Alstonia

Ang Alstonia ay isang genus ng mga puno at mga palumpong na palaging lunti, mula sa pamilya ng mga halamang dogbane na Apocynaceae. Pinangalanan ito ni Robert Brown noong 1811, para kay Charles Alston (1685–1760) na isang propesor ng botanika sa Edinburgh, Scotland (Eskosya) mula 1716 hanggang 1760. Ang isang uri ng espesye na nakikilala bilang Alstonia scholaris (L.) R.Br. ay dating tinawag na Echites scholaris ni Linnaeus noong 1767.

Ang Alstonia ay binubuo ng humigit-kumulang sa 40-60 mga espesye (ayon sa iba't ibang mga may-akda), na katutubo sa tropikal at subtropikal na Aprika, Gitnang Amerika, Timog-Silangang Asya, Polynesia at Australia, na ang karamihan sa mga espesye ay nasa rehiyong Malesiano.

Bilang gamot

Ang balakbal (balat ng puno) ng Alstonia constricta ay ginagamit sa Australia bilang gamot para sa mga lagnat. Ang banakal (balat ng puno) ng Alstonia scholaris (Dita bark) na mula sa Pilipinas at India ay pangunahing ginagamit bilang mapait na toniko at anthelmintic (kontra-bulate) ngunit ginagamit din na panglunas sa paulit-ulit na mga lagnat. Ang mga tinktura ng mga balat ng puno na ito ay opisyal na nakalista sa Pharmacopoeia (talaan ng mga gamot) na Britaniko na may dosis na 10 minim, subalit hindi kinikilala sa Pharmacopoeia ng Estados Unidos.^[2]

Mga espesye

Ang Alstonia ay mayroong limang mga seksiyon, na ang bawat isa ay isang pangkat na monopiletiko; Alstonia, Blaberopus, Tonduzia, Monuraspermum, at Dissuraspermum.

• Alstonia actinophylla (A.Cunn.) K.Schum. – Milkwood
• Alstonia acuminata Miq.
• Alstonia annamensis ( Monach. ) K.Sidiyasa
• Alstonia angustifolia A.DC.
• Alstonia angustiloba Miq.
• Alstonia balansae Guillaumin
• Alstonia beatricis K.Sidiyasa
• Alstonia boonei De Wild.
• Alstonia boulindaensis Boiteau
• Alstonia brassii Monachino
• Alstonia breviloba K.Sidiyasa
• Alstonia calophylla Miq.
• Alstonia comptonii S.Moore
• Alstonia congensis Engl.
• Alstonia constricta F.Muell. – Bitterbark, Quinine Tree, Australian Fever Bark
• Alstonia coriacea Pancher & S.Moore
• Alstonia costata R.Br.
• Alstonia cuneata Wall. & G.Don
• Alstonia curtisii King & Gamble
• Alstonia deplanchei Van Heurck & Müll.Arg.
• Alstonia duerckheimianan Schltr.
• Alstonia edulis G.Benn.
• Alstonia elliptica J.W.Moore
• Alstonia esquirolii H.Lév.
• Alstonia eximia Miq.
• Alstonia ficifolia S.Moore
• Alstonia filipes Schltr. ex Guillaumin
• Alstonia fragrans J.W.Moore
• Alstonia gilletii De Wild.
• Alstonia glabriflora Markgr.
• Alstonia godeffroyi Reinecke
• Alstonia grandifolia Miq.
• Alstonia guangxiensis D.Fang & X.X.Chen

Alstonia macrophylla in Hyderabad, India.

• Alstonia henryi Tsiang
• Alstonia iwahigensis Elmer
• Alstonia kurzii Hook.f.
• Alstonia lanceolata Van Heurck & Müll.Arg.
• Alstonia lanceolifera S.Moore
• Alstonia legouixiae Van Heurck & Müll.Arg.
• Alstonia lenormandii Van Heurck & Müll.Arg.
• Alstonia linearifolia Guillaumin
• Alstonia linearis Benth.
• Alstonia longifolia (A.DC.) Pichon
• Alstonia longissima F.Muell.
• Alstonia macrophylla Wall. ex G.Don – Batino, Devil Tree
• Alstonia mairei H. Léveillé
• Alstonia marquisensis M.L.Grant ex Fosberg & Sachet
• Alstonia micrantha Ridl.
• Alstonia mollis Benth.
• Alstonia montana Turrill
• Alstonia muelleriana Domin – Jackapple, Leatherjacket, Milky Yellowwood
• Alstonia paupera (synonym of A. mairei)
• Alstonia penangiana K.Sidiyasa

Alstonia scholaris sa Hyderabad, India.

• Alstonia plumosa Labill.
• Alstonia pneumatophora Backer ex L.G.Den Berger
• Alstonia polyphylla Miq.
• Alstonia quaternata Van Heurck & Müll.Arg.
• Alstonia reineckeana Lauterb.
• Alstonia retusa S.Moore
• Alstonia roeperi Van Heurck & Müll.Arg.
• Alstonia rostrata C.E.C.Fischer
• Alstonia rubiginosa K.Sidiyasa
• Alstonia rupestris Kerr
• Alstonia saligna S.Moore
• Alstonia scholaris (L.) R.Br. – Pali-mari, Dita Bark, Bitter Bark, Milkwood, Milky Bean, Milky Pine, White Cheesewood, Scholar tree, Blackboard tree

Alstonia spectabilis

• Alstonia sericea Blume
• Alstonia setchelliana Christoph.
• Alstonia smithii Markgr.
• Alstonia somersetensis F.M.Bailey
• Alstonia spathulifolia Guillaumin
• Alstonia spatulata Blume – Hard Milkwood, Siamese Balsa
• Alstonia spectabilis R.Br. – Poele Bark, Jackapple, Leatherjacket, Milky Yellowwood
• Alstonia sphaerocapitata Boiteau
• Alstonia stenophylla Guillaumin
• Alstonia subsessilis Miq.
• Alstonia twahigensis
• Alstonia undulata Guillaumin
• Alstonia undulifolia K.M.Kochummen & K.M.Wong
• Alstonia venenata R.Br.
• Alstonia verticillosa F.Muell.
• Alstonia vieillardii Van Heurck & Müll.Arg.
• Alstonia villosa Blume
• Alstonia vitiensis Seem.
• Alstonia yunnanensis Diels

Mga sanggunian

एल्सटोनिया मैक्रोफाइला हैदराबाद (भारत) में

Alstonia scholaris

Alstonia spectabilis

चितौन या सातिआन (एल्सटोनिया), एपोसाइनेसी कुल के सदाबहार वृक्ष और झाड़ियों का एक व्यापक वंश (जीनस) है। इसे वनस्पतिशास्त्री रॉबर्ट ब्राउन द्वारा 1811 में एडिनबर्ग के वनस्पति विज्ञान के प्रोफेसर चार्ल्स एल्सटन (1685-1760) के नाम पर नामित किया गया था (1716-1760)।

इन्हें भी देखें

• सदाबहार वृक्ष

सन्दर्भ

எழிலைப்படை, அல்லது முகும்பலை (DITA BARK, Alstonia) இது ஒரு பூக்கும் வகையைச் சார்ந்த கூடாரமாக வளரும் பெரிய மரம் ஆகும். இதன் குடும்பப்பெயர் அபோசியசு (Apocynaceae) என்பதாகும். இவற்றில் 40 முதல் 60 வகை இனங்கள் காணப்படுகிறது. இவற்றின் போர்வீகம் ஆப்பிரிக்காவின் வெப்ப மண்டலப் பகுதி, மத்திய அமெரிக்கா, பொலினீசியா, ஆத்திரேலியா போன்ற இடங்கள் ஆகும்.^[2]

மேற்கோள்கள்

Devils Tree တောင်မဲအုပ် (လက်ပံခါး)

• Botany Term : Alstonia scholaris R .Br
• Species/Family : Apocynaceae

လက်ပံခါးပင်

ပုံသဏ္ဌာန် : အသုံးပြုနိုင်သည့် အစိတ်အပိုင်းများ : အခေါက် ၊ အရွက် ၊ အစေး။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တွေ့နိုင်သောနေရာများ : သဘာ၀ အလျောက် ပေါက်ရောက် သည်။ အသုံးဝင်ပုံ : အာနိသင် - မြန်မာဆေးကျမ်းများ အလိုအရ တောင်မဲ အုပ် (လက်ပံခါး) ပင်သည် ပူ၍ ခါးသော အရသာ ရှိ၏ ။ အကြော လေသွား လေလာ ကောင်း စေသည်။ ၀ဖြိုး စေ၏ ။ နှလုံး ရောဂါ ၊ အခေါက် သည် ခွန်အား နည်းသော ရောဂါ ၊ အဖျား ရောဂါ ၊ အစာအိမ် ရောဂါ တို့ကို ပျောက်ကင်း စေနိုင်၏ ။ အစေးသည် အနာနှင့် အကိုက် အခဲ များကို ပျောက်စေ နိုင်သည်။

အသုံးပြုပုံ- အခေါက် ၁။ အခေါက် ကို အဖျား ဖြတ်ဆေး ၊ လေငန် ဆေး၊ ဝမ်းကိုက် ပျောက်ဆေး အဖြစ် ဖော်စပ် သုံး၏ ။ အဖျား ဖြတ်ဆေး အဖြစ် သုံးရာ၌ ကွီနိုင် ကဲ့သို့ ပင် သုံးနိုင် ၏ ။ ၂။ အနာ စိမ်း ၊ သွေးစုနာ၊ အနာ ပေါက် များ အတွက် အခေါက် ကို သွေးလိမ်း ပါက နုလျှင် ပိန်၍ ရင့်လျှင် ပြည်ပေါက် စေ၏ ။ ၃။ အမြစ် ခေါက်ကို ကျို၍ အိပ်မွေ့ သီးမှုန့် နှင့် သင့်ရုံ ရောသောက် သော် ဝမ်းတွင်း ရှိ တုတ်များ သန်ကောင် များ ကျ၏။ ၄။အခေါက် ကို သုံးခွက် တစ်ခွက် တင် ကျိုသောက် သော် အဆုတ် ရောဂါ ၊ အစာ အိမ် အချဉ်ပေါက် ၊ အနာပေါက် ရောဂါ ၊ လေငန်း ဖြစ်စ ရောဂါ ၊ အကြောဆွဲ ရောဂါ၊ နှလုံး ရောဂါ၊ ပန်းနာ ၊ အဖျား ၊ လေထိုး ၊ လေအောင့် ရောဂါများ ပျောက်၏ ။ ၅။ မီးဖွား ပြီး ပထမ နေ့၌ အခေါက် မှုန့်ကို ချင်းနှင့် ရောစပ် သောက်သော် မီးနေသည် များ နို့ထွက် များ၍ သွေးသား စင်ကြယ် စေသည်။ အရွက် ၁။ တောင်မရိုး ရွက်နု များကို နွမ်းလာအောင် မီးကင် ၍ ကြိတ်ပြီး အနာဟောင်း ၊ အနာဆွေး များနှင့် အနာ မကျက် နိုင်ဘဲ သွေးပြည် ယို၍ အနံ့ ဆိုးထွက် နေသော အနာ များကို လိမ်းပေးက မကြာမီ ပျောက်ကင်း စေနိုင်၏။ အစေး ၁။ အစေးကို အနာ များတွင် သုတ်လိမ်း ပေးပါက အနာ အသားနု တက်၍ လျင်မြန်စွာ ပျောက်ကင်း၏။ ၂။ အစေးကို နှမ်းဆီနှင့် ရော၍ နားကြပ် ပေးသော် နားကိုက်နာ ပျောက်၏ ။ ^[၁]

ကိုးကား

1. ↑ http://arogyamonline.com/commodity/materials/?raw=46