nimet breadcrumb-navigoinnissa
Multimedia w Wikimedia Commons Zimorodek madagaskarski[8] (Corythornis madagascariensis) – gatunek ptaka z podrodziny zimorodków (Alcedinidnae) w rodzinie zimorodkowatych (Alcedinidae). Ptak ten zamieszkuje Madagaskar, według IUCN nie jest zagrożony wyginięciem.
Zimorodek madagaskarski występuje endemicznie na Madagaskarze, zamieszkując w zależności od podgatunku[9][10]:
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1766 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz, nadając mu nazwę Alcedo madagascariensis[2]. Opis ukazał się w 12. edycji Systema Naturae[2]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Linneusz wskazał Madagaskar (w oryg. łac. Habitat in Madagaſcar)[2]. Podgatunek C. m. dilutus po raz pierwszy naukowo opisał w 1974 roku angielski ornitolog Constantine Benson, jako miejsce typowe wskazując Sakarahę w płd.-zach. Madagaskarze[11].
C. madagascariensis poprzednio umieszczany był w azjatycko-australoazjatyckim rodzaju Ceyx[1] lub w afrykańskim rodzaju Ispidina[12], lecz ostatnio przeprowadzone badania molekularne sugerują, że takson ten jest gatunkiem bazalnym afrykańskiego kladu tworzącego rodzaj Corythornis[13][14]. Podgatunek dilutus wymaga przeprowadzenia ponownych badań mających na celu potwierdzenie jego ważności[10]. Rozpoznano dwa podgatunki[9].
Epitet gatunkowy: gr. κορυς korus, κορυθος koruthos – hełm; ορνις ornis, ορνιθος ornithos – ptak[15]. Epitet gatunkowy: Madagaskar, od Madageiscar, błędnej XIII-wiecznej nazwy Mogadiszu (pers. Maq’ad is-Shah – siedziba króla), portu w Somalii, z którym Marco Polo pomylił wyspę[16]. Epitet dilutus: łac. dilutus – słaby, cienki, miękki, od diluere – rozcieńczać, od dis – oddzielny, osobny; luere – być dobrym[17].
Długość ciała około 13 cm; masa ciała samców 17–21 g, samic 17–22 g[10]. U obu płci podgatunku nominatywnego górne części ciała są koloru jasnorudego, zaś dolna część pleców, pokrywy nadogonowe i kark są podszyte kolorem liliowym; za pokrywami usznymi ciągnie się wąski, biały pas. Szyja, dolne części ciała i pokrywy podogonowe białe, lotki I rzędu czarne. Tęczówka ciemnobrązowa, dziób, nogi i stopy koloru pomarańczowoczerwonego[10]. Młode ptaki są bardziej matowe, liliowe rozmycie jest mniej widoczne, a dziób jest czarny z bladą końcówką[10]. Podgatunek dilutus jest bledszy i brak mu liliowego rozmycia[10].
Zimorodek madagaskarski jest najprawdopodobniej gatunkiem osiadłym, zamieszkującym suche zarośla, lasy sawannowe i ich obrzeża oraz wnętrze mokrego, zimozielonego lasu[10]. Występuje do wysokości 1500 m n.p.m.[10] Nie jest zależny od wody[10]. Odzywa się wysokim piskiem brzmiącym „treet treet”; gdy jest zaniepokojony, wydaje wysokie, ostre tony brzmiące „chweip” lub „treeeee”[a] w locie[10].
Zimorodek madagaskarski poluje głównie na płazy bezogonowe; spożywa również owady, w tym prostoskrzydłe (Orthoptera), chrząszcze (Coleoptera), skorki (Dermaptera), mrówki (Formicidae) i różnego rodzaju larwy, czasami żywi się również pająkami, krewetkami, niewielkimi tarczogonowatymi (Uroplattidae) i kameleonami (Chamaeleonidae)[10]. Na zdobycz czatuje, siedząc na niskiej gałęzi w gęstych zaroślach; gdy zauważy zdobycz, rzuca się w dół, chwyta ją na ziemi i wraca z powrotem na gałąź, gdzie przed połknięciem swojej ofiary uderza nią o gałąź[10].
Okres lęgowy przypada na okres od października do stycznia, głównie od listopada do grudnia[10]. Tunelowe gniazdo jest o długości 30–35 cm i średnicy 5 cm, wykopany na brzegu w ziemi, często na skraju leśnego szlaku[10]. W zniesieniu 4 jaja, wysiadują je oboje rodzice[10]. Brak innych informacji[10].
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern – najmniejszej troski)[7]. Globalna wielkość populacji nie jest znana, ale podgatunek nominatywny uważa się za dość powszechny i szeroko rozpowszechniony[7][10]. Drugi z podgatunków znany jest tylko z jednego okazu znalezionego w lesie Sakaraha, dlatego zachodzi potrzeba dalszych poszukiwań na tym obszarze rzadko odwiedzanym przez ornitologów, aby potwierdzić jego przetrwanie[10]. Zagrożeniem dla tego gatunku jest ciągłe niszczenie jego siedliska[7].
Zimorodek madagaskarski (Corythornis madagascariensis) – gatunek ptaka z podrodziny zimorodków (Alcedinidnae) w rodzinie zimorodkowatych (Alcedinidae). Ptak ten zamieszkuje Madagaskar, według IUCN nie jest zagrożony wyginięciem.
