Pinus contorta var. murrayana (Balf.) Engelm.

Sosna Murraya (P. contorta subsp. murrayana) – podgatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Sosna Murraya występuje na terenie USA w górach Sierra Nevada, Górach Kaskadowych i Klamath Mountains (stany: Waszyngton, Kalifornia, Oregon) oraz w Meksyku w Kalifornii Dolnej.

Nazwa podgatunku pochodzi od Andrew Murraya (1812–1878), szkockiego botanika i znawcy drzew iglastych.

Morfologia

Pokrój

Drzewo wiecznie zielone, wolno rosnące. Korona drzewa przeważnie stożkowata, gałęzie na końcach uniesione do góry.

Pień

Osiąga wysokość 36 m^[3] (50 m^[4] i 0,9 m średnicy. Kora pomarańczowobrązowa do czerwonobrązowej, łuszcząca się, lekko spękana.

Szyszki męskie

Szyszka nasienna i ulistnienie

Liście

Igły zebrane w pęczki po 2, żółtozielone, długości 5–8 cm, grubości 1–2 mm, ostro zakończone.

Szyszki

Szyszki męskie zebrane w klastry przy szczytach gałązek. Dojrzałe szyszki nasienne długości 3–6 cm, jasnobrązowe, prawie symetryczne. Wyrastają pojedynczo lub w parach, rzadko w okółkach. Łuski szyszek cienkie i giętkie. Apofyza z piramidką zakończoną delikatnym, 2–4 mm kolcem.

Biologia i ekologia

Igły pozostają na drzewie przez 3–8 lat. Szyszki nasienne dojrzewają w ciągu 14–18 miesięcy od zapylenia, uwalniają nasiona i opadają wkrótce potem.

Najlepiej rośnie na terenach górzystych (400-3500 m n.p.m.), ze średnimi opadami deszczu. Dobrze znosi chłód ale nie lubi gorącego lata. Toleruje stanowiska nasłonecznione i półcieniste.

Systematyka i zmienność

Synonimy^[3]: Pinus murrayana Balf., P. contorta var. murrayana (Balf.) Engelm., P. bourcieri Carrière, P. tamrac A Murray.

Pozycja podgatunku w obrębie rodzaju Pinus^[5]:

• podrodzaj Pinus
  • sekcja Trifoliae
    • podsekcja Contortae
      • gatunek P. contorta
        • podgatunek murrayana

Sosna Murraya klasyfikowana jest jako P. contorta subsp. murrayana, chociaż pod względem występowania, wyglądu i zapachu różni się od typowej sosny wydmowej (P. contorta).

Zagrożenia

Międzynarodowa organizacja IUCN umieściła gatunek Pinus contorta, a tym samym ten takson, w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych, przyznając mu kategorię zagrożenia LC (Least Concern, niskie ryzyko wyginięcia)^[2].

Przypisy

Bibliografia

1. R. Kral. Pinus. „Flora of North America North of Mexico”. Vol. 2, 1993. Flora of North America Editorial Committee (red.). Oxford University Press (ang.). [dostęp 2010-02-07].
2. Christopher J.Ch.J. Earle Christopher J.Ch.J., Pinus contorta [w:] Gymnosperm Database [online] [dostęp 2010-02-07] (ang.).
3. T. D. Rudolph, P. R. Laidly. Silvics of North America / v.1, Pinus contorta. „Agriculture Handbook”. 654, 1990. Russell M. Burns, Barbara H. Honkala. Dept. of Agriculture, Forest Service (ang.). [dostęp 2010-02-07].