dcsimg

Rumianica ( полски )

добавил wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
 src=
Onosma simplicissima
 src=
Onosma frutescens

Rumianica (Onosma) – rodzaj roślin należący do rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae). Obejmuje ok. 150 gatunków[3][4]. Rośliny te występują w basenie Morza Śródziemnego[4] i dalej na wschodzie sięgając do Himalajów, Chin[3] i Mjanmy[5]. W Europie rosną 33 gatunki[3], a centrum zróżnicowania rodzaju to obszar między Iranem a Turcją[5] (w tym ostatnim kraju stwierdzono 88 gatunków[3]). Rośliny te występują na terenach skalistych, na suchych zboczach, w murawach i świetlistych zaroślach[4], często na obszarach górskich[6]. W Polsce rumianice nie występują w stanie dzikim[7], ale bywają uprawiane[8].

Niektóre gatunki, a zwłaszcza rumianica żmijowcowata O. echioides używane były do pozyskiwania czerwonego barwnika. Liczne gatunki uprawiane też są jako rośliny ozdobne[3]. Ze względu na wymagania świetlne zalecane są do ogrodów skalnych i obsadzania skarp[9].

Morfologia

Pokrój
Byliny nierzadko drewniejące u nasady, osiągające do 75 cm wysokości[4]. Pędy szorstkie z powodu sztywnych włosków[10][5].
Liście
Skrętoległe, często u nasady pędu skupione także w rozety liściowe, pojedyncze[4]. Ogonkowe lub siedzące, blaszka całobrzega[10], zwykle długa i wąska[6].
Kwiaty
5-krotne[4], zebrane w skrętki na szczycie łodygi, czasem rozgałęziające się[6], zwykle wydłużające się w czasie owocowania[10]. Kwiaty wyrastają pojedynczo i zwykle są zwieszone[5]. Działki kielicha zrośnięte tylko u nasady, ich łatki równe, równowąskie do równowąsko lancetowatych, powiększające się w czasie owocowania[10]. Płatki korony zrośnięte, koloru żółtego, niebieskiego, białego, różowego i czerwonego. Rurka korony wolno się rozszerza od nasady do szczytu lub gwałtowniej od połowy długości. Płatki na końcach drobne, wygięte lub wyprostowane, zwykle ząbkowane. Osklepek brak[10][6]. Pręciki równej długości, o nitkach krótkich i długich, wzniesionych pylnikach, schowanych jednak w całości w rurce korony. Zalążnia górna, czterokomorowa, z pojedynczą szyjką słupka często wystającą z rurki korony[4]. Znamię główkowate[10].
Owoce
Rozłupnie rozpadające się na cztery pomarszczone rozłupki[4].

Systematyka

Rodzaj należy do plemienia Lithospermeae w podrodzinie Boraginoideae w obrębie rodziny ogórecznikowatych Boraginaceae[11].

Wykaz gatunków (tylko nazwy zaakceptowane według The Plant List)[12][8]

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2018-12-30].
  2. a b Onosma. W: Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2018-12-30].
  3. a b c d e David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 649. ISBN 978-1-107-11502-6.
  4. a b c d e f g h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 234. ISBN 0-333-74890-5.
  5. a b c d Yasin J. Nasir: Onosma L.. W: Flora of Pakistan [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-12-30].
  6. a b c d Marjorie Blamey, Christopher Grey-Wilson: Wild Flowers of the Mediterranean. London: A & C Black, 2008, s. 187. ISBN 0-7136-7015-0.
  7. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  8. a b Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 132. ISBN 978-83-925110-5-2.
  9. Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005, s. 616. ISBN 3-8331-1916-0.
  10. a b c d e f Onosma Linnaeus. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-12-30].
  11. Genus: Onosma L.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2018-12-30].
  12. Onosma. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-12-30].
лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia POL

Rumianica: Brief Summary ( полски )

добавил wikipedia POL
 src= Onosma simplicissima  src= Onosma frutescens

Rumianica (Onosma) – rodzaj roślin należący do rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae). Obejmuje ok. 150 gatunków. Rośliny te występują w basenie Morza Śródziemnego i dalej na wschodzie sięgając do Himalajów, Chin i Mjanmy. W Europie rosną 33 gatunki, a centrum zróżnicowania rodzaju to obszar między Iranem a Turcją (w tym ostatnim kraju stwierdzono 88 gatunków). Rośliny te występują na terenach skalistych, na suchych zboczach, w murawach i świetlistych zaroślach, często na obszarach górskich. W Polsce rumianice nie występują w stanie dzikim, ale bywają uprawiane.

Niektóre gatunki, a zwłaszcza rumianica żmijowcowata O. echioides używane były do pozyskiwania czerwonego barwnika. Liczne gatunki uprawiane też są jako rośliny ozdobne. Ze względu na wymagania świetlne zalecane są do ogrodów skalnych i obsadzania skarp.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia POL