Kür altağızı (lat. Chondrostoma cyri) — Chondrostoma cinsinin yarımnövüdür. Az saylı, yerli (aborigen) növdür.
Ağızı aypara şəklindədir. Alt çənəsinin arxasında dəliklər yoxdur. Azərbaycan sularından ovlanmış fərdlərinin uzunluğu 25.0 sm-ə, kütləsi 160.0 q-a qədər olur. Cinsi dimorfizmi zəif inkişaf etmişdir[1].
Şirin su balığı olub, dibi daşlı olan sularda yaşayır. Dib həyatı keçirir. Əksər fərdləri 4 ilə qədər yaşayır. 2 yaşında cinsi yetkinliyə çatır. Fərdi inkişaf forması kürü şəklində olur. Həyat sikli kürü-sürfə-körpə-yetkin fərd şəklində olur.
Azərbaycanda 2 növ ilə təmsil olunmuşdur. Azərbaycanda yarımnövləri yoxdur. Azərbaycanda Kür-Araz çaylarında və onların qollarında yayılmışdır.
Çoxalma kürüləmə yolu ilə olur. Kürüsünü bir dəfəyə tökür. Kürüləməsi mart ayının axırlarından aprel ayının sonlarına qədər, suyun temperaturu 12.0 - 14.0 C° olduqda baş verir. Reproduktivliyin forması kürü şəkilində olur. Kürüsünü bir dəfəyə 15.4 minlə 18.5 min ədəd arasında olmaqla tökür. Reproduktivliyin periodu ildə bir dəfə. Generasiyaların sayı ömrün orta uzunluğundan asılı olaraq 2-3 dəfə olur[2].
Su hövzələrinin çirklənməsi, təbii kürüləmə yerlərinin sıradan çıxması və digər antropogen faktorlar.
Qidasını yosunlar, su bitkiləri, detrit, su cücüləri və balıq kürüləri təşkil edir.
Vətəgə və təsərrüfat əhəmiyyəti yoxdur. Vətəgə əhəmiyyətli balıqların qida şəriki olmaqla və digər balıqların kürülərini yeməklə müəyyən qədər ziyan verir[3].
Balıqçılıq haqqında qanun qəbul edilmişdir. Su hövzələrinin çirkləndirilməsinin qarşısı alınmalıdır. Azsaylı olduğundan qorunma tədbirləri həyata keçirilməlidir.
AMEA Zoologiya İnstitutu ixtiologiya laboratoriyasının kolleksiya fondu
Kür altağızı (lat. Chondrostoma cyri) — Chondrostoma cinsinin yarımnövüdür. Az saylı, yerli (aborigen) növdür.
