Muntingiaceae

Rozcięgowate (Muntingiaceae) – rodzina roślin z rzędu ślazowców. Obejmuje trzy monotypowe rodzaje, czyli tylko trzy gatunki. Wszystkie to rośliny drzewiaste występujące w tropikach Ameryki Południowej i Środkowej, przy czym tylko rozcięg (Muntingia calabura) jest gatunkiem szeroko rozprzestrzenionym, a pozostałe mają bardzo ograniczony zasięg (Neotessmannia uniflora znana jest z jednego stanowiska w Peru). Rozcięg ogrywa istotną rolę w amerykańskich lasach tropikalnych jako gatunek pionierski. W Ameryce uprawiany jest też dla jadalnych owoców i włókien wytwarzanych z kory. Poza tym rozprzestrzeniony jest w tropikach jako roślina ozdobna^[3].

Morfologia

Pokrój

Drzewa o niewielkich rozmiarach oraz krzewy, z organami okrytymi włoskami prostymi, gwiazdkowatymi i gruczołowatymi^[3].

Liście

Skrętoległe, wyrastające w dwóch rzędach, pojedyncze, asymetryczne, sercowate u nasady, o brzegu piłkowanym. Użyłkowanie jest dłoniaste^[3].

Kwiaty

Wyrastają pojedynczo lub w pęczkach z kątów liści. Kwiaty promieniste, obupłciowe. Kielich składa się z pięciu działek zrośniętych u nasady. Płatków korony jest pięć. Pręciki są liczne, wolne. Zalążnia jest dolna lub wpół dolna z pięciu owocolistków. Zawiera pięć komór z licznymi zalążkami. Słupek jest krótki i gruby ze znamieniem kulistawym lub nieco podzielonym^[3].

Owoce

Jagody zawierające liczne nasiona^[3].

Systematyka

Rośliny tu klasyfikowane zaliczane były dawniej do różnych rodzin – eleokarpowatych (Elaeocarpaceae), lipowatych (Tiliaceae) i Flacourtiaceae. Ich odrębność i powiązania filogenetyczne w obrębie rzędu ślazowców odkryto i opisano dopiero w 1998 roku^[3][1].

Pozycja systematyczna i podział według APweb (aktualizowany system APG IV z 2018)

Jedna z rodzin z rzędu ślazowców Malvales, siostrzana dla morzyczystkowatych Cytinaceae^[1].

ślazowce

Neuradaceae

Thymelaeaceae – wawrzynkowate

Sphaerosepalaceae

Bixaceae – arnotowate

Cistaceae – czystkowate

Sarcolaenaceae

Dipterocarpaceae – dwuskrzydłowate

Cytinaceae – morzyczystkowate

Muntingiaceae – rozcięgowate

Malvaceae – ślazowate

Wykaz rodzajów^[1]

• Dicraspidia Standley
• Muntingia L. – rozcięg
• Neotessmannia Burret

Przypisy