Црвеноклуната галица (науч. Pyrrhocorax pyrrhocorax) е врапчевидна птица од фамилијата на враните (Corvidae), еден од двата вида на родот галици (Pyrrhocorax). Нејзините осум подвида се размножуваат низ планините и крајбрежните грбени од западниот брег на Ирска и Велика Британија, на исток низ јужна Европа и северна Африка до централна Азија, Индија и Кина. Оваа птица порано била распространета и низ Македонија, но сега кај нас повеќе не се размножува.
Таа има сјајни црни пердуви и долг надолу свиен црвен клун, црвени нозе и гласен, ѕвонлив повик. Лета со лебдење и раширени примарни пердуви на крилјата. Се спарува за цел живот и живее на истата територија.
Црвеноклуната галица за првпат беше опишана од Linnaeus во неговата Систем на природата, 1758 како Upupa pyrrhocorax.[2] Преместена е во сегашниот род галици (Pyrrhocorax), од Мармадјук Тунстал (Marmaduke Tunstall), 1771 во неговата Орнитологија Британика.[3] Името на родот потекнува од грчкото πύρρος (purrhos) - „со боја на оган“ и κόραξ (korax)- „гавран“.[4] Единствен втор член на родот е жолтоклуната галица (Pyrrhocorax graculus).[5]
Има осум подвида, иако разликите меѓу нив се многу мали:[6]
Црвеноклуната галица е долга 39-40 см, има распон на крилјата 73-90 см и тежи околу 310 грама.[4] Перјето ѝ е кадифеноцрно со зеленкав сјај и има долг црвен, надолу свиен клун и црвени нозе. Половите се исти, но младенчињата имаат портокалов клун и розови нозе, до првата есен и понесјајни пердуви.[6]
Повикот ѝ е силен, ѕвонлив чии-оу.
Црвената галица е постојан жител, не е преселница, а нејзиното живеалиште се високите планини меѓу 2.000 и 2.500 метри надморска височина во северна Африка, 2.400-3.000 на Хималаите, а се лете се среќава на височина од 6.000 па дури и до 7.950 метри, на Монт Еверест.[6]
Црвената галица, главно се храни со инсекти, пајаци и други без'рбетници од земјата, а најмногу со мравките кои веројатно се најзначаен дел од исхраната.[6] Во централна Азија стојат на диви или домашни цицачи и се хранат со нивните паразити.[14] Иако без’рбетниците го сочинуваат најголемиот дел од исхраната, сепак, тие јадат и растителна храна, како жито, јачмен и сл. Најчесто се хранат на испасена трева (или искосена).
Црвеноклуната галица сексуалната зрелост ја достигнува на тригодишна возраст и вообичаено има по едно легло годишно. Откако ќе се спарат, остануваат заедно цел живот. Гломазното гнездо го градат во пукнатини на карпи, гребени, или копаат длабока дупка во песок (речиси 1 метар), а понекогаш и на зградите во урбаните средини (во Монголија). Однадвор е направено од груби гранки и корења, а внатре го постилаат со волна или влакна. Несат 3-5 јајца, кремави со кафеави и сиви точки и дамки.
Женката ги инкубира 17–18 дена, а за тоа време мажјакот ја храни. Пилињата ги хранат обата родитела додека да се оперјат за 31-41 ден.[4] Просечниот животен век на овие птици е 7 години,[4] но регистрирана е старост од 17.[15]
Црвеноклуната галица има широка распростанетост на околу 10 милиони км² и популација од 86,000 до 210,000 поединци во Европа и глобално таа не е во опаѓање. Затоа спред Црвениот список на МСЗП е вид со најмала загриженост од исчезнување.[1]
Но, Европската популација опаднала и се фрагментирала поради загубата на традиционалното земјоделство, прогон или уништување на местата за гнездење. На некои места популацијата сега е стабилизирана, а само во Шпанија има широка распространетост. Всушност, во Европа, се смета за ранлив вид.[16]
Во старогрчката митологија, оваа птица, позната како „морска врана“ се сметала за света на титанот Крон кој живеел на Калипсовиот Блажен Остров.[17]
Црвеноклуната галица (науч. Pyrrhocorax pyrrhocorax) е врапчевидна птица од фамилијата на враните (Corvidae), еден од двата вида на родот галици (Pyrrhocorax). Нејзините осум подвида се размножуваат низ планините и крајбрежните грбени од западниот брег на Ирска и Велика Британија, на исток низ јужна Европа и северна Африка до централна Азија, Индија и Кина. Оваа птица порано била распространета и низ Македонија, но сега кај нас повеќе не се размножува.
Таа има сјајни црни пердуви и долг надолу свиен црвен клун, црвени нозе и гласен, ѕвонлив повик. Лета со лебдење и раширени примарни пердуви на крилјата. Се спарува за цел живот и живее на истата територија.