на листовите, големината и обликот на шишарките, и по тоа дали малите лушпички се долги и издадени или кратки и скриени во шишарката. Шишарките се плодови на елите.
[[Податотека:Red fir.jpg|мини|десно|Величенствена ела (Abies magnifica) во Калифорнија, САД
Дрвото на елата не е погодно за општа дрвена граѓа, но се користи смелено при изработката на иверка и груба граѓа. Бидејќи целиот род нема никаква отпорност на инсекти и гниење по сечата, се препорачува само за внатрешна столарија (на пр. костури за тули на ѕидови). Дрвото што ќе се остави изложено надвор не трае повеќе од 12 до 18 месеци, зависно од видот и климата.
Елата е најзастапена како новогодишна елка кој е празничен симбол за доаѓањето на новата година во земји како Република Македонија, и за Божиќ во католичките и протестантските земји. За оваа цел во Македонија најчесто се користи сребрената ела, а во другите земји и кавкаската, благородната, Фрејзеровата и балсамската ела. Разни дрвја од родот служат и за украс во градинарството. Вакви се корејската и Фрејзеровата ела, што даваат светло обоени шишарки дури и додека се мали (1–2 м). Другите ели растат од 10 до 80 м во височина.
Денот 18 јуни е прогласен за „Ден на елката“.
Растенијата од овој род се храна за гасеници на некои видови пеперутки и молци.
Елката се јавува како тема во делата од уметноста и популарната култура, како:
Елата (науч. Abies) — род што опфаќа 48–55 вида на зимзелени иглолисни дрва од семејство на боровите (Pinaceae). Се среќава во планинските краишта на најголемиот дел на Европа, Азија, Северна и средна Америка и Северна Африка. Најсродмп дрво на елата е кедарот (Cedrus).
Сите автохтони видови достигнуваат височина од 10–80 м и пречник на стеблото од 0,5–4 м. Елите се разликуваат од другите членови на семејството на боровите по тоа што иглестите листови се држат на стебленцето со основата налик на вакуумска лепенка. Друга заедничка одлика се исправените цилиндрични шишарки долги 5–25 см што се распаѓаат и испуштаат крилести семиња кога ќе узреат. Видовите се распознаваат по големината и распоредот на листовите, големината и обликот на шишарките, и по тоа дали малите лушпички се долги и издадени или кратки и скриени во шишарката. Шишарките се плодови на елите.
Ньыв нето Ньывпу (лат. Abies) – быдмассэзлӧн пожум чукӧрись лыса пу увтыр. Ньыв увтырӧ пырӧны 48–55 вид. Ньылыс быдмӧ 10–80 метра вылына да овлӧ 0.5–4 метра кыза диаметрын.
Ньыв нето Ньывпу (лат. Abies) – быдмассэзлӧн пожум чукӧрись лыса пу увтыр. Ньыв увтырӧ пырӧны 48–55 вид. Ньылыс быдмӧ 10–80 метра вылына да овлӧ 0.5–4 метра кыза диаметрын.
Ньыл яке Ньылпу (лат. Abies) – Pinaceae семьяысь (пужымо семействоысь) писпу. Ӝуждалаез ог 10–80 м, модослэн диаметрез 0.5–4 м. Дуннеын тодмо ог 48–55 пӧртэм видъёсыз.
Удмурт шаерын будэ Сибирь нылпу, ӝуждалаез 30-35 м, модосэзлэн пасьталаез (диаметрез) 80 см.
Ньыл яке Ньылпу (лат. Abies) – Pinaceae семьяысь (пужымо семействоысь) писпу. Ӝуждалаез ог 10–80 м, модослэн диаметрез 0.5–4 м. Дуннеын тодмо ог 48–55 пӧртэм видъёсыз.
Удмурт шаерын будэ Сибирь нылпу, ӝуждалаез 30-35 м, модосэзлэн пасьталаез (диаметрез) 80 см.
Піхта (па-лацінску: Abies) — род вечназялёных дрэваў сямейства хваёвых (Pinaceae). Род налічвае каля 40 біялягічных відаў.
Вышыня да 60 м, у некаторых відаў да 100 м, дыямэтар ствала да 2 м. Крона густая, конусападобная, ствол прамы. Кара пераважна гладкая, сьветла-шэрая, багатая смалой. Ігліца пляскатая, мяккая, зь дзьвюма белаватымі палоскамі на ніжнім баку. Сьпелыя шышкі цыліндрычныя, прамастойныя, фіялетавыя або карычневыя.
Жыве 150—400 гадоў і больш.
Піхта пашыраная ва ўмераных шыротах паўночнага паўшар’я, часьцей у гарах. Расьце разам зь елкай ці ўтварае чыстыя дрэвастоі. Адна з асноўных парод цёмнахвойнай тайгі. Некаторыя віды сустракаюцца ў трапічных шыротах (напрыклад у гарах Мэксыкі і Гватэмалы).
На Беларусі піхта белая, або эўрапейская расьце ў Белавескай пушчы: утварае лясны піхтавы «востраў» на балотным масіве Дзікі Нікар, ахоўваецца. У садова-паркавай культуры больш за 10 відаў піхты. Найбольш вядомыя: піхта сыбірская, аднаколерная, суцэльналістая, бальзамічная, Віча. Вырошчваецца ў адзіночных, групавых, алейных пасадках.
— сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Піхта (па-лацінску: Abies) — род вечназялёных дрэваў сямейства хваёвых (Pinaceae). Род налічвае каля 40 біялягічных відаў.
Вышыня да 60 м, у некаторых відаў да 100 м, дыямэтар ствала да 2 м. Крона густая, конусападобная, ствол прамы. Кара пераважна гладкая, сьветла-шэрая, багатая смалой. Ігліца пляскатая, мяккая, зь дзьвюма белаватымі палоскамі на ніжнім баку. Сьпелыя шышкі цыліндрычныя, прамастойныя, фіялетавыя або карычневыя.
Жыве 150—400 гадоў і больш.
Піхта пашыраная ва ўмераных шыротах паўночнага паўшар’я, часьцей у гарах. Расьце разам зь елкай ці ўтварае чыстыя дрэвастоі. Адна з асноўных парод цёмнахвойнай тайгі. Некаторыя віды сустракаюцца ў трапічных шыротах (напрыклад у гарах Мэксыкі і Гватэмалы).
На Беларусі піхта белая, або эўрапейская расьце ў Белавескай пушчы: утварае лясны піхтавы «востраў» на балотным масіве Дзікі Нікар, ахоўваецца. У садова-паркавай культуры больш за 10 відаў піхты. Найбольш вядомыя: піхта сыбірская, аднаколерная, суцэльналістая, бальзамічная, Віча. Вырошчваецца ў адзіночных, групавых, алейных пасадках.
सनोबर (अंग्रेज़ी: fir, फ़र) एक सदाबहार कोणधारी वृक्ष है जो दुनिया के उत्तरी गोलार्ध (हॅमिस्फ़ीयर) के पहाड़ी क्षेत्रों में मिलता है। इसकी ४५-५५ जातियाँ हैं और यह पायनेसीए नामक जीवैज्ञानिक कुल का सदस्य है। सनोबर १० से ८० मीटर (३० से २६० फ़ुट) तक के ऊँचे पेड़ होते हैं। इनके तीली जैसे पत्ते टहनी से जुड़ने वाली जगह पर एक मोटा गोला सा बनाते हैं जिस से आसानी से पहचाने जाते हैं। वनस्पति-विज्ञान की दृष्टि से इनका देवदार (सीडर) के वृक्ष के साथ गहरा सम्बन्ध है।[1] भारतीय उपमहाद्वीप में यह हिमालय के क्षेत्र में मिलते हैं।
ध्यान दीजिये कि 'सनोबर' फ़ारसी में प्रसरल (स्प्रूस) के पेड़ को कहते हैं जबकि हिन्दी में ऐसा नहीं है।
सनोबर की लकड़ी हलकी और नरम होने के कारण निर्माण के लिये इस्तेमाल कम होती है। इसकी बजाय इसे गूदकर इससे प्लायवुड आदि के फट्टे बनाए जाते हैं। पेड़ काटे जाने के बाद इस लकड़ी पर कीड़े आसानी से आक्रमण करके इसे छेद देते है और यह नमी का शिकार होकर ढह भी सकती है, इसलिए इसे घर से बाहर प्रयोग नहीं किया जा सकता, हालांकि घर के अंदर रखने वाली चीज़ें इसकी बन सकती हैं।[2] सनोबर का प्रयोग काग़ज़ बनाने के लिये भी बहुत होता है।[3]
सनोबर के वृक्ष हिमपात के मौसम में भी हरे-भरे रहते हैं जबकि भारतीय उपमहाद्वीप के पहाड़ी क्षेत्रों में कई अन्य पेड़ पतझड़ के मौसम में अपने पत्ते खो देते हैं। इनके सर्दियों में भी स्थाई सौन्दर्य का कई रचनाओं में वर्णन मिलता है, मसलन हरिवंशराय बच्चन ने इनका बखान करते हुए लिखा:[4]
अपने पतले और ऊँचे आकार के लिये भी यह वृक्ष आकर्षक माना जाता है और आधुनिक काल में भारतीय उपमहाद्वीप में 'सनोबर' एक लड़कियों का नाम है। पहले ज़माने में यह पुरुषों का नाम भी हुआ करता था, मसलन 'गुल-सनोबर' की कथा में गुल लड़की का नाम था और सनोबर लड़के का - १९५३ में इस नाम की बनी हिन्दी फ़िल्म में शम्मी कपूर ने सनोबर का पात्र अदा किया था।[5]
सनोबर (अंग्रेज़ी: fir, फ़र) एक सदाबहार कोणधारी वृक्ष है जो दुनिया के उत्तरी गोलार्ध (हॅमिस्फ़ीयर) के पहाड़ी क्षेत्रों में मिलता है। इसकी ४५-५५ जातियाँ हैं और यह पायनेसीए नामक जीवैज्ञानिक कुल का सदस्य है। सनोबर १० से ८० मीटर (३० से २६० फ़ुट) तक के ऊँचे पेड़ होते हैं। इनके तीली जैसे पत्ते टहनी से जुड़ने वाली जगह पर एक मोटा गोला सा बनाते हैं जिस से आसानी से पहचाने जाते हैं। वनस्पति-विज्ञान की दृष्टि से इनका देवदार (सीडर) के वृक्ष के साथ गहरा सम्बन्ध है। भारतीय उपमहाद्वीप में यह हिमालय के क्षेत्र में मिलते हैं।
.JPG)
.JPG)
.JPG)
