D'Angelique, oder de Leinskraut (Angelica archangelica L.; Syn. : Archangelica officinalis Hoffm.) ass eng Bléieplanzenaart aus der Gattung Angelica an der Famill vun den Doldebléier (Apiaceae). Se gouf 1753 vum Systematiker Carl von Linné beschriwwen[1].
Se gëtt 4 (véier) Ënneraarten[2]. D'Verbreedungsgebitt vun der "Haaptënneraart" Angelica archangelica subsp. archangelica läit gréisstendeels an Nord- an Osteuropa, a gouf och a verschiddenen europäesche Länner ageféiert. D'Planz ass zu Lëtzebuerg nach net nogewisen[3].
D'Angelique ass eng Heelplanz mat antibakteriellen, antioxidativen an aneren Eegenschaften[4]. Déi essentiellen Ueleg (Angeliquenueleg) huet e staarken, agreabelen Aroma[5].
D'Angelique, oder de Leinskraut (Angelica archangelica L.; Syn. : Archangelica officinalis Hoffm.) ass eng Bléieplanzenaart aus der Gattung Angelica an der Famill vun den Doldebléier (Apiaceae). Se gouf 1753 vum Systematiker Carl von Linné beschriwwen.
Se gëtt 4 (véier) Ënneraarten. D'Verbreedungsgebitt vun der "Haaptënneraart" Angelica archangelica subsp. archangelica läit gréisstendeels an Nord- an Osteuropa, a gouf och a verschiddenen europäesche Länner ageféiert. D'Planz ass zu Lëtzebuerg nach net nogewisen.
D'Angelique ass eng Heelplanz mat antibakteriellen, antioxidativen an aneren Eegenschaften. Déi essentiellen Ueleg (Angeliquenueleg) huet e staarken, agreabelen Aroma.
Ing Garden Angelica (Angelica archangelica; syn. Archangelica officinalis Hoffm., Archangelica officinalis var. himalaica C.B.Clarke) metung yang mataduang-banuang tanaman ibat kareng familing umbelliferous Apiaceae. Ding aliwang pang lagiu keng English ilapin deng Holy Ghost, Wild Celery, and Norwegian angelica
Ing Garden Angelica (Angelica archangelica; syn. Archangelica officinalis Hoffm., Archangelica officinalis var. himalaica C.B.Clarke) metung yang mataduang-banuang tanaman ibat kareng familing umbelliferous Apiaceae. Ding aliwang pang lagiu keng English ilapin deng Holy Ghost, Wild Celery, and Norwegian angelica
Heima hvonn ella Bjarga hvonn ( Angelica Archangelica L. ) er ein 120-230 cm høg planta, sum veksur tætt við strondina. Leggurin er snøggur, og blaðleggurin hevur onga ella bara eina grunna foyru. Mittasti blaðparturin er 3-flipputur, og blaðpartarnir eru grovt og óregluliga tentir. Krúnubløðini eru gulgrøn, og skjólið er knattrunt. Rótin og soð av allari plantuni varð áður nýtt m.a. móti landfarsótt og øðrum smittandi sjúkum, yvirhøvur. Eisini Vóru leggurin og blaðstelkarnir nýttir sum leskiligt grønmeti fyrrapart á sumri. Nú verður hvonnin nýtt í køkubúðum og at tilvirka ymiskar likørir av. Plantan er eisini frálíkt kryddarí til snaps. Hvonnin veksur spjadd um alt landið í fuglabjørgum og summastaðni enn í hvanngørðum. Veksur annars í Norður- og Eysturevropa, Norðurasia, og Grønlandi, men dyrkað og villvaksandi fleiristaðni. Ein summarplanta, gerst 100-200 cm høg. Líkist Bakka Sløkju, men er størri og førligari.
Hvonn er ein tveyárig planta, men man kann fáa hana til at liva longri um blomstrini vera skorin av áðrenn tey blóma, ella um plantan skjerst av heilt niðri omanfyri rótina, so deilist plantan og ein nýggj kemur upp. Fræðini missa skjótt eginleikan til at spíra; tí mugu sáðini setast niður skjótast gjørligt um áðrenn heysti byrjar. Best er at planta oman á moldini, tá sólin ger at plantan spírar skjótast, umleið ein metur ímillum sáðini.
Bløðini kunnu takast áðrenn plantan blomstrar, meðan tey enn eru frísk og grøn. Turka tey væl, so halda tey farvu og lugt. Tey eru lekkur at drekka sum Tea. Sum Tea sigist at hvonnin mótvirkar hugin til alkahol og er viðhvørt ein partur av avvenjing. Kann eisini bloyta ein klút við køldum Tea fyri at koyra uppá eyguni fyri at minka um rukkir og troytt eygu. Annars í smør. Kann eisini brúkast í krem, at smyrja á bringuna móti krím. Hvonn er eisini eitt frálíkt krydd. Bløðini og rótin eru serligani góð í fiskarættir. Stelkarnir kókast fyri at fáa tann bitra smakkin úr og kunnu so nýtast sum grønnmeti. Sáðini brúkast sum krydd, millum annað í Gin, Vermouth og Absint. Hvonn bríkast eisini í millum annað rabarbusúlutoy, men kann eisini brúkast einsamøll.
Í millum annað rótini er ein serlig olia, í er góð til at stimulera fordoyilsina; virkar slímloysandi, móti blóðmangul, bronkittis og luft í maganum. Olian er vatndrívandi og sveittadrívandi.
Søgan
Navnið 'Angelica Archangelica', merkjur ærka-eingilin; og kemur frá Evropa har Ærka-eingulin Mikkjal vísti seg fyri munkum. Hann greiddi frá at hvonnin kundi brúkast sum heilivágur móti pestuni.
Lékarsczi dzãdżel (Angelica archangelica L.) - to je dwalatnô roscëna z rodzëznë zelerowatëch (Apiaceae). Angelica archangelica subsp. litoralis rosce m. jin. na Kaszëbach.
Olbmoborranrássi dahjege boska vai fádnu (Angelica archangelica subsp. archangelica)
Η αγγελική αρχαγγελική με λατινική ονομασία Angelica Archangelica είναι βότανο πολυετές, ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Ελλάδα όπου θα τη βρείτε καλλιεργημένη ήμερη αλλά και αυτοφυή, με προτίμηση σε υγρά και σκιερά εδάφη. Ανήκει στην οικογένεια των Σκιαδανθών, ενώ είναι θάμνος αρωματικός και καλλωπιστικό με πολλές θεραπευτικές ιδιότητες και καλλυντικές χρήσεις.
Οι θεραπευτικές χρήσεις της έχουν ρίζες στην Κινεζική βοτανοθεραπεία, ενώ το κατεξοχήν χρησιμοποιούμενο μέρος του φυτού για θεραπευτικούς σκοπούς είναι η ρίζα, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας της σε κουμαρίνες και αιθέριο έλαιο, χωρίς βέβαια να απορρίπτεται η χρήση των σπόρων, με μικρότερη περιεκτικότητα.
Στη παραδοσιακή βοτανοθεραπεία[1], η αγγελική έχει πολλές εφαρμογές, όπως αντιμετώπιση βρογχίτιδας και κοινών κρυολογημάτων λόγω της αποχρεμπτικής δράσης της, ανακούφιση από πόνους αρθρίτιδας, ρευματισμών και φλεγμονών των αρθρώσεων λόγω της θερμαντικής και αντιφλεγμονώδους δράσης του ελαίου αλλά και του βάμματος. Η χρήση της επίσης ενδείκνυται για αντιμετώπιση κολίτιδας και στομαχικών διαταραχών και δυσπεψίας ως αφέψημα της ρίζας.
Το αιθέριο έλαιο αγγελικής χρησιμοποιείται σε συσκευή αρωματοθεραπέιας, αλλά και σε έλαια μασάζ για τόνωση, χαλάρωση, πνευματική διαύγεια και αντιμετώπιση της μελαγχολίας.
Σε σχέση με την επιδερμίδα, η αγγελική προστατεύει από μολύνσεις, λειτουργεί καταπραϋντικά σε παθήσεις του δέρματος όπως ψωρίαση, και είναι πολύ καλό επουλωτικό. Η καλλυντική χρήση της είναι περιορισμένη σε δέρματα με έντονη ξηροδερμία με διάλυση αιθέριου ελαίου σε βάση ελαίου.
Η κατανάλωση της αγγελικής πρέπει να γίνεται κατόπιν συνεννόησης με γιατρό. Σε καταστάσεις εγκυμοσύνης δεν πρέπει να καταναλώνεται. Η υπερκατανάλωση προκαλεί σοβαρές παρενέργειες. Η εξωτερική χρήση πρέπει να γίνεται με προσοχή καθώς η χρήση πριν την έκθεση στον ήλιο προκαλεί ερεθισμούς και πανάδες.
Η αγγελική αρχαγγελική με λατινική ονομασία Angelica Archangelica είναι βότανο πολυετές, ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Ελλάδα όπου θα τη βρείτε καλλιεργημένη ήμερη αλλά και αυτοφυή, με προτίμηση σε υγρά και σκιερά εδάφη. Ανήκει στην οικογένεια των Σκιαδανθών, ενώ είναι θάμνος αρωματικός και καλλωπιστικό με πολλές θεραπευτικές ιδιότητες και καλλυντικές χρήσεις.
Οι θεραπευτικές χρήσεις της έχουν ρίζες στην Κινεζική βοτανοθεραπεία, ενώ το κατεξοχήν χρησιμοποιούμενο μέρος του φυτού για θεραπευτικούς σκοπούς είναι η ρίζα, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας της σε κουμαρίνες και αιθέριο έλαιο, χωρίς βέβαια να απορρίπτεται η χρήση των σπόρων, με μικρότερη περιεκτικότητα.
Στη παραδοσιακή βοτανοθεραπεία, η αγγελική έχει πολλές εφαρμογές, όπως αντιμετώπιση βρογχίτιδας και κοινών κρυολογημάτων λόγω της αποχρεμπτικής δράσης της, ανακούφιση από πόνους αρθρίτιδας, ρευματισμών και φλεγμονών των αρθρώσεων λόγω της θερμαντικής και αντιφλεγμονώδους δράσης του ελαίου αλλά και του βάμματος. Η χρήση της επίσης ενδείκνυται για αντιμετώπιση κολίτιδας και στομαχικών διαταραχών και δυσπεψίας ως αφέψημα της ρίζας.
Το αιθέριο έλαιο αγγελικής χρησιμοποιείται σε συσκευή αρωματοθεραπέιας, αλλά και σε έλαια μασάζ για τόνωση, χαλάρωση, πνευματική διαύγεια και αντιμετώπιση της μελαγχολίας.
Σε σχέση με την επιδερμίδα, η αγγελική προστατεύει από μολύνσεις, λειτουργεί καταπραϋντικά σε παθήσεις του δέρματος όπως ψωρίαση, και είναι πολύ καλό επουλωτικό. Η καλλυντική χρήση της είναι περιορισμένη σε δέρματα με έντονη ξηροδερμία με διάλυση αιθέριου ελαίου σε βάση ελαίου.
Η κατανάλωση της αγγελικής πρέπει να γίνεται κατόπιν συνεννόησης με γιατρό. Σε καταστάσεις εγκυμοσύνης δεν πρέπει να καταναλώνεται. Η υπερκατανάλωση προκαλεί σοβαρές παρενέργειες. Η εξωτερική χρήση πρέπει να γίνεται με προσοχή καθώς η χρήση πριν την έκθεση στον ήλιο προκαλεί ερεθισμούς και πανάδες.
.jpg)
