Euplectes franciscanus (Isert 1789)

Wikłacz płomienisty^[4], wikłacz ognisty mały^{[potrzebny przypis]} (Euplectes franciscanus) – zamieszkujący Afrykę gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych (Ploceidae). Występuje w strefie sawann: na południe od Sahary i na północ od równika w pasie ciągnącym się od Senegalu przez Kamerun, Sudan po Etiopię i Somalię^[5]. Został też introdukowany na Antylach.

Systematyka

Wyróżniono dwa podgatunki E. franciscanus^[6]:

• E. franciscanus franciscanus – Mauretania, Senegal i Gambia do Etiopii, Uganda i północno-zachodniej Kenii.
• E. franciscanus pusillus – południowo-wschodnia Etiopia i Somalia.

Morfologia

Opis gatunku

Jak u wszystkich wikłaczy w porze godowej występuje wyraźny dymorfizm płciowy: samce w szacie godowej przybierają charakterystyczne ognisto-czarne upierzenie. Kolor czarny przeważa na brzuchu i wokół oka, brązowy na lotkach i sterówkach, a ogniście czerwony w przestrzeniach pomiędzy nimi. Samice, młode i samce w stanie spoczynku mają skromniejsze upierzenie: szarobrązowy wierzch i jaśniejszy spód. Jak inne wikłacze mają dość krótkie i silne nogi oraz grube, przystosowane do twardego pokarmu dzioby.

Średnie wymiary

• Długość:
  • samiec: 13-15 cm,
  • samica: 11-12 cm.

Tryb życia

Biotop

Otwarte, trawiaste lub uprawne obszary, jednak w pobliżu stałych źródeł wody. Nocuje wśród wysokich trzcin na terenach zabagnionych^[5].

Pożywienie

Ziarna dzikich traw i zbóż uprawnych. Młode karmione są również owadami. Łączą się w duże stada, które wyrządzają spore szkody w uprawach prosa^[5].

Rozmnażanie

Tuż przed nastaniem pory deszczowej samiec przechodzi pierzenie i przybiera swoją ognistą szatę. Częścią składową toków jest budowa gniazda, którą wykonuje samiec nie dopuszczając tam partnerki do czasu jego ukończenia. Gniazdo umieszczone jest wśród gęstych zarośli i ma kształt kuli, do której prowadzi wąski tunel. Gdy samica wybierze danego samca i wejdzie do jego gniazda po raz pierwszy samiec wykonuje nieprzerwany "taniec" składający się z podskoków stroszenia piór, skłonów i trzepotania skrzydłami^[5]. Samica składa 2-4 jasnoniebieskie jaja i wysiaduje je sama przez około 14 dni^[7]. Młode zaczynają widzieć po 6 dniach, a opuszczają gniazdo po 13. W pełni samodzielne są po dwóch tygodniach od opuszczenia gniazda.

Przypisy